Άρθρο σχετικά με την ανάγκη που προκάλεσε τη νομοθέτηση του πρόσθετου προληπτικού μηχανισμού περικοπής δαπανών («κόφτη») δημοσίευσε στην εφημερίδα Καθημερινή της Κυριακής ο βουλευτής Κορινθίας Χρ.Δήμας. Το άρθρο, το οποίο συνυπογράφονταν από κοινού με το σύμβουλο δημοσιονομικής πολιτικής του Προέδρου της ΝΔ κ. Στ.Πέτσα αναλύει τη χρησιμότητα του «κόφτη», τις συνέπειες του αλλά και την αναξιοπιστία της σημερινής κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ που ουσιαστικά επέβαλε την εφαρμογή του.
Αναλυτικά ολόκληρο το κείμενο:
Το σύνολο των μέτρων που ψηφίζει η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είναι κατά πολύ μεγαλύτερα από όσα προέβλεπε το 3ο Μνημόνιο και εκτείνεται χρονικά πέραν του 2018 οπότε και έληγε το πρόγραμμα. Ειδικότερα όμως, η νομοθέτηση του πρόσθετου προληπτικού μηχανισμού περικοπής δαπανών, μισθών και συντάξεων (ή «κόφτης») παρατείνει το μνημόνιο χρονικά εις το διηνεκές.
Το πλαίσιο για έναν μηχανισμό διόρθωσης αποκλίσεων από την εκτέλεση του Προϋπολογισμού προβλέπεται από το αναθεωρημένο Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης και πιο συγκεκριμένα την Οδηγία 2001/85/ΕΕ. Όπως και σε όλα τα κράτη-μέλη, έτσι και στην Ελλάδα, εισήχθη με νόμο (4270/2014) ο οποίος ενσωμάτωσε στην εθνική νομοθεσία την Οδηγία. Ο μηχανισμός, όταν ενεργοποιείται, επιβάλλει ένα «σχέδιο διορθωτικών ενεργειών», κατά κανόνα περικοπής δαπανών, που κατατίθεται προς ψήφιση στη Βουλή και περιλαμβάνει επικαιροποίηση του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος Δημοσιονομικής Στρατηγικής (ΜΠΔΣ) και Συμπληρωματικό Προϋπολογισμό. Είναι σαφές ότι, αυτός ο διορθωτικός μηχανισμός αποκλίσεων προσδιορίζεται εκ των υστέρων και προβλέπει ότι θα πρέπει να εξειδικευτούν οι παρεμβάσεις στις περικοπές δαπανών ή/και της αύξησης εσόδων με νόμο που θα περάσει από τη Βουλή.
Ο «κόφτης» που συμφώνησε η κυβέρνηση του κ. Τσίπρα στο Eurogroup της 9ης Μαΐου 2016, ως μέρος των προαπαιτούμενων ενεργειών για την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης, είναι ποιοτικά και ποσοτικά εντελώς διαφορετικός από αυτόν του ν. 4270/2014. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το γεγονός ότι απαιτείται η θεσμοθέτηση του. Πολύ απλά, αν ήδη υπήρχε, δεν θα χρειαζόταν να ξαναθεσμοθετηθεί. Ειδικότερα:
• Είναι συγκεκριμένος: Αφορά 2% του ΑΕΠ ή 3,5 δις € μέτρα. Είναι σαφές ότι, το δημοσιονομικό κενό είναι προσδιορισμένο, εκ των προτέρων.
• Είναι στοχευμένος: Αφορά περικοπές μισθών και συντάξεων και μείωση μεταβιβάσεων (π.χ. σε ΟΤΑ) και επιχορηγήσεων (π.χ. σε ασφαλιστικά ταμεία) για τις οποίες απαιτούνται οι τροποποιήσεις των σχετικών διατάξεων που τις προβλέπουν.
• Είναι μόνιμος: Αφορά διορθώσεις αποκλίσεων γενικά για την επίτευξη των μεσοπρόθεσμων στόχων του Προγράμματος, δηλαδή την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος άνω του 3% του ΑΕΠ για δεκαετίες.
• Είναι αυτόματος: Ενεργοποιείται αυτόματα με την έκδοση Προεδρικού Διατάγματος (όπως τουλάχιστον ισχυρίζεται η κυβέρνηση), χωρίς να απαιτείται συζήτηση ή ψηφοφορία στην Βουλή εάν δεν επιτυγχάνονται οι στόχοι για το πρωτογενές πλεόνασμα.
Η υποχρεωτική νομοθέτηση του «κόφτη» είναι το τίμημα της διεθνούς αναξιοπιστίας που προκάλεσε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ με τη «σκληρή» διαπραγμάτευση και το δημοψήφισμα-φιάσκο. Το αποτέλεσμα είναι οι εταίροι μας να μην έχουν εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση και να επιβάλλουν ένα μόνιμο, και πολύ αυστηρό αυτόματο «κόφτη», για να αποτελέσει αντίβαρο σε μία ανεπαρκή και ανεύθυνη κυβέρνηση.
Ο «κόφτης» θα μπορούσε να είναι χρήσιμος εάν είχε προηγηθεί του πρόσθετου πακέτου των μέτρων 3% του ΑΕΠ ή 5,4 δις ευρώ περίπου αύξησης φόρων και εισφορών που συμφώνησε η συγκυβέρνηση. Θα μπορούσε να συμπληρώνει ένα ορθό μείγμα δημοσιονομικής προσαρμογής το οποίο θα βασίζεται πρωτίστως στην συγκράτηση και στην αναδιανομή των δαπανών – ώστε να κατευθύνονται οι πόροι εκεί που θα πιάσουν τόπο – και όχι στην ανελέητη αύξηση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών.
Όμως, η κυβέρνηση Τσίπρα, με την ανοχή των δανειστών μας, επιβάλλει λάθος μείγμα πολιτικής με εξοντωτική αύξηση φόρων και εισφορών ενώ δεν πραγματοποιούνται διαρθρωτικές αλλαγές που θα έκαναν την οικονομία πιο ανταγωνιστική. Η μεν κυβέρνηση θεωρεί πως παρατείνει την παραμονή της στην εξουσία, οι δε δανειστές μας, κλείνουν έστω προσωρινά, ένα από τα ανοικτά ευρωπαϊκά μέτωπα (π.χ. Brexit, Προσφυγικό-Μεταναστευτικό).
Επειδή το μείγμα της πολιτικής βασίζεται υπερβολικά στους φόρους και τις εισφορές, είναι αναποτελεσματικό και τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση χάνονται στη χοάνη της ύφεσης και της φοροδιαφυγής. Η πολιτική αυτή δεν οδηγεί στην ανάπτυξη, πολλαπλασιάζει τα αντικίνητρα για επενδύσεις και δεν ευνοεί την γέννηση νέων θέσεων εργασίας. Και ενώ η οικονομία θα σέρνεται, η κυβέρνηση θα πρέπει να πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους, να εξοφλήσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές του δημοσίου που πολλαπλασίασε και να αποκαταστήσει τα αποθεματικά των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης που «σκούπισε».
Είναι προφανές ότι, πολύ γρήγορα, θα καταστεί αναγκαία η ενεργοποίηση του «κόφτη». Επομένως, ο «κόφτης» δεν είναι προληπτικός. Είναι ένα πακέτο συγκαλυμμένων μέτρων περικοπής μισθών και συντάξεων που θα προστεθεί στα φορομπηχτικά μέτρα και θ ανεβάσει το συνολικό λογαριασμό των μέτρων της συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κατά πολύ.
* Άρθρο στην Καθημερινή της Κυριακής