Δευτέρα 4 Μαΐου 2015

Κατάργηση αρχαίων Ελληνικών: Η γλώσσα δεν είναι «Γενικής Παιδείας»; Σκέψεις για την απόφαση του υπουργείου Παιδείας

Tου Σταύρου Παπαντωνίου


Το ότι η ελληνική οικονομία είναι το βασικό - κάτι απόλυτα δικαιολογημένο - θέμα της εποχής το αντιλαμβάνονται όλοι, καθώς το ερώτημα αν θα έχουμε ή δεν θα έχουμε λεφτά, επισκιάζει οτιδήποτε άλλο. Το γεγονός όμως ότι δεν βρέθηκε λίγος χώρος και χρόνος και δεν σχολιάστηκε πουθενά, μία σημερινή είδηση που ήρθε από το υπουργείο Παιδείας και αφορά την κατάργηση των αρχαίων Ελληνικών, από τα μαθήματα γενικής Παιδείας, δείχνει πολλά για την βαρύτητα που δίνει η σημερινή ελληνική κοινωνία, στην Παιδεία και τον Πολιτισμό, όπως και αν τον εννοεί ο καθένας.

Κανείς δεν θέλησε να ρίξει μία ματιά στο τι μπορεί να σημαίνει, κυριολεκτικά ή σημειολογικά η απόφαση αυτή του κ. Μπαλτά και της κυβέρνησης του. Κανείς δεν έκανε ένα σχόλιο , δεν είπε την παραμικρή κουβέντα. Σαν να μην πάρθηκε ποτέ μία απόφαση που συμβολικά ίσως και να αποτυπώνει σημεία των καιρών.

Για την σπουδαιότητα των αρχαίων Ελληνικών δεν χρειάζεται να πει κανείς πολλά. Μια γλώσσα που αποτελεί την βάση του δυτικού κόσμου και έχει εκφράσει όλες τις υψηλές έννοιες του ανθρώπινου πολιτισμού , δεν έχει ανάγκη από υπερασπιστές. Έχει υπερασπιστεί η ίδια τον εαυτό της, με την δύναμη που έχει, όταν με το πέρασμα των αιώνων δεν βρέθηκαν οι λέξεις να αντικαταστήσουν τα όσα αυτή εξέφρασε και τόσο γενιές επί γενεών στην Ελλάδα, όσο και διαφορετικοί λαοί, αντέγραφαν , "μιλούσαν" και τελικά διαιώνιζαν την γλώσσα αυτή.Τα αρχαία Ελληνικά έγιναν έτσι μία ζωντανή γλώσσα, γιατί οι έννοιες και οι αξίες που εκφράζει δεν μπορούν να αντικατασταθούν από άλλες.

Η απόφαση του Υπουργείου Παιδείας να «καταργήσει» τα αρχαία Ελληνικά, από μάθημα «γενικής παιδείας», είναι απόφαση που δεν μπορεί παρά να προκαλεί θλίψη. Λες και η απλή και βασική επαφή με την γλώσσα αυτή, είναι προνόμιο κάποιας ελίτ ή απευθύνεται σε μια συγκεκριμένη ομάδα, που θέλει να τραβήξει έναν συγκεκριμένο δρόμο. Όποιος το θέλει αυτό θα το κάνει έτσι και αλλιώς, επιλέγοντας την θεωρητική κατεύθυνση και παρακάτω κάποιες από τις πολλές σπουδές στις φιλολογικές επιστήμες. Η βασική επαφή όμως με τα αρχαία ελληνικά έστω σε αρχικό στάδιο δεν αποτελεί κάποια εξειδίκευση, ούτε μπορεί να είναι προνόμιο κάποιας μόνο ομάδας, αλλά βασική υποχρέωση επαφής με την ταυτότητα και την προέλευση της γλώσσας που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα τους. Και το ελληνικό κράτος έχει υποχρέωση να το κάνει αυτό στις βασικές σπουδές και ο καθένας μετά να τραβήξει το δρόμο που θέλει.

Η απόφαση αυτή μάλιστα, σε αντίθεση με όσα είχε πει ο υπουργός Παιδείας κ. Μπαλτάς , περί «αριστείας», που προφανώς , έστω και με λάθος τρόπο, είχε στόχο να βγάλει τις διαχωριστικές γραμμές, ξαναβάζει διαχωριστικές γραμμές σε κάτι που δεν έχει. Γιατί τα αρχαία Ελληνικά, δεν είναι ένα απλά ένα ακόμη μάθημα. Πάνω τους «σκοντάφτουμε» σε κάθε στιγμή της καθημερινότητας μας , είτε το ξέρουμε είτε όχι.

Και στο φινάλε πόσο λογικό είναι όταν υπάρχουν σε ολόκληρο τον κόσμο 344 έδρες ελληνικών σπουδών, που βρίσκονται από το Πεκίνο έως την Αριζόνα και από το Τούρκου της Φινλανδίας έως το Κέιπ Τάουν στη Νότιο Αφρική, να θεωρούνται «μη γενικής παιδείας» τα αρχαία ελληνικά στα ελληνικά σχολεία;

Ακόμα και για όσους θεωρούν πως η απόφαση δεν δημιουργεί ουσιαστικό πρόβλημα, καθώς ζούμε στην εποχή της εξειδίκευσης και του απόλυτου τεχνοκρατισμού, η σημειολογία της απόφασης είναι μεγάλη και στέλνει λανθασμένο μήνυμα τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Και αν πάρει κανείς στην κυριολεξία τα λόγια του Οδυσσέα Ελύτη που είχε πει

“Ἐγὼ δὲν ξέρω νὰ ὑπάρχει παρὰ μία γλώσσα, ἡ ἑνιαία γλώσσα ἡ Ἑλληνική. Τὸ νὰ λέει ὁ Ἕλληνας ἀκόμη σήμερα «οὐρανὸς» ἢ «θάλασσα» ἢ «ἥλιος» ἢ «σελήνη» ἢ «ἄνεμος», ὅπως τὸ ἔλεγαν ἡ Σαπφὼ καὶ ὁ Ἀρχίλοχος, δὲν εἶναι μικρὸ πράγμα. Εἶναι πολὺ σπουδαῖο. Ἐπικοινωνοῦμε κάθε στιγμὴ μιλώντας μὲ τὶς ρίζες μας. Τὶς ρίζες μας ποὺ βρίσκονται ἐκεῖ: στὰ Ἀρχαῖα”

τότε το υπουργείο Παιδείας, δεν κατάργησε τα αρχαία ελληνικά ,αλλά τα ελληνικά, τα οποία δεν χωρίζονται σε γενικής ή μη παιδείας, αλλά είναι σκέτο "παιδείας"

Σημείωση: Η φωτογραφία είναι από την είσοδο του Πανεπιστήμιου του Εδιμβούργου της Σκωτίας, με την ελληνική επιγραφή "Διπλουν ὁρῶσιν οἱ μαθόντες γράμματα"


parapolitika.gr