Ο στρατός στο Ιράν προειδοποίησε σήμερα ότι θα "αντιμετωπίσει τους εχθρούς" για να εγγυηθεί την ασφάλεια και την ειρήνη στη χώρα, σύμφωνα με μια ανακοίνωση, καθώς γιγαντώνονται οι διαδηλώσεις για τον θάνατο μιας νεαρής γυναίκας που βρισκόταν υπό κράτηση από την αστυνομία ηθών και 36 άνθρωποι έχουν μέχρι στιγμής σκοτωθεί στις επιχειρήσεις καταστολής, σύμφωνα με απολογισμό που έδωσε στη δημοσιότητα μκο για τα ανθρώπινα δικαιώματα με έδρα τη Νέα Υόρκη.
Σε ανακοίνωσή του ο στρατός αναφέρει ότι “αυτές οι απέλπιδες ενέργειες εντάσσονται στη σατανική στρατηγική του εχθρού για την αποδυνάμωση του ισλαμικού καθεστώτος”.
Ο επίσημος απολογισμός των θυμάτων από τις διαδηλώσεις ήταν χθες τουλάχιστον 17, ανάμεσά τους και πέντε άνδρες ασφαλείας, αλλά η μκο Κέντρο για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που εδρεύει στη Νέα Υόρκη ανακοίνωσε ότι σύμφωνα με τις πηγές της ο απολογισμός είναι πολύ μεγαλύτερος.
“Να αναμένετε ότι ο αριθμός των νεκρών θα αυξηθεί. Οι παγκόσμιοι ηγέτες πρέπει να πιέσουν τους ιρανούς αξιωματούχους να επιτρέψουν τις διαδηλώσεις χωρίς τη χρήση φονικής βίας. Η κυβέρνηση έχει απαντήσει με αληθινά πυρά, με σφαίρες και δακρυγόνα, σύμφωνα με βίντεο που αναρτήθηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και δείχνουν διαδηλωτές να αιμορραγούν”, αναφέρεται σε ανακοίνωση της CHRI.
Η σημαία που ανεμίζει μια τούφα μαλλιών -ένα έργο της Εντίθ Ντεκίντ από το 2014- έγινε το σύμβολο της «επανάστασης των γυναικών» στο Ιράν, που φλέγεται τις τελευταίες ημέρες μετά το θάνατο 22χρονης στα χέρια της «Aστυνομίας των ηθών». Δεκάδες διαδηλωτές έχουν χάσει τη ζωή τους στη χώρα, σύμφωνα με αναφορές οργανώσεων, καθώς το κύμα οργής των γυναικών έχει μετατραπεί σε γενικευμένη κοινωνική εξέγερση. Χιλιάδες άνθρωποι σε ιρανικές πόλεις διαδηλώνουν υπέρ της ελευθερίας, της ισότητας, του δικαιώματος στη ζωή.
Οι εικόνες από τις διαδηλώτριες που κόβουν τις κοτσίδες τους με ψαλίδια και καίνε τα χιτζάμπ στη μέση του δρόμου, φωνάζοντας «θάνατο στο δικτάτορα» (τον αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ), κάνουν το γύρο του Διαδικτύου.
Οι διαδηλώσεις ξέσπασαν το περασμένο Σάββατο μετά το θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, από το ιρανικό Κουρδιστάν, σε αστυνομικό τμήμα. Η νεαρή συνελήφθη στην Τεχεράνη από τους αστυνομικούς διότι ήταν «ανάρμοστα» ντυμένη (ξέφευγε μια τούφα μαλλιών της από το χιτζάμπ), κάτι που απαγορεύει η σαρία.
Από το Σάββατο, 36 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από τις ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας σύμφωνα με τη Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, ενώ ο επίσημος απολογισμός που μετέδωσε η κρατική τηλεόραση ανέφερε 17 νεκρούς, ανάμεσά τους τέσσερα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας. Ιρανοί αξιωματούχοι έχουν αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμιξη των δυνάμεων ασφαλείας στους θανάτους των διαδηλωτών.
Ο θάνατος της Αμινί, οι θρησκευτικοί και κοινωνικοί περιορισμοί που επιβάλλονται, αλλά και τα οικονομικά προβλήματα στη χώρα θέριεψαν το κλίμα δυσαρέσκειας. Οι διαδηλώσεις πήραν γρήγορα διαστάσεις και εξαπλώθηκαν σε τουλάχιστον 50 πόλεις και κωμοπόλεις της χώρας, προκαλώντας το χειρότερο ξέσπασμα από το 2019 – τότε εξαιτίας της αύξησης των τιμών καυσίμων κατά 300%. Διαδηλώσεις κατά του ιρανικού καθεστώτος καταγράφηκαν και αλλού, όπως στη Βηρυτό και στην Κωνσταντινούπολη, με γυναίκες να κόβουν μπροστά στις κάμερες τις κοτσίδες τους.
Στο Νότιο Ιράν διαδηλωτές έκαψαν τεράστιο πορτρέτο του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε τον Ιανουάριο του 2020 από αμερικανικό πλήγμα στο Ιράκ. Στην Τεχεράνη και την υπόλοιπη χώρα διαδηλωτές πυρπόλησαν αστυνομικά τμήματα και περιπολικά και φώναξαν συνθήματα κατά του καθεστώτος, όπως μετέδωσε το πρακτορείο Irna. Η αστυνομία απάντησε κάνοντας χρήση δακρυγόνων, ενώ προχώρησε σε πολλές συλλήψεις. Στα βορειοανατολικά, οι διαδηλωτές φώναζαν «θα πεθάνουμε, θα πεθάνουμε, αλλά θα πάρουμε πίσω το Ιράν» κοντά σε ένα αστυνομικό τμήμα που επίσης πυρπολήθηκε.
Οι αναλυτές σημειώνουν ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται, υπενθυμίζοντας την οργή που ξέσπασε στο Ιράν πριν από 13 χρόνια, μετά το θάνατο της Νέντα Αγκά Σολτάν, γυναίκας -σύμβολο της αντίστασης στο θεοκρατικό καθεστώς, που έπεσε νεκρή από πυρά ελεύθερου σκοπευτή στη διάρκεια διαδήλωσης. «Οι άνθρωποι δεν φοβούνται πια τη φυλακή, αφού το ίδιο το Ιράν είναι πλέον φυλακή», δήλωσε η Ιρανή ηθοποιός Καταγιούν Ριαχί.
Εν τω μεταξύ, η ομάδα παρακολούθησης του Διαδικτύου «NetBlocks» ανέφερε ότι το Ιράν υπόκειται πλέον στους πιο αυστηρούς περιορισμούς στο Διαδίκτυο από τότε που ξέσπασε μαζική αντικυβερνητική δράση τον Νοέμβριο του 2019. Τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας έκλεισαν σε μεγάλο βαθμό, η υπηρεσία Διαδικτύου διακόπηκε κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων και η πρόσβαση στο Instagram και το WhatsApp ήταν περιορισμένη, είπε. Η διακοπή καταγράφηκε σε τμήματα της επαρχίας Κουρδιστάν στο Δυτικό Ιράν, στην Τεχεράνη και σε άλλα τμήματα της χώρας.
Οι ιρανικές αρχές μιλούν για «ατυχές περιστατικό», τονίζοντας ότι η νεαρή γυναίκα έπαθε ανακοπή ενώ βρισκόταν στο τμήμα. Σύμφωνα με πολυάριθμες καταγγελίες, η ομάδα της «Αστυνομίας των ηθών» -σώμα επιφορτισμένο με την επιβολή του αυστηρού ενδυματολογικού κώδικα για τις γυναίκες στο Ιράν-, που τη συνέλαβε, την ξυλοκόπησε άγρια μέσα στο βαν στο δρόμο προς το κρατητήριο. Ενώ περίμενε στο τμήμα για να λάβει «καθοδήγηση» σχετικά με την ενδυμασία της, κάμερες του κλειστού κυκλώματος τη δείχνουν να παραπατάει και να καταρρέει. Διακομίστηκε στο νοσοκομείο κλινικά νεκρή, σύμφωνα με το επίσημο ανακοινωθέν, εισήχθη στην Εντατική και τρεις ημέρες αργότερα άφησε την τελευταία της πνοή (την περασμένη Παρασκευή).
Ο πατέρας της Μαχσά, Αχμάντ, κατηγόρησε τις Αρχές ότι λένε ψέματα για το θάνατό της, υποστηρίζοντας σε συνέντευξή του στο BBC ότι οι γιατροί του αρνήθηκαν να δει τη νεκρή κόρη του. Οπως είπε, η σορός της ήταν εντελώς τυλιγμένη -εκτός από τα πόδια και το πρόσωπό της-, αν και παρατήρησε μώλωπες στα πόδια της. H οικογένεια της νεαρής δήλωσε ότι δεν είχε προϋπάρχουσα καρδιακή πάθηση, σύμφωνα με το «Emtedad news», ένα ιρανικό φιλομεταρρυθμιστικό μέσο ενημέρωσης, απορρίπτοντας την εκδοχή των αξιωματούχων ότι ήταν «φιλάσθενη».
Την ανησυχία τους για τις συνθήκες του θανάτου της Αμινί και τη βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων εξέφρασε η διεθνής κοινότητα – Ε.Ε., Γαλλία, Βρετανία, Σουηδία, ΟΗΕ, και άλλες. Ο Ιρανός πρόεδρος Εμπραΐμ Ραϊσί, που ανέλαβε το θώκο πριν από ένα χρόνο, από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών την Τετάρτη απέρριψε τις επικρίσεις και κατηγόρησε τη Δύση για «δύο μέτρα και δύο σταθμά» στα δικαιώματα των γυναικών. Από το ίδιο βήμα ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν υπογράμμισε: «Στεκόμαστε δίπλα στους θαρραλέους πολίτες και τις θαρραλέες γυναίκες του Ιράν, που διαδηλώνουν αυτή τη στιγμή για να υπερασπιστούν τα πιο βασικά δικαιώματά τους».
Η ιρανική κυβέρνηση σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς για να εντοπίζει γυναίκες που δεν συμμορφώνονται με έναν αυστηρό νέο νόμο για τη χρήση του χιτζάμπ, αναφέρει δημοσίευμα του βρετανικού «Guardian» στην αρχή του μήνα.
Ο γραμματέας του Αρχηγείου του Ιράν για την Προώθηση της Αρετής και την Πρόληψη της Βίας, Μοχαμάντ Σαλέχ Χασεμί Γκολπαγεγκάνι, ανακοίνωσε σε πρόσφατη συνέντευξη ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει να χρησιμοποιήσει τεχνολογία επιτήρησης των γυναικών σε δημόσιους χώρους μετά από ένα νέο διάταγμα που υπέγραψε ο πρόεδρος της χώρας.
Το διάταγμα υπογράφηκε στις 15 Αυγούστου, ένα μήνα μετά την εθνική «Ημέρα Χιτζάμπ και Αγνότητας» της 12ης Ιουλίου, η οποία πυροδότησε διαμαρτυρίες σε όλη τη χώρα από γυναίκες που δημοσίευσαν βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με ακάλυπτα τα κεφάλια τους στους δρόμους, στα λεωφορεία και στα τρένα.
