*του Αναστάσιου
Λυμπερίου
Μετά τη φορολογική
επιδρομή που έφερε η ψήφιση του
ν.4387/2016 (ΦΕΚ 85 Α΄) και του ν.4389/2016 (ΦΕΚ 94 Α΄) εκδίδονται συνεχώς
διευκρινίσεις από τη Γενική Γραμματεία
Δημοσίων Εσόδων για τις αλλαγές που
επέρχονται στη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων και αφορούν το φορολογικό έτος 2016 και
επόμενα. Συγκεκριμένα διευκρινίζονται τα εξής:
-Με τις νέες
διατάξεις συνεχίζει να αποτελεί παροχή σε είδος και να φορολογείται ως εισόδημα
από μισθωτή εργασία η αγοραία αξία παραχώρησης εταιρικού οχήματος σε εργαζόμενο
ή εταίρο ή μέτοχο από φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο ή νομική οντότητα για
οποιοδήποτε χρονικό διάστημα εντός του φορολογικού έτους, η οποία αποτιμάται
πλέον σε ποσοστό 80% του κόστους των αποσβέσεων, των τελών κυκλοφορίας, του
κόστους των επισκευών και συντηρήσεων καθώς και του χρηματοδοτικού κόστους
αγοράς ή μίσθωσης, όπως αυτά προκύπτουν από τις εγγραφές στα βιβλία της
επιχείρησης. Όταν το ανωτέρω κόστος είναι μηδέν, η παροχή αυτή αποτιμάται σε
ποσοστό 80% της μέσης δαπάνης ή απόσβεσης κατά τα τελευταία τρία έτη. Σύμφωνα
με την παράγραφο 2 του άρθρου 44 του ν.4389/2016, οι νέες αυτές διατάξεις
εφαρμόζονται για τα εισοδήματα που αποκτώνται από το φορολογικό έτος 2016 και
μετά.
-Παράλληλα με τις
διατάξεις της παρ.2 του άρθρου 112 του ν.4387/2016 ορίστηκαν τα νέα ποσά τα
οποία ανάλογα με τον αριθμό των εξαρτώμενων τέκνων του φορολογουμένου, μειώνουν
τον φόρο που προκύπτει κατά την εφαρμογή του άρθρου 15 του ΚΦΕ (ν.4172/2013). Σύμφωνα
με γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους στην περίπτωση διαζευγμένων
συζύγων τα τέκνα θεωρείται ότι βαρύνουν τον γονέα ο οποίος έχει την επιμέλεια,
αφού σ’ αυτή περιλαμβάνεται και ο προσδιορισμός του τόπου διαμονής (συνοίκησης)
των τέκνων (Α.Κ. 1518), ανεξάρτητα αν τους καταβάλλεται διατροφή ή συνοικούν
περιστασιακά με τον άλλο γονέα. Στην ανωτέρω γνωμοδότηση, ορίζεται επίσης ότι
όταν το τέκνο διαμένει με τον καθένα από τους γονείς κατά ίσο χρονικό διάστημα,
τότε θα πρέπει να θεωρηθεί ότι το τέκνο συνοικεί έξι (6) μήνες με τον κάθε
γονέα, ώστε για το διάστημα αυτό βαρύνει τον κάθε γονέα, με τις εντεύθεν
φοροαπαλλαγές. Με βάση τα παραπάνω τεκμαίρεται ότι στην περίπτωση διαζευγμένων
συζύγων, τις προαναφερόμενες μειώσεις φόρου λόγω εξαρτώμενων τέκνων, τις
δικαιούται ο ένας εκ των δύο συζύγων που έχει την επιμέλεια αυτών και εφόσον
αυτός είναι μισθωτός ή συνταξιούχος.
Υπενθυμίζουμε
επίσης ότι όσον αφορά την περίπτωση των εγγάμων συζύγων, σχετικά
με την έκπτωση φόρου των γονέων, όταν υπάρχουν εξαρτώμενα τέκνα και τον
υπολογισμό της ανάλογης παρακράτηση, πρόσφατα
η ΓΓΔΕ με δελτίο τύπου διευκρίνισε ότι τις μειώσεις φόρου του άρθρου 11
του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος δικαιούνται και οι δύο σύζυγοι, εφόσον αυτοί είναι
μισθωτοί ή συνταξιούχοι, ή ο ένας εκ των δύο συζύγων που έχει την ιδιότητα του
μισθωτού ή συνταξιούχου και ανεξάρτητα από το αν αυτός είναι ο υπόχρεος ή η
σύζυγος. Τα ανωτέρω εφαρμόζονται για εκκαθαρίσεις δηλώσεων φορολογίας
εισοδήματος που διενεργούνται για το φορολογικό έτος 2016 και μετά, ενώ οι
παρακρατήσεις φόρου, με βάση τις προαναφερόμενες μειώσεις φόρου λόγω
εξαρτώμενων τέκνων, διενεργούνται για μισθοδοσίες και συντάξεις που
εκκαθαρίζονται από 27.5.2016 και μετά. Διευκρινίζεται επίσης ότι τα παραπάνω
εφαρμόζονται ανάλογα και για τα μέρη του συμφώνου συμβίωσης.
- Επίσης κατά την
εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016 και μετά,
το τεκμαρτό εισόδημα για την επιβολή της εισφοράς λαμβάνεται υπόψη μετά από τις
μειώσεις του άρθρου 34 του ΚΦΕ.
-Τέλος με τις διατάξεις της παρ.5 του άρθρου
112 αντικαταστάθηκε η παρ.1 του άρθρου 29 του Κ.Φ.Ε και σύμφωνα με τις νέες
διατάξεις τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα, εκτός του εισοδήματος
από ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, φορολογούνται αθροιστικά με
τα τυχόν εισοδήματα από μισθωτή εργασία και συντάξεις με βάση την κλίμακα της
παρ.1 του άρθρου 29 του ν.4172/2013. Για τα κέρδη από επιχειρηματική
δραστηριότητα δεν εφαρμόζονται οι μειώσεις του άρθρου 16. Δηλαδή, στις ανωτέρω
περιπτώσεις φορολογουμένων με εισοδήματα και από επιχειρηματική δραστηριότητα
και από μισθωτή εργασία και συντάξεις, οι μειώσεις του φόρου που προβλέπονται
στο άρθρο 16, θα εφαρμόζονται μόνο στον φόρο που αντιστοιχεί στο εισόδημα που
προέρχεται από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Επισημαίνεται ακόμα, ότι κατά τον
υπολογισμό της προκαταβολής φόρου εισοδήματος του άρθρου 69, αυτή θα
υπολογίζεται στον φόρο που προκύπτει από εισόδημα επιχειρηματικής
δραστηριότητας. Τα προηγούμενα έχουν εφαρμογή για εισοδήματα που αποκτώνται από
το φορολογικό έτος 2016 και μετά.
*ο κ. Αναστάσιος
Λυμπερίου είναι Οικονομολόγος, Λογιστής Α’ Τάξης και Υποψήφιος Διδάκτωρ στο
Πάντειο Πανεπιστήμιο. Μέλος της Συνέλευσης των Αντιπροσώπων του Οικονομικού
Επιμελητήριου Ελλάδας
