«Η ανακοίνωση της ΟΠΑΠ ΑΕ στην οποία αναφέρεται ότι: «Οι παρατάσεις της σύμβασης του 2007 μεταξύ ΟΠΑΠ Α.Ε. και της Intralot οι οποίες υπογράφηκαν τον Ιούλιο του 2010 και 2011 είναι και σύννομες και χρήσιμες απαντά ο Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς της Ε.Ε. Μισέλ Μπαρνιέ, στις πέντε (5) διαδοχικές ερωτήσεις που κατέθεσαν ευρωβουλευτές στην Επιτροπή το 2010 και 2011, ισχυριζόμενοι ότι οι συμβάσεις αυτές ήταν αντίθετες προς το κοινοτικό δίκαιο», είναι ανακριβής.Η Επιτροπή στην απάντησή της[1] δεν ισχυρίζεται πουθενά ότι η παράταση της σύμβασης που έγινε το 2010 είναι «σύννομη». Αντίθετα η Επιτροπή επισημαίνει ότι έθεσε την υπόθεση της σύμβασης του ΟΠΑΠ του 2007 (για την οποία έχουν ασκηθεί ποινικές διώξεις από την ελληνική δικαιοσύνη), στο αρχείο «βασιζόμενη στη δέσμευση των ελληνικών αρχών ότι η ΟΠΑΠ Α.Ε. θα συμμορφωνόταν στο μέλλον με τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης στις προμήθειές της» (σ.σ. η αναφορά σε δέσμευση για μελλοντική συμμόρφωση υπονοεί προφανώς μη συμμόρφωση στο παρελθόν), και ότι «ο φάκελος σχετικά με την απευθείας ανάθεση της σύμβασης από τον ΟΠΑΠ…
στην Intralot το 2007 δεν είναι δυνατό να ανοίξει εκ νέου από την Επιτροπή στην παρούσα φάση, δεδομένου ότι η σύμβαση παρήγαγε όλα τα νομικά αποτελέσματά της και έχει λήξει». Σε ό,τι αφορά τη σύμβαση του 2010 δεν αναφέρεται πουθενά στις απαντήσεις της Επιτροπής ότι πρόκειται περί «σύννομης» συμβάσεως, όπως ανακριβώς αναφέρει ο ΟΠΑΠ, (η μη αναφορά παρατυπιών αφορά ρητά την πληροφόρησή της Επιτροπής για τη διαδικασία του νέου διαγωνισμού και όχι την υφιστάμενη σύμβαση). Το μόνο που σημειώνει η Επιτροπή είναι ότι «από τις διαθέσιμες πληροφορίες, η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι οι παρατάσεις της σύμβασης του 2007 (η πρώτη εκ των οποίων προβλεπόταν ρητώς στη σύμβαση του 2007) χρησιμεύουν στο να καλυφθεί η χρονική απόσταση και να διασφαλισθεί η συνέχιση λειτουργίας των παιχνιδιών έως την ολοκλήρωση της εν εξελίξει ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών». Δεν λαμβάνει θέση συνεπώς για το αν η σύμβαση είναι νόμιμη ή παράνομη. Η Επιτροπή αντίθετα σημειώνει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για την πλήρη αποκρατικοποίηση του ΟΠΑΠ εντός του πρώτου τριμήνου του 2012, η οποία «θα αποκόψει κάθε σχέση ιδιοκτησίας μεταξύ του ελληνικού κράτους και της ΟΠΑΠ Α.Ε.» ενώ δεν έχει ακόμα απαντήσει, όπως έχει δεσμευτεί στις 4/2/2011, για το αν ο ΟΠΑΠ αποτελεί «αναθέτουσα αρχή κατά την έννοια της οδηγίας περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων». Η απάντηση αυτή, η οποία αναμένεται, αποτελεί και την καθοριστική προϋπόθεση για την τελική κρίση της Επιτροπής για το παράνομο της ανάθεσης της σύμβασης του 2010 από πλευράς κοινοτικού δικαίου. Δεν αντιλαμβάνομαι γιατί η διοίκηση της ΟΠΑΠ ΑΕ αισθάνθηκε την ανάγκη να παραποιήσει την σχετική απάντηση της Επιτροπής, με την οποία οι κοινοτικοί αρμόδιοι επιφυλάσσονται και αποφεύγουν να τοποθετηθούν, αναμένοντας την αποκρατικοποίηση που θα σημάνει ότι δεν θα έχουν πλέον αρμοδιότητα παρέμβασης για μελλοντικές συμβάσεις. Το βέβαιο είναι ότι το σύνολο των ερωτημάτων ουσίας που έχουν τεθεί προς την Επιτροπή (με την εξαίρεση του ύψους των τιμών για τις οποίες η Επιτροπή επικαλείται αναρμοδιότητα[2]) και τη διοίκηση του ΟΠΑΠ, παραμένει για την ώρα αναπάντητο. Τόσο από την Επιτροπή όσο και από την ΟΠΑΠ ΑΕ.Με την ευκαιρία λοιπόν επαναλαμβάνω τα σχετικά ερωτήματα προσθέτοντας και μερικές νέες πτυχές:Που εδράζεται η παράταση για επιπλέον διάστημα σε σχέση με τη μονοετή δυνατότητα παράτασης που προέβλεπε η σύμβαση του 2007; Γιατί ο ΟΠΑΠ ανακριβώς ανέφερε στην ανακοίνωσή του στις 30 Ιουλίου του 2010 ότι προέβλεψε δικαίωμα μονομερούς παράτασης για ένα ακόμα έτος, ενώ στη σύμβαση του 2010 προβλέπεται δικαίωμα μονομερούς παράτασης για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα[3];Με τι κριτήρια ανατέθηκαν απ’ ευθείας στην εν λόγω κοινοπραξία, πέραν των υπηρεσιών που κάλυπτε η προηγούμενη σύμβαση:· 20 000 τηλεοράσεις και 5 000 αποκωδικοποιητές, · οι υπηρεσίες δημιουργίας τηλεοπτικού σταθμού για τις ανάγκες των πρακτορείων του ΟΠΑΠ, · η διενέργεια νέων παιχνιδιών (που θα διενεργούνται μέσω ΤΑΧ και Monitor Games), με πρόσθετη αμοιβή 8 % επί του τζίρου.Ποιος από τους λόγους της αρχειοθέτησης της σύμβασης του 2007 που επικαλείται η Επιτροπή (ειδικοί λόγοι ασφάλειας, ολοκλήρωση της σχετικής συμβάσεως), δικαιολογεί την με απ’ ευθείας ανάθεση πραγματοποίηση προμηθειών κοινών υλικών όπως οι τηλεοράσεις και οι αποκωδικοποιητές, την υλοποίηση νέων παιχνιδιών σε άλλες πλατφόρμες, τη δημιουργία τηλεοπτικού σταθμού κ.λπ.;Γιατί στη νέα σύμβαση -όπως και στη σύμβαση του 2007- προβλέπεται ένα τεράστιο τίμημα κατ’ αποκοπή, με τρόπο τέτοιο ώστε να μην είναι δυνατόν να ελεγχθεί και να εξακριβωθεί το πραγματικό κόστος των επί μέρους προϊόντων και υπηρεσιών; Γιατί δεν υπάρχει αναλυτική αξιολόγηση, κοστολόγηση και καταμερισμός των σχετικών υπηρεσιών και προϊόντων;Με ποια κριτήρια αποφασίστηκε το (πέραν του περιλαμβανόμενου στην κατ’ αποκοπή αμοιβή), τίμημα του ποσοστού 8% στην ΙΝΤΡΑΛΟΤ για τα νέα παιχνίδια; Υπάρχει σχετική μελέτη των υπηρεσιών του ΟΠΑΠ που να ήλθε σε γνώση του Διοικητικού του Συμβουλίου για τους προβλεπόμενους επιμέρους τζίρους, ποσοστά απόδοσης κερδών στους παίκτες, επιπτώσεις στα λειτουργικά κόστη και στα κόστη διάθεσης του ΟΠΑΠ, ποσοστά φορολόγησης, προμήθειες των πρακτόρων και τρίτων κ.λπ., η οποία να δικαιολογεί (σε σχέση και με τις διεθνείς πρακτικές), ότι το 8% είναι εύλογο και όχι υπερβολική και καταχρηστική αμοιβή, η οποία βλάπτει τον ΟΠΑΠ;Γιατί διατηρήθηκαν και στη νέα σύμβαση οι λεόντειες -υπέρ του Ομίλου ΙΝΤΡΑΛΟΤ- ποινικές ρήτρες εχεμύθειας της σύμβασης του 2007, που για κάθε παράβαση τους ο ΟΠΑΠ θα πρέπει «να καταβάλει … ποινική ρήτρα ύψους πέντε εκατομμυρίων ευρώ» στην ΙΝΤΡΑΛΟΤ; Γιατί ο ΟΠΑΠ ενέταξε στη σκανδαλώδη αυτή «ρήτρα αδιαφάνειας» και τα παραρτήματα της σύμβασης που περιέχουν τις τεχνικές προδιαγραφές χωρίς γνώση των οποίων είναι αδύνατο να αξιολογηθεί σοβαρά αν το ύψος του τιμήματος είναι υπερβολικό και βλάπτει τον ΟΠΑΠ;Ακολουθούν τα πλήρη κείμενα των απαντήσεων της Επιτροπής: 16 Δεκεμβρίου 2011« Το 2007 η ΟΠΑΠ Α.Ε. σύναψε σύμβαση με την INTRALOT για διάφορες προμήθειες και υπηρεσίες που σχετίζονται με τη λειτουργία παιχνιδιών. Η σύμβαση είχε αρχική διάρκεια έως τον Ιούλιο του 2010 και παρατάθηκε δύο φορές, πρώτα έως τον Ιούλιο του 2011 και κατόπιν έως τον Ιούλιο του 2012. Τα Αξιότιμα Μέλη του Κοινοβουλίου ζητούν να πληροφορηθούν με τις ερωτήσεις τους την εκτίμηση των εν λόγω πράξεων βάσει των ενωσιακών κανόνων περί δημοσίων συμβάσεων.Η Επιτροπή διερεύνησε το 2007 τη σύμβαση, στο πλαίσιο της υπόθεσης 2008/4888, και την έθεσε στο αρχείο, μεταξύ άλλων, βασιζόμενη στη δέσμευση των ελληνικών αρχών ότι η ΟΠΑΠ Α.Ε. θα συμμορφωνόταν στο μέλλον με τις αρχές της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης στις προμήθειές της. Στις 30.7.2010, ημερομηνία της πρώτης παράτασης της σύμβασης του 2007, η ΟΠΑΠ Α.Ε. ανακοίνωσε την πρόθεσή της να προκηρύξει πρόσκληση υποβολής προσφορών για τις υπηρεσίες που έως εκείνη τη στιγμή παρείχε η INTRALOT. Στις 8.2.2011 δημοσίευσε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος, στην οποία ανταποκρίθηκαν τρεις εταιρείες. Στις 4.4.2011 ολοκληρώθηκε η φάση της προεπιλογής και προκρίθηκαν δύο από τις τρεις υποψήφιες εταιρείες για την επόμενη φάση, η INTRALOT και μια άλλη διεθνούς βεληνεκούς επιχείρηση του κλάδου των παιχνιδιών. Η πρόσκληση υποβολής προσφορών δημοσιεύθηκε στις 28.7.2011. Οι δύο υποψήφιες εταιρείες υπέβαλαν τις προσφορές τους στις 10.10.2011, οι οποίες επί του παρόντος βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης.Μέχρι στιγμής δεν έχουν αναφερθεί στην Επιτροπή παρατυπίες σχετικά με την εν λόγω διαδικασία υποβολής προσφορών. Από τις διαθέσιμες πληροφορίες, η Επιτροπή αντιλαμβάνεται ότι οι παρατάσεις της σύμβασης του 2007 (η πρώτη εκ των οποίων προβλεπόταν ρητώς στη σύμβαση του 2007) χρησιμεύουν στο να καλυφθεί η χρονική απόσταση και να διασφαλισθεί η συνέχιση λειτουργίας των παιχνιδιών έως την ολοκλήρωση της εν εξελίξει ανταγωνιστικής διαδικασίας υποβολής προσφορών.Η Επιτροπή θα ήθελε επίσης να σημειώσει ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής για την Ελλάδα να ιδιωτικοποιηθεί το σύνολο του 34 % των μετοχών που διαθέτει στην ΟΠΑΠ Α.Ε. το πρώτο τρίμηνο του 2012, γεγονός που θα αποκόψει κάθε σχέση ιδιοκτησίας μεταξύ του ελληνικού κράτους και της ΟΠΑΠ Α.Ε.Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί τη εξελισσόμενη διαδικασία υποβολής προσφορών και θα λάβει τα κατάλληλα μέτρα εάν το απαιτήσουν οι εξελίξεις ή οι πληροφορίες που θα περιέλθουν σε γνώση της.» 24 Ιουνίου 2011«Όπως εξηγεί η Επιτροπή στην απάντησή της στη γραπτή ερώτηση E-00154/2011(1), ο φάκελος σχετικά με την απευθείας ανάθεση της σύμβασης από τον ΟΠΑΠ (Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου.) στην Intralot το 2007 δεν είναι δυνατό να ανοίξει εκ νέου από την Επιτροπή στην παρούσα φάση, δεδομένου ότι η σύμβαση παρήγαγε όλα τα νομικά αποτελέσματά της και έχει λήξει(2).Όσον αφορά την εξέταση της σύμβασης που ανατέθηκε από τον ΟΠΑΠ το 2010, η Επιτροπή θα λάβει δεόντως υπόψη όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες που παρασχέθηκαν και που μπορούν να συμβάλουν στην εκτίμηση της συμβατότητας της επίμαχης διαδικασίας με τους κανόνες της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις.(1) http://www.europarl.europa.eu/QP-WEB/home.jsp(2) Αυτό επιβεβαιώνεται από τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, σύμφωνα με την οποία «Εν προκειμένω, είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, σε ό,τι αφορά την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάνθη ότι μία προσφυγή για μη εκπλήρωση υποχρεώσεων δεν είναι δυνατό να γίνει αποδεκτή εάν, … η επίμαχη σύμβαση έχει ήδη εκτελεστεί πλήρως (βλ. υπόθεση C-362/90 Επιτροπή κατά Ιταλίας [1992] ECR I-2353, παράγραφοι 11 και 13, και υπόθεση C-394/02 Επιτροπή κατά Ελλάδας [2005] ECR I-4713, παράγραφος 18).» (παράγραφος 29).» 23 Ιουνίου 2011 « 1. H Επιτροπή διερευνά την ανάθεση της σύμβασης ΟΠΑΠ-ΙΝΤΡΑΛΟΤ του 2010. Ζήτησε, ως εκ τούτου, σχετικές πληροφορίες από τις ελληνικές αρχές. H Επιτροπή θα λάβει δεόντως υπόψη όλα τα στοιχεία και τις πληροφορίες που παρέχονται, προκειμένου να εκτιμήσει τη συμβατότητα της ανάθεσης με τους κανόνες της ΕΕ για τις δημόσιες συμβάσεις. 2. Υπό το πρίσμα των ελευθεριών της εσωτερικής αγοράς οι οποίες είναι ενσωματωμένες στη Συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (TFEU), δεν εναπόκειται στην Επιτροπή να ελέγχει τιμές που συμφωνήθηκαν από δύο εμπορικούς φορείς όσον αφορά τις υπηρεσίες που υπάγονται στη σύμβαση που συνήφθη από αυτούς.» 4 Φεβρουαρίου 2011«Όπως ανέφερε η Επιτροπή στην κοινή απάντησή της στις γραπτές ερωτήσεις E-9057/10, E-9808/10 και E-10618/10(1), θα διερευνήσει το θέμα της απευθείας ανάθεσης από τον ΟΠΑΠ των συμβάσεων προμηθειών ή/και υπηρεσιών και θα ενημερώσει το Αξιότιμο Μέλος για τα πορίσματά της.Στο πλαίσιο της παρούσας έρευνας, η Επιτροπή θα εξετάσει επίσης κατά πόσον ο ΟΠΑΠ αποτελεί αναθέτουσα αρχή κατά την έννοια της οδηγίας περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών(2) και θα ενημερώσει το Αξιότιμο Μέλος για τα πορίσματά της. (1) http://www.europarl.europa.eu/QP-WEB/home.jsp(2) Οδηγία 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 31ης Μαρτίου 2004, περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημόσιων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών.»
[1] Η οποία δόθηκε στους ερωτώντες τον Φεβρουάριο του 2012 και όχι τον Δεκέμβριο του 2011 (για γραφειοκρατικούς λόγους μεσολαβεί ικανό διάστημα μεταξύ διατύπωσης της απάντησης και ενημέρωσης των ερωτώντων) και η οποία απλώς κατέγραψε, όπως και πολλές άλλες απαντήσεις, την απροθυμία της Επιτροπής να τοποθετηθεί επί της ουσίας. [2] «…δεν εναπόκειται στην Επιτροπή να ελέγχει τιμές που συμφωνήθηκαν από δύο εμπορικούς φορείς όσον αφορά τις υπηρεσίες που υπάγονται στη σύμβαση που συνήφθη από αυτούς» Απάντηση Μπαρνιέ στις 23-6-2011.[3] «Η διάρκεια ισχύος του παρόντος Ιδιωτικού Συμφωνητικού ορίζεται σε ένα (1) έτος από την ημερομηνία υπογραφής του με δυνατότητα μονομερούς εκ μέρους της ΟΠΑΠ Α.Ε. παράτασης για ένα (1) ακόμη έτος με τους όρους του παρόντος. Δίνεται επίσης η δυνατότητα περαιτέρω μονομερούς εκ μέρους της ΟΠΑΠ Α.Ε. παράτασης για χρονικό διάστημα έως και ένα (1) έτος με τους όρους του παρόντος…»
