Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2011

Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της ΕΕ


Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εγκρίνει τον πρώτο χρηματοδοτικό της κανονισμό με εισηγητή τον ευρωβουλευτή ΝΔ κ. Γιώργο Κουμουτσάκο

Εγκρίθηκε σήμερα ομόφωνα σχεδόν από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ο πρώτος Χρηματοδοτικός Κανονισμός για τη στήριξη και την περαιτέρω ανάπτυξη της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης του οποίου εισηγητής είναι ο ευρωβουλευτής ΝΔ κ. Γιώργος Κουμουτσάκος. Το κείμενο του Κανονισμού που εγκρίθηκε σε πρώτη ανάγνωση αποτελεί προϊόν πολύμηνων και πολύπλοκων διαπραγματεύσεων μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Βασική επιδίωξη του χρηματοδοτικού κανονισμού για την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική (ΟΘΠ) είναι η μεγιστοποίηση της βιώσιμης ανάπτυξης των ωκεανών και των θαλασσών, καθώς και η προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής των παράκτιων, νησιωτικών και απόμακρων περιφερειών της ΕΕ, ως αποτέλεσμα της δημιουργίας συνεκτικών και συντονισμένων πολιτικών. Οφέλη από την εφαρμογή της ΟΘΠ μπορούν να έχουν όλα τα παράκτια κράτη-μέλη και τα νησιωτικά  τους εδάφη, καθώς και το σύνολο της Ευρώπης λόγω της προστιθέμενης αξίας που θα προκύψει από τον συντονισμό και τη συνέργεια όλων των τομέων οικονομικής δραστηριότητας που σχετίζονται με τη θάλασσα.


"Η Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική είναι μια νέα δυναμική πολιτική της ΕΕ με πολλές προοπτικές και δυνατότητες. Η σημασία της για την χώρα μας είναι περισσότερο από προφανής. Χρειάστηκαν πολύμηνες συζητήσεις πολύπλοκες διαπραγματεύσεις και μεγάλη επιμονή για να επιτευχθεί η σημερινή σχεδόν ομόφωνη έγκριση του Χρηματοδοτικού Κανονισμού που στηρίζει αυτήν την πολιτική για τα επόμενα χρόνια. Θέλω να τονίσω επίσης ότι είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι σε αυτό το νομοθετικό και όχι απλώς πολιτικό-κείμενο καταγράφεται με κρυστάλλινη σαφήνεια η ανάγκη σεβασμού του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας στη συνεργασία της ΕΕ με τις τρίτες χώρες", δήλωσε ο κ. Κουμουτσάκος μετά την ψηφοφορία.


, στη συζήτηση που προηγήθηκε, παρουσία της αρμόδιας Επιτρόπου κας Μαρίας Δαμανάκη, από το σύνολο των ευρωβουλευτών που πήραν τον λόγο, εξέφρασαν την ιδιαίτερη ικανοποίησή τους για το αποτέλεσμα της επιτευχθείσας συμφωνίας που α) διασφαλίζει την απρόσκοπτη συνέχιση της χρηματοδότησης των δράσεων της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής με το ποσό των 40 εκατομ. ευρώ για τα επόμενα δύο χρόνια, β) θέτει νέους - με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Ελλάδα - επιχειρησιακούς στόχους και γ) ορίζει σαφείς όρους και προϋποθέσεις για την υλοποίησή τους.
Αναλυτικότερα

Στην παρέμβασή του ο Έλληνας ευρωβουλευτής ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια των διαβουλεύσεων με το Συμβούλιο, επετεύχθησαν  οι 3 βασικοί στόχοι που είχαν εξαρχής τεθεί:

  • Διασφάλιση των απαραίτητων χρηματοδοτικών πόρων για την περαιτέρω ανάπτυξη της νέας αυτής ευρωπαϊκής πολιτικής. Πέραν αυτού η Επιτροπή καλείται να συμπεριλάβει την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική στις νέες δημοσιονομικές προοπτικές 2014-2021.

  • Θέσπιση νέων πολιτικών προτεραιοτήτων και επιχειρησιακών στόχων με έμφαση στην προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και στην ενίσχυση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, της απασχόλησης και της καινοτομίας στους συνυφασμένους με τη θάλασσα τομείς οικονομικής δράσης, όπως ο παράκτιος τουρισμός.

  • Ιδιαίτερη σημασία έχει η ρητή αναφορά του Κανονισμού στην υποχρέωση κύρωσης και εφαρμογής της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας από τις τρίτες χώρες στο πλαίσιο της διεθνούς διάστασης της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής και της συναφούς συνεργασίας ΕΕ - τρίτων χωρών.
Ενημερωτικό Σημείωμα
σχετικά με την πρόταση κανονισμού για τη θέσπιση προγράμματος στήριξης της περαιτέρω ανάπτυξης μιας Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής

Ο κανονισμός για την Ολοκληρωμένη Θαλάσσια Πολιτική της Ένωσης («ΟΘΠ»), ο οποίος εγκρίθηκε σχεδόν ομόφωνα σήμερα από την Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (με 541 ψήφους υπέρ, 33 κατά και 14 αποχές), προάγει τη συντονισμένη και συνεκτική λήψη αποφάσεων με σκοπό τη μεγιστοποίηση της βιώσιμης ανάπτυξης, του ρυθμού οικονομικής μεγέθυνσης και της κοινωνικής συνοχής των κρατών μελών, ιδίως σε ό,τι αφορά τις  παράκτιες, νησιωτικές και εξόχως απόκεντρες περιοχές της Ένωσης καθώς και των θαλάσσιων τομέων της, μέσω συνεκτικών και συνδεόμενων με τη θάλασσα πολιτικών και της σχετικής διεθνούς συνεργασίας.
Οφέλη από την εφαρμογή της ΟΘΠ μπορούν να έχουν όλα τα παράκτια κράτη-μέλη και τα νησιωτικά  τους εδάφη, καθώς και το σύνολο της Ευρώπης λόγω της προστιθέμενης αξίας που θα προκύψει από τον συντονισμό και τη συνέργεια όλων των τομέων οικονομικής δραστηριότητας που σχετίζονται με τη θάλασσα.  

Δικαιούχοι για χρηματοδοτική ενίσχυση δυνάμει του Προγράμματος είναι δυνατό να έχουν, κατά προτεραιότητα, φυσικά ή νομικά πρόσωπα διεπόμενα από το ιδιωτικό ή δημόσιο δίκαιο των κρατών μελών ή το δίκαιο της Ένωσης.


Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας

Ιδιαίτερο ειδικό ενδιαφέρον για την Ελλάδα παρουσιάζουν οι στόχοι που αναφέρονται στην προώθηση της διεθνούς διάστασης της ΟΘΠ με τρίτες χώρες στη βάση της υποχρέωσης να επικυρώσουν και εφαρμόσουν τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας. 

Συγκεκριμένα στο νομοθετικό αυτό κείμενο - το οποίο έχει την ομόφωνη έγκριση όλων των κρατών-
μελών του Συμβουλίου και των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου - ορίζεται ότι η εφαρμογή του
προγράμματος σε τρίτες χώρες θα πρέπει να είναι σύμφωνη, μεταξύ άλλων, με το ενωσιακό
κεκτημένο και τις σχετικές διεθνείς Συμβάσεις (παράγραφος 16) και όπως αυτό εξειδικεύεται στα
άρθρα 2 και 3 του Κανονισμού, με τη Σύμβαση για το Δίκαιο τη Θάλασσας (βλ. συγκεκριμένες
παραγράφους στο τέλος του παρόντος σημειώματος).


Βασικοί Γενικοί και Επιχειρησιακοί Στόχοι της Ολοκληρωμένης Θαλάσσιας Πολιτικής είναι:

  • Να προωθήσει την κατάρτιση, την εκπαίδευση και τις δυνατότητες σταδιοδρομίας στα ναυτικά επαγγέλματα.
  • Να προωθήσει την ανάπτυξη και προώθηση μιας στρατηγικής παράκτιου, θαλάσσιου και νησιωτικού τουρισμού.
  • Να προάγει την προστασία και βιώσιμη χρήση των θαλασσίων και παρακτίων πόρων και τον καθορισμό των ορίων της αειφορίας της ανθρώπινης δραστηριότητας που έχει αντίκτυπο στο θαλάσσιο περιβάλλον.
  • Να προωθήσει την ανάπτυξη των πράσινων τεχνολογιών, των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο θαλάσσιο περιβάλλον, την πράσινη ναυτιλία και τη ναυτιλία μικρών αποστάσεων.
  • Να ενισχύσει τη διεθνή θαλάσσια διακυβέρνηση στη βάση της αρχής του κράτους δικαίου και  της διεθνούς συμμετοχής στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας.·
  • Να προάγει την ανάπτυξη και εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης διακυβέρνησης των θαλάσσιων και παράκτιων υποθέσεων με έμφαση στην ενίσχυση του διάλογου, της συνεργασίας και του συντονισμού τόσο με τα κράτη μέλη, τις περιφέρειες της ΕΕ, τους ενδιαφερόμενους φορείς, τους πολίτες, τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και τους κοινωνικούς εταίρους, όσο και μεταξύ αυτών, εξασφαλίζοντας παράλληλα πλήρη διαφάνεια.
  • Να συμβάλλει στην ανάπτυξη διατομεακών εργαλείων, κυρίως το Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, το Κοινό Περιβάλλον Ανταλλαγής Πληροφοριών (CISE) και γνώσεις για τη θάλασσα σχετικά με τους ωκεανούς, τις θάλασσες και τις γειτονικές της Ένωσης παράκτιες περιοχές, με σκοπό να αναπτυχθούν συνέργειες και να στηριχθούν οι συνδεόμενες με τις θάλασσες και τις ακτές πολιτικές, ιδίως στους τομείς της οικονομικής ανάπτυξης, της απασχόλησης, της περιβαλλοντικής προστασίας, της έρευνας, της θαλάσσιας ασφάλειας, της ενέργειας καθώς και της ανάπτυξης πράσινων θαλάσσιων τεχνολογιών συνεκτιμώντας και αξιοποιώντας τα μέσα και τις πρωτοβουλίες που υπάρχουν ήδη.
  • Να συμβάλλει στην ανάπτυξη και εφαρμογή ολοκληρωμένων στρατηγικών για τις θαλάσσιες λεκάνες, λαμβανομένων υπόψη των ιδιαιτεροτήτων των θαλάσσιων λεκανών και των υποθαλάσσιων λεκανών καθώς και των υφιστάμενων μακροπεριφερειακών στρατηγικών.

***
Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας - Συγκεκριμένες αναφορές


Παράγραφος 16

"Η εφαρμογή του προγράμματος σε τρίτες χώρες θα πρέπει να συμβάλει στους αναπτυξιακούς
στόχους της χώρας δικαιούχου και να είναι σύμφωνη με άλλα μέσα συνεργασίας της Ένωσης,
συμπεριλαμβανομένων των στόχων και προτεραιοτήτων των συναφών πολιτικών της
Ένωσης, του ενωσιακού κεκτημένου και των σχετικών διεθνών συμβάσεων".

Άρθρο 2

ε)       τη βελτίωση και την ενίσχυση της εξωτερικής συνεργασίας και του συντονισμού σε σχέση με τους στόχους της ΟΘΠ, με βάση την πρόοδο των συζητήσεων στο πλαίσιο των διεθνών φόρουμ. Υπό το πρίσμα αυτό, οι τρίτες χώρες καλούνται να επικυρώσουν και να εφαρμόσουν τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS
Άρθρο 3

Στο πλαίσιο του στόχου που ορίζεται στο άρθρο 2 στοιχείο (ε) (διεθνής διάσταση), το πρόγραμμα:
          α)       ενθαρρύνει τη συνέχιση των εργασιών, σε στενή συνεργασία με τα κράτη μέλη, με σκοπό μια ολοκληρωμένη προσέγγιση με τρίτες χώρες ή με φορείς σε τρίτες χώρες που μοιράζονται την ίδια θαλάσσια λεκάνη με κράτη μέλη της Ένωσης, καθώς και, μεταξύ άλλων, την επικύρωση και εφαρμογή της UNCLOS·
          β)       ενθαρρύνει τον διάλογο με τρίτες χώρες, λαμβάνοντας υπόψη την UNCLOS και τις συναφείς ισχύουσες διεθνείς συμβάσεις που έχουν συναφθεί βάσει της UNCLOS·
          γ)       ενθαρρύνει την ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών που συμπληρώνουν τις υπάρχουσες πρωτοβουλίες, συνεκτιμώντας την ανάπτυξη περιφερειακών στρατηγικών σε υπο-περιφερειακό επίπεδο·
          Ο εν λόγω επιχειρησιακός στόχος επιδιώκεται σύμφωνα με τα μέσα συνεργασίας της Ένωσης, λαμβανομένων υπόψη των στόχων των εθνικών και περιφερειακών αναπτυξιακών στρατηγικών.