Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012

ΔΗΜΟΙ: ΚΟΥΛΟΥΜΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ


Κορυφώνονται αυτό το τριήμερο σε όλη τη χώρα οι αποκριάτικες εκδηλώσεις, οι οποίες έρχονται να δώσουν έναν διαφορετικό τόνο στο «θολό τοπίο» της κρίσης. Δεκάδες καρναβαλιστές αναμένται να ξεχυθούν στους δρόμους σαν ένα πολύχρωμο «ποτάμι» διψασμένο για χορό, τραγούδι και πολύ κρασί. Από τα κορυφαία καρναβάλια της χώρας, είναι αυτά της Πάτρας, του Μοσχάτου και της Ξάνθης. Η επόμενη ημέρα, η Καθαρά Δευτέρα, θα βρει τους πολίτες της χώρας να γεύονται αυτό που εδώ και πολύ καιρό χιλιάδες Έλληνες δοκιμάζουν καθημερινά, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν: το σαρακοστιανό τραπέζι· λιτό, με την παραδοσιακή φασολάδα και τη λαγάνα.
...απέχω από το κρέας
Με τη λατινογενή λέξη Καρναβάλι, την αντίστοιχη της ελληνικής απόκρεω ή αποκριά, χαρακτηρίζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν από την Καθαρά Δευτέρα, κατά την οποία επικρατεί το έθιμο του μασκαρέματος. Κυριολεκτικά «Αποκρεά» σημαίνει τον αποχαιρετισμό της περιόδου κρεατοφαγίας ή την αποχή από το κρέας (από+κρεώ). Αντίστοιχα και η λατινογενής λέξη «Καρναβάλι» είναι σύνθετη από τις λέξεις carne = κρέας και vale = χαιρετώ.
...διονυσιακές καταβολές
Οι ρίζες των εθίμων της Αποκριάς μπορούν να ανιχνευθούν στην αρχαιότητα. Σχετίζονται με τις λατρευτικές γιορτές προς τιμήν του θεού Διονύσου, στις οποίες κυριαρχούσε ο ενθουσιασμός, η ευθυμία και η σκωπτική διάθεση. Με την επικράτηση του χριστιανισμού, στοιχεία της αρχαιοελληνικής λατρείας συνδυάστηκαν στη συνείδηση και τις παραδόσεις του λαού με την περίοδο πριν από τη Σαρακοστή.
Από το 19ο αι. μέχρι σήμερα το καρναβάλι ξεκινά κάθε χρόνο την Κυριακή του Τελώνη και Φαρισαίου και λήγει την Κυριακή της Τυροφάγου. Παλιότερα, τον εορταστικό τόνο έδιναν οι παρέες των μεταμφιεσμένων, που κυκλοφορούσαν στους δρόμους και γύριζαν τα βράδια στις γειτονιές τραγουδώντας άσεμνα και σκωπτικά τραγούδια. Αυτού του είδους, όμως, οι καρναβαλικές εκδηλώσεις χάθηκαν σε μικρό ή μεγάλο βαθμό με το πέρασμα του χρόνου για να επικρατήσουν οργανωμένες από τις τοπικές κοινωνίες και τυποποιημένες εορταστικές εκδηλώσεις με αποκριάτικες στολές και άρματα.
...αναβίωση εθίμων
Το καρναβάλι όμως είναι στενά συνυφασμένο με την πολιτισμική κληρονομιά κάθε περιοχής της Ελλάδας. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα γίνεται προσπάθεια να αναβιώσουν παραδοσιακά αποκριάτικα έθιμα σε πολλά μέρη της χώρας. Κυρίαρχα στοιχεία σε αυτά αποτελούν τα φαλλικά σύμβολα αλλά και η σάτιρα, η οποία συνδέεται άμεσα με τα τοπικά δρώμενα ή επικεντρώνεται σε επίκαιρα θέματα που σχετίζονται με την Ελλάδα αλλά και το διεθνή χώρο.
Οι αποκριάτικες εκδηλώσεις αρχίζουν κάθε χρόνο στις 17 Ιανουαρίου και λήγουν την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς με το κάψιμο του βασιλιά Καρνάβαλου και την μεγάλη παρέλαση των καρναβαλιστών. Η aftodioikisi.gr, ενδεικτικά, παρουσιάζει κάποια από τα έθιμα που αναβίωσαν ή εξακολουθούν να «ζουν» στη χώρα μας.
Περισσότερα στο http://www.aftodioikisi.gr/proto_thema/18050