Βρυξέλλες
Είναι κάτι σαν το γεφύρι της Άρτας στο Διάστημα: έπειτα από προσπάθειες 17 ετών και απρόβλεπτες δαπάνες που τριπλασίασαν το κόστος, η Ευρώπη ετοιμάζεται να ενεργοποιήσει την Πέμπτη το δικό της σύστημα δορυφορικής πλοήγησης. Για τις συμβατές συσκευές, το Galileo θα προσφέρει μακράν πιο ακριβές στίγμα σε σχέση με το αμερικανικό GPS και το ρωσικό Glonass.
Σε πρώτη φάση, το εκπεμπόμενο σήμα θα είναι μάλλον ασθενές, καθώς μέχρι σήμερα έχουν εκτοξευτεί μόνο οι πρώτοι 18 από τους συνολικά 30 δορυφόρους που θα περιλαμβάνει στην τελική του μορφή ο αστερισμός του Galileo το 2020.
Τελικά όμως το σύστημα θα προσφέρει ακρίβεια ενός μόλις μέτρου στην Ανοιχτή Υπηρεσία που διατίθεται δωρεάν στο κοινό, ενώ για τους χρήστες της συνδρομητικής υπηρεσίας η ακρίβεια του στίγματος αυξάνεται στα μερικά εκατοστά. Συγκριτικά, η ακρίβεια του GPS και του Glonass είναι αρκετά μέτρα στην καλύτερη περίπτωση.
Σε πρώτη φάση, το εκπεμπόμενο σήμα θα είναι μάλλον ασθενές, καθώς μέχρι σήμερα έχουν εκτοξευτεί μόνο οι πρώτοι 18 από τους συνολικά 30 δορυφόρους που θα περιλαμβάνει στην τελική του μορφή ο αστερισμός του Galileo το 2020.
Τελικά όμως το σύστημα θα προσφέρει ακρίβεια ενός μόλις μέτρου στην Ανοιχτή Υπηρεσία που διατίθεται δωρεάν στο κοινό, ενώ για τους χρήστες της συνδρομητικής υπηρεσίας η ακρίβεια του στίγματος αυξάνεται στα μερικά εκατοστά. Συγκριτικά, η ακρίβεια του GPS και του Glonass είναι αρκετά μέτρα στην καλύτερη περίπτωση.
Το Galileo αυξάνει την ακρίβεια του στίγματος στο ένα μέτρο (Πηγή:Gareth Simpson / CC BY-SA 2.0)
Το Galileo θα είναι συμβατό με τα δύο αυτά συστήματα, θα είναι όμως και εντελώς αυτόνομο.
«Το GPS επιτρέπει σε ένα τρένο να γνωρίζει σε ποια περιοχή βρίσκεται. Το Galileo θα του επιτρέπει να αναγνωρίζει σε ποια γραμμή κινείται» δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ζαν-Ιβ Λεγκάλ, πρόεδρος της γαλλικής διαστημικής υπηρεσίας CNES. Η Γαλλία είναι μια από τις 22 χώρες-μέλη της ευρωπαϊκής διαστημικής υπηρεσίας ESA, η οποία υλοποιεί το έργο για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η εκπρόσωπος της Επιτροπής Μίρνα Τάλκο επισήμανε ότι οι κατασκευαστές κινητών ήδη χρησιμοποιούν τσιπ συμβατά με το Galileo, ενώ ορισμένες συσκευές χρειάζονται μόνο ενημέρωση του λογισμικού για να μπορούν να χρησιμοποιούν την ευρωπαϊκή υπηρεσία σε συνδυασμό με το GPS.
Στρατηγική και οικονομία
Το Galileo, το οποίο είναι αμιγώς πολιτική υπηρεσία, έχει εξάλλου σημαντικό στρατηγικό ρόλο για την Ευρώπη, η οποία εξαρτάται σήμερα από τα στρατιωτικά GPS και Glonass, τα οποία δεν προσφέρουν εγγυήσεις αδιάλειπτης λειτουργίας.
Αυτό θα είχε ιδιαίτερη σημασία σε περιπτώσεις «συγκρούσεων ή διαφωνιών», οπότε οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να περιορίσουν την πρόσβαση στο GPS, επισήμανε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Τζορτζ Άμπι, ειδικός σε θέματα διαστημικής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο «Ράις» του Τέξας.
Τα οικονομικά οφέλη επίσης θα μπορούσαν να αποδειχθούν σημαντικά: γύρω στο 10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ εκτιμάται ότι εξαρτάται σήμερα από τις υπηρεσίες δορυφορικής πλοήγησης, ποσοστό που αναμένεται να έχει αυξηθεί στο 30% έως το 2030.
Μέχρι το 2020, λέει η Κομισιόν, η αγορά υπηρεσιών δορυφορικής πλοήγησης σε παγκόσμιο επίπεδο θα φτάνει τα 244 δισεκατομμύρια ευρώ.
Στα πρώτα 20 χρόνια λειτουργίας του, το Galileo θα προσθέσει γύρω στα 90 δισ. ευρώ στην οικονομία της ΕΕ.
Εμπόδια
Όταν το Galileo εγκρίθηκε από την Ευρώπη το 1999, το μεγάλο έργο είχε κονδύλι μόλις τρισ. δισ. δολάρια και προγραμματιζόταν να παραδοθεί το 2008.
Συνάντησε όμως τεχνικά και χρηματοδοτικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της εκτόξευσης δύο δορυφόρων σε λανθασμένη τροχιά το 2014.
Σήμερα το κόστος έχει εκτιναχθεί στα 11 δισ. ευρώ, με ένα μεγάλο μέρος της διαφοράς να καλύπτεται από δημόσιο χρήμα. Και παρά την πρόοδο, το Galileo δεν προβλέπεται να πάρει την τελική του μορφή πριν από το 2020.
Ακρίβεια
Οι δορυφόροι των συστημάτων πλοήγησης μεταφέρουν ατομικά ρολόγια και μεταδίδουν συνεχώς την ώρα και τη θέση τους μέσω ραδιοσημάτων που ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός.
Τα κινητά τηλέφωνα και οι εξειδικευμένοι δέκτες συνδυάζουν δεδομένα από τουλάχιστον τρεις δορυφόρους κάθε φορά για να προσδιορίσουν τη θέση, την ταχύτητα και την τοπική ώρα.
Η αυξημένη ακρίβεια του Galileo oφείλεται στα καλύτερα ατομικά ρολόγια που έχουν τεθεί σε τροχιά, τόσο ακριβή που πέφτουν έξω ένα δευτερόλεπτο κάθε τρία εκατομμύρια χρόνια.
Ακόμα και ένα σφάλμα της τάξης του ενός δισεκατομμυριοστού του δευτερολέπτου μπορεί να οδηγήσει σε σφάλμα στίγματος κατά 30 εκατοστά.
Το Galileo θα έχει επίσης περισσότερους δορυφόρους από ό,τι το GPS ή το Glonass, και το σήμα του περιέχει περισσότερες πληροφορίες.
Ακόμα, το σήμα του Galileo θα φτάνει σε σημεία που παρέμεναν χωρίς πρόσβαση μέχρι σήμερα, όπως για παράδειγμα σε τούνελ και ανάμεσα σε ψηλά κτήρια, εκεί που δεν φτάνει το σήμα από άλλους δορυφόρους.
Επιπλέον, οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα έχουν πρόσβαση σε μια κρυπτογραφημένη υπηρεσία υψηλής ακρίβειας για χρήση σε περιόδους κρίσεων.
Επιμέλεια: Βαγγέλης Πρατικάκης
Newsroom ΔΟΛ
