Η ενέργεια, θεμέλιο του αναπτυξιακού σοκ της χώρας

(Ομιλία καθ. Γιάννη Μανιάτη, Βουλευτή, στο Συνέδριο «INVESTING IN ENERGY»)

Γράφει ο
Γιάννης Μανιάτης

Αυτό το Συνέδριο είναι στην πραγματικότητα η πρώτη συνάντηση των ανθρώπων του Επιχειρείν στην Ενέργεια μετά τις τελευταίες βουλευτικές εκλογές και το σχηματισμό της σημερινής ελληνικής Κυβέρνησης.

Έχει μεγάλη σημασία να δούμε πού βρισκόμαστε σήμερα και πώς πρέπει να βαδίσουμε για τα επόμενα τέσσερα (4) χρόνια, γιατί προφανώς αυτό ενδιαφέρει και την Κοινωνία και την Οικονομία, και όλο το πολιτικό Σύστημα.

Χθες, είχα την χαρά να είμαι στην Κύπρο, στα πλαίσια Διεθνούς Ενεργειακού Συνεδρίου, όπου συζητήθηκε η ευρύτερη ενεργειακή εξέλιξη μετά την ανακάλυψη του κοιτάσματος ZHOR στην Αίγυπτο.

Στην Ελλάδα έχει νόημα να συζητάς για επενδύσεις αν πρώτα έχεις πλήρη επίγνωση ποιο είναι το ευρύτερο γεωπολιτικό και γεωοικονομικό σου περιβάλλον, και στη συνέχεια όταν με σαφήνεια έχεις αυτοπροσδιοριστεί, βλέπεις ποια μέτρα πρέπει να πάρεις εσωτερικά. Δυστυχώς, η σημερινή Κυβέρνηση είναι απολύτως τυφλή σ’ αυτό που συμβαίνει γύρω της.

Αυτή τη στιγμή, υπάρχει μια πραγματική επανάσταση στο χώρο της Μεσογείου. Η ανακάλυψη του κοιτάσματος ZHOR, έχει αλλάξει δραστικά τη θέση της Αιγύπτου στον Αραβικό κόσμο και προφανέστατα επηρεάζει και τις ευρύτερες γεωπολιτικές ισορροπίες. Συνεχίζουμε να έχουμε (με την Ελλάδα να υποφέρει πολύ περισσότερο από την Ιταλία), τα τεράστια μεταναστευτικά ρεύματα, ανθρώπινες τραγωδίες που όλοι γνωρίζουμε πώς προέκυψαν, όμως δυστυχώς με αποκλειστική ευθύνη της σημερινής Κυβέρνησης, αργήσαμε πάρα πολύ να πάρουμε τα απαραίτητα μέτρα. Ταυτόχρονα, πρόκειται για ανθρώπινες τραγωδίες με τοπικές κοινωνίες να βρίσκονται στα όρια των αντοχών τους.

Ταυτόχρονα, έχουμε την εμπλοκή της Ρωσίας στη Συρία, και ασφαλώς την απόφαση της Ρωσίας να προχωρήσει στον North Stream 2, που σημαίνει ότι αρχίζει πια και αλλάζει όλο το ευρύτερο «παιχνίδι».

Ερώτηση: Η Ελλάδα τι ακριβώς κάνει σε αυτά; Πώς τα παρακολουθεί; Πώς συμμετέχει; Πώς συνδιαμορφώνει πολιτικές και προτεραιότητες; Αρκούμαι στο να θέσω την ερώτηση, γιατί η απάντηση που πρέπει να δώσω θα είναι τραγικά απογοητευτική για την ανευθυνότητα της Κυβέρνησης.  

Πριν λίγες μέρες, είχαμε τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης και ακούσαμε από τον Πρωθυπουργό το όραμά του για το αναπτυξιακό μέλλον της χώρας τα επόμενα τέσσερα (4) χρόνια. Καταλάβαμε ότι η Κυβέρνηση του κ. Τσίπρα και του κ. Καμμένου, έχει το εξής όραμα για την ανάπτυξη:

1. 1.    Δημιουργούμε έναν καινούριο Δημόσιο Φορέα, άρα ξεχνάμε ότι υπάρχει το Invest in Greece, και θα μπορούσαμε να το βελτιώσουμε.
2. 2.    Πατάσσουμε τη γραφειοκρατία, κατά συνέπεια ξεχνάμε ότι υπάρχει το Fast Track, που θα μπορούσαμε επίσης να το βελτιώσουμε και ξεκινάμε και σ’ αυτό από το σημείο 0.
3. 3.    Με σεβασμό στο περιβάλλον, θα εγκρίνονται οι μεγάλες επενδύσεις με Προεδρικά Διατάγματα υπό τον έλεγχο του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ). Προφανώς, ο συντάκτης της συγκεκριμένης πρότασης του κ. Πρωθυπουργού, αγνοεί ότι ήδη εδώ και πολλά χρόνια με Προεδρικά Διατάγματα εγκρίνονται οι μεγάλες επενδύσεις, και μάλιστα υπάρχει ο όρος Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Δημοσίων Ακινήτων (ΕΣΧΑΔΑ) και Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΣΧΑΣΕ).

Συνοπτικά 0 εις το πηλίκο για το αναπτυξιακό όραμα της κυβέρνησης.

Έχουμε μπροστά μας μια τριετία να εφαρμόσουμε ένα συγκεκριμένο μνημόνιο, το οποίο ήταν άχρηστο, ήρθε, το διαπραγματεύτηκε μόνη της η Κυβέρνηση και τώρα έχει έρθει η ώρα να υλοποιηθεί από την ίδια Κυβέρνηση.

Το 3^ο μνημόνιο έχει 90% φορολογικά μέτρα και 10% μειώσεις δαπανών του δημοσίου. Αυτό προφανώς σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να συνιστά ένα θετικό μήνυμα για τους Επιχειρηματίες και γι’ αυτούς που θέλουν να επενδύσουν (Μικρομεσαίους και μεγαλύτερους Επιχειρηματίες).

Όταν τοποθετήθηκα στη Βουλή για τις Προγραμματικές Δηλώσεις της Κυβέρνησης, μετά τον αρμόδιο Υπουργό, κ. Σκουρλέτη, είπα ότι διέγνωσα στην τοποθέτησή του δύο (2) κατηγορίες τοποθετήσεων:

α) Θέματα με καμία λέξη (σαν να μην υπάρχουν) και β) Θέματα με περίεργες λέξεις.

Τα θέματα που μου προκάλεσαν εντύπωση που δεν υπήρχαν στις Προγραμματικές Δηλώσεις του αρμόδιου Υπουργού είναι:

• Καμία αναφορά στο θέμα των ερευνών Υδρογονανθράκων, που σε όλη τη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα, περιλαμβάνω όλες τις ευρωπαϊκές χώρες με κορυφαία την Ιταλία, αποτελεί μια μεγάλη ενεργειακή προτεραιότητα. Στην Ελλάδα δυστυχώς η Κυβέρνηση το καταστρέφει. Ελπίζω να είναι φήμες των δημοσιογράφων το ότι υπάρχει η σκέψη στην Κυβέρνηση, το Ταμείο Αλληλεγγύης Γενεών στο οποίο προβλέπεται να εισρεύσουν τα έσοδα από την αξιοποίηση του ελληνικού ορυκτού πλούτου, να πάει στο Υπερταμείο των 50 δις ευρώ που θα αποπληρωθεί το χρέος της χώρας, ή θα ανακεφαλαιοποιηθούν οι τράπεζες. Εξίσου με το συνταξιοδοτικό που θα ενισχυθεί από το Ταμείο Κοινωνικής Αλληλεγγύης, αυτό που έχει τεράστιο ενδιαφέρον είναι ότι 5% των δημοσίων εσόδων από τον ορυκτό πλούτο της χώρας, με βάση το Νόμο που έχουμε ψηφίσει, πρέπει να πάει στη στήριξη των Προπτυχιακών και Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων των ελληνικών Πανεπιστημίων, της νέας γενιάς που δουλεύουν στον ευρύτερο χώρο της ενέργειας και του ορυκτού πλούτου, έτσι ώστε η χώρα να αποτελέσει μια «μπροστάρισα» χώρα.
• Καμία αναφορά για την Ηλεκτρική Διασύνδεση των νησιών με την Ηπειρωτική χώρα. Δεν άκουσα την Κρήτη, τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα, το Βόρειο Αιγαίο. Δεν άκουσα τίποτα για τα επόμενα τέσσερα (4) χρόνια.
• Καμία αναφορά για τους Έξυπνους Μετρητές. Όπως πολύ καλά γνωρίζετε, τα Smart Grids στα Συμβούλια Υπουργών Περιβάλλοντος κι Ενέργειας αποτελούν τις κορυφαίες προτεραιότητες σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, γιατί στηρίζουν τόσο το νοικοκυριό που μπορεί να δει μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας έως και 15%, όσο και τις εθνικές βιομηχανίες.

Τα τελευταία χρόνια κάναμε σημαντικά βήματα στο χωροτακτείν, για να απαντήσουμε στον επενδυτή «πού μπορεί να κάνει τι».

Έχουμε σε ολοκλήρωση τα 13 Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια για τις 13 Περιφέρειες της χώρας, τα οποία πρέπει επιτέλους να κλείσουν, έχουμε το Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας και την εκκρεμότητα του Ρυθμιστικού Σχεδίου της Θεσσαλονίκης, για να κλείσει όλο το χωροταξικό, και ασφαλέστατα έχουμε τη σημαντική μείωση των επιπέδων λήψης αποφάσεων για το χαμηλότερο επίπεδο που είναι οι Χρήσεις Γης, τα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια, όπου από τα 7 Επίπεδα Λήψης αποφάσεων έχουμε φτάσει στα 5 και λιγότερα. Για να υλοποιηθούν όλα αυτά απαιτείται η έγκριση των αντίστοιχων Υπουργικών Αποφάσεων που εδώ και 8 μήνες περιμένουν τους αρμόδιους Υπουργούς να τις υπογράψουν. Επιτέλους ας κουνηθούν αντί να κάθονται και να σχολιάζουν, ή να κοιτούν απλώς αυτά που τους παραδώσαμε.

Ερώτηση: Πού ακριβώς βρίσκονται οι 106 μεγάλες επενδύσεις, συνολικού προϋπολογισμού 6,1 δις ευρώ που θα δημιουργήσουν 8.000-10.000 θέσεις εργασίας, οι οποίες έχουν αδειοδοτηθεί περιβαλλοντικά από το Υπουργείο Περιβάλλοντος μέσα στο 2014, στους τομείς της Βιομηχανίας, της Ενέργειας, του Τουρισμού, της Ιδιωτικής Πολεοδόμησης, των Ιχθυοκαλλιεργειών; Θα τις τρέξετε, κύριοι της Κυβέρνησης; Τις υιοθετείτε; Θα καλέσετε τους επενδυτές και θα τους δώσετε τη διαβεβαίωση ότι δεν θα ξανααλλάξετε τους φορολογικούς συντελεστές και ότι δεν θα βάλετε άλλα προσκόμματα;

Στο ξεκίνημα της συνάντησής μας, ορθά αναφέρθηκε το μεγάλο ζήτημα που έχει να κάνει με τη γραφειοκρατία. Το Νοέμβριο 2014, το Υπουργείο Περιβάλλοντος έκανε τη μεγαλύτερη, αθόρυβη, διοικητική μεταρρύθμιση της χώρας. Υλοποιήσαμε αυτό που εγώ ονομάζω «Περιβαλλοντική Διαύγεια», δηλ. μετά από την έκδοση των 23 Πρότυπων Περιβαλλοντικών Δεσμεύσεων (Π.Π.Δ.) που πια ο πολίτης – επενδυτής δηλώνει τι εφαρμόζει και δεν χρειάζεται να υποβάλει τις 23.000 μελέτες που στο παρελθόν έπρεπε να υποβάλλει, αλλά δεσμεύεται ότι αυτά για τα οποία υπογράφει ισχύουν και σε περίπτωση μη ισχύος θα υπάρξουν αυστηρές ποινές.

Μετά από αυτό που απλοποίησε σημαντικότατα την Περιβαλλοντική Αδειοδότηση της χώρας, (περιλαμβάνονται η Πολεοδομική Αδειοδότηση, η Δασική Αδειοδότηση και η Αρχαιολογική Αδειοδότηση), προχωρήσαμε και σε κάτι εξαιρετικά πρωτοποριακό. Δημιουργήσαμε μια πλατφόρμα στο Internet (web πλατφόρμα), την οποία λειτουργήσαμε και πιλοτικά. Όταν ένας επενδυτής υποβάλει έναν φάκελο για περιβαλλοντική αδειοδότηση, γνωρίζει ποια Υπηρεσία έχει τον φάκελο, ποιος υπάλληλος τον έχει χρεωθεί, σε πόσο χρονικό διάστημα βάσει του Νόμου πρέπει να δοθεί απάντηση και γιατί καθυστερεί. Επειδή στους 8 μήνες που πέρασαν από τις εκλογές του Ιανουαρίου μέχρι σήμερα, δεν έχω δει καμία είδηση για το πού βρίσκεται αυτή η πλατφόρμα, θέλω να προκαλέσω και να απαιτήσουμε όλοι αυτό που είναι έτοιμο κι έχει λειτουργήσει και πιλοτικά εσωτερικά στις Υπηρεσίες, να δοθεί στη δημοσιότητα για χρήση των Ελλήνων επενδυτών.

Στο Μνημόνιο που υπέγραψε ο κ. Τσίπρας, υπάρχει η υποχρέωση της χώρας να μειωθεί στο 50% η δυναμική σε παραγωγή και εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας της Δ.Ε.Η., μέχρι 31.12.2019. Πιο αναλυτικά: Από το σημερινό περίπου 75% κατά μέσο όρο, που η Δ.Ε.Η. κατέχει στην παραγωγή και τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα, υπάρχει δέσμευση να φτάσουν στο 50%, δηλ. να μειωθεί αυτό κατά περίπου 30%. Αναρωτιέμαι πώς θα γίνει αυτό; Προειδοποιώ την Κυβέρνηση, γιατί αν δεν υπάρχουν αντίρροπα μέτρα και σημαντικότατα έσοδα για τη Δ.Ε.Η., αυτό συνιστά κυνικό ξεπούλημα του 30% της Δ.Ε.Η. και δεν γίνεται αποδεκτό από κανέναν.

Όλες οι χώρες του κόσμου που δεν θέλουν να ζουν με δανεικά, έχουν πάρει τη μεγάλη απόφαση να στηριχθούν στο περιβάλλον τους και στο φυσικό τους πλούτο για να ξεπεράσουν την κρίση.

Ερώτηση: Η Ελλάδα τι ακριβώς έχει κάνει; Η Ελλάδα είναι άραγε προικισμένη; Έχει νόημα να το συζητάει; Όσοι ασχολούνται με τον χώρο των Ορυκτών Πρώτων Υλών, λένε ότι η Ελλάδα ανήκει στην πρώτη πεντάδα ευρωπαϊκών χωρών που μπορεί να στηριχθεί το νέο παραγωγικό της μοντέλο, στην Αειφορική στη Βιώσιμη Αξιοποίηση του Ορυκτού Πλούτου.

Από τους 114 Δημόσιους Μεταλλευτικούς Χώρους που έχει η χώρα, μετά από μια εκπληκτικής ποιότητας δουλειά που έκαναν στελέχη του Υπουργείου σε συνεργασία με το ΙΓΜΕ, είχαμε καταλήξει ότι υπάρχουν 20 Δημόσιοι Μεταλλευτικοί Χώροι που μπορούν τώρα να βγουν σε διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες, κι έχουν παραδοθεί στη σημερινή Κυβέρνηση από τον Ιανουάριο οι προδιαγραφές των διαγωνισμών για τους 11 από τους 20. Επενδύσεις που μπορούν να ξεκινήσουν ΤΩΡΑ, με εξαιρετική ισορροπία ανάμεσα στην περιβαλλοντική ευαισθησία, τη συνεργασία και τον διάλογο με τις τοπικές κοινωνίες, τον προσπορισμό δημοσίων εσόδων από την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας από ανθρώπους που δουλεύουν και ζουν στον τόπο όπου η φύση έχει καταχωρίσει τον ορυκτό πλούτο. 11 Δημόσιοι Μεταλλευτικοί Χώροι μπορούν να προκηρυχθούν ΤΩΡΑ.

Η Εξοικονόμηση Ενέργειας την οποία τρέξαμε τα τελευταία τρία (3) χρόνια πρωτοποριακά σε όλη την Ευρώπη, και με υπερηφάνεια θέλω να σας πω ότι μας αντέγραψαν τουλάχιστον 3 ευρωπαϊκές χώρες, αποτελεί το μεγαλύτερο, ανεξάντλητο, το πιο σπουδαίο ενεργειακό κοίτασμα της χώρας. Στην 1^η του φάση το project αυτό πήρε 500 εκατ. από το ΕΣΠΑ και αναβαθμίστηκαν περίπου 40.000 σπίτια νοικοκυριών μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος και είχε προβλεφθεί να φτάσουν στο 1,2 δις ευρώ και για οικίες και για δημόσια κτίρια και για μικρομεσαίες Επιχειρήσεις. Αυτοί που έχουν την ευθύνη διακυβέρνησης της χώρας οφείλουν αντί να περιγράφουν και να σχολιάζουν, να πράττουν και να ενεργούν.

Ερώτηση: Από το καινούριο ΕΣΠΑ και από άλλα συγχρηματοδοτούμενα Προγράμματα, πόσα από αυτά τα χρήματα θα επενδυθούν στον απίστευτης χρησιμότητας οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά τομέα της Εξοικονόμησης Ενέργειας;

Τον Οκτώβριο του 2014 η Ελλάδα έκανε επίσης μια μικρή επανάσταση. Περάσαμε το ζήτημα του συμψηφισμού ενέργειας, κάναμε πράξη στην Ελλάδα την Ενεργειακή Δημοκρατία του Jeremy Rifkin. Αυτό ασφαλώς έχει μια ενδιαφέρουσα διάσταση για τα νοικοκυριά που μπορούν να δουν το ενεργειακό τους κόστος να μειώνεται, αλλά έχει και μια πολύ πιο σημαντική παρέμβαση στην εθνική οικονομία, στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, όπου μπορεί να μειωθεί κατά 60% το ενεργειακό κόστος, το κόστος ηλεκτροδότησης, το κόστος παραγωγής αγροτικών προϊόντων, και μπορεί επίσης να μειωθεί κατά το ίδιο ποσοστό το κόστος ηλεκτρισμού σε ξενοδοχειακές μονάδες και άλλες Επιχειρήσεις που μπορούν να αξιοποιήσουν τη συγκεκριμένη δράση.

Κλείνοντας, θα καταθέσω για πρώτη φορά μια ολοκληρωμένη πρόταση. Τι έχει η Ελλάδα; Έχει μια σπουδαία γεωπολιτική θέση, έχει Υδρογονάνθρακες που η σημερινή Κυβέρνηση δυστυχώς επιδιώκει να καταστρέψει, έχει αγωγούς φυσικού αερίου που περνούν, είτε σχεδιάζεται να περάσουν από το έδαφός μας, έχει ισχυρή βάση στα ναυπηγεία, έχει καλά Διυλιστήρια και μια πολύ καλή Μεταλλική Βιομηχανία. Αν συνδυάσει κανείς όλα αυτά, μπορεί να διαμορφώσει ένα νέο όραμα για το Επιχειρείν και την Ανάπτυξη της χώρας. Δηλ. ο συνδυασμός των Επιχειρηματικών δράσεων στους τομείς που προανέφερα, μπορούν να μας επιτρέψουν σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να αυτοτοποθετηθούμε, στον τομέα των ερευνών Υδρογονανθράκων, ως η Μοναδική Βάση Υποστήριξης όλων των ερευνών Υδρογονανθράκων στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα.

Εύχομαι στο πλαίσιο του προβληματισμού που θα αναπτυχθεί το επόμενο χρονικό διάστημα στο δημόσιο διάλογο της χώρας, αυτή η πρόταση που συνιστά μια μεγάλη καινοτομία που θα επηρεάσει πολλούς τομείς της εθνικής οικονομίας, να λάβει σάρκα και οστά και να υποστηριχθεί στο ανώτατο δυνατό πολιτικό επίπεδο.

Με αυτές τις σκέψεις, είμαι αισιόδοξος ότι ο τομέας της Ενέργειας μπορεί να τα καταφέρει. Ο τομέας της Ενέργειας μπορεί να αποτελέσει πυλώνα ενός παραγωγικού Μοντέλου της χώρας που θα ξεπεράσει τα μνημόνια, και από εκεί που η χώρα είναι γονατισμένη να σηκωθεί όρθια και πολύ γρήγορα να ξαναπάρει τη θέση που της ανήκει στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.

elzoni.gr