Ποιοι δημόσιοι υπάλληλοι δικαούνται σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας.

Σύνταξη χωρίς όριο ηλικίας δικαιούνται χιλιάδες δημόσιοι υπάλληλοι, που θα αξιοποιήσουν τέσσερις ευνοϊκές διατάξεις της νομοθεσίας.

Ανάλογα με την περίπτωση, τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης για να ανοίξει η πόρτα εξόδου από το Δημόσιο κυμαίνονται από 20 έως 37.
Μεγάλοι κερδισμένοι είναι οι παλαιοί ασφαλισμένοι, δηλαδή όσοι μπήκαν στην αγορά εργασίας μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 1982. Ωστόσο υπάρχουν «παράθυρα» για την έξοδο ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας και ασφαλισμένων που ξεκίνησαν να εργάζονται από το 1983 έως και το 1992.

Σύμφωνα με το δικηγόρο Διονύση Ρίζο που είναι ειδικός σε θέματα εργατικού και ασφαλιστικού δικαίου, το αίτημα για σύνταξη ανεξαρτήτως ορίου μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε. Ωστόσο τα έτη ασφάλισης πρέπει να είναι όσα προβλέπει ο νόμος. Δηλαδή δεν χαρίζεται εξάμηνο προκειμένου να συμπληρωθεί ο χρόνος συνταξιοδότησης για έξοδο χωρίς όριο ηλικίας.

Συγκεκριμένα τέσσερις είναι οι διατάξεις που επιτρέπουν τη συνταξιοδότηση από το δημόσιο ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας:

Πριν από το 1983

• Οι άνδρες και οι άγαμες γυναίκες που έχουν προσληφθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 1982 αποχωρούν με 35ετία χωρίς όριο ηλικίας. Τα 35 χρόνια πρέπει να συμπληρωθούν πλήρως εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων που είχαν 25 έτη στο Δημόσιο το 2002 και μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 34 έτη και 6 μήνες χωρίς όριο ηλικίας.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως για τη συμπλήρωση της 35ετίας χρησιμοποιείται ο χρόνος σε άλλους φορείς κύριας ασφάλισης και ο χρόνος της θητείας.

Εάν υπάρχει χρόνος στο ΙΚΑ με απασχόληση σε ιδιωτικό τομέα τότε ο εν λόγω χρόνος πρέπει να εξαγοραστεί με αντίτιμο 7% επί των συντάξιμων αποδοχών τη στιγμή της αίτησης.

Πρέπει να επισημανθεί πως οι εν λόγω ασφαλισμένοι είναι απαραίτητο να έχουν συμπληρώσει 25 έτη στην ασφάλιση του Δημοσίου. Επιπλέον χρειάζεται να έχει ο ασφαλισμένος έστω μία ημέρα απασχόλησης στο Δημόσιο με οποιοδήποτε καθεστώς μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 1982.

• Οι έγγαμες γυναίκες και οι μητέρες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο πριν από το 1983 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας με τουλάχιστον 24 έτη και 6 μήνες στην ασφάλιση. Και στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιείται και ο χρόνος που έχει διανυθεί σε άλλα ασφαλιστικά ταμεία με εξαγορά.

Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει η ασφαλισμένη έστω μία ημέρα απασχόλησης στο Δημόσιο με οποιοδήποτε καθεστώς μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 1982.

• Οι άνδρες και οι γυναίκες που έχουν προσληφθεί στο Δημόσιο από τι 1983 έως και το 1992 και συμπληρώνουν 37 πραγματικά έτη ασφάλισης παίρνουν σύνταξη χωρίς όριο. Η εν λόγω κατηγορία ασφαλισμένων θεμελίωσε το συνταξιοδοτικό της δικαίωμα με τη συμπλήρωση 25 ετών ασφάλισης μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010.

Η 37ετία
Προσοχή, για τη συμπλήρωση της 37ετίας μπορεί να χρησιμοποιηθεί χρόνος ασφάλισης που έχει διανυθεί σε οποιοδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και η στρατιωτική θητεία. Ωστόσο δεν χρησιμοποιούνται άλλοι πλασματικοί χρόνοι ούτε και επιδοτούμενοι όπως η ανεργία, η ασθένεια κ.ά.
Εδώ πρέπει να διευκρινιστεί πως δεν είναι απαραίτητο για τους ασφαλισμένους τής εν λόγω κατηγορίας να έχουν 25 έτη στο Δημόσιο.

• Οι μητέρες τουλάχιστον τριών τέκνων που είχαν 20 έτη ασφάλισης μέχρι την 31η Δεκεμβρίου 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν χωρίς όριο ηλικίας. Σε αυτό το καθεστώς εντάσσονται και όσες συμπληρώνουν την 20ετία με εξαγορά πλασματικού χρόνου τέκνων και θεμελιώνουν αναδρομικά δικαίωμα το 2010. Σημειώνεται πως το εν λόγω καθεστώς ασφάλισης ισχύει και για τις γυναίκες που έχουν προσληφθεί μετά το 1983 στο Δημόσιο.

ΔΕΚΟ – Τράπεζες
Κερδισμένοι οι παλαιοί ασφαλισμένοι
Μεγάλοι τυχεροί είναι όσοι ασφαλίστηκαν πριν από το 1983, καθώς ισχύουν ευνοϊκές ρυθμίσεις συνταξιοδότησης. Στα λεγόμενα «ειδικά» ταμεία -που καλύπτουν εργαζόμενους σε ΔΕΚΟ και τράπεζες- οι «παλαιοί» ασφαλισμένοι μπορούν να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας. Συγκεκριμένα όσοι έχουν έστω μία ημέρα ασφάλισης σε φορέα κύριας ασφάλισης μέχρι την 31 Δεκεμβρίου 1982 μπορούν να βγουν στη σύνταξη με 35ετία χωρίς πρόσθετες προϋποθέσεις.
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως οι άντρες ασφαλισμένοι μπορούν να κάνουν χρήση της στρατιωτικής θητείας για την ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη. Ωστόσο, υπάρχουν περιορισμοί, καθώς το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί, αφού ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως σε αντίθεση με το Δημόσιο, οι διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης χρησιμοποιούνται εδώ κανονικά. Κερδισμένες είναι και οι μητέρες τριών τουλάχιστον τέκνων, που συμπλήρωσαν 20 έτη ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010. Η «έξοδος» γίνεται χωρίς όριο ηλικίας, ωστόσο χρειάζεται προσοχή, αφού η 20ετία δεν μπορεί να συμπληρωθεί με εξαγορά πλασματικού χρόνου παιδιών.
Οι ευκαιρίες για ΙΚΑ – ΟΑΕΕ
Περιορισμένα είναι τα περιθώρια για «έξοδο» χωρίς όριο ηλικίας από το ΙΚΑ και τον ΟΑΕΕ. Αναγκαία προϋπόθεση είναι η συμπλήρωση 11.100 ημερών ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010.
Σημειώνεται πως ο χρόνος ασφάλισης σε αυτήν την περίπτωση πρέπει να είναι πραγματικός και να έχει διανυθεί στη μεν περίπτωση του ΙΚΑ σε ταμεία ασφάλισης μισθωτών, στον δε ΟΑΕΕ μόνο στα τρία ταμεία των ελευθέρων επαγγελματιών (ΤΕΒΕ – ΤΣΑ – ΤΑΕ).
Για όσους δεν πρόλαβαν να θεμελιώσουν αυτές τις προϋποθέσεις από την 1η Ιανουαρίου 2011 με τον ν. 3863/2010 καταργήθηκε το δικαίωμα συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας. Επομένως δεν μπορεί να ανοίξει η πόρτα εξόδου χωρίς τη συμπλήρωση του απαιτούμενου ορίου.
Αυξάνονται τα έτη για τους ενστόλους
Μια σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων δίνουν τη δυνατότητα στους ενστόλους να αποχωρήσουν χωρίς όριο ηλικίας. Ωστόσο χρειάζεται προσοχή, καθώς από την 1η Ιανουαρίου 2011 έχουν ξεκινήσει να αυξάνονται σταδιακά τα έτη συνολικής συντάξιμης υπηρεσίας που απαιτούνται για την άσκηση του δικαιώματος και την αποχώρηση χωρίς όριο ηλικίας.
Ειδικότερα προβλέπονται τα εξής:

• Για θεμελίωση μέχρι το τέλος του 2010 απαιτούνται 24 έτη και 6 μήνες πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας για αποχώρηση.
• Το έτος 2011 απαιτούνται πλέον 26 έτη πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας για αποχώρηση.
• Το έτος 2012 απαιτούνται 27 έτη και 6 μήνες.
• Φέτος απαιτούνται 29 έτη.
• Το έτος 2014 απαιτούνται 30 έτη και 6 μήνες.

Ειδικότερα για τους τρίτεκνους -για τους οποίους πλέον το δικαίωμα συνταξιοδότησης μπορεί να ασκηθεί και από τους δύο γονείς- η θεμελίωση γίνεται όταν συμπληρώνουν 20ετή πραγματική συντάξιμη υπηρεσία/ασφάλιση. Eτσι εξακολουθούν να διατηρούν το δικαίωμα της συνταξιοδότησης με τις ευνοϊκές διατάξεις, οποτεδήποτε και αν αποχωρήσουν από την υπηρεσία χωρίς όριο ηλικίας.
Το ίδιο ισχύει και για όσους από αυτούς έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα με βάση τις γενικές διατάξεις (24 έτη και 6 μήνες) μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2010, αφού το δικαίωμά τους ως τριτέκνων γεννάται από την 1η Ιανουαρίου 2011.
Ετσι όσοι γονείς τριών και άνω τέκνων συμπληρώνουν την 20ετία:

• Το 2011, θα πρέπει στη συνέχεια να συμπληρώσουν 21 χρόνια πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης (όποτε ο χρόνος αυτός συμπληρωθεί).
• Το 2012, θα πρέπει να συμπληρώσουν 23 χρόνια πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης για την αποχώρηση (όποτε ο χρόνος αυτός συμπληρωθεί).
• Φέτος, θα πρέπει να συμπληρώσουν 25 χρόνια πραγματικής συντάξιμης υπηρεσίας/ασφάλισης.
• Από το 2014 και μετά, για τη θεμελίωση δικαιώματος θα έχουν την ίδια συνταξιοδοτική μεταχείριση με τους λοιπούς στρατιωτικούς.

Παραδείγματα
Δύο ενδεικτικά παραδείγματα για τις προϋποθέσεις «εξόδου» χωρίς όριο ηλικίας δημοσιεύει σήμερα το «Εθνος – Συντάξεις». Αναλυτικά προβλέπονται τα εξής:
Ερώτηση: Υπάλληλος του ΟΤΕ ασφαλισμένος από το 1980 στο ΙΚΑ συνεχόμενα και στη συνέχεια στο ΤΑΠ – ΟΤΕ είναι σήμερα 58 ετών και συμμετέχει στο πρόγραμμα εθελουσίας του Οργανισμού. Εχει στρατιωτική θητεία 2 ετών την οποία δεν έχει ακόμη αναγνωρίσει. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απάντηση: Ο εν λόγω υπάλληλος εφόσον έχει συμπληρώσει το 58ο έτος της ηλικίας του μπορεί να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία για προσαύξηση της σύνταξης και συμπλήρωση 35ετίας. Με την εξαγορά μπορεί να συνταξιοδοτηθεί χωρίς όριο ηλικίας.
Ερώτηση: Υπάλληλος σε δήμο έχει ασφαλιστεί για πρώτη φορά το 1977 στο ΙΚΑ, προσλήφθηκε στο Δημόσιο το 1992 και μέχρι σήμερα έχει συμπληρώσει 34 έτη ασφάλισης συνολικά. Εχει υπηρετήσει τη στρατιωτική του θητεία για 24 μήνες και είναι σήμερα 54 ετών. Πότε μπορεί να συνταξιοδοτηθεί;
Απάντηση: Ο υπάλληλος του παραδείγματος έχει θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010. Μπορεί εφόσον το επιθυμεί να εξαγοράσει τη στρατιωτική του θητεία και να αποχωρήσει χωρίς όριο ηλικίας μόλις συμπληρώσει 37 έτη ασφάλισης. Ετσι με την εξαγορά θα χρειαστεί να παραμένει στην εργασία και την ασφάλιση για το χρονικό διάστημα που του λείπει ώστε να συμπληρώσει την απαραίτητη 37ετία.

ΔΗΜΟΣΙΟ
Κατηγορία	Χρόνος ασφάλισης για θεμελίωση	Ετος συμπλήρωσης	Οριο ηλικίας	Απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης για έξοδο	Παρατηρήσεις
Ανδρες – γυναίκες	25 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	35 έτη	Απασχόληση στο Δημόσιο μέχρι την 31-12-1982
Ανδρες – γυναίκες	25 έτη	Μέχρι 31/12/2010	Χωρίς όριο ηλικίας	37 έτη	Πρόσληψη στο Δημόσιο μετά την 1-1-1983
Γυναίκες εγγαμες και μητέρες	17,5 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	24 έτη και 6 μήνες	Απασχόληση στο Δημόσιο μέχρι την 31-12-1982
Μητέρες 3 και άνω τέκνων	20 έτη	Μέχρι 31/12/2010	Χωρίς όριο ηλικίας	20 έτη	Η 20ετία συμπληρώνεται και με εξαγορά πλασματικού χρόνου παιδιών

ΕΝΣΤΟΛΟΙ
Κατηγορία	Συντάξιμα έτη	Ετος συμπλήρωσης	Ηλικία συνταξιοδότησης
Ανδρες	24 έτη και 6 μήνες	Μέχρι 31/12/2010	Χ.Ο.Η.
	26	2011	Χ.Ο.Η.
	27 έτη και 6 μήνες	2012	Χ.Ο.Η.
	29	2013	Χ.Ο.Η.
	30 έτη και 6 μήνες	2014	Χ.Ο.Η.
Γυναίκες έγγαμες ή μητέρες	24 μήνες και 6 μήνες	Μέχρι 31/12/2010	Χ.Ο.Η.
	26	2011	Χ.Ο.Η.
	27 έτη και 6 μήνες	2012	Χ.Ο.Η.
	29	2013	Χ.Ο.Η.
	30 έτη και 6 μήνες	2014	Χ.Ο.Η.
Μητέρες ή πατέρες 3 παιδιών και άνω	20	Οποτεδήποτε	Χ.Ο.Η.
	21	2011	Χ.Ο.Η.
	23	2012	Χ.Ο.Η.
	25	2013	Χ.Ο.Η.

ΔΕΚΟ – Τράπεζες
Κατηγορία	Χρόνος Ασφάλισης για Θεμελίωση	Ετος Συμπλήρωσης	Οριο Ηλικίας	Απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης για έξοδο	Παρατηρήσεις
Ανδρες με ασφάλιση μέχρι 31-12-1982	25 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	35 έτη	Ο στρατός μπορεί να προσμετρηθεί από τα 58 κι έπειτα
Γυναίκες με ασφάλιση μέχρι 31-12-1982	25 έτη	Οποτεδήποτε	Χωρίς όριο ηλικίας	35 έτη
Μητέρες 3 και άνω τέκνων	20 έτη	Μέχρι 31/12/2010	Χωρίς όριο ηλικίας	20 έτη	Η 20ετία δεν συμπληρώνεται με εξαγορά πλασματικού χρόνου παιδιών

Πηγή: Εθνος Συντάξεις