Σε ασφυκτικό κλοιό μπαίνουν από σήμερα οι προϋπολογισμοί των δήμων, καθώς τέθηκε και επίσημα σε λειτουργία, με την παρουσίασή τους, το Παρατηρητήριο των ΟΤΑ καθώς και ο Κεντρικός Κόμβος Διαλειτουργικότητας των οικονομικών των ΟΤΑ. Στόχος των δύο παρεμβάσεων, η οικονομική εξυγίανση των «κόκκινων» ΟΤΑ, η «αναμόρφωση προϋπολογισμών ΟΤΑ μέχρι τέλος Ιουλίου», ώστε «από το Σεπτέμβριο να είναι δυνατή η προετοιμασία σύνταξης νέων, σύγχρονων και ρεαλιστικών Προϋπολογισμών για το 2014».
Όπως τονίστηκε από τον υπουργό Εσωτερικών Ευριπίδη Στυλιανίδη, το Παρατηρητήριο είναι μνημονιακή υποχρέωση της χώρας. Αποκάλυψε, δε, πως μέχρι τώρα 13 δήμοι, που τους χώρισε σε τρεις κατηγορίες, δεν έχουν στείλει καθόλου προϋπολογισμούς: κάποιοι νησιωτικοί, άλλοι που έχουν πολιτικό πρόβλημα και ορισμένοι ασυνεπείς.
Για τους ασυνεπείς δήμους, όπως είπε ο υπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της aftodioikisi.gr, «σε περίπτωση που δε στείλουν προϋπολογισμό θα τους κοπούν ΚΑΠ». Επιπλέον, «αν δε δώσουν προϋπολογισμούς, τότε θα υπάρχει νομοθετική ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία θα προχωρήσουν στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του περσινό έτος μειώμενο κατά ένα ποσοστό».
Η υπεύθυνη του Οικονομικύ Παρατηρητηρίου Γεωργία Μαραγκού είπε πως όλα τα στοιχεία για τους δήμους θα είναι έτοιμα μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Σε περίπτωση που είναι στο τρίμηνο ο ΟΤΑ είναιεκτός προϋπολογισμού, όπως είπε, θα υπάρχει διαβούλευση, και εάν δε συμμορφωθεί ο δήμος, τότε γίνεται η υπόδειξη στον υπουργό να μπαίνει σε καθεστώς εξυγίανσης.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Χαράλαμπος Αθανασίου σημείωσε πως είναι αστείο να τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας του Παρατηρητηρίου ΟΤΑ, καθώς αυτό απλώς παρακολουθεί τους προϋπολογισμούς. Ο υπουργός αποφασίζει, με βάση το νόμο, για την ένταξη σε καθεστώς εξυγίανσης και τις κυρώσεις, υπογράμμισε. Σε αυτό, συνεφώνησαν και οι άλλοι δύο συνομιλητές, ο Ε. Στυλιανίδης και η Γ. Μαραγκού.
Αναφορικά με το σύστημα Διαλειτουργικότητας, στο οποίο θα καταχωρούνται τα οικονομικά στοιχεία των ΟΤΑ (βλ. παρακάτω), όπως είπε ο υπουργός Εσωτερικών, μέχρι τώρα έχουν μπει στο σύστημα το 70% των δήμων και σύντομα θα μπει και το υπόλοιπο 30%.
Τα επόμενα βήματα του ΥΠΕΣ, όπως σημειώθηκε, είναι η έκδοση Εγχειριδίου Διαδικασιών του Παρατηρητηρίου, διαβούλευση του Παρατηρητηρίου με τον κάθε δήμο χωριστά και παροχή της σχετικής υποστήριξης, ώστε να διαμορφώνονται ρεαλιστικά και αποδοτικά οι προϋπολογισμοί το 2014.
«Η συρρίκνωση κατά 60% της κρατικής χρηματοδότησης για τους ΟΤΑ τα τελευταία χρόνια καθώς και η ανάγκη για τη στήριξη, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξή τους καθιστούν κεντρική στρατηγική επιλογή την ενίσχυση της Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ με το διαχωρισμό συνεπών και ασυνεπών ΟΤΑ καθώς και με τη δημιουργία εργαλείων καταγραφής της κατάστασής τους, όπως είναι ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης, η πρόβλεψη συμβουλευτικής υποστήριξης ΟΤΑ και η δυνατότητα διορθωτικής παρέμβασης», τονίστηκε κατά την παρουσίαση των δύο εργαλείων οικονομικής εξυγίανσης δήμων και περιφερειών.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΟΤΑ
Το Παρατηρητήριο ΟΤΑ συστήθηκε με το άρθρο 4, Νόμου 4111/2013 και σε αυτό:
1. Υποβάλλονται Ισοσκελισμένοι Προϋπολογισμοί από τους ΟΤΑ προς τις αντίστοιχες Αποκεντρωμένες Περιφέρειες βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (αρ. πρωτ. 47490/18.12.2012) των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών.
2. Για πρώτη φορά οι Δήμοι υποχρεούνται να υποβάλουν Ολοκληρωμένα Πλαίσια Δράσης (Στοχοθέτηση).
3. Οι Αποκεντρωμένες Περιφέρειες προχωρούν σε Έλεγχο Νομιμότητας των Προϋπολογισμών βάσει της σχετικής ΚΥΑ. Εγκρίνουν τους Προϋπολογισμούς ή τους επιστρέφουν προς αναμόρφωση στους αντίστοιχους ΟΤΑ.
Ποια η «δουλειά» του Παρατηρητηρίου ΟΤΑ
Το Παρατηρητήριο στη συνέχεια, παρακολουθεί σε μηνιαία βάση την πορεία των οικονομικών στοιχείων και την επιχειρησιακή δράση των ΟΤΑ, καθώς και των νομικών τους προσώπων, τα οποία εντάσσονται στη Γενική Κυβέρνηση.
Ειδικότερα:
- Παρακολουθεί τους μηνιαίους και τριμηνιαίους στόχους, τις δράσεις και τις προθεσμίες που έχουν τεθεί από τους ίδιους τους ΟΤΑ σε συμμόρφωση με τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.
- Αξιολογεί τις προβλέψεις εσόδων των ΟΤΑ και διατυπώνει προτάσεις τροποποίησής τους, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.
- Παρακολουθεί και ελέγχει την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί, ώστε αυτοί να καθίστανται εφικτοί.
Πότε παρεμβαίνει το Παρατηρητήριο ΟΤΑ
α) Όταν διαπιστώνει απόκλιση από τους παρέχοντας οδηγίες και μεθόδους για τη διόρθωση της απόκλισης.
β) Σε περίπτωση που η απόκλιση παρουσιάζεται για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, εισηγείται αιτιολογημένα ώστε με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών ο ΟΤΑ να υπάγεται υποχρεωτικά σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης.
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ
Ο κόμβος διαλειτουργικότητας είναι ένα πληροφοριακό σύστημα που συλλέγει από τους δήμους και τις περιφέρειες αυτοματοποιημένα σε μια κεντρική βάση δεδομένων και επεξεργάζεται: α) τα οικονομικά στοιχεία τους, β) τα στοιχεία μισθοδοσίας τους και γ) τα στοιχεία των εκτελούμενων από αυτούς έργων. Το πληροφοριακό αυτό σύστημα μπορεί να διαθέσει αυτοματοποιημένα όλα τα επεξεργασμένα στοιχεία σε άλλους φορείς, όπως το ΓΛΚ, την ΕΛΣΤΑΤ κτλ.
Πώς καταχωρούνται τα στοιχεία
Ο Στατιστικός Υπεύθυνος κάθε OTA ελέγχει τα δεδομένα στο σύστημα και τα διαθέτει για άντληση στις 10 έκαστου μήνα (π.χ., 10 Ιανουαρίου 2013 αντλούνται τα στοιχεία του Δεκεμβρίου 2012). Η άντληση επαναλαμβάνεται αυτόματα για όσους OTA δεν πρόλαβαν να διαθέσουν τα δεδομένα ή υπήρξε πρόβλημα στη διαδικασία άντλησής τους. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο κόμβος εμφανίζει το λόγο του προβλήματος. Η άντληση γίνεται και χειροκίνητα επιλέγοντας τους φορείς που επιθυμεί ο διαχειριστής.
Ποια στοιχεία καταχωρούνται για άντληση μηνιαίως
- Απολογιστικά στοιχεία (έσοδα – έξοδα),
- Στοιχεία ισοζυγίου γενικού καθολικού,
- Στοιχεία μητρώου δεσμεύσεων,
- Στοιχεία πορείας είσπραξης εσόδων,
- Στοιχεία ενδοκυβερνητικών συναλλαγών,
- Στοιχεία για ταμειακά και τραπεζικά υπόλοιπα,
- Δάνεια, μετοχές, υποχρεώσεις σε φορείς Γενικής Κυβέρνησης,
- Στοιχεία μισθοδοσίας,
- Στοιχεία μητρώου προσωπικού,
- Βασικά στοιχεία έργων,
- Συγκεντρωτικά οικονομικά στοιχεία έργων ανά έτος,
- Στοιχεία δεσμεύσεων έργων,
- Στοιχεία πληρωμών έργων,
- Στοιχεία πιστώσεων έργων.
Οφέλη του συστήματος
- Γρήγορη πρόσβαση στα δεδομένα όλων των περιφερειών από ένα κεντρικό σημείο,
- Αυτοματοποιημένη άντληση των στοιχείων με διατήρηση του ελέγχου πρόσβασης στους δήμους και στις περιφέρειες,
- Σχεδιασμός αναφορών ανάλογα με τις ανάγκες της Κεντρικής Κυβέρνησης,
- Ευκολία στην αναβάθμιση του συστήματος με σκοπό την κάλυψη καινούργιων αναγκών,
- Εξαγωγή στοιχείων με εύκολο τρόπο για χρήση από κάθε ενδιαφερόμενο,
- Δυνατότητα αυτοματοποιημένης διασύνδεσης με τρίτα συστήματα.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΜΒΟΥ ΟΤΑ
Όπως τονίστηκε από τον υπουργό Εσωτερικών Ευριπίδη Στυλιανίδη, το Παρατηρητήριο είναι μνημονιακή υποχρέωση της χώρας. Αποκάλυψε, δε, πως μέχρι τώρα 13 δήμοι, που τους χώρισε σε τρεις κατηγορίες, δεν έχουν στείλει καθόλου προϋπολογισμούς: κάποιοι νησιωτικοί, άλλοι που έχουν πολιτικό πρόβλημα και ορισμένοι ασυνεπείς.
Για τους ασυνεπείς δήμους, όπως είπε ο υπουργός, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της aftodioikisi.gr, «σε περίπτωση που δε στείλουν προϋπολογισμό θα τους κοπούν ΚΑΠ». Επιπλέον, «αν δε δώσουν προϋπολογισμούς, τότε θα υπάρχει νομοθετική ρύθμιση, σύμφωνα με την οποία θα προχωρήσουν στην εκτέλεση του προϋπολογισμού του περσινό έτος μειώμενο κατά ένα ποσοστό».
Η υπεύθυνη του Οικονομικύ Παρατηρητηρίου Γεωργία Μαραγκού είπε πως όλα τα στοιχεία για τους δήμους θα είναι έτοιμα μέχρι τα τέλη Ιουνίου. Σε περίπτωση που είναι στο τρίμηνο ο ΟΤΑ είναιεκτός προϋπολογισμού, όπως είπε, θα υπάρχει διαβούλευση, και εάν δε συμμορφωθεί ο δήμος, τότε γίνεται η υπόδειξη στον υπουργό να μπαίνει σε καθεστώς εξυγίανσης.
Από την πλευρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Χαράλαμπος Αθανασίου σημείωσε πως είναι αστείο να τίθεται θέμα αντισυνταγματικότητας του Παρατηρητηρίου ΟΤΑ, καθώς αυτό απλώς παρακολουθεί τους προϋπολογισμούς. Ο υπουργός αποφασίζει, με βάση το νόμο, για την ένταξη σε καθεστώς εξυγίανσης και τις κυρώσεις, υπογράμμισε. Σε αυτό, συνεφώνησαν και οι άλλοι δύο συνομιλητές, ο Ε. Στυλιανίδης και η Γ. Μαραγκού.
Αναφορικά με το σύστημα Διαλειτουργικότητας, στο οποίο θα καταχωρούνται τα οικονομικά στοιχεία των ΟΤΑ (βλ. παρακάτω), όπως είπε ο υπουργός Εσωτερικών, μέχρι τώρα έχουν μπει στο σύστημα το 70% των δήμων και σύντομα θα μπει και το υπόλοιπο 30%.
Τα επόμενα βήματα του ΥΠΕΣ, όπως σημειώθηκε, είναι η έκδοση Εγχειριδίου Διαδικασιών του Παρατηρητηρίου, διαβούλευση του Παρατηρητηρίου με τον κάθε δήμο χωριστά και παροχή της σχετικής υποστήριξης, ώστε να διαμορφώνονται ρεαλιστικά και αποδοτικά οι προϋπολογισμοί το 2014.
«Η συρρίκνωση κατά 60% της κρατικής χρηματοδότησης για τους ΟΤΑ τα τελευταία χρόνια καθώς και η ανάγκη για τη στήριξη, τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξή τους καθιστούν κεντρική στρατηγική επιλογή την ενίσχυση της Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ με το διαχωρισμό συνεπών και ασυνεπών ΟΤΑ καθώς και με τη δημιουργία εργαλείων καταγραφής της κατάστασής τους, όπως είναι ο μηχανισμός έγκαιρης προειδοποίησης, η πρόβλεψη συμβουλευτικής υποστήριξης ΟΤΑ και η δυνατότητα διορθωτικής παρέμβασης», τονίστηκε κατά την παρουσίαση των δύο εργαλείων οικονομικής εξυγίανσης δήμων και περιφερειών.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΟΤΑ
Το Παρατηρητήριο ΟΤΑ συστήθηκε με το άρθρο 4, Νόμου 4111/2013 και σε αυτό:
1. Υποβάλλονται Ισοσκελισμένοι Προϋπολογισμοί από τους ΟΤΑ προς τις αντίστοιχες Αποκεντρωμένες Περιφέρειες βάσει της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (αρ. πρωτ. 47490/18.12.2012) των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών.
2. Για πρώτη φορά οι Δήμοι υποχρεούνται να υποβάλουν Ολοκληρωμένα Πλαίσια Δράσης (Στοχοθέτηση).
3. Οι Αποκεντρωμένες Περιφέρειες προχωρούν σε Έλεγχο Νομιμότητας των Προϋπολογισμών βάσει της σχετικής ΚΥΑ. Εγκρίνουν τους Προϋπολογισμούς ή τους επιστρέφουν προς αναμόρφωση στους αντίστοιχους ΟΤΑ.
Ποια η «δουλειά» του Παρατηρητηρίου ΟΤΑ
Το Παρατηρητήριο στη συνέχεια, παρακολουθεί σε μηνιαία βάση την πορεία των οικονομικών στοιχείων και την επιχειρησιακή δράση των ΟΤΑ, καθώς και των νομικών τους προσώπων, τα οποία εντάσσονται στη Γενική Κυβέρνηση.
Ειδικότερα:
- Παρακολουθεί τους μηνιαίους και τριμηνιαίους στόχους, τις δράσεις και τις προθεσμίες που έχουν τεθεί από τους ίδιους τους ΟΤΑ σε συμμόρφωση με τον κανόνα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.
- Αξιολογεί τις προβλέψεις εσόδων των ΟΤΑ και διατυπώνει προτάσεις τροποποίησής τους, όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο.
- Παρακολουθεί και ελέγχει την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού σε σχέση με τους στόχους που έχουν τεθεί, ώστε αυτοί να καθίστανται εφικτοί.
Πότε παρεμβαίνει το Παρατηρητήριο ΟΤΑ
α) Όταν διαπιστώνει απόκλιση από τους παρέχοντας οδηγίες και μεθόδους για τη διόρθωση της απόκλισης.
β) Σε περίπτωση που η απόκλιση παρουσιάζεται για δύο συνεχόμενα τρίμηνα, εισηγείται αιτιολογημένα ώστε με απόφαση του υπουργού Εσωτερικών ο ΟΤΑ να υπάγεται υποχρεωτικά σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης.
ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΚΟΜΒΟΣ ΔΙΑΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ
Ο κόμβος διαλειτουργικότητας είναι ένα πληροφοριακό σύστημα που συλλέγει από τους δήμους και τις περιφέρειες αυτοματοποιημένα σε μια κεντρική βάση δεδομένων και επεξεργάζεται: α) τα οικονομικά στοιχεία τους, β) τα στοιχεία μισθοδοσίας τους και γ) τα στοιχεία των εκτελούμενων από αυτούς έργων. Το πληροφοριακό αυτό σύστημα μπορεί να διαθέσει αυτοματοποιημένα όλα τα επεξεργασμένα στοιχεία σε άλλους φορείς, όπως το ΓΛΚ, την ΕΛΣΤΑΤ κτλ.
Πώς καταχωρούνται τα στοιχεία
Ο Στατιστικός Υπεύθυνος κάθε OTA ελέγχει τα δεδομένα στο σύστημα και τα διαθέτει για άντληση στις 10 έκαστου μήνα (π.χ., 10 Ιανουαρίου 2013 αντλούνται τα στοιχεία του Δεκεμβρίου 2012). Η άντληση επαναλαμβάνεται αυτόματα για όσους OTA δεν πρόλαβαν να διαθέσουν τα δεδομένα ή υπήρξε πρόβλημα στη διαδικασία άντλησής τους. Σε περίπτωση αποτυχίας, ο κόμβος εμφανίζει το λόγο του προβλήματος. Η άντληση γίνεται και χειροκίνητα επιλέγοντας τους φορείς που επιθυμεί ο διαχειριστής.
Ποια στοιχεία καταχωρούνται για άντληση μηνιαίως
- Απολογιστικά στοιχεία (έσοδα – έξοδα),
- Στοιχεία ισοζυγίου γενικού καθολικού,
- Στοιχεία μητρώου δεσμεύσεων,
- Στοιχεία πορείας είσπραξης εσόδων,
- Στοιχεία ενδοκυβερνητικών συναλλαγών,
- Στοιχεία για ταμειακά και τραπεζικά υπόλοιπα,
- Δάνεια, μετοχές, υποχρεώσεις σε φορείς Γενικής Κυβέρνησης,
- Στοιχεία μισθοδοσίας,
- Στοιχεία μητρώου προσωπικού,
- Βασικά στοιχεία έργων,
- Συγκεντρωτικά οικονομικά στοιχεία έργων ανά έτος,
- Στοιχεία δεσμεύσεων έργων,
- Στοιχεία πληρωμών έργων,
- Στοιχεία πιστώσεων έργων.
Οφέλη του συστήματος
- Γρήγορη πρόσβαση στα δεδομένα όλων των περιφερειών από ένα κεντρικό σημείο,
- Αυτοματοποιημένη άντληση των στοιχείων με διατήρηση του ελέγχου πρόσβασης στους δήμους και στις περιφέρειες,
- Σχεδιασμός αναφορών ανάλογα με τις ανάγκες της Κεντρικής Κυβέρνησης,
- Ευκολία στην αναβάθμιση του συστήματος με σκοπό την κάλυψη καινούργιων αναγκών,
- Εξαγωγή στοιχείων με εύκολο τρόπο για χρήση από κάθε ενδιαφερόμενο,
- Δυνατότητα αυτοματοποιημένης διασύνδεσης με τρίτα συστήματα.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΜΒΟΥ ΟΤΑ
