Πέμπτη 11 Ιουνίου 2015

Παραγωγική ανασυγκρότηση μέσω κυκλικής οικονομίας

του Λάμπρου Μπούκλη


Εμφάνιση labros.jpgΤην ύστατη ώρα για την οικονομική επιβίωση της χώρας μας, η παραγωγική ανασυγκρότηση και η υιοθέτηση ενός απτού και αποδεκτού από την Ε.Ε. βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης, το οποίο να συνάδει με την Ελληνική πραγματικότητα, αποτελεί το ζητούμενο.
Συγκυριακά, μία σημαντική ευκαιρία παρουσιάζεται για την χώρα μας καθώς η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 2014 έχει ξεκινήσει την νομοθετική προπαρασκευή για την επίσημη στροφή σε μία Κυκλική Οικονομία (Circular Economy). Ήδη δημοσιεύοντας τον Απρίλιο τον σχετικό Οδικό Χάρτη και θέτοντας μόλις πριν λίγες ημέρες, σε τρίμηνη διαβούλευση, το σχέδιο της, σε συμφωνία με την στρατηγική Europe 2020, θέτει ως στόχο την επίσημη εφαρμογή νομοθετημένων πλαισίων και δράσεων, σε επίπεδο Ε.Ε., εντός του 2015.


Στόχος, της Κυκλικής Οικονομίας, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αποτελεί, η γενικότερη βιώσιμη χρήση των πόρων (resource management), αγγίζοντας πέρα από την διαχείριση των αποβλήτων, το σύνολο σχεδόν των τομέων της Ευρωπαϊκής οικονομίας. Η συνύπαρξη καινοτόμου επιχειρηματικότητας, νέας τεχνολογίας και Πολιτικής με όραμα και στοχοθεσία, είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επίτευξη των στόχων της Ε.Ε. σε εθνικό επίπεδο.

Η μη βιώσιμη χρήση των πόρων προκαλεί αφενός περιβαλλοντική ζημία και αφετέρου οδηγεί σε ένα αναπτυξιακό και οικονομικό αδιέξοδο σε παγκόσμια κλίμακα. Η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσεται με αυξανόμενους ρυθμούς χρησιμοποιώντας το ισοδύναμο του ενάμιση (1,5) πλανήτη μας, ως προς την ισοδύναμη αξία των φυσικών πόρων για την παγκόσμια οικονομική και αναπτυξιακή δραστηριότητα αλλά και για να απορροφήσει τα παραγόμενα απόβλητα.
Το 2030 το ποσοστό αυτό εκτιμάται ότι θα ανέλθει στους δύο πλανήτες. Έχουμε αποδεδειγμένα ξεπεράσει τους ρυθμούς και τα συνεπακόλουθα όρια ανάπτυξης που ο ένας και μοναδικός πλανήτης, δύναται να μας παρέχει. Ο Ο.Η.Ε. προβλέπει ότι ο παγκόσμιος ανθρώπινος πληθυσμός θα αυξηθεί από επτά σε εννέα δισεκατομμύρια την περίοδο 2011-50.
Η ετήσια κατανάλωση ορυκτών, ορυκτών καυσίμων και βιομάζας αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2050, φθάνοντας τα 140 εκατομμύρια τόνους. Αυτό είναι ένα αποτέλεσμα του συνδυασμού της αύξησης: του παγκόσμιου πληθυσμού, του διαθέσιμου εισοδήματος, της αυξανόμενης ποικιλίας διαθέσιμων προϊόντων αλλά και της ολοένα μικρότερης διάρκεια ζωής του προϊόντος.
.
Όπως αναφέρει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε σχετική έκθεση της: μπορούμε να έχουμε, σε παγκόσμια κλίμακα, τουλάχιστον το ίδιο βιοτικό επίπεδο, όπως σήμερα, χρησιμοποιώντας μόνο το ένα δέκατο των πόρων που χρησιμοποιούνται την τρέχουσα χρονική περίοδο.
Η Ευρώπη εξαρτάται περισσότερο από τους εισαγόμενους πόρους από οποιαδήποτε άλλη περιοχή στον κόσμο. Σαράντα τοις εκατό όλων των υλικών που χρησιμοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι εισαγόμενα. Για ορισμένους στρατηγικούς πόρους, όπως μεταλλεύματα και τρόφιμα, το ποσοστό είναι ακόμη υψηλότερο. Βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων θα ωφελήσει την οικονομία αλλά και την ασφάλειά μας.

Αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων κατά τριάντα τοις εκατό, θα αυξήσει το κοινοτικό ΑΕΠ κατά 1% και θα δημιουργήσει δύο εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας στην ΕΕ έως το 2030, σύμφωνα με τις επίσημες εκτιμήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Για να το επιτύχουμε αυτό απαιτείται αλλαγή στον σχεδιασμό προϊόντων, έμφαση στην αποφυγή δημιουργίας αποβλήτων και στην βέλτιστη επαναχρησιμοποίηση τους. Η αποδοτική και αποτελεσματική χρήση των πόρων, τόσο στην παραγωγή όσο και στην εφοδιαστική αλυσίδα, θα μειώσει τις εξαρτήσεις και θα επιφέρει εξοικονομήσεις στο κόστος υλικών, προϊόντων και προσφερόμενων υπηρεσιών.
Η ορθολογική σχεδίαση και εφαρμογή της Κυκλικής Οικονομίας, στην χώρα μας, θα μπορούσε να δημιουργήσει, με την εκμετάλλευση των προβλεπόμενων και χρηματοδοτούμενων Ευρωπαϊκών προγραμμάτων, της τρέχουσας περιόδου, νέες καινοτόμες και εξωστρεφείς επιχειρηματικές δραστηριότητες και νέες θέσεις εργασίας, όπως ήδη συμβαίνει σε επιμέρους χώρες της Ε.Ε (π.χ. Αγγλία, Ολλανδία, Γερμανία).