Ελληνες μετανάστες: Το πρώτο μεγάλο μεταναστευτικό κύμα στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους, εμφανίζεται στα τέλη του 19ου αιώνα και διαρκεί όσο το μεσοδιάστημα ανάμεσα στις χρεοκοπίες του 1893 και 1932.
Κύριες αιτίες του φαινομένου αποτελούν η πολιτική αστάθεια και η οικονομική δυσπραγία που έχουν ως αποτέλεσμα να «ανθεί» το εμπόριο της ελπίδας.
Στη χώρα ανοίγουν παντού μεταναστευτικά γραφεία, ενώ οι ταξιδιωτικοί πράκτορες υπόσχονται καλύτερη ζωή στην αναπτυσσόμενη «γη της επαγγελίας» βόρεια και νότιο Αμερική. Μόνοι πρόθυμοι να «βοηθήσουν» τους απελπισμένους Ελληνες μετανάστες, είναι οι κάθε είδους τοκογλύφοι που δανείζουν το ναύλο του μακρινού ταξιδιού, με υποθήκη κτήματα ή πατρικά.
Στόχος των μεταναστών φτάνοντας στη νέα γη, να εξοφλήσουν τις υποθήκες, να προικίσουν τις αδελφές, να βοηθήσουν την οικογένεια και να επιστρέψουν γρήγορα έχοντας μάλιστα κάποια λεφτά στην άκρη.
Για όσους δεν διαθέτουν χρήματα ή κτήματα προς υποθήκη, το ναύλο δίνεται από τον δουλέμπορο της εποχής, ο οποίος δεσμεύει στρατιές νέων ανθρώπων, κυρίως ανηλίκων, με μακροχρόνια συμβόλαια εργασίας και όρους σκλαβοπάζαρου, για δουλειές σε ορυχεία, σιδηροδρομικούς σταθμούς ή στιλβωτήρια.
Μέχρι το 1907, το μεταναστευτικό κύμα διακινείται αποκλειστικά από ξένες ναυτιλιακές εταιρίες. Τότε, δραστηριοποιούνται στη γραμμή Ελλάδα – ΗΠΑ οι ελληνικές εταιρίες «Μωραΐτης» και «Υπερωκεάνιος Ελληνική Ατμοπλοΐα» οι οποίες όμως σύντομα χρεοκοπούν. Στο χώρο των υπερωκεανίων κυριαρχούν οι αδελφοί Εμπειρίκοι με τα πλοία «Πατρίς», «Ιωάννινα», «Θεσσαλονίκη, «Μεγάλη Ελλάς», «Κωνσταντινούπολις» και «Μωρέας».
Στη συγκινησιακά φορτισμένη αναχώρηση δίνεται πανηγυρικός τόνος με την μπάντα να παιανίζει και τους συγγενείς να κλαίνε κουνώντας μαντήλια αποχωρισμού. Στους προνομιούχος επιβάτες Α και Β θέσης παρέχονται αρκετές ανέσεις, αντίθετα με εκείνους της Γ’ θέσης για τους οποίους το ταξίδι αποτελεί απίστευτη δοκιμασία, αφού δεν τους αντιστοιχεί περισσότερος χώρος από όσο είναι το μήκος και πλάτος του σώματός τους…
Μέσα σε αυτό το ασφυκτικά περιορισμένο πλαίσιο, οι Έλληνες μετανάστες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά, στον ίδιο χώρο, πρέπει για τις επόμενες τρεις εβδομάδες, να τρώνε το άθλιο φαγητό του πλοίου, να κοιμούνται και ν’ αλλάζουν.
Την έλλειψη στοιχειώδους καθαριότητας επιβαρύνει ο ιδρώτας των εκατοντάδων σωμάτων σε κλειστό χώρο, το τσιγάρο, οι αρρώστιες και οι εμετοί από την ναυτία, αφού μη ξεχνάμε οι περισσότεροι έντρομοι επιβάτες της τρίτης θέσης, δεν έχουν ξαναδεί στη ζωή τους πλοία και θάλασσα.
Οι ταξιδιώτες, φτάνοντας στον προορισμό τους, πρέπει να απαντήσουν σε ερωτηματολόγιο υπέρ ή κατά της αναρχίας και της …πολυγαμίας, και αν έχουν μπει σε φυλακή, ψυχιατρείο ή πτωχοκομείο. Οι απαντήσεις έχουν νομική ισχύ κι αν δεν είναι …σωστές δεν επιτρέπεται η αποβίβασή τους.
eleftherostypos.gr
