Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Ξέρετε τι συμβαίνει στην Πορτογαλία τις τελευταίες δύο εβδομάδες; Όχι, πού να το μάθετε, μέσα στον ορυμαγδό της σκόπιμης ή οφειλόμενης σε απανωτές ανοησίες προπαγάνδας και παραπληροφόρησης. Πού να το μάθουμε όταν δυο εβδομάδες τώρα, μεταξύ Πάσχα, Πρωτομαγιάς, Ατρόμητου και ΑΕΚ – με ολίγες προσαγωγές από περσινά ξινά σταφύλια – ασχολούμεθα με το τι είπε ο κ. Πάγκαλος κατά την επίσκεψή του στη Πόλη, με το αν ήταν καλή ή κακή η απογραφή και με το τι είπε ο κ. Τσοχατζόπουλος στη Βουλή για τα μονόπαντα υποβρύχια;
Στη διάρκεια, λοιπόν, της (ορθόδοξης) Μεγάλης Εβδομάδας, όταν εμείς μεταξύ Επιταφίου και μαγειρίτσας και καυγάδων περί Χουριέτ και περί απογραφής, βλέπαμε τα spread να ανεβαίνουν στον Θεό και αναρωτιόμασταν «τι έχουν τα έρμα και ψοφάνε;», η Πορτογαλία ενημερωνόταν για τους όρους και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα λάβει το δάνειο από την τρόικα.
Σιγά τα λάχανα, θα πείτε. Εμείς αυτά τα παίζουμε στα δάχτυλα από τον περσινό Μάιο. Αμ δε!
Όταν λέω πως η Πορτογαλία ενημερωνόταν, εννοώ πως η Πορτογαλία ενημερωνόταν. Όχι ο εκεί Παπακωνσταντίνου, όχι ο (εκεί) υπηρεσιακός πρωθυπουργός. Οι πάντες! Δυο εβδομάδες τώρα, η τρόικα, έχει συναντήσεις με όλα τα πολιτικά κόμματα, τα συνδικάτα, τους διευθυντές των μεγάλων επιχειρήσεων, τους εκπροσώπους των βιομηχάνων, των βιοτεχνών, των μικρομεσαίων, των αγροτών, με οικονομολόγους, ακόμη και με… κοινωνιολόγους!
Όχι, δεν πήγε εκεί κάποιο πιο «καλόβολο» κλιμάκιο της Τρόικας. Ο γνωστός μας Τόμσεν περπάτησε στους δρόμους της Λισαβόνας. Και όμως. Συζήτησαν – συζητούν ακόμη – με όλους. Δεν τους ξεπέταξαν: Τόσο το δάνειο, αυτά θα κάνετε, αν δεν σας αρέσει πιείτε ξύδι.
Αφού πέρασαν μια εβδομάδα ξετινάζοντας τα δημοσιονομικά της χώρας – κάνοντας δηλαδή… απογραφή για να δουν πού βρίσκονται τα πράγματα – είδαν τους αρχηγούς όλων των κομμάτων (αυτό έγινε και εδώ, με όσους δέχθηκαν να συναντηθούν μαζί τους, διότι ως γνωστόν ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ δεν καταδέχθηκαν να πάνε και να τους εξηγήσουν, προσπαθώντας να αμβλύνουν τις απαιτήσεις τους). Όπως δεν καταδέχτηκαν να πάνε και οι συνδικαλιστές μας, επιτρέποντας στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης να κάνει μόνο του (και όπως η τρόικα ήθελε) τις διαπραγματεύσεις.
Και παρά το γεγονός ότι ένα πέπλο μυστικότητας κάλυψε αυτές τις συζητήσεις στην Πορτογαλία, καθώς δεν έγιναν παρά τυπικές ανακοινώσεις, οι συναντήσεις έγιναν, προκειμένου να λάβουν οι δανειστές όλα τα στοιχεία για τις ιδιαιτερότητες της χώρας, ακούγοντας όλες τις πλευρές. Και όχι μόνο την πλευρά αυτών που μόνη τους πρεμούρα είναι το δάνειο.
Υπάρχουν και φωτογραφικά πειστήρια από τις συναντήσεις:
Οι εκπρόσωποι της τρόικας με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Πορτογάλων Βιομηχάνων Αντόνιο Σαράιβα, μετά την συνάντηση στο υπουργείο Οικονομικών (20 Απριλίου) – δυο μόλις μέρες μετά την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων.
Οι εκπρόσωποι της τρόικας με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Κάρλος Πίντο Κοέλιο.
Οι εκπρόσωποι της τρόικας με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Εμπορίου και Υπηρεσιών Ζοάο Βιέιρα Λόπες.
Οι εκπρόσωποι της τρόικας με τον Πρόεδρο του Συνδέσμου Πορτογάλων Αγροτών Ζοάο Ματσάδο.
Οι εκπρόσωποι της τρόικας με τους επικεφαλής όλων των πορτογαλικών συνδικάτων (19 Απριλίου)– τον γενικό γραμματέα του UGT Ζοάο Προένκα και τον γ.γ. του CGTP-ΙΝ, Μανουέλ Καρβάλιο Ντα Σίλβα.
Τι στο διάβολο; Προδότες είναι όλοι αυτοί; Ή ρεαλιστές που έσπευσαν να εξηγήσουν στους δανειστές μέχρι πού φθάνουν οι αντοχές και οι ανοχές τους;
Και τι στο διάβολο; Τι το ιδιαίτερο έχουν όλοι αυτοί οι Ζοάο και όλοι αυτοί οι Κοέλιο; Καλύτεροι είναι και κάθισαν να τους ακούσουν οι τροϊκανοί;
Και τι στο διάβολο; Μόνο το δικό μας οικονομικό επιτελείο απαρτίζεται αποκλειστικά από φωστήρες που δεν χρειάζονται την συνδρομή κανενός για να τα κάνουν ρόιδο;
Και τι στο διάβολο; Κάλεσαν τους δικούς μας αρμόδιους για τον τουρισμό και τους δικούς μας εκπροσώπους των αγροτών και δεν το πήραμε χαμπάρι;
Κάλεσαν δικούς μας ανεξάρτητους οικονομολόγους και δικούς μας κοινωνιολόγους και δεν το πήραμε είδηση;
Και τι στο διάβολο; Στο πηγάδι κατουρήσαμε εμείς; Δεν είχαμε να τους πούμε τίποτε – οι αρμόδιοι για τον τουρισμό σχετικά με τις ρυθμίσεις του ΦΠΑ, οι έμποροι για τα επικείμενα λουκέτα, οι αγρότες για την καταστροφή της ελληνικής αγροτικής οικονομίας;
Αν θυμόμαστε καλά, η Πορτογαλία κατέφυγε στον μηχανισμό στήριξης στις 6 Απριλίου – ημέρα που ξεκινούσε η τετραήμερη απεργία στα ελληνικά μέσα ενημέρωσης. Και απ’ ότι γνωρίζουμε το πορτογαλικό πακέτο στήριξης θα «κλειδώσει» στις 16 Μαΐου.
Και, απ’ όσο γνωρίζουμε, ήδη (προφανώς και ως αποτέλεσμα των επίμονων διαπραγματεύσεων και της πολύπλευρης ενημέρωσης των εκπροσώπων της τρόικας), οι δανειστές της Πορτογαλίας – πριν καν ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις – σκέπτονται κιόλας να δώσουν στη χώρα μεγαλύτερη από το προβλεπόμενο διορία για την επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων.
Εδώ και μέρες μιλούν για «ευνοϊκές ρυθμίσεις» (σε σχέση με την Ελλάδα προφανώς), μεταξύ των οποίων η παράταση του χρόνου για την μείωση του πορτογαλικού ελλείμματος στο 4,6% του ΑΕΠ μέσα στο 2011 και στο 3% το 2012.
Λέγεται μάλιστα ότι στην Πορτογαλία, οι αναθεωρήσεις του ελλείμματος προς τα επάνω έχουν αναγκάσει την τρόικα να εξετάσει το ενδεχόμενο παράτασης της προθεσμίας μείωσης του ελλείμματος στο 3% έως το 2013, προκειμένου ο στόχος για δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας να είναι εφικτός.
Εμάς μας έχουν και μας κοπανάνε (με πρώτο βιολί το υπουργείο των Οικονομικών) εδώ και έναν χρόνο και μόλις στις 11 του περασμένου Μαρτίου αποφάσισαν να μας μειώσουν το επιτόκιο και να επιμηκύνουν τον χρόνο – και ενώ στο μεταξύ επιβαρυνθήκαμε με ληστρικούς τόκους.
Υπενθυμίζω ότι η πορτογαλική κυβέρνηση έπεσε την προηγουμένη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 24ης-25ης Μαρτίου 2011 – οπότε και θεωρήθηκε βέβαιη η προσφυγή στον μηχανισμό στήριξης, πράγμα που συνέβη δέκα μέρες αργότερα, οπότε και ξεκίνησαν οι διαπραγματεύσεις.
Για την Ελλάδα η προσφυγή στον μηχανισμό αποφασίστηκε στις 24 - 25 Μαρτίου 2010 – και δεν ήταν ειδικά διαμορφωμένος για μας, όπως προπαγανδίστηκε και εξακολουθεί να προπαγανδίζεται άνευ απαντήσεως, καθώς το πρόγραμμα είχε ήδη εφαρμοστεί στην Ουγγαρία.
Είχαν προηγηθεί τα ακόλουθα – αντί να κοιτάμε πώς θα διαμορφώσουμε την κατάσταση προς όφελός μας:
Στις 17 Μαρτίου 2010, ο κ. Παπανδρέου είχε μακρά συνάντηση στην έδρα της Κομισιόν με τον Μπαρόζο και μετά από αυτήν δήλωσε πως η Ελλάδα δεν έχει ζητήσει οικονομική βοήθεια από την ΕΕ, αλλά μόνο πολιτική στήριξη, «η οποία μας δόθηκε και τους ευχαριστούμε».
Στις 21 Μαρτίου 2010, ο κ. Παπανδρέου από το βήμα του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ στη Θεσσαλονίκη είχε δηλώσει: «Δεν ζητάμε από κανέναν να πληρώσει τα δικά μας λάθη και χρέη». Τον πίστεψαν με πηχυαίους τίτλους: «Το ΔΝΤ μπορεί να περιμένει…».
Στις 22 Μαρτίου, από το βήμα της Βουλής, ο πρωθυπουργός δήλωνε πως «θα τα καταφέρουμε με τις δικές μας δυνάμεις».
Το βράδυ της 24ης Μαρτίου, μάθαμε ότι στην ΕΕ κατέληξαν σε συμφωνία για παροχή βοήθειας προς την Ελλάδα, οπότε καινούργιοι πηχυαίοι τίτλοι: «Ουφ! Διπλά ανάσα», «Χρυσό δώρο από τον Τρισέ», «Οι θυσίες πιάνουν τόπο», «Δικαίωση των προσπαθειών του ελληνικού λαού και της κυβέρνησης», «Το περίστροφο είναι τώρα γεμάτο», «Μαξιλάρι ασφαλείας από την Ευρώπη», «Σπριντ Γιώργου για πτώση σπρεντ» (αυτό κι’ αν το είδαμε).
Μπήκαμε στον Απρίλιο (του 2010) κι’ ακόμη λέγαμε βλακείες: «Το πιστόλι είναι… 45άρι», «πάντως η Ελλάδα δεν προτίθεται να κάνει προς το παρόν χρήση του μηχανισμού». Και φθάσαμε στις 14 Απριλίου για να σταλούν οι επιστολές σε Ρεν, Στρος-Καν και Τρισέ για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Στις 16 Απριλίου, στη Βουλή, ο κ. Παπανδρέου είπε το περίφημο «Το ΔΝΤ είναι ήδη εδώ, ασφαλές καταφύγιο», καθώς «τα αντανακλαστικά μου τα σοσιαλιστικά ήταν να προστατέψω την πατρίδα» και «από την εμπειρία μου έχω γίνει πιο σοσιαλιστής απ’ ό,τι ήμουν πριν. Διότι ζω στο πετσί μου τις διεθνείς αγορές».
Η τρόικα έφθασε στην Αθήνα στις 21 Απριλίου και συναντήθηκε με τον κ. Παπακωνσταντίνου που δήλωσε πως «δεν θα υπάρξουν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα για φέτος. Θα υπάρξει περαιτέρω εξειδίκευση των πολιτικών δημοσιονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών αλλαγών για τη διετία 2011 – 2012».
Την ίδια μέρα τα spread ξεπέρασαν τις 500 μονάδες και την επομένη οι εφημερίδες δημοσίευαν φωτογραφίες των τροϊκανών να κοιτάνε «κατάπληκτοι» τους Έλληνες που έπιναν τον καφέ τους στις καφετέριες!
Στις 23 Απριλίου, ακούσαμε από το Καστελόριζο το διάγγελμα «για την σωτηρία της Ελλάδας» και μάθαμε ότι «ξέρουμε τον δρόμο για την Ιθάκη». Η λέξη «ΔΝΤ» δεν υπήρχε πουθενά.
Και αντί να δίνουμε μάχη για καλύτερους όρους, φθάσαμε στις 29 Απριλίου για να ακούσουμε τον πρωθυπουργό να λέει από το βήμα του Συνεδρίου του «Εκόνομιστ» ότι «δεν ζητάμε να μας ξεχρεώσουν, να μας γλιτώσουν… Η Ελλάδα δεν έχει ζητήσει σχέδιο σωτηρίας αλλά μόνον λογικούς όρους στα δάνειά μας… για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε τη δημιουργική και καινοτόμα δουλειά μας»!
Πόσος χρόνος είχε απομείνει ως τις 6 Μαΐου που ψηφίστηκε στη Βουλή το Μνημόνιο;
Πότε στο διάβολο διαπραγματεύθηκαν; Μόλις στις 3 Μαΐου πληροφορηθήκαμε πως δεν θα γινόταν το συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό την προεδρία του Προέδρου της Δημοκρατίας, καθώς είχαν αρνηθεί Παπαρήγα, Τσίπρας και στο τέλος και ο Σαμαράς, ενώ είχε δεχθεί μόνο ο Καρατζαφέρης.
Συγγνώμη, αλλά τι θα κουβέντιαζαν, τι θα συζητούσαν και πού θα κατέληγαν – και μετά από τι διαπραγματεύσεις – ως τις 6 Μαΐου, οπότε και είχε προγραμματιστεί η ψηφοφορία στη Βουλή; Θα γινόταν μετά την ανακοίνωση των μέτρων από την κυβέρνηση;
Μια μέρα μετά, στις 7 Μαΐου, ο κ. Παπακωνσταντίνου έφερε στη Βουλή τροπολογία με την οποία αποκτούσε τη δυνατότητα να κυρώνει μνημόνια, συμφωνίες και συμβάσεις αντί της Βουλής. Με το επιχείρημα ότι υπήρχε πίεση χρόνου για την εκταμίευση της πρώτης δόσης, πριν από τις 19 Μαΐου, ότι αυτό ήταν το αίτημα των δανειστών και πως υπήρχε κάλυψη από το άρθρο 36 του Συντάγματος περί συνομολόγησης συνθηκών.
Ως συνέπεια, είχαμε όλες τις άλλες αλλαγές του Μνημονίου, χωρίς κύρωση και μόνο με απλή ενημέρωση της Βουλής.
Συμπέρασμα: Επί δύο μήνες η κυβέρνηση θόλωνε τα νερά, φέρνοντας τους πάντες προ τετελεσμένων γεγονότων.
Αυτά δεν συμβαίνουν αυτές τις μέρες στην Πορτογαλία.
Αν δε κατουρήσαμε στο πηγάδι, τότε συνεχίζουμε να έχουμε τις κυβερνήσεις που αξίζουν στα κόμματά μας, στα συνδικάτα μας, στους βουλευτές μας - δηλαδή σε μας!
