Τριήμερο εθνικό πένθος ανακοίνωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης για τον θάνατο του οικουμενικού μουσικοσυνθέτη, Μίκη Θεοδωράκη στην έναρξη της συνεδρίασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Ο Κ. Μητσοτάκη δήλωσε: Τη σημερινή μας συνεδρίαση σκιάζει δυστυχώς μία πολύ θλιβερή είδηση: Ο Μίκης Θεοδωράκης περνά πια στην αιωνιότητα. Η φωνή του σίγησε και μαζί του σίγησε και ολόκληρος ο Ελληνισμός.
Όπως είχε γραφτεί και για τον Παλαμά, «όλοι είχαμε ξεχάσει πως είναι θνητός». Όμως, μας αφήνει παρακαταθήκη τα τραγούδια του, την πολιτική του δράση, αλλά και την εθνική του προσφορά σε κρίσιμες στιγμές.
Η Ρωμιοσύνη σήμερα κλαίει. Και γι’ αυτό και με απόφαση της κυβέρνησης από σήμερα κηρύσσεται τριήμερο εθνικό πένθος.
Όπως ξέρετε, είχα την τιμή να τον γνωρίζω για πολλά χρόνια και σχετικά πρόσφατα μάλιστα τον είχα επισκεφτεί. Οι συμβουλές του ήταν πάντα πολύτιμες για μένα, κυρίως αυτές που αφορούσαν στην ενότητα του λαού μας και στην υπέρβαση των διαχωριστικών γραμμών.
Πιστεύω πως η καλύτερη τιμή προς αυτόν τον παγκόσμιο Έλληνα θα είναι εμείς, με το καθημερινό μας έργο, να κάνουμε πράξη αυτό ακριβώς το μήνυμά του. Ο Μίκης είναι η Ιστορία μας και πρέπει να τη συνεχίσουμε όπως θα ήθελε και εκείνος.
Τη βαθιά του θλίψη για τον χαμό του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη Μίκης Θεοδωράκη, εξέφρασε ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.
Συγκεκριμένα αναφέρει:
«Ο Μίκης Θεοδωράκης, με την απαράμιλλη δημιουργία του στο πεδίο της Μουσικής, σε παγκόσμια κλίμακα, και με την υποδειγματική αφοσίωσή του, λόγω και έργω, στην Δημοκρατία και στην Ελευθερία, ανήκει πλέον στην χορεία των σπάνιων προσωπικοτήτων, για τις οποίες ο θάνατος σηματοδοτεί το πέρασμα στην αθανασία.».
Σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος εκφράζει την βαθιά θλίψη για τον χαμό του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη Μίκη Θεοδωράκη.
Συλλυπητήρια δήλωση εξέδωσε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, για την απώλεια του μεγάλου δημιουργού, Μίκη Θεοδωράκη.
«Ο Μίκης Θεοδωράκης, την απώλεια του οποίου πενθούμε σήμερα, υπήρξε ένας πανέλληνας και ταυτόχρονα οικουμενικός δημιουργός, ένα ανεκτίμητο κεφάλαιο του μουσικού μας πολιτισμού. Του χαρίστηκε μια πλούσια και γόνιμη ζωή που την βίωσε με πάθος, μια ζωή ταγμένη στη μουσική, τις τέχνες, τον τόπο μας και τους ανθρώπους του, αφοσιωμένη στις ιδέες της ελευθερίας, της δικαιοσύνης, της ισότητας, της κοινωνικής αλληλεγγύης.
Ο Μίκης δοκιμάστηκε σε όλα τα είδη της μουσικής – το τραγούδι, το ορατόριο, τη συμφωνική μουσική, τη μουσική για τον κινηματογράφο – με εξαιρετική επιτυχία. Έγραψε μελωδίες που συνυφάνθηκαν με την ιστορική και κοινωνική πορεία της Ελλάδας τα μεταπολεμικά χρόνια, μουσικές που λειτούργησαν σαν παρότρυνση, σαν παρηγοριά, σαν διαμαρτυρία, σαν στήριγμα στις ζοφερές περιόδους της νεότερης ιστορίας μας.
Πάντα «πολιτικός», συνέδεσε την πολιτική πράξη με την υπέρβαση και τον αγώνα. Ο ίδιος αυτοχαρακτηρίστηκε ‘μόνος, ανένταχτος, ανεξάρτητος, αυτοστρατευμένος’. Ταγμένος στην εθνική αξιοπρέπεια, την ανθρωπιά και την ομοψυχία, δεν έπαψε ποτέ να είναι ένας βαθύς, πολυσχιδής δημιουργός, κι ένας καλλιτέχνης που επέμενε ως το τέλος να βλέπει τον κόσμο με τον ρομαντισμό και την εμπιστοσύνη μιας αιώνιας, ακατάλυτης νιότης», σημειώνει η ΠτΔ.
«Οι Ελληνίδες και οι Έλληνες αποχαιρετούμε με συγκίνηση τον κορυφαίο δημιουργό, τον φλογερό αγωνιστή, τον ενεργό πολίτη Θεοδωράκη. Θα είναι πάντα παρών μέσα από το πλούσιο έργο του, από τα αθάνατα τραγούδια του που όλοι αγαπήσαμε», αναφέρει σε δήλωσή του ο πρώην πρωθυπουργός και βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας, Κώστας Καραμανλής για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη. «Προσωπικά κρατώ ως πολύτιμη πηγή γνώσης τις μακρές και ζωηρές συζητήσεις μας, τη μαρτυρία του για ιστορικά γεγονότα που σημάδεψαν την πορεία του τόπου μας. Στην οικογένειά του εκφράζω τα ειλικρινή συλλυπητήριά μου», καταλήγει.
«Αυτό που αφήνει πίσω του είναι ανεξίτηλο. Στην ψυχή του λαού μας, στην ταυτότητα της πατρίδας μας, στην πολιτιστική κληρονομιά της οικουμένης» δηλώνει μεταξύ άλλων ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία Αλέξης Τσίπρας αποχαιρετώντας τον μεγάλο μουσουργό Μίκη Θεοδωράκη.
«Έδωσε νέο νόημα στην ελευθερία, τον πολιτισμό, την τέχνη, τη συμμετοχή. Τον αποχαιρετούμε με τη βεβαιότητα ότι αυτό που αφήνει πίσω του είναι ανεξίτηλο. Στην ψυχή του λαού μας, στην ταυτότητα της πατρίδας μας, στην πολιτιστική κληρονομιά της οικουμένης» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ σε ανάρτησή του στο Twitter.
«Σήμερα χάσαμε ένα κομμάτι από την ψυχή της Ελλάδας. Ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μίκης όλων μας, ο δάσκαλος, ο διανοούμενος, ο ριζοσπάστης έφυγε. Εκείνος που έκανε όλους τους Έλληνες να τραγουδήσουν τους ποιητές» αναφέρει στο συλλυπητήριο μήνυμα της, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη.
«Έζησε όλη του τη ζωή δημιουργώντας. Αγωνίστηκε, πέρα από τα όρια, ξεπερνώντας τις ανθρώπινες αδυναμίες που θέτουν πλαίσια και καθορίζουν τυπικές συμπεριφορές. Δεν απέφυγε ποτέ να δίνει όλες τις μάχες, σε όλα τα μέτωπα, καθώς το εύρος της προσωπικότητας και του ταλέντου του δεν μπορούσε ούτε να περιοριστεί, ούτε να χαλιναγωγηθεί. Ο Μίκης ήταν κι έκανε όσα ξεπερνούν την ανθρώπινη φύση. Με το έργο του, την έντονη κοινωνική και πνευματική παρουσία, τον βαθύ πατριωτικό του λόγο, ο Μίκης Θεοδωράκης σημάδεψε την Ελλάδα του 20ου αιώνα» επισημαίνει η κ. Μενδώνη. Και καταλήγει:«Ο Μίκης ήταν παγκόσμιος και το έργο του ανήκει σε όλο τον κόσμο. Έργο τεράστιο, οικουμενικό, που άγγιξε και θα συνεχίσει να αγγίζει εκατομμύρια καρδιές. Δεν θα είναι πια μαζί μας, αλλά ο Γαλαξίας του έργου του θα μας περιβάλλει και θα μας φωτίζει. Οι Έλληνες πενθούμε σήμερα».
«Με βαθιά συγκίνηση κι ένα ακατάπαυστο χειροκρότημα αποχαιρετούμε τον Μίκη Θεοδωράκη, αγωνιστή-δημιουργό, οδηγητή και πρωτεργάτη μιας νέας, μαχόμενης τέχνης στη μουσική», αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ, για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη. Ορμητικός, εμπνευσμένος και φλεγόμενος από το πάθος της προσφοράς στο λαό, ο Θεοδωράκης κατόρθωσε να χωρέσει στο μεγαλειώδες έργο του όλο το έπος της λαϊκής πάλης του 20ου αιώνα στη χώρα μας. Άλλωστε, μέρος αυτού του έπους υπήρξε και ο ίδιος.
Από 17 κιόλας χρονών οργανώθηκε στο ΕΑΜ και λίγο μετά στο ΚΚΕ, παίρνοντας μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Τον Δεκέμβρη του ‘44 πολέμησε στη μάχη της Αθήνας, που πνίγηκε στο αίμα και μετά την ήττα του Δημοκρατικού Στρατού μοιράστηκε με τους συντρόφους του τις άγριες διώξεις του αστικού κράτους ως εξόριστος στην Ικαρία και τη μαρτυρική Μακρόνησο, όπου βασανίστηκε άγρια. Στη συνέχεια, αγωνίστηκε μέσα από την ΕΔΑ και τους Λαμπράκηδες για την πολιτιστική αναγέννηση, ενώ «πλήρωσε» με νέες δοκιμασίες, φυλακές και εξορίες, την παράνομη δράση του ενάντια στη δικτατορία των συνταγματαρχών το 1967. Συγκλονιστικές ήταν οι συναυλίες που έδινε στο εξωτερικό μέχρι την πτώση της δικτατορίας και στη συνέχεια σε όλη την Ελλάδα. Το 1978 ήταν υποψήφιος δήμαρχος του ΚΚΕ στην Αθήνα, ενώ το 1981 και το 1985 εκλέχτηκε βουλευτής του Κόμματος. «Τα πιο δυνατά και όμορφα χρόνια μου τα έζησα στις γραμμές του ΚΚΕ» είχε δηλώσει στην εκδήλωση που διοργάνωσε το Κόμμα για να τιμήσει τα 90 χρόνια της καλλιτεχνικής και κοινωνικής προσφοράς του.
Πράγματι ο Θεοδωράκης δεν ξέχασε ποτέ τα ιδανικά της ελευθερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης, που έμειναν ανεκπλήρωτα. Το έργο του είναι μια διαρκής αναμέτρηση με την αδικία και την ηττοπάθεια, ένα σάλπισμα πάλης, νέων αγώνων, αντίστασης, ανάτασης κι ελπίδας. «Τη Ρωμιοσύνη μην την κλαις… εκεί που πάει να σκύψει… να την πετιέται από ξαρχής» είναι η απάντησή του στην πίκρα και την απογοήτευση ενός λαού, που τα όνειρά του δεν πήραν ακόμα εκδίκηση.
Αυτή η κατάφαση στη ζωή και τον αγώνα δεν είναι ρηχή και πάντα εύκολη. Κάποιες φορές αναδύεται μέσα από βασανιστικό αναστοχασμό. Χωρίς αμφιβολία ο Μίκης, όσο καλά ήξερε να χτυπά κάθε μικρή και μεγάλη αδικία, το ίδιο καλά ήξερε να εδραιώνει την πίστη ότι η αγάπη, η ευτυχία, η ειρήνη και η ελευθερία είναι πράγματα κατορθωτά. Αλλά κι όσο ρωμαλέα και δυνατά χειριζόταν το «δίκοπο μαχαίρι», το «αστραφτερό σπαθί» της μουσικής του, τόσο εύκολα ήξερε να απαλαίνει το τραγούδι του, αγγίζοντας με τρυφερή ευαισθησία κάθε καλό και ωραίο στη ζωή και τον κόσμο.
Η μουσική του Μίκη είναι ζυμωμένη με όλα εκείνα τα υλικά που φτιάχνουν τη μεγάλη τέχνη, την τέχνη που συλλαμβάνει τον σφυγμό της εποχής της και προαισθάνεται το επερχόμενο. Το αίσθημα, το φρόνημα, η μνήμη και η πείρα του λαού που αγωνίζεται, είναι η πηγή της έμπνευσής του. «Ό,τι φτιάξαμε το πήραμε από το λαό και στο λαό το επιστρέφουμε» έλεγε και αυτό δεν ήταν σεμνοτυφία. Ο Θεοδωράκης είχε βαθιά συνείδηση ότι για το προσωπικό του καλλιτεχνικό κατόρθωμα σπουδαίο ρόλο έπαιξε η εποχή του. Είχε απόλυτη επίγνωση ότι στον ιδιαίτερο τρόπο και τον δυναμισμό της τέχνης του αντανακλούσαν οι πράξεις του λαού κι ότι η δική του συμμετοχή στη λαϊκή δράση, παρότι τον αποσπούσε σε κάποιο βαθμό από τη δημιουργία του, ήταν το οξυγόνο της. «Ο καλλιτέχνης που ζει και δημιουργεί μέσα στην πάλη, εξασφαλίζει ξεχωριστή θέση για το έργο του» δήλωνε. Το έργο του είναι λαμπρή απόδειξη ότι η μεγάλη τέχνη είναι πάντα πολιτική είτε το επιδιώκει είτε δεν το επιδιώκει ο δημιουργός της.
Ο Θεοδωράκης είχε και εμπιστοσύνη στο λαό. Πίστευε ότι ο λαός έχει τη δύναμη να κατακτήσει ό,τι πιο υψηλό και όμορφο δημιουργεί ο άνθρωπος στην ιστορία του. Γι’ αυτό και με ιερή αφοσίωση καλλιέργησε μια τέχνη που ανυψώνει το λαό. Ο Μίκης δεν μελοποίησε μόνο έξοχα τον ποιητικό λόγο χωρίς να τον προδίδει, τον αναδημιούργησε και τον παρέδωσε με εκείνη τη μορφή που μπαίνει κατευθείαν στη λαϊκή καρδιά. «Έφερε την ποίηση στο τραπέζι του λαού, πλάι στο ποτήρι και το ψωμί του», όπως έγραφε γι’ αυτόν ο Ρίτσος. Δεν είναι μόνο η ανεπανάληπτη στην ιστορία συνομιλία της μουσικής του με την ποίηση του Ρίτσου στον «Επιτάφιο», που μέσα και από τις συγκλονιστικές ερμηνείες του Μπιθικώτση και του Χιώτη έγινε ένας διαχρονικός λαϊκός θρήνος και ύμνος μαζί στον θάνατο που γονιμοποιεί το μέλλον. Ο Θεοδωράκης πέτυχε να μιλήσει με την υψιπετή ποίηση στη λαϊκή ψυχή, ακόμα και μέσα από απαιτητικές και ασυνήθιστες στο λαϊκό αυτί μουσικές φόρμες, όπως αυτές στο «Άξιον Εστί» του Ελύτη, στο «Επιφάνεια-Αβέρωφ» του Σεφέρη, στο «Πνευματικό Εμβατήριο» του Άγγελου Σικελιανού κ.ά.
Στον ποταμό του έργου του συνυπάρχουν σχεδόν όλα τα είδη μουσικής: Οι λαϊκοί δρόμοι και το δημοτικό τραγούδι, αλλά και η αρχαία τραγωδία, το βυζαντινό μέλος, το κλασσικό τραγούδι, η συμφωνική μουσική, τα ορατόρια. Πολύπλευρος και πολυτάλαντος, διανοούμενος καθώς ήταν, είχε και ένα πλούσιο συγγραφικό έργο. Στην περίπτωση του Μίκη Θεοδωράκη συναντήθηκε η καλλιτεχνική ιδιοφυΐα με μια προσωπικότητα ανήσυχη, άγρυπνη και δημιουργική, που ένοιωθε πάντα την ανάγκη να ξεπερνά τον εαυτό της. Η μουσική του έσπασε τα σύνορα της χώρας, καθώς η γλώσσα της έχει την οικουμενικότητα από τα κοινά βάσανα, τις ελπίδες, τα οράματα που μοιράζονται όλοι οι λαοί, όλοι οι ταπεινοί της γης. Η παγκόσμια αναγνώριση της καλλιτεχνικής και κοινωνικής προσφοράς του επισφραγίστηκε με το βραβείο Λένιν για την ειρήνη. Και αύριο με τη δική του μουσική θα τραγουδήσουμε μαζί οι λαοί στην Ελλάδα, την Τουρκία, την Κύπρο, τα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή, παντού στη γη, το τραγούδι της ειρήνης.
Στον Μίκη άρεσε να περπατά, να αναπνέει «στους μεγάλους δρόμους, κάτω απ’ τις αφίσες». Και εκεί η μουσική του θα συνεχίζει να ακούγεται, να εμπνέει, να παρακινεί, να διαπαιδαγωγεί. Με τη μουσική του Μίκη θα συνεχίζουμε να πορευόμαστε ώσπου… «να σημάνουν οι καμπάνες» της κοινωνικής απελευθέρωσης. Αλλά και όταν «τελειώσει ο πόλεμος» δεν θα τον ξεχάσουμε… Θα είναι μαζί μας και όταν «κοκκινίζουν τα όνειρα». Αθάνατος Μίκη!
Στους οικείους του το ΚΚΕ απευθύνει τα θερμά του συλλυπητήρια και τους εύχεται καλή δύναμη.
«Της Δικαιοσύνης Ήλιε Νοητέ… Μίκη φωτεινέ έφυγες. Σκοτείνιασε η Ελλάδα», αναφέρει σε δήλωσή του για τον θάνατο του Μίκη Θεοδωράκη, ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος.
«Τον αστείρευτο συνθέτη, τον Μίκη του πολιτισμού και των αγώνων. Ο Μίκης Θεοδωράκης δημιούργησε ένα τεράστιο πολιτιστικό κεφάλαιο για τον τόπο, ενώ οι ιδέες του και οι πολιτικοί του αγώνες που ενέπνευσαν περισσότερες από μία γενιά, αποτελούν παρακαταθήκες για τη δημοκρατία, την ελευθερία, την εθνική αξιοπρέπεια.
Με το έργο του ενέπνευσε και εξέφρασε όλη τη ρωμιοσύνη που θρηνεί σήμερα.
Πρόβαλλε το όνομα της Ελλάδας, μέσα από τη μουσική του και το κύρος του ονόματός του σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Συνέβαλε στην προβολή της ελληνικής ποίησης, μελοποιώντας Έλληνες ποιητές που ο λόγος τους έφτασε στα πέρατα του κόσμου.
Στις δύσκολες στιγμές για τη δημοκρατία, τα τραγούδια του ήταν φάρος ελπίδας που δε έσβησε ποτέ για εκατομμύρια Έλληνες.
Όλοι μεγαλώσαμε, ερωτευτήκαμε, γίναμε ενεργοί πολίτες, πιαστήκαμε χέρι – χέρι σε συγκεντρώσεις και συναυλίες, τραγουδήσαμε, κλάψαμε από συγκίνηση κάτω από τους ήχους της μουσικής του.
Ο ίδιος θα μας λείψει.
Το έργο του θα είναι εδώ να μας εμπνέει και κυρίως να μας ενώνει όλους, να αγωνιστούμε για την Ελλάδα που ονειρευόμαστε, την Ελλάδα που μπορεί. Γιατί αυτό θα ήθελε κι ο ίδιος ο Μίκης. Ο Μίκης της νιότης μας, των αγώνων μας και της καρδιάς μας!», ανέφερε μιλώντας για τον μεγάλο μουσικοσυνθέτη η επικεφαλής του ΚΙΝΑΛ.
