Προεξάρχοντος του Οικουμενικού πατριάρχη Βαρθολομαίου και μέσα σε κλίμα συγκίνησης ξεκίνησε στον Καθεδρικό Ναό των Τιράνων η εξόδιος Ακολουθία για το Μακαριστό Αρχιεπίσκοπο.
Στη νεκρώσιμη ακολουθία παραβρέθηκαν Ορθόδοξοι Πατριάρχες, Αρχιεπίσκοποι, εκκλησιαστικές αντιπροσωπίες, εκπρόσωπος του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, εκπρόσωποι του Βατικανού, καθώς και οι επικεφαλείς των θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία. Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος έφτασε μαζί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον οποίο συνοδεύουν υπουργοί. Επίσης προσήλθαν στον καθεδρικό ναό αντιπροσωπείες του ΠΑΣΟΚ με τον Πρόεδρο Νίκο Ανδρουλάκη και του ΣΥΡΙΖΑ με τον Σωκράτη Φάμελλο.
Δείτε την τελετή
Οι επικήδειοι
Μητσοτάκης: «Ήταν ένα φωτεινό παράδειγμα σοφίας και δράσης»
Οι επικήδειοι είναι σε εξέλιξη. Κατά την εξόδιο ακολουθία μιλούν ο Οικουμενικός Πατριάρχης, ο τοποτηρητής της Αρχιεπισκοπής Αλβανίας Μητροπολίτης Κορυτσάς Ιωάννης, ο συντονιστής του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών Επίσκοπος Heinrich Bedform-Strohm, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Έντι Ράμα.
Στον επικήδειό του ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Τολμούμε να ελπίζουμε. Στις 3 αυτές λέξεις του συνοψίζεται νομίζω η ζωή και η δράση του ιεράρχη που αποχαιρετούμε σήμερα. Γιατί ακριβώς η τόλμη και η ελπίδα ήταν οι δύο πυξίδες που πάντα οδηγούσαν τον Αναστάσιο σε αυτή τη θαυμαστή διαδρομή του, μια διαδρομή σταθερά δίπλα στον άνθρωπο και τα δικαιώματά του. Πότε ως ταπεινός ιεραπόστολος στην Αφρική των πεινασμένων παιδιών, πότε ως αθόρυβος συμπαράστασης των παιδιών στην Ελλάδα της δικτατορίας. Και βέβαια ως μέγα αναστηλωτής και επίμονος πρωτεργάτης της ορθοδοξίας στην Αλβανία. Σε αυτό το μεγαλείο μιας ξεχωριστής προσωπικότητας υποκλινόμαστε γιατί ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας ήταν ταυτόχρονα ένας διανοούμενος της πίστης και ένας απλός υπηρέτης του πλησίον του. Με άλλα λόγια, ένα φωτεινό παράδειγμα σοφίας και δράσης.
Αφήνει ένα δυσαναπλήρωτο κενό όχι μόνο στον τόπο του και στην ομογένειά μας, όχι μόνο σε όλα τα μέρη που χτυπά η καρδιά του ελληνισμού για τον οποίον υπήρξε επί δεκαετίες ένας αληθινός φάρος. Φάρος αγάπης και προσφοράς, ευγένειας και απλότητας, πειθούς και αποτελεσματικότας. Φάρος της ορθοδοξίας και την ορθόδοξης χριστιανικής πίστης.
Οι περισσότεροι εδώ γνωρίζουν βέβαια καλά τι πέτυχε ο Αναστάσιος από την πρώτη ώρα που έφτασε στην Αλβανία το μακρινό 1991, σε μια ερημωμένη χώρα ύστερα από το πέρασμα ενός αυταρχικού καθεστώτος, με τους χριστιανούς κυνηγημένους και τους ομογενείς μας στο περιθώριο.
Και όμως, αντλώντας δύναμη από τη βαθιά πίστη του θεμελίωσε την ορθόδοξη αυτοκέφαλη εκκλησία. Ίδρυσε 400 και πλέον ενορίες, έχτισε και ανοικοδόμησε εκατοντάδες ναούς, χειροτονώντας 145 νέους κληρικούς, ενώ παράλληλα, ίδρυσε δεκάδες εκπαιδευτικά, υγειονομικά και φιλανθρωπικά ιδρύματα. Ένα μικρός ή ίσως ένα μεγάλο θαύμα μέσα στα ερείπια.
Μαζεύουμε τις πέτρες που μας πετούν όσοι πολεμούν το έργο μας, συνήθιζε να λέει πάντα με το χαμόγελο στο πρόσωπό του και με αυτές χτίζουμε εκκλησίες και σχολεία. Το έλεγε και το εννοούσε. Δεν είναι τυχαίο ότι σήμερα τον θρηνούν Έλληνες και Αλβανοί. Αλλά παντού, όπου υπάρχει άνθρωπος, ανεξάρτητα από θρησκεία, ανεξάρτητα από εθνική καταγωγή. Πάντα ο Αρχιεπίσκοπος υπήρξε πράγματι μια γέφυρα φιλίας ανάμεσα στους δύο λαούς μας και ένας κρίκος επικοινωνίας ανάμεσα στα δύο κράτη μας.
Θα μπορούσε λοιπόν δίκαια να χαρακτηριστεί και ο διπλωμάτης της αγάπης σε μια αποστολή μάλιστα την οποία ο ίδιος υπηρέτησε με μέτρο και επίγνωση όμως ταυτόχρονα και με έναν ανυποχώρητο δυναμισμό. Είμαι από τους τυχερούς που εργάστηκα στενά επί χρόνια με τον ιεράρχη μας και δεν θα κρύψω πως θεωρώ αυτή την εμπειρία όχι μόνο κατάθεση πολιτική αλλά και έναν πλούτο προσωπικό καθώς ήταν Άγιος και σοφός, όπως τον είχε αποκαλέσει ο πατέρας μου. Ένα πρόσωπο που σε κατακτούσε με τις γνώσεις του και ένας χαρακτήρας που χωρίς να προσπαθεί ιδιαίτερα, σε καλούσε με το ύφος του να γίνεις καλύτερος. Εκεί άλλωστε συναντιόντουσαν και οι ρόλοι μας, στη δυνατότητα δηλαδή να κατανοεί κανείς τα προβλήματα των πολλών, ιδίως των πιο αδυνάμων και παρά τις δυσκολίες να μάχεται για να βρουν τη λύση τους.
Για τις Ελληνίδες και τους Έλληνες και τους ορθόδοξους στην Αλβανία και απανταχού της γης, ο Αναστάσιος υπήρξε πηγή υπηρηφάνειας, υπήρξε ακούραστος και ταπεινός υπηρέτης, προσφέροντας ελπίδα και πνευματική καθοδήγηση στο ελληνορθόδοξο ποίμνιο. Μέσα από τη σοφία και την ταπεινοφροσύνη του απέδειξε ότι η εκκλησία η ορθόδοξη μπορεί να είναι μια ζωντανή κοινότητα αγάπης και κοινωνικής μέριμνας που ενώνει τους λαούς για αυτό και όλοι μας τώρα νιώθουμε μια βαθιά θλίψη δίπλα στο δέος αλλά και την βαριά κληρονομιά που αφήνει.
Ως ποιμένας έχτισε εκκλησίες ενώ ως ταγός οικοδόμησε γέφυρες συνεργασίας μεταξύ λαών και θρησκειών.Έδειξε έτσι πως μπορεί να είσαι ταυτόχρονα και αυθεντικά Έλληνας αλλά και οικουμενικός. Είθε το παράδειγμά του να συνεχίσει να μας εμπνέει και το έργο του να βρει ισάξιους συνεχιστές. Τον αποχαιρετώ με το δικό του κάλεσμα με το οποίο και ξεκίνησα: Τολμούμε να ελπίζουμε».
Οικογένεια Αναστάσιου: «Ας προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμά του»
Η ανιψιά του μακαριστού Αρχιεπισκόπου ανέφερε στον επικήδειο: «Εκ μέρους της οικογένειάς μας, θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την αγάπη που περιβάλατε τον θείο μας. Μας στήριζε με τον λόγο και την προσευχή του. Ξέρετε πόσο αγάπησε τον λαό με τον οποίο έζησε πάνω από 30 χρόνια, τον λαό της Αλβανίας, της χώρας που έγινε η πατρίδα του. Αγάπη, προσφορά, δικαιοσύνη, αλήθεια, ταπεινοφροσύνη, αγώνας, θάρρος, ελπίδα. Αυτά τον διέκριναν. Ας προσπαθήσουμε να ακολουθήσουμε το παράδειγμά του».
Έντι Ράμα: 30 ευλόγησε και εργάστηκε για να αναστηλώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας
Ο πρωθυπουργός Έντι Ράμα μεταξύ άλλων ανέφερε στον επικήδειο: «Η Αλβανική κοινότητα, η Αλβανική εκκλησία έχει σήμερα πένθος. Ο Αναστάσιος ως διάδοχος των Αποστόλων ήταν στην υπηρεσία της Αλβανίας. Τριάντα χρόνια ευλόγησε, εργάστηκε, για να αναστηλώσει την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας. Μετά από 33 χρόνια τον αποχαιρετούμε ως Αναστάσιο της Αλβανίας». Ο Αλβανός πρωθυπουργός τόνισε ότι ο Αναστάσιος εκτιμούσε ότι ο διάδοχός του θα ήταν Αλβανός πολίτης.
Βαρθολομαίος: Ο μέγα στύλος της εν Αλβανίας εκκλησίας, έπεσε
O Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τη σειρά του δήλωσε: «Καθήκον θλιβερόν. Ο μέγα στύλος της εν Αλβανίας εκκλησίας, έπεσε».
Ποιοι παρίστανται στην κηδεία του Αναστάσιου στα Τίρανα
Τον ιεράρχη τιμά με την παρουσία της η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της Αλβανίας, καθώς και διπλωματικές αποστολές. Στον Ιερό Ναό προσήλθαν, μεταξύ άλλων, ο Αλβανός Πρόεδρος Μπαιράμ Μπέγκαι, ο πρωθυπουργός Εντι Ράμα και ο αρχηγός τη αντιπολίτευσης Σαλί Μπερίσα. Σύσσωμη λαμβάνει μέρος η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Αλβανίας, με προεστότα τον Μητροπολίτη Κορυτσάς κ. Ιωάννη και τη συμμετοχή των Σεβ. Μητροπολιτών: Αργυροκάστρου κ. Δημητρίου, Απολλωνίας και Φίερι κ. Νικολάου, Ελμπασάν κ. Αντωνίου, Βερατίου, Αυλώνος και Κανίνης κ. Άστιου, Αμαντίας κ. Ναθαναήλ και του Θεοφιλ. Επισκόπου Κρούγιας κ. Αναστασίου.
Από χθες, βρίσκονται στην αλβανική πρωτεύουσα οι Πατριάρχες Ιεροσολύμων Θεόφιλος και Βουλγαρίας Δανιήλ, ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Γεώργιος, αντιπροσωπείες των Πατριαρχείων Σερβίας, Ρουμανίας και Αντιοχείας, αντιπροσωπεία της Ιεράς Κοινότητας του Αγίου Όρους, με ηγουμένους των Μονών Σίμωνος Πέτρας και Ξενοφώντος. Τον Προκαθήμενο της Εκκλησίας της Βουλγαρίας συνοδεύει ο Μητροπολίτης Βράτσης κ. Ιωάννης. Το σκήνωμα του Αρχιεπισκόπου Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας κυρού Αναστασίου προσκύνησε το βράδυ της Τετάρτης στον Καθεδρικό Ναό της Αναστάσεως του Χριστού στα Τίρανα, ο Μητροπολίτης Νέας Κρήνης και Καλαμαριάς κ. Ιουστίνος.
Χθες το απόγευμα αποχαιρέτησε τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Τιράνων Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας, ο επικεφαλής της κοινότητας Μπεκτασί, Μπάμπα Μόντι, ο οποίος σε δηλώσεις του, εξήρε την προσωπικότητα του ιεράρχη. Ειδικότερα δήλωσε: «Ο Μακαριότατος είναι μια προσωπικότητα της Αλβανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, η οποία εργάστηκε ανιδιοτελώς για να αναστήσει αυτή την εκκλησία από τον τάφο. Ήταν ένας άνθρωπος που συνεργάστηκε με όλες τις θρησκευτικές κοινότητες και ειδικά με εμένα προσωπικά…Φεύγει από αυτόν τον κόσμο, με ένα έργο που άφησε πίσω του για την Ορθόδοξη Εκκλησία της Αλβανίας, αλλά και για τους Αλβανούς. Συλλυπητήρια στην Ορθόδοξη Εκκλησία».
Σε κλίμα συγκίνησης μεταφέρθηκε στην Αλβανία το σκήνωμα του Αρχιεπισκόπου Αναστάσιου
Μέσα σε κλίμα συγκίνησης η Ελληνική Εκκλησία παρέδωσε στις 9:00 το πρωί της Τρίτης στο συνοριακό σταθμό της Κακαβιάς, το σκήνωμα του φωτισμένου ιεράρχη στην αλβανική εκκλησία και στρατιωτικό άγημα απέδωσε τις πρέπουσες τιμές παρουσία πλήθους πιστών. Στη συνέχεια η πομπή έκανε δυο στάσεις στο Αργυρόκαστρο και στη Δερβιτσάνη, όπου δεκάδες Βορειοηπειρώτες πιστοί, ιερείς και μαθητές περίμεναν την πομπή με το σκήνωμα του Αρχιεπισκόπου, εκεί όπου εκτυλίχθηκαν συγκινητικές στιγμές.
Στο Αργυρόκαστρο το σκήνωμα του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου υποδέχτηκαν σύσσωμοι οι κάτοικοι των χωριών της ομογένειας, από Δερόπολη, Χειμμάρα και Αγίους Σαράντα, έψαλαν το «Χριστός Ανέστη» και με δάφνες και λουλούδια έραναν το δρόμο που πέρασε η πομπή.
Τα πνευματικά του παιδιά- οι ιερείς που χειροτόνησε μεταφέρουν στα χέρια το σκήνωμα για την επιμνημόσυνη δέηση, ενώ μαθητές των σχολείων που ο μακαριστός Αναστάσιος ίδρυσε, με ευλάβεια προσέρχονται στο ναό για να αφήσουν ένα λουλούδι στη μνήμη του.
«Ο αρχιεπίσκοπος ήταν ένας άνθρωπος που έχει κάνει ένα πολύ μεγάλο έργο στην Αλβανία στη μειονότητα και ευχόμαστε να συνεχιστεί», δήλωσε ο δήμαρχος Δερόπολης, Δημήτρης Τόλης.
«Μου έλεγε ότι εκείνο που θέλω να μείνει είναι “το πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη” διότι αναζωπύρωσε το θεολογικό ήθος της εκκλησίας μας και εκείνο που χαρακτήρισε τη ζωή του είναι το πορευθέντες πάτε να αγκαλιάσετε τα έθνη», δήλωσε η ομότιμη καθηγήτρια Θεολογία στο ΑΠΘ, Δήμητρα Κούκουρα.