Νέο, μεγάλο πρόγραμμα «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» για επιστήμονες και επιχειρήσεις, διεξαγωγή εθνικών βραβείων του Elevate Greece και πρωτοβουλίες για τη δημιουργία startups στην ελληνική περιφέρεια προανήγγειλε ο υφυπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, αρμόδιος για την έρευνα και την καινοτομία, Χρίστος Δήμας, σε συνέντευξή του στον «Ε.Τ.» της Κυριακής.
Σε ποια συμπεράσματα έχετε οδηγηθεί από την οκτάμηνη λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων (Elevate Greece); Εχετε ικανό δείγμα, ώστε να αντιληφθείτε τις ανάγκες του οικοσυστήματος και να λάβετε μέτρα που θα ανταποκρίνονται σε αυτές;
Χρίστος Δήμας: Το Elevate Greece δημιουργήθηκε για να καλύψει ένα μεγάλο χρόνιο κενό. Η Πολιτεία, μέχρι και πριν από λίγους μήνες, δεν γνώριζε πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις υπάρχουν, σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται, πόσους εργαζομένους απασχολούν και τι κύκλο εργασιών κάνουν. Τώρα πια, για τα παραπάνω ερωτήματα υπάρχουν απαντήσεις.
Μέχρι σήμερα έχουν ολοκληρώσει τη διαδικασία εγγραφής τους στο Μητρώο σχεδόν 400 νεοφυείς επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν περίπου 3.500 εργαζομένους. Οι βιοεπιστήμες κυριαρχούν σε αριθμό νεοφυών επιχειρήσεων, χρηματοδότηση από εταιρίες επιχειρηματικών κεφαλαίων και σε αριθμό εργαζομένων. Σε αριθμό επιχειρήσεων έπονται ο τουρισμός και η «πράσινη ανάπτυξη», ενώ σε χρηματοδότηση τα μεγάλα δεδομένα και η εκπαίδευση. Σε αριθμό εργαζομένων ακολουθούν ο τουρισμός και η εκπαίδευση.
Η αξιολόγηση προχωρά με εντατικούς ρυθμούς, άρα ο αριθμός των εγγεγραμμένων αυξάνεται συνεχώς. Το οικοσύστημα δείχνει να έχει «αγκαλιάσει» από την αρχή την προσπάθεια. Κι αυτό είναι το πιο θετικό από τα συμπεράσματα που έχουμε βγάλει.
Οσον αφορά στις ανάγκες του οικοσυστήματος, μέσω του Elevate Greece διαπιστώσαμε πως υπάρχει έλλειμμα νεοφυών επιχειρήσεων στην ελληνική περιφέρεια. Είναι χαρακτηριστικό πως το 65% των νεοφυών επιχειρήσεων είναι στην Περιφέρεια Αττικής, ακολουθεί η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας με 15%, η Περιφέρεια Κρήτης με 7% και η Δυτική Ελλάδα με 5%. Αρα, είναι επιτακτική ανάγκη να σχεδιάσουμε πολιτικές, οι οποίες θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη νεοφυών επιχειρήσεων και στην περιφέρεια. Προφανώς, αυτό δεν είναι εφικτό σε όλους τους τομείς, όμως υπάρχουν δυνατότητες που δεν έχουμε εκμεταλλευτεί στον βαθμό που θα έπρεπε. Ηδη συζητάμε με τους περιφερειάρχες πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση.
Επεξεργάζεστε δράσεις για την ενίσχυση των startups, της έρευνας και της καινοτομίας; Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα που έχετε θέσει για την προκήρυξη προγραμμάτων που θα εστιάζουν σε αυτά τα πεδία;
Χρίστος Δήμας: Σχεδιάζουμε αρκετές προτάσεις για την ενίσχυση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας και την προώθηση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Τα σχέδια για τη νέα προγραμματική περίοδο του ΕΣΠΑ 2021-2027 ετοιμάζονται και θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου.
Υπάρχουν, βεβαίως, δράσεις, κυρίως μέσω του ΕΠΑΝΕΚ, για εργαλεία χρηματοδότησης της έρευνας, της καινοτομίας και της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, αλλά και από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τους επόμενους μήνες θα ανακοινωθούν αρκετές από αυτές, αλλά και τα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης. Ενδεικτικά μόνο αναφέρω πως θα υπάρξει νέο μεγάλο «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ», με αρκετούς κύκλους. Θα ανακοινωθούν όλοι από πιο πριν, ώστε να γνωρίζουν οι επιστήμονες και οι επιχειρηματίες τις ημερομηνίες για όλη την προγραμματική περίοδο, για να μπορέσουν να κάνουν τον σχεδιασμό τους.
Επεξεργαζόμαστε κι άλλες δράσεις για την τόνωση της νεοφυούς επιχειρηματικότητας, όπως για παράδειγμα τα εθνικά βραβεία του Elevate Greece, τα οποία θα ανακοινωθούν το αμέσως επόμενο διάστημα και θα παρουσιαστούν στη Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης.
Τι περιλαμβάνει ο κυβερνητικός σχεδιασμός για την αξιοποίηση των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης όσον αφορά στην έρευνα και την καινοτομία;
Χρίστος Δήμας: Εχουμε ήδη συμφωνήσει για τη χρηματοδότηση της βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, την ουσιαστική ενίσχυση των ερευνητικών προγραμμάτων, την αναβάθμιση και την επέκταση των υποδομών όλων των Ερευνητικών Κέντρων, επιπλέον μεταρρυθμίσεις για τις επενδύσεις σε έρευνα & ανάπτυξη (R&D) και υπέρ του οικοσυστήματος καινοτομίας. Οι προτάσεις μας προς το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας κατατέθηκαν, αναλυτικά, με επιχειρηματικό πλάνο ως προς τη χρονική διάρκεια και το προβλεπόμενο κόστος υλοποίησής τους μέχρι το 2025.
Σε ποιο ύψος ανέρχονται τα κονδύλια που θα έχει στη διάθεσή της η χώρα μας για την έρευνα και την καινοτομία, συνολικά, από το ΕΣΠΑ 2021-2027 και το Ταμείο Ανάκαμψης;
Χρίστος Δήμας: Η Ελλάδα βρίσκεται στη 16η θέση στις δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης. Πιο συγκεκριμένα, επενδύουμε, συνδυαστικά, κρατικές και ιδιωτικές δαπάνες σε έρευνα και ανάπτυξη ποσό, το οποίο ισούται με το 1,27% του ΑΕΠ. Ο στόχος που είχε θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2010 ήταν όλα τα κράτη-μέλη να επενδύουν ποσό αντίστοιχο με το 3% του ΑΕΠ. Μόνο 4 κράτη-μέλη πέτυχαν αυτόν τον στόχο. Αρα, υπάρχει μεγάλη απόσταση που πρέπει να καλύψουμε.
Το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για να βελτιώσουμε τις επιδόσεις μας. Η χρηματοδότηση από αυτό για την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας στην Ελλάδα θα υπερβαίνει τα 500 εκατ. ευρώ. Οσον αφορά στο ΕΣΠΑ 2021-2027, είναι δύσκολο να υπολογίσουμε με μεγάλη ακρίβεια, όμως πιστεύω πως το ποσό για την έρευνα και την καινοτομία θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ.
Πώς αποτιμάτε τις επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας που υλοποιούνται στην Ελλάδα; Εχουν αποτελέσει «διαφήμιση» για την προσέλκυση άλλων επενδυτών από αυτό το πεδίο;
Χρίστος Δήμας: Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως τον τελευταίο χρόνο, παρά την κρίση της πανδημίας, έχουν ανακοινωθεί σημαντικές επενδύσεις από εταιρίες όπως οι Microsoft, EY, Applied Materials, Pfizer, Cisco, Amazon, Volkswagen κ.λπ. Αυτή είναι μία έμπρακτη εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία, αλλά και το ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουμε. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, πως οι επενδύσεις στον χώρο της έρευνας και της καινοτομίας συμβάλλουν στη δημιουργία νέων, ποιοτικών και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Παράλληλα βοηθούν, ουσιαστικά, στον επαναπατρισμό κάποιων νέων μας, που έφυγαν στα χρόνια της κρίσης και διαπρέπουν στο εξωτερικό.
Ποιες πρωτοβουλίες θα δρομολογηθούν στο πλαίσιο της πρόσφατης συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ Ελλάδας-ΗΠΑ για συνεργασία στον τομέα της επιστήμης και της τεχνολογίας;
Χρίστος Δήμας: Εχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από ερευνητές και επιχειρήσεις της Ελλάδας και των ΗΠΑ. Αρα, έχουμε κάθε λόγο να αισιοδοξούμε πως με βάση τη συμφωνία θα υποβληθούν αρκετές προτάσεις από ερευνητικούς οργανισμούς και επιχειρήσεις σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος. Συνεπώς, θα προκύψουν επιπλέον ευκαιρίες για να διευρύνουμε τις συνεργασίες για ερευνητές και επιχειρήσεις σε Ελλάδα και ΗΠΑ. Ο στόχος μας είναι η Ελλάδα να εξελιχθεί σε κόμβο καινοτομίας στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου και οι διακρατικές συμφωνίες στους τομείς της επιστήμης και της τεχνολογίας εξυπηρετούν αυτόν τον σκοπό.
ΙΩΑΝΝΑ ΦΕΝΤΟΥΡΗ
Από την έντυπη έκδοση του Ελεύθερου Τύπου της Κυριακής
