Παρασκευή 17 Νοεμβρίου 2023

Όταν το Πολυτεχνείο ήταν αμπέλια και ξενοδοχείο...

  

Παρότι το γνωρίζουμε όλοι για τις υψηλού επιπέδου εκπαιδευτικές του δράσεις, το θυμόμαστε κάθε χρόνο λόγω της επετείου της αντιδικτατορικής εξέγερσης των φοιτητών τον Νοέμβριο του 1973.

Μιλάμε φυσικά για το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, τον πολύ- ταλαιπωρημένο  μεταπολιτευτικά χώρο τον οποίο θα γνωρίσουμε σήμερα όπως δεν τον ξέραμε ποτέ.

Στα απομνημονεύματά του τότε αρχηγού της Βαυαρικής φρουράς στην οποία παραδίδεται από τους Τούρκους η Ακρόπολη το 1833 Χριστόφορου Νέζερ,  αναφέρεται ότι τον Μάρτιο του 1833 ο περιηγητής Ελβετός ζωγράφος Βόλφενμπεργκερ έχοντας εξοργιστεί από τα εξωφρενικά υψηλά ποσά που δίνει για την διαμονή του στο πανάκριβο ξενοδοχείου του Ιταλού Καζόλι στην πρωτεύουσα, έχει την ιδέα, αυτός και άλλοι ξένοι επισκέπτες της Αθήνας να κάνουν μεταξύ τους έρανο ώστε να δημιουργήσουν το δικό τους ξενοδοχείο. Με τον ίδιο τον Νέζερ ταμία και διαχειριστή, πράγματι συμπληρώνεται ένα ποσό ικανό ώστε να αγοραστεί έναντι 65 Ισπανικών ταλίρων από κάποιο Τούρκο που φεύγει από την Αθήνα, ο χώρος που βρίσκεται σήμερα το Πολυτεχνείο που τότε δεν είναι παρά ένα ταπεινό αμπέλι…

Πράγματι, οι αγοραστές δημιουργούν εκεί ένα νέο ξενοδοχείο με κήπο, στον οποίο, όπως γράφει ο ίδιος ο Νέζερ, κυριαρχεί το έντονο γερμανικό χρώμα :“Το τουρκικό αμπέλι μετεβλήθει εις μικράν Γερμανίαν. Εκτίσαμε ένα πλίνθινον σπίτι, αρκετόν δε μέρος περιφράξαμεν και εφυτεύσαμε κήπον, εκεί δε εσχηματίσαμεν σφαιροβολείον. Ο δε κυλισμός της σφαίρας και ο κτύπος των στυλίσκων μας ενθύμιζε την μακράν ευρισκομένην πατρίδαν μας. Το ξενοδοχείον διηύθυνον οι Άρτμαν, ο μεν σύζυγος ως ξενοδόχος, η δε σύζυγος ως μαγείρισσα και έτσι εις ολίγον διάστημα εσχηματίσθη ατμόσφαιρα Γερμανική κάτω από τον γαλανόν και ξάστερον Αττικόν ουρανόν”.

Το 1835  ο Νέζερ μεταβιβάζει το ξενοδοχείο στον  Κάρολο Άρτμαν που όμως δεν προλαβαίνει να χαρεί την ιδιοκτησία του, αφού δύο χρόνια φεύγει από τη ζωή. Τον Μάρτιο του 1839 ο Λεωνίδας Σμολένσι αγοράζει από τους κληρονόμους του Άρτμαν το χώρο καθώς και δύο γειτονικά οικόπεδα, δημιουργώντας έτσι έναν εξαιρετικό κήπο με την ονομασία “Παυσίλυπον” που θαυμάζουν  οι Αθηναίοι, αφού ο περίπατος στους κήπους της οδού Πατησίων αποτελεί την αγαπημένη τους βόλτα. Όμως η μετέπειτα δημιουργία του βασιλικού κήπου στην άλλη πλευρά της πρωτεύουσας παρακμάζει σταδιακά τον κήπο του Σμολένσκι.

Το 1859 η χήρα του Μιχαήλ Τοσίτσα Ελένη αγοράζει  με 140.000 δρχ. το οικόπεδο που βρίσκεται σήμερα το Πολυτεχνείο και το δωρίζει στην εκτελεστική επιτροπή των δύο κληροδοτημάτων ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες δημιουργίας του κτιρίου, ΄μέχρι το 1873  που παραδίδεται μισοτελειωμένο προς χρήση. Την συνέχεια την ξέρουμε όλοι…

Το ζεύγος Μιχαήλ και Ελένης Τοσίτσα. Η δεύτερη αγοράζει και εν συνεχεία δωρίζει το οικόπεδο που δημιουργείται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο.