Από το πρωί της Κυριακής (25/9), στην Ιταλία, έχουν ανοίξει οι κάλπες που θα σχηματίσουν τη νέα σύνθεση της ιταλικής Βουλής, καθώς και την επόμενη κυβέρνηση της γειτονικής χώρας.
Στις εκλογές αδιαφιλονίκητο φαβορί αποτελεί η επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» (Fratelli d’Italia) Τζόρτζια Μελόνι, η οποία έχει συνάψει εκλογική συμμαχία με τη «Λέγκα» του Ματέο Σαλβίνι και το κόμμα «Εμπρός Ιταλία» (Forza Italia) του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αν και βάσει νόμου δεν δημοσιεύονται δημοσκοπήσεις κατά τις τελευταίες 15 ημέρες, οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν τη Μελόνι να καταγράφει σημαντική διαφορά από τον υποψήφιο της αριστεράς και του κέντρου, Ενρίκο Λέτα.
Κάποιες πρώτες απαντήσεις θα δώσουν οι εκτιμήσεις exit poll, που αναμένονται να ανακοινωθούν λίγο μετά το κλείσιμο της κάλπης, στις 11 μ.μ. ώρα Ιταλίας (μεσάνυχτα ώρα Ελλάδας).
Η Τζόρτζια Μελόνι, αποφάσισε να αναβάλει την άσκηση του εκλογικού της δικαιώματος για απόψε στις 10 ώρα Ιταλίας, δηλαδή μια ώρα πριν κλείσουν οι κάλπες. Αρχικά, είχε ανακοινώσει ότι θα ψήφιζε σε σχολείο της Ρώμης, σήμερα το πρωί στις 11 τοπική ώρα. Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης μεταδίδουν ότι η απόφασή της αυτή οφείλεται στο ότι στο συγκεκριμένο τμήμα, είχε σπεύσει μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων και φωτογράφων και η ίδια δεν θέλησε να προκαλέσει προβλήματα στους υπόλοιπους ψηφοφόρους.
Σε ανάρτησή της στο Twitter, η αρχηγός των Αδελφών της Ιταλίας υπογράμμισε: «σήμερα μπορείς να συμβάλεις στο να γραφτεί ιστορία. Ας γράψουμε την ιστορία μαζί».
Νωρίτερα σήμερα, ο Ιταλός πρόεδρος της δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα στην γενέτειρα πόλη του, το Παλέρμο της Σικελίας. Πλήθος κόσμου συγκεντρώθηκε έξω από το σχολείο της πρωτεύουσας της Σικελίας, για να τον επευφημήσει. Παράλληλα, ο επικεφαλής του κεντροαριστερού Δημοκρατικού Κόμματος και πρώην πρωθυπουργός Ενρίκο Λέτα, ψήφισε στην λαϊκή συνοικία της Ρώμης Τεστάτσιο και στο εκλογικό του τμήμα έσφιξε τα χέρια υποστηρικτών του.
Σε ό,τι αφορά τον λεγόμενο «κεντρώο πόλο», ο πρώην πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι άσκησε το εκλογικό του δικαίωμα στην Φλωρεντία και ο πρώην υπουργός οικονομικής ανάπτυξης Κάρλο Καλέντα στην Ρώμη. «Εμείς ψηφίσαμε, κάντε το και εσείς, όποια και αν είναι η πολιτική σας θέση. Η αβασίλευτη δημοκρατία στηρίζεται με την προσπάθεια όλων», έγραψε ο Ρέντσι στο Twitter.
O δε γραμματέας της Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι, αφού ψήφισε σε εκλογικό τμήμα του Μιλάνου δήλωσε: «Θα είναι μήνες δύσκολοι, με την κατάσταση έκτακτης ανάγκης με τους λογαριασμούς της ενέργειας, την αύξηση του κόστους ζωής και των καλοριφέρ. Εδώ και πολλές εβδομάδες, δουλεύομε, με τους ειδήμονες της Λέγκα, για να είμαστε έτοιμοι και με δυναμική παρουσία, στην Ιταλία και στην Ευρώπη. Όσο περισσότεροι πολίτες ψηφίσουν, τόσο περισσότερη δύναμη θα έχει η νέα κυβέρνηση και το νέο κοινοβούλιο, για να αντιμετωπίσουν τις καταστάσεις αυτές έκτακτης ανάγκης».
Η συμμετοχή στις εκλογές ως τις 12 το μεσημέρι καταγράφει μια μικρή μείωση σε σχέση με τις τελευταίες εκλογές του 2018. Συγκεκριμένα, η συμμετοχή ανερχόταν στις 12 το μεσημέρι στο 18,39% στους μισούς δήμους της χώρας, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Στις προηγούμενες γενικές εκλογές, του 2018, το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 19,18%.
Ανησυχία στην Ευρώπη για την άνοδο Μελόνι – Σαλβίνι στην εξουσία
Πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση και πόλεμος στην Ουκρανία, υψηλό χρέος, αδύναμη ανάπτυξη, δημογραφικό και ανισότητες Βορρά-Νότου είναι οι κύριες προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί η νέα κυβέρνηση που θα σχηματιστεί στην Ιταλία μετά τις σημερινές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις «προβλέπουν» βέβαιη νίκη του κεντροδεξιού συνασπισμού – του ακροδεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι, της «Λέγκα» του Ματέο Σαλβίνι, με πιθανή συμμετοχή της «Φόρτσα Ιτάλια» του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Οι αναλυτές κρατούν στάση αναμονής, σημειώνοντας ότι τελικά οι πολιτικές της κυβέρνησης στα κρίσιμα ζητήματα και όχι η προεκλογική ρητορική θα καθορίσουν την πορεία της Ιταλίας και τις σχέσεις της με την Ε.Ε. Η ακροδεξιά Μελόνι, το κόμμα της οποίας αναμένεται να κερδίσει την εκλογική αναμέτρηση, έχει φορέσει το προεκλογικό προσωπείο της, όπως σημειώνει άρθρο γνώμης της «Financial Times».
Ωστόσο, τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ευρώπη εκφράζεται η ανησυχία για την πορεία της χώρας υπό την ηγεσία του «μεταφασιστικού» κόμματος που το 2018 βρισκόταν στο περιθώριο συγκεντρώνοντας 4% των ψήφων (25% σήμερα).
Ενδεικτικός είναι ο τίτλος της ανάλυσης στο «Atlantic Council»: «Μπορεί η Ιταλία να γίνει το νέο προβληματικό παιδί της Ευρώπης;». «Πρέπει να ανησυχεί η Ευρώπη;» διερωτάται στον πρωτοσέλιδο τίτλο ο «Economist». Οι δηλώσεις για μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση και το ιστορικό προκλητικότητας προς την Ευρωπαϊκή Ενωση από μέλη του συνασπισμού, όπως ο Σαλβίνι, έχουν αφήσει τους επενδυτές νευρικούς, αναφέρει το «Bloomberg» σε ρεπορτάζ του.
Ο ευρωσκεπτικιστικός χαρακτήρας της συμμαχίας που θα ηγηθεί, αν επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις, θέτει εν αμφιβόλω τη λειτουργικότητα της σχέσης μεταξύ Ιταλίας-Ε.Ε. και δημιουργεί ερωτηματικά για την «επόμενη ημέρα» στην Ιταλία. Η ενότητα της Δύσης απέναντι στη Ρωσία, η παράλληλη οικονομική και στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και η διαχείριση του ενεργειακού κόστους τον χειμώνα αποτελεί το πρώτο «στοίχημα» για Ευρωπαίους και Αμερικανούς, με τους αναλυτές να προβλέπουν ότι η Ιταλία θα μπορούσε να δημιουργήσει προβλήματα στην Ενωση.
Η Μελόνι δεσμεύτηκε να συνεχίσει τις πολιτικές Ντράγκι με τη στρατιωτική ενίσχυση της Ουκρανίας και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ενώ ζήτησε πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Με γνώμονα το μότο «Πρώτα η Ιταλία» η ίδια υποστηρίζει πως η Νότια Ιταλία μπορεί να γίνει ο κόμβος ενεργειακού ανεφοδιασμού της Ευρώπης.
Η δήλωσή της δεν ήταν τυχαία, αφού, όπως σημειώνει το «Bloomberg», μόνιμο διαρθρωτικό πρόβλημα είναι το οικονομικό χάσμα της χώρας, το οποίο υποδαυλίζει τις πολιτικές και δημοσιονομικές εντάσεις. Ο Βορράς, ιδίως η περιοχή της Λομβαρδίας γύρω από το Μιλάνο, παράγει σταθερά το μεγαλύτερο μερίδιο της παραγωγής, ενώ ο Νότος εξαρτάται από την οικονομική στήριξη.
Ο Ιταλός πρώην πρεσβευτής στο ΝΑΤΟ, Στέφανο Στεφανίνι, τονίζει στους «F.T.» ότι η Ιταλία δεν έχει το περιθώριο διάρρηξης των σχέσεων με τους εταίρους, «δεν μπορεί να πληρώσει το τίμημα της ασυνέπειας στην εξωτερική πολιτική». Το οικονομικό πακέτο 200 δισεκατομμυρίων ευρώ της Ε.Ε. που «τρέχει» για την ενίσχυση της ισχνής ανάπτυξης και τη διαχείριση του δημόσιου χρέους 2,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ εκτιμάται ότι θα διατηρήσουν τη Ρώμη στην τροχιά των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων.
Η ηγέτις των «Αδελφών της Ιταλίας» έχει ζητήσει, μεταξύ άλλων, την επαναδιαπραγμάτευση του ιταλικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, την αύξηση των κοινωνικών δαπανών, υπερασπιζόμενη ένα κράτος πρόνοιας και όχι «ντροπιαστικές» συντάξεις αναπηρίας κάτω των 300 ευρώ.
Ξεκινώντας την προεκλογική της εκστρατεία, επέμεινε ότι η χώρα της, μαζί με την Ευρώπη, πρέπει να προχωρήσει σε ναυτικό αποκλεισμό νότια της Σικελίας, για να σταματήσουν οι αφίξεις παράτυπων μεταναστών, ενώ τάσσεται υπέρ τσιτάτων, όπως «Ναι στη φυσική οικογένεια, όχι στα λόμπι των ΛΟΑΤΚΙ».
Μέρος της δημοφιλούς απήχησής της είναι ότι τη βλέπουν ως κάποια που θα φέρει αλλαγή και δεν προέρχεται από το κατεστημένο», όπως λέει στη γαλλική «Le Monde» ο 63χρονος Ραφάλε, που παρευρέθη σε προεκλογική εκστρατεία της πριν από λίγες εβδομάδες στη Νάπολη. Από τη άλλη, κάποιοι κρατούν μικρό καλάθι λόγω της απειρίας της σε μια περίοδο που η αξιοπιστία της Ιταλίας τόσο στις Βρυξέλλες όσο και στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι κρίσιμη.
Η συγκράτηση του χρέους θα είναι δυσεπίλυτος γρίφος για τον επόμενο πρωθυπουργό, δεδομένης της ενεργειακής κρίσης που προκλήθηκε από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Ο απερχόμενος πρωθυπουργός, Μάριο Ντράγκι, κατάφερε να θέσει σε καθοδική τροχιά τον δανεισμό στη χώρα έπειτα από σχεδόν τρεις δεκαετίες. Σύμμαχός του ήταν ο πληθωρισμός, καθώς και η καλύτερη από την αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη. Η ανάπτυξη είναι ο καλύτερος τρόπος για διαχείρισή του, τομέας στον οποίο η Ιταλία αποτελεί «αδύναμο κρίκο» στην Ε.Ε. Μικρή ανάσα ήταν η μετα-πανδημική ανάπτυξη, η ανάκαμψη του τουρισμού και η στήριξη της Ε.Ε., όμως οι ειδικοί εκτιμούν ότι αυτή η δυναμική είναι μάλλον απίθανο να διαρκέσει, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός κινείται κοντά στο 9% στη χώρα.
Το δημογραφικό είναι ένα ακόμη «αγκάθι» που θα πρέπει να προσπαθήσει να… απομακρύνει η κυβέρνηση. Στο τέλος του αιώνα ο πληθυσμός της Ιταλίας αναμένεται να μειωθεί κατά ένα τρίτο -από 60 εκατομμύρια σήμερα σε 37 εκατομμύρια-, ενώ οι εκτιμήσεις θα επιδεινωθούν χωρίς τη μετανάστευση που θέλουν να περιορίσουν οι κεντροδεξιοί υποψήφιοι. Η γήρανση του πληθυσμού πιέζει περαιτέρω τα δημόσια οικονομικά και το συνταξιοδοτικό. «Η Ιταλία είναι μια κοινωνία όπου τα παιδιά έχουν γίνει πολυτέλεια», δήλωσε η Μελόνι, που υποσχέθηκε άμεση αύξηση κατά 50% στο επίδομα γέννησης.
