Η χρονιά που ακολούθησε την ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ έμοιαζε με παρατεταμένο σεισμό. Το προεκλογικό σύνθημα MAGA («Make America Great Again») έγινε… παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος με την επιβολή δασμών σε όλο τον κόσμο, κλονίζοντας αγορές και παραδοσιακές συμμαχίες, σοκάροντας τους Ευρωπαίους με άνευ προηγουμένως επιθέσεις, ενώ εντός ΗΠΑ η υπονόμευση θεσμών και δημοκρατικών μηχανισμών ήταν στην ημερήσια διάταξη. Η σχέση λατρείας και μίσους με τον Ελον Μασκ, που από υπουργός έγινε ορκισμένος εχθρός, η δημόσια αντιπαράθεση με φραστικά πυρά εκατέρωθεν και η επανένωση είχαν επίσης θέση στα πρωτοσέλιδα του Τύπου επί μήνες. Η σοκαριστική δολοφονία του Τσάρλι Κερκ επιβεβαίωσε τη βαθιά πόλωση και το «εμφυλιοπολεμικό» κλίμα που τροφοδοτεί ο διχαστικός πρόεδρος που ονειρεύεται να γίνει βασιλιάς. Η αναψηλάφηση του φακέλου Επστάιν άνοιξε νέο κύκλο ερωτημάτων και υποψιών. Ηταν ένας χρόνος χάους, συγκρούσεων που άφησε βαθιές ρωγμές.
ΚΛΥΔΩΝΙΣΜΟΙ ΣΤΟN ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΓΙΓΑΝΤΑ
Η σταθερότητα που χαρακτήριζε για δεκαετίες τη Γερμανία δεν μπορεί να θεωρείται πλέον δεδομένη. Η νέα κυβέρνηση που αναδείχτηκε φέτος από τις πρόωρες εκλογές ανέδειξε τον «Μεγάλο Συνασπισμό» με το πρώτο CDU/CSU και το τρίτο κόμμα των Σοσιαλδημοκρατών, με οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία 12 εδρών. Ο καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς ανέλαβε εν μέσω της ανόδου της ακροδεξιάς «Εναλλακτικής για τη Γερμανία» (αναδείχτηκε σε δεύτερο κόμμα) και γιγαντιαίων προκλήσεων για τη γερμανική οικονομία που για τρίτο χρόνο δεν δείχνει σημάδια ανάκαμψης.
Ο Μερτς παραδέχτηκε ότι η Γερμανία «ζει πέρα από τις δυνατότητές της εδώ και χρόνια», προκαλώντας σάλο. Η χώρα δείχνει να βρίσκεται σε μεταβατικό στάδιο και να προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην πραγματικότητα που διαμορφώθηκε με την Πτώση του Τείχους και τις συνεχείς παγκόσμιες προκλήσεις. Το ουκρανικό μέτωπο και η ρωσική απειλή προστίθενται στο μίγμα με αποτέλεσμα ο νέος καγκελάριος να κληθεί να αλλάξει το στρατιωτικό-αμυντικό δόγμα της Γερμανίας για πρώτη φορά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η ΓΑΛΛΙΑ ΑΚΡΟΒΑΤΕΙ ΣΕ ΤΕΝΤΩΜΕΝΟ ΣΧΟΙΝΙ
Η έλλειψη κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας στη γαλλική Εθνοσυνέλευση προκάλεσε αλλεπάλληλες κυβερνητικές κρίσεις και έναν μόνιμο πονοκέφαλο επιβίωσης για τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν. Η απόπειρα ψήφισης του προϋπολογισμού 2026 πυροδότησε έντονες αντιδράσεις και οδήγησε στο σκηνικό πολιτικής αστάθειας. Μόνο εντός του έτους δύο πρωθυπουργοί υπέβαλαν την παραίτησή τους, με τον Σεμπαστιάν Λεκορνί να βρίσκεται στο τιμόνι των διαπραγματεύσεων για να εξασφαλίσει πλειοψηφία για να περάσει προϋπολογισμό, κάνοντας βήμα πίσω στις μεταρρυθμίσεις για το συνταξιοδοτικό. Τα οικονομικά της χώρας παραμένουν αμείλικτα, αφού η οικονομία εμφανίζει επιβράδυνση, με εκτιμήσεις ανάπτυξης μόλις 0,9% και δημόσιο χρέος και έλλειμμα πάνω από τα όρια αντοχής.
Ο Μακρόν, αν και προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο, να καθησυχάσει αγορές και συμμάχους, βρίσκεται αντιμέτωπος με συνεχείς κρίσεις, στο εσωτερικό και το εξωτερικό, που θολώνουν το πολιτικό άστρο του. Αμφίβολο παραμένει πώς το πολιτικό Κέντρο μπορεί να ανακάμψει στον δρόμο προς το 2027, την ώρα που δημοσκοπήσεις δείχνουν τον ακροδεξιό «Εθνικό Συναγερμό» και τον νυν επικεφαλής-διάδοχο της Μαρίν Λεπέν να είναι το φαβορί του πρώτου γύρου της επόμενης αναμέτρησης.
Η ειρήνη αργεί σε Ουκρανία και Γάζα
Η χρονιά σημαδεύτηκε επίσης από την απόπειρα Τραμπ να εμφανιστεί ως ειρηνοποιός. Στο Ουκρανικό οι συναντήσεις με Πούτιν και Ζελένσκι, το μεγαλεπήβολο ειρηνευτικό σχέδιο που πιέζει το Κίεβο να αποδεχθεί, τα κατά καιρούς τελεσίγραφα και στη Μόσχα δημιούργησαν προσδοκίες, που όμως αποδείχθηκαν «τρύπα στο νερό», καθώς ποτάμια αίματος συνεχίζουν να ρέουν, με το μεγαλύτερο τίμημα να το πληρώνει ο άμαχος πληθυσμός (φωτό) ενώ ο υβριδικός πόλεμος στην Ευρώπη συνέχισε να κλιμακώνεται, απλώνοντας σκιά ανασφάλειας σε ολόκληρη την ήπειρο. Την ίδια στιγμή, στη Μέση Ανατολή επιτεύχθηκε μεν εκεχειρία στη Γάζα, απελευθερώθηκαν οι τελευταίοι όμηροι, αλλά η ειρήνη παραμένει μακρινή υπόσχεση. Ο πόλεμος των 12 ημερών μεταξύ Ισραήλ-Ιράν φούντωσε τη φωτιά στην περιοχή και το αμερικανικό χτύπημα στην Ισλαμική Δημοκρατία επέτεινε τη διεθνή ανησυχία.
Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΘΕΡΜΟΤΕΡΗ ΧΡΟΝΙΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Το 2025 έκρουσε για ακόμη μία φορά δυνατά το «καμπανάκι» της κλιματικής κρίσης. Η χρονιά που κλείνει οδεύει να καταγραφεί ως η δεύτερη θερμότερη χρονιά στην Ιστορία, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του ευρωπαϊκού παρατηρητηρίου Copernicus. Καύσωνες προκάλεσαν εκτεταμένες πυρκαγιές από τη Μεσόγειο μέχρι την Καλιφόρνια, ενώ ρεκόρ βροχοπτώσεων και σφοδρές καταιγίδες βύθισαν ολόκληρες πόλεις κάτω από το νερό από τις ΗΠΑ μέχρι την Ασία, επιβεβαιώνοντας ότι η ανθρωπογενής κλιματική απορρύθμιση κάνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα πιο συχνά και πιο καταστροφικά. Παράλληλα, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας συνέχισε να απειλεί παράκτιες κοινότητες. Στο Τουβαλού ήδη χορηγούνται διαβατήρια από την Αυστραλία στους πρώτους πρόσφυγες της κλιματικής αλλαγής. Το 2025 υπενθύμισε με δραματικό τρόπο ότι ο πλανήτης βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι και το κόστος της αδράνειας γίνεται όλο και πιο βαρύ.
ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΓΙΔΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΙ
Η Τεχνητή Νοημοσύνη αποτέλεσε τον φίλο και εχθρό εκατομμυρίων ανθρώπων και από όραμα του μέλλοντος έγινε καθημερινό εργαλείο. Οι τεχνολογικοί κολοσσοί λάνσαραν μοντέλα νέας γενιάς με βελτιωμένη λειτουργία, ικανότητα παραγωγής βίντεο υψηλής ανάλυσης και πλήρως αυτοματοποιημένα «εργαλεία σκέψης» που χρησιμοποιήθηκαν από δημοσιογράφους έως ερευνητικά κέντρα και τον επιχειρηματικό κόσμο. Οι οικονομικές υπηρεσίες χρησιμοποίησαν αλγορίθμους για προβλέψεις αγοράς, εντοπισμό απάτης και διασταυρώσεις στοιχείων. To ChatGPT έγινε ακόμα και… συναισθηματικό στήριγμα ανθρώπων.
Το ίδιο εργαλείο όμως αξιοποιήθηκε και για την αύξηση κατά 40% περιστατικών κακόβουλων deepfakes, με αρκετές κυβερνήσεις να εκδίδουν προειδοποιήσεις για εκστρατείες χειραγώγησης εν όψει εκλογικών αναμετρήσεων. Η συζήτηση για τα πνευματικά δικαιώματα πήρε διαστάσεις, με ομαδικές αγωγές. Σε πολιτικό επίπεδο, η Ε.Ε. και οι ΗΠΑ παρουσίασαν πιο αυστηρά πλαίσια συμμόρφωσης, με απαιτήσεις για σήμανση παραγόμενου περιεχομένου και υποχρεωτικούς ελέγχους κινδύνου.
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΣ ΠΟΝΤΙΦΙΚΑΣ
Το 2025 η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία απέκτησε νέο Πάπα, τον πρώτο Αμερικανό Ποντίφικα. Ο Πάπας Λέων 14ος προκρίνει την ενότητα της Εκκλησίας, την κοινωνική δικαιοσύνη – χαρακτηριστικά στα οποία στηρίχτηκε και ο προκάτοχός του. Η καταγωγή του αποτελεί σύμβολο γεωγραφικής και πολιτισμικής ανανέωσης, δείχνοντας τη διεθνή διάσταση της Καθολικής Εκκλησίας.
Η πρόσφατη επίσκεψή του σε Τουρκία και Λίβανο υπογραμμίζει την έμφασή του στην οικοδόμηση διαθρησκευτικού διαλόγου και ειρήνης. Ο Πάπας επιδιώκει να γεφυρώσει το παλιό με το νέο -το μαρτυρούν άλλωστε και οι συναυλίες στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου-, ενώ φαίνεται να επικεντρώνεται στην κοινωνική δικαιοσύνη και την παγκόσμια ενότητα, μέσα σε μια εποχή αναταραχών και προκλήσεων.
OZEMPIC ΚΑΙ MUNJARO
Οι ενέσεις για τον διαβήτη έγιναν πατέντα… αδυνατίσματος
Το 2025, οι ενέσεις -που προορίζονταν για τον διαβήτη αλλά έχουν γίνει ανάρπαστες για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας- τύπου Ozempic και Mounjaro συνέχισαν να αλλάζουν ριζικά το τοπίο της απώλειας βάρους. Η ζήτηση ήταν εκρηκτική. Διασημότητες, καλλιτέχνες, ακόμα και η πρώην πρώτη κυρία των ΗΠΑ Μισέλ Ομπάμα «κατηγορούνται» για χρήση τους. Η επιτυχία όποιων εμφανίστηκαν με εντυπωσιακή απώλεια κιλών αποδιδόταν στα ενέσιμα φάρμακα. Ελλείψεις καταγράφηκαν στα φαρμακεία, ταλαιπωρώντας τους διαβητικούς που δεν έχουν πρόσβαση στη βασική θεραπεία τους.
Την ίδια ώρα, ενδοκρινολόγοι κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για παρενέργειες και πιθανή εξάρτηση από τη μακροχρόνια χρήση, ενώ έρευνες δείχνουν πως με το πέρας της χρήσης τους, τα κιλά σταδιακά επανέρχονται. Γιατροί σημειώνουν από την άλλη πως τα συγκεκριμένα φάρμακα σε συνδυασμό με άλλες σωστές πρακτικές -διατροφή, άσκηση- μπορούν να είναι η απάντηση στην «πανδημία» της παχυσαρκίας στον δυτικό κόσμο. Κοινωνιολόγοι μιλούν για νέο κύμα πίεσης γύρω από την εικόνα σώματος, με τις ενέσεις να αντιμετωπίζονται ως «διαβατήριο για ένα κοινωνικά αποδεκτό βάρος».
ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΟΥΒΡΟΥ
Σαν σενάριο ταινίας η ληστεία του αιώνα
Η 19η Οκτωβρίου γράφτηκε στην Ιστορία ως η μέρα της «ληστείας του αιώνα». Το Μουσείο Λούβρου στο Παρίσι βρέθηκε στο στόχαστρο ληστών που σε σχεδόν επτά λεπτά -μπροστά στα μάτια των επισκεπτών και της υπηρεσίας ασφάλειας- απέσπασαν κοσμήματα και κειμήλια ανεκτίμητης ιστορικής αξίας. Οι τέσσερις κουκουλοφόροι -δύο στα δίκυκλα διαφυγής και δύο στο πεδίο-, ντυμένοι ως εργάτες, εισήλθαν στο μουσείο από το μπαλκόνι της Γκαλερί του Απόλλωνα με τη χρήση ανυψωτικού γερανού και με αλυσοπρίονα άνοιξαν τις προθήκες και πήραν τα τιμαλφή που ανήκαν σε μέλη της γαλλικής βασιλικής και αυτοκρατορικής οικογένειας του 19ου αιώνα.
Η εκτιμωμένη λεία ανέρχεται σε περίπου 88 εκατομμύρια ευρώ, ωστόσο το ισχυρότερο πλήγμα είναι πολιτιστικό, αφού τα κλοπιμαία, που δεν έχουν ανακτηθεί, αποτελούν μέρος της εθνικής κληρονομιάς της χώρας, ενώ σε κρίση περιήλθε και η γαλλική πολιτεία που επέδειξε αδυναμία φύλαξης των κειμηλίων. Εκτοτε τα πρωτόκολλα ασφαλείας αναθεωρούνται, ενώ η αστυνομία προχώρησε σε συλλήψεις, συνολικά τέσσερις, με τουλάχιστον δύο να έχουν ομολογήσει έμμεση εμπλοκή.