Με τα ιδιαίτερα θερμά λόγια του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου και τον χαιρετισμό του Υπουργού Ανάπτυξης Τάκη Θεοδωρικάκου, πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση παρουσίασης του προγράμματος «Το Εύλογον» από την επιστημονικά υπεύθυνη εκ μέρους του συντονίζοντος Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, Ομότιμη Καθηγήτρια ΕΜΠ, Αντωνία Μοροπούλου, στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, την Τρίτη 10 Ιουνίου στις 7:30 μμ.
Στο επίκεντρο της εκδήλωσης βρέθηκε η ανάδειξη των αξιών του χριστιανισμού μέσα από την αποκατάσταση και την ανάδειξη των μνημείων, με την αξιοποίηση της καινοτομίας και της διεπιστημονικής συνεργασίας. Και όπως το έθεσε η κ. Μοροπούλου «τα μνημεία μιλούν από μόνα τους, το επόμενο βήμα είναι να δώσουμε στις αξίες τον λόγο».
Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος: Μέσα από την ανάδειξη σημαντικών μνημείων συγκρατούνται αρραγείς οι πνευματικές αξίες
Μιλώντας για «Το Εύλογον», την Πρότυπη Διεπιστημονική Ανάπτυξη και Μεταφορά Τεχνογνωσίας και Συνεργασίας στην Αποκατάσταση Εμβληματικών Μνημείων και Ανάδειξη Αξιών του Χριστιανισμού σε Διάλογο με την Κοινωνία, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος αναφέρθηκε στη «μεγάλη δύναμη της εποχής μας» την τεχνολογία, επισημαίνοντας πως «όταν αξιοποιείται κατάλληλα, μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά, στη διάσωση των πολιτισμικών μνημείων και στην ανάδειξη πολύτιμων παραδόσεων».
Στάθηκε ιδιαίτερα στη συμβολή στο έργο αυτό των ανθρωπιστικών επιστημών, «οι οποίες αποκαλύπτουν στον τεχνοκρατούμενο άνθρωπο, την πνευματική και ηθική διάσταση του πολιτισμού, την αλήθεια πέρα του επιπέδου των υλικών αναγκών και της αρχής της στυγνής χρησιμοθηρίας» όπως είπε.
«Δεν πρόκειται να καταφύγουμε στον σύγχρονο μύθο αντιθέσεως μεταξύ επιστήμης και πίστεως, μεταξύ τεχνολογιών και παραδόσεων, αντίθετα η αληθινή πρόοδος συντελείται όταν αυτές συμβαδίζουν. Η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει νέα εργαλεία διερεύνησης και διάσωσης αλλά η παράδοση μπορεί να προσφέρει το νόημα και την κατεύθυνση» σημείωσε.
Χαρακτήρισε δε την κυριαρχία της λογικής του ωφελιμισμού, κακό σύμβουλο, καθώς δεν επιτρέπει στον άνθρωπο να ατενίσει το βάθος των πραγμάτων.
Συνεχίζοντας, ο κ. Βαρθολομαίος ανέφερε ότι «η ανάδειξη των αξιών του χριστιανισμού σε διάλογο με την κοινωνία αναδεικνύει την ευεργετική παρουσία του χριστιανικού βιώματος και της χριστιανικής προσφοράς στο παγκόσμιο πολιτισμό σε πνεύμα σεβασμού. Ο χριστιανισμός δεν φοβάται τον διάλογο, το αντίθετο, αυτός ο διάλογος αποτελεί τον τρόπο, μέσω του οποίου, η αλήθεια αποκαλύπτεται και μεταδίδεται».
«Σε μία εποχή που βλέπουμε την καταστροφή ιστορικών μνημείων στο όνομα του θρησκευτικού φανατισμού και εθνικιστικών παροξυσμών, κάθε προσπάθεια ανάδειξης και διάσωσης των μνημείων αποκτά χαρακτήρα μαρτυρίας υπέρ της αξίας κάθε ανθρώπινου πολιτισμού» τόνισε.
Κατά τον Οικουμενικό Πατριάρχη, άλλωστε, «η πραγματική πρόκληση της σημερινής εποχής είναι να αξιοποιήσουμε δημιουργικά τη σπουδαία παρακαταθήκη των πολιτισμών του παρελθόντος, ως έναυσμα και έμπνευση για τη σύγχρονη πολιτισμική δημιουργία».
Εστιάζοντας στο έργο «Το Εύλογον», ο κ. Βαρθολομαίος ανέφερε ότι «μέσα από την αποκατάσταση και ανάδειξη σημαντικών μνημείων και κτιριακών συνόλων που αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα τοπικών παραδόσεων αλλά και του παγκόσμιου πολιτισμού, συγκρατούνται στη συλλογική μνήμη αρραγείς οι πνευματικές αξίες».
«Είναι σπουδαία η διάσωση της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς του οικοδομήματος, της τεχνογνωσίας και των ιστορικών μεθόδων αξιοποίησης φυσικών και ανακυκλώσιμων οικοδομικών υλικών. Σήμερα τονίζεται ο οικολογικός χαρακτήρας του κλάδου των αποκαταστάσεων και της αξιοποίησης ιστορικών κτιρίων και η συμβολή στην βιωσιμότητα, στην εξοικονόμηση πόρων μέσα από την επανάχρηση του κτιριακού αποθέματος, της ενίσχυσης της κυκλικής οικονομίας και της αειφόρου ανάπτυξης καθώς προσφέρονται λύσεις φιλικές προς το φυσικό περιβάλλον, το κοινό μας σπίτι» συνέχισε και πρόσθεσε ότι «γι’ αυτό κρίνεται σπουδαία η διεπιστημονική προσέγγιση των πολυδιάστατων αυτών ζητημάτων».
Τ. Θεοδωρικάκος: Διεθνής προβολή του ελληνικού knowhow στην αποκατάσταση των χριστιανικών μνημείων
Σε βιντεοσκοπημένο χαιρετιστήριο μήνυμα που απέστειλε στην εκδήλωση, ο Υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος την προηγουμένη είχε παρακολουθήσει την Θεία Λειτουργία στην χοροστατούντος της Α.Θ.Π. Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης, Οικουμενικού Πατριάρχου κκ Βαρθολομαίο στην Αγία Τριάδα της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, αναγνώρισε ότι «η έρευνα, η πρότυπη μελέτη και υλοποίηση έργων αποκατάστασης μεγάλων μνημείων του χριστιανισμού αναδεικνύουν τις αξίες της χριστιανοσύνης και αποτελούν προϊόν καινοτομίας με σύγχρονους όρους τεχνολογικής αιχμής».
«Πρόκειται για υποδειγματικά έργα εφαρμογής της διεπιστημονικότητας, και ταυτόχρονα συνεργασίας φορέων, χρηστών ή ακόμη και διαφορετικών κρατών» όπως παρατήρησε.
Σύμφωνα με τον Υπουργό «η διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας αιχμής και η μεταφορά - με εκλαΐκευση στο ευρύ κοινό - της σχετικής τεχνογνωσίας, στην αποκατάσταση και ανάδειξη αξιών των μεγάλων μνημείων του Χριστιανισμού, θα προβάλλει σε όλο τον κόσμο το ελληνικό “knowhow” στο πεδίο αυτό, αναδεικνύοντας τη θέση της Ελλάδας στη διεθνή πρωτοπορία της τεχνογνωσίας και υψηλής τεχνολογίας για την αειφόρο διατήρηση τους, καθώς και στην ανάδειξη, παγκοσμίως, των αξιών του Χριστιανισμού».
Εκτίμησε ότι «η ολιστική σύνδεση της κοινωνίας με τα εμβληματικά μνημεία και τις αξίες του Χριστιανισμού μέσα από τις πολυδιάστατες δράσεις του προγράμματος “Εύλογον” θα έχει σημαντικό αντίκτυπο», ενώ τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν θα αξιοποιηθούν και για περαιτέρω δημιουργικές εφαρμογές.
Αντ. Μοροπούλου: Η καινοτομία εξυπηρετεί τις αξίες, τα μνημεία μιλούν από μόνα τους, επόμενο βήμα είναι να δώσουμε στις αξίες τον λόγο
Η Ομότιμη Καθηγήτρια Αντωνία Μοροπούλου στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο – Επικεφαλής της Διεπιστημονικής Ομάδας και Επικεφαλής Επιστημονική Υπεύθυνη της αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου, Α’ Αντιπρόεδρος Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και μέλος του Συμβουλίου Διοίκησης στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, παρουσίασε αναλυτικά το πρόγραμμα «Το Εύλογον», τονίζοντας ότι πρόκειται για ένα συλλογικό πρόγραμμα.
Πρόκειται για την αξιοποίηση των δεδομένων από τα έργα αποκατάστασης σε μεγάλα μνημεία του Χριστιανισμού όπως του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στα Ιεροσόλυμα, της συμβολής του ΕΜΠ στην αντισεισμική προστασία και συντήρηση των ψηφιδωτών της Αγιά-Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και του έργου αποκατάστασης του Καθολικού της Ιεράς Μονής Παναγίας Βαρνάκοβας στην Ορεινή Ναυπακτία.
Σκοπός όπως εξήγησε είναι η δημιουργία μιας ολιστικής σχέσης της κοινωνίας όχι μόνο με την καινοτομία αλλά και με τις αξίες με τις οποίες αυτά τα μνημεία μπορούν να συνομιλήσουν μαζί της.
Σύμφωνα με την κ. Μοροπούλου η καινοτόμος διεπιστημονική μεθοδολογία διατήρησης της πολιτιστικής κληρονομιάς, με την τεχνογνωσία του ΕΜΠ, αποσκοπεί να συμβάλλει στη διατήρηση και την ανάδειξη αξιών μαζί με τη διασφάλιση της αειφόρου διατηρήσεως των μνημείων και της δομικής τους ακεραιότητας.
Στόχος είναι η μεθοδολογία αυτή να εφαρμοστεί μέσα από τη δημιουργία ενός εθνικού δικτύου, στη βάση ενός αποθετηρίου δεδομένων που συγκροτείται και μέσω ενός κέντρου ικανοτήτων που θα εξυπηρετήσει στο μέλλον και πολλές άλλες εφαρμογές. Κυρίως, όμως, αποσκοπείται η συμβολή στη διάχυση «διότι μέσα από τα ανοιχτά εργαστήρια και την επίδειξη και την εκπαίδευση τοπικά και την προτυποποίηση των διεργασιών της διεπιστημονικής μεθοδολογίας σε νέα έργα, στην ουσία σκοπεύουμε σε έναν υπερεπιστημονικό διάλογο που μπορεί να συνδυάσει τη μηχανική στις σχετικές ειδικότητες και την αρχιτεκτονική την αρχαιολογία, την αρχαιομετρία και την αρχαιογενομική, την ιστορία και βεβαίως τη θεολογία» σημείωσε.
Ραχοκοκαλιά του «Εύλογον» αποτέλεσε σύμφωνα με την Ομότιμη Καθηγήτρια του ΕΜΠ, το συλλογικό έργο αποκατάστασης του Ιερού Κουβουκλίου του Παναγίου Τάφου στα Ιεροσόλυμα. Αναφέρθηκε εκτενώς στο έργο τονίζοντας ότι η πρόταση αποκατάστασης της διεπιστημονικής ομάδας του ΕΜΠ μετά από την πρωτοβουλία του Πατριάρχη Ιεροσολύμων κκ Θεόφιλου του Τρίτου, έγινε πρόταση διαλόγου με τους τρεις προκαθήμενους των χριστιανικών κοινοτήτων, ενώ η πραγματοποίηση του ίδιου του έργου κατέστη εφικτή χάρη στην σχετική κοινή ιστορικής τους απόφαση της 22 Μαρτίου 2016.
Η καινοτόμος μεθοδολογία είχε ως στόχους την άρση των κρίσιμων παραμορφώσεων και την αποκατάσταση της δομικής του ακεραιότητας με τρόπο που να σέβεται, να διατηρεί και να αναδεικνύει τις αξίες του μνημείου αλλά και την αειφορία του.
Η κ. Μοροπούλου αναφέρθηκε επίσης και στην πρόταση για τη μετάβαση από τα ψηφιακά δίδυμα που αποτελεί ευρωπαϊκή πρακτική στα «δίδυμα μνημοσύνης» που θα ενσωματώνουν και τη διάσταση της ιστορίας, ώστε να υπάρχει μία ολιστική προσέγγιση που θα επιτρέψει την υπέρ-επιστημονική αναζήτηση του Εύλογον.
«Η καινοτομία που αναπτύξαμε είναι, μόνο, ένα εργαλείο, γιατί η φωνή που επικοινωνούν τα μνημεία είναι η φωνή των αξιών του χριστιανισμού, το μεγάλο μήνυμα της Ανάστασης. Η καινοτομία εξυπηρετεί τις αξίες, τα μνημεία μιλούν από μόνα τους, το επόμενο βήμα είναι να δώσουμε στις αξίες τον λόγο» ανέφερε κλείνοντας.
Κων. Ζορμπάς: Το Εύλογον θα συμβάλλει στον διάλογο με τοπικές κοινωνίες προς όφελος της μνήμης και των ίδιων των μνημείων
Επιχειρώντας μία θεολογική προσέγγιση του προγράμματος «Το Εύλογον» ο Δρ. Κωνσταντίνος Ζορμπάς, Γενικός Διευθυντής Ορθοδόξου Ακαδημίας Κρήτης, Άρχων Ιερομνήμων του Οικουμενικού Πατριαρχείου, παρατήρησε ότι «τα σημαντικά θρησκευτικά μνημεία που δημιουργήθηκαν κατά τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους αποτελούν ιερούς τόπους όπου αναπτύσσεται η ανεξιθρησκεία, δηλαδή μία ειρηνική συνύπαρξη των ανθρώπων με τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις».
«Αυτό σημαίνει ευθύνη και η ευθύνη αφορά άμεσα και σε τοπικό και σε οικουμενικό επίπεδο. Αφορά την Πολιτεία και τις θρησκευτικές κοινότητες, τους επιστήμονες και την κοινωνία. Τα μνημεία και η ανάδειξη της ιστορίας μπορούν να αποτελέσουν τόπους παιδείας και εκπαίδευσης και κατ’ επέκταση σεβασμού της θρησκευτικής ιδιαιτερότητας» τόνισε.
Συντονιστής της εκδήλωσης ήταν ο Άρχων Διδάσκαλος του Γένους, Ακαδημαϊκός κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής.
Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις εργασίες της Ημερίδας στην ιστοσελίδα του Εύλογον:
https://toevlogon.ntua.gr/
|
