Άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα
Πριν λίγες μέρες η ευρωπαϊκή ένωση κινήθηκε νομικά
εναντίον του Google,
κατηγορώντας το ότι εκμεταλλεύεται την κυρίαρχη θέση του για οικονομικά οφέλη.
Η έρευνα που έγινε έδειξε ότι για την επιλογή π.χ ενός ταξιδιού είχαν
προτεραιότητα τα sites
που
ανήκουν στο Google.
Οι New
York
Times
έγραψαν
ότι υπάρχουν βάσιμες κατηγορίες ενοχής. Το παιδί αυτό της καινοτόμου
πληροφόρησης, η πηγή έρευνας, δεν φτιάχνει μηχανές όπως η Microsoft ή
η IBM,
αλλά συμβάλει στην προσωπική καλλιέργεια του χρήστη. Και σαν τέτοιο πρέπει να
‘ναι ουδέτερο, διαθέσιμο για ενημέρωση, επικαιρότητα, ημερομηνίες, αναλύσεις,
ιστορική ακρίβεια. Το κίνητρο της έρευνας, αυτό το θαυμάσιο εργαλείο δίνει την
δυνατότητα εισόδου σε κάθε είδους βιβλιοθήκη, σε κάθε είδους γνώση, έχοντας ως
αποστολή την οργάνωση πληροφοριών διαθέσιμων και χρήσιμων σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτή η φιλόδοξη προσπάθεια θεμελιώθηκε στην αρχή της ουδέτερης πληροφορίας. Η
είσοδος στη γνώση θα βοηθούσε στο να γίνει ο άνθρωπος καλύτερος. Η κατηγορία
όμως της επιτρόπου ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ράγισε το μύθο της
ουδετερότητας. Πίσω από κάθε πληροφορία
κρύβεται η διαφήμιση, το εμπορικό συμφέρον, το κέρδος. Η αρχική ιδέα ότι ο
χρήστης θα ‘ρθει αντιμέτωπος με πληροφορίες και αντιπληροφορίες, έτσι ώστε μέσα
από θέση και αντίθεση να βρει μία ακριβή απάντηση, αποδεικνύεται ψευδής.
Εμπόριο και πολιτική χειραγωγούν τα πληροφοριακά δεδομένα στερώντας από τους
χρήστες την δυνατότητα επιλογών. Το ισλαμικό κράτος το απέδειξε πρόσφατα όταν
έσπασε τους κωδικούς και για αρκετή ώρα περνούσε στο διαδίκτυο μόνο τις δικές
του πληροφορίες. Ο μύθος της ελεύθερης
εισόδου κατέπεσε στη διαμάχη καλού και κακού. Οι νέες τεχνολογίες γίνονται έτσι
ο χώρος όπου το αντιεπιστημονικό, το λάθος, το ρατσιστικό, το αντιανθρώπινο, η
ηλιθιότητα, μπορούν μέσα από δόλια χειραγώγησή τους, να κυριαρχήσουν. Το βασικό
πολιτισμικό ερώτημα παραμένει επίκαιρο: Η ελευθερία βρίσκεται στην δυνατότητα
εισόδου και χρήσης ενός ευρήματος ή στην δυνατότητα συνειδητής απόφασης και
επιλογής του; Ο μύθος της ουδετερότητας
του Google
μας
υποχρεώνει να ξανασκεφτούμε για την απάντηση.
Δημοσθένης Δαββέτας,
Καθηγητής Φιλοσοφίας της Τέχνης, συγγραφέας,
εικαστικός
Δημοσιεύθηκε το Σάββατο 25/4/2015 στην εφημερίδα Παρασκήνιο.
