«Αλήθεια, έχετε χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα;». Αυτή την απορία μού εξέφρασε ξένος ο οποίος αναζητούσε προορισμό για τις οικογενειακές του χριστουγεννιάτικες διακοπές σε πρόσφατο ταξίδι μου στη Βόρεια Ευρώπη. Η πραγματικότητα είναι πως πολύ μικρό ποσοστό Βορειοευρωπαίων γνωρίζουν ότι η Ελλάδα προσφέρεται και για χειμερινές διακοπές.Ο τουρισμός είναι ένας από τους σημαντικότερους κλάδους της εθνικής οικονομίας λόγω της μεγάλης εισροής ξένου συναλλάγματος στη χώρα, της δημιουργίας θέσεων εργασίας αλλά και της διεθνούς προβολής της χώρας. Δικαιολογημένα, η στρατηγική της χώρας μας εστίαζε στον τουρισμό κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, καθώς ο ήλιος και η θάλασσα αποτελούν κορυφαίο πόλο έλξης για τους ξένους τουρίστες. Με αυτή τη στρατηγική παγιωθήκαμε στις συνειδήσεις των ξένων ως καλοκαιρινός τουριστικός προορισμός.
Μελέτη της McKinsey υπογραμμίζει το μείζον μειονέκτημα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος: την εποχικότητα. Με άλλα λόγια, η Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί ως προορισμός «sun and beach» με αποτέλεσμα να έχουμε πολύ υψηλή τουριστική κίνηση κατά τους θερινούς μήνες και πολύ χαμηλή κίνηση τους χειμερινούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 80% των τουριστών στην Ελλάδα έρχεται από τον Απρίλιο ως τον Σεπτέμβριο. Σε αντίθεση με τους άμεσους ανταγωνιστές μας, όπως η Τουρκία, που το αντίστοιχο ποσοστό είναι στο 70%, η Ιταλία στο 68% και η Αίγυπτος στο 53%.
Ο στόχος πρέπει να είναι η προσέλκυση ξένων τουριστών καθ” όλη τη διάρκεια της χρονιάς, ώστε να μην υπάρχει τόσο μεγάλη αναντιστοιχία στην τουριστική κίνηση τη θερινή και τη χειμερινή περίοδο. Αυτό απαιτεί την αποδοτικότερη προώθηση και επικοινωνία στο εξωτερικό ενός ολοκληρωμένου χειμερινού τουριστικού πακέτου. Οι ξένοι δεν γνωρίζουν πως η Ελλάδα διαθέτει 16 χιονοδρομικά κέντρα, έστω και μικρά, τα οποία φυσικά και δεν μπορούν να ανταγωνιστούν αυτά της Ελβετίας ή της Αυστρίας. Κάποια εξ αυτών όμως διαθέτουν αρκετά καλές υποδομές όπου ο τουρίστας μπορεί να κάνει σκι και άλλα χειμερινά σπορ. Επίσης, σε πολλά μέρη της Ελλάδας ο ξένος τουρίστας μπορεί εκτός από το να επισκεφθεί αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, ιστορικά μνημεία και μοναστήρια, να προβεί σε ποικίλες αθλητικές δραστηριότητες όπως ορειβασία, ράφτινγκ, τρέκιγνκ, αναρρίχηση, πεζοπορία, ιππασία, ποδηλασία στο βουνό. Εκτός όμως από τα χειμερινά σπορ, σε κάποιες περιπτώσεις υπάρχουν και δυνατότητες ανάπτυξης του ιατρικού-ιαματικού, συνεδριακού, οινικού, γαστρονομικού, ακόμη και του αγροτικού τουρισμού.
Η παροχή περισσότερων και πιο στοχευμένων πληροφοριών μέσω του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι σήμερα η πιο ρεαλιστική πρόταση καθώς δεν απαιτείται πολύ υψηλό κόστος διαφήμισης και έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Η ίδια μελέτη επισημαίνει πως το 75%-85% των επικείμενων τουριστών χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για να πληροφορηθούν για τις διακοπές τους ενώ από το 2005 και έπειτα η ετήσια ποσοστιαία αύξηση των κρατήσεων μέσω του Διαδικτύου υπερβαίνει το 20% στην Ευρώπη. Oλοένα και περισσότεροι τουρίστες επιλέγουν τον προορισμό των διακοπών τους αλλά κάνουν και τις κρατήσεις πτήσεων και δωματίων μέσω μεγάλων ειδικών ιστοσελίδων όπως tripadvisor, lonelyplanet και booking.
Σχετικά με την προβολή των χειμερινών προορισμών της χώρας μας οι συγκεκριμένες ιστοσελίδες παρέχουν κυρίως πληροφορίες για ξενοδοχεία. Ομως, προκειμένου ο τουρίστας να επιλέξει την Ελλάδα και για τον χειμώνα και να οργανώσει καλύτερα το ταξίδι του, χρειάζεται να εμπλουτιστούν με πολύ περισσότερο οπτικοακουστικό υλικό και περαιτέρω βασικές πληροφορίες (εστιατόρια/ταβέρνες, ωράρια λειτουργίας μουσείων, αρχαιολογικών χώρων, χιονοδρομικών κέντρων, οδηγίες πρόσβασης, προτεινόμενες δραστηριότητες, κοντινοί προορισμοί για εκδρομές κ.λπ.). Η ανάπτυξη του χειμερινού τουρισμού μπορεί να συνδυαστεί και με άλλα είδη τουρισμού υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει καλύτερος συντονισμός και δικτύωση των αρμόδιων φορέων για την εύρεση πιθανών συνεργειών (π.χ. γιορτή κρασιού, γαστρονομικές βραδιές με παραδοσιακές συνταγές κ.ά.).
Συμπερασματικά, η χώρα μας μπορεί και πρέπει να αυξήσει τους ξένους τουρίστες κατά τη διάρκεια της χειμερινής περιόδου. Ορθώς ο τουρισμός έχει πολλάκις χαρακτηριστεί ως ο μοχλός ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας και το κυριότερο όπλο στην προσπάθεια εξόδου από την κρίση μέσω της αύξησης του ΑΕΠ και της απασχόλησης. Εν μέσω οικονομικής κρίσης δεν πρέπει να θεωρείται ως μια επιπλέον οικονομική δαπάνη η διαμόρφωση στρατηγικής για τον χειμερινό τουρισμό αλλά ως μια σημαντική πηγή εσόδων και κυρίως ως ακόμη μια ευκαιρία πολύπλευρης προβολής της χώρας μας στο εξωτερικό.
Ο κ. Χρίστος Δήμας είναι βουλευτής Κορινθίας και διδάκτωρ Ευρωπαϊκής Πολιτικής.
