«Τούτην την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς και πλούσιοι και φτωχοί και πολιτικοί και στρατιωτικοί και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. Το λοιπόν δουλέψαμε όλοι μαζί, να την φυλάμεν κι όλοι μαζί και να μην λέγη ούτε ο δυνατός "εγώ", ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς "εγώ"; Όταν αγωνιστεί μόνος του να φκειάση ή να χαλάση, να λέγη "εγώ", όταν όμως αγωνίζονται πολλοί να φκειάσουν, τότε να λένε "εμείς". Είμαστε εις το "εμείς" κι όχι εις το "εγώ"» (Στρατηγός Μακρυγιάννης).
Ο χαρακτήρας της 25ης Μαρτίου, ο διττός της χαρακτήρας, Εθνική Επέτειος-Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, καθιστά την ημέρα ως μια από τις μεγαλύτερες γιορτές του Έθνους, που γιορτάζεται με πλήθος εκδηλώσεων, εσωτερικά και στην Ομογένεια, με στρατιωτικές και μαθητικές παρελάσεις. Φέτος, δε, αποκτά ιδιαίτερο χαρακτήρα, καθώς εκτός από την επίδειξη των στρατιωτικών δυνάμεων και της μαθητιούσας νεολαίας, θα υπάρχει και επίδειξη, όπως, λ.χ., στην Αθήνα, μετά τη... συγκομιδή των νεραντζιών, φράχτη και... αστυνομικών δυνάμεων (ανάπτυξη 4.000 αστυνομικών), που θα φυλούν τους επισήμους, για το «φόβο των Ιουδαίων» (εδώ). Μάλιστα, σε κάποιους δήμους, οι δημοτικές Αρχές αποφάσισαν να μην στηθούν εξέδρες (εδώ).
ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ...Σε πολλές περιοχές της χώρας κάτοικοι και φορείς, με προάγγελο τις παρελάσεις-εκδηλώσεις για την Απελευθέρωση της πόλης των Ιωαννίνων και τις εκδηλώσεις για την Ένωση της Δωδεκανήσου με την Ελλάδα (Ρόδος), προετοιμάζονται κινητοποιήσεις ενάντια στο μνημόνιο 2, όπως, π.χ., οι φορείς της Χίου, που καλούν «τους πολίτες της Χίου σε μια ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας για να εκφράσουμε την αντίθεσή μας στην παράδοση του κόσμου της εργασίας και των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας στους ξένους δανειστές και τοκογλύφους. Οι πολιτικοί εκπρόσωποι που ψήφισαν το Μνημόνιο 2 δε νομιμοποιούνται να εκπροσωπήσουν το λαό αυτή την ημέρα μνήμης. Όλοι στη συγκέντρωση των μαζικών φορέων την Κυριακή 25 Μαρτίου 2012 στις 10:30 π.μ. στο Εργατικό Κέντρο για να εκφράσουμε ειρηνικά τα αιτήματά μας για δημοκρατία, εργασία, κοινωνική δικαιοσύνη και αλληλεγγύη». Σε κινητοποιήσεις την Εθνική Επέτειο θα προβούν και οι κάτοικοι της Ευκαρπίας, στο Δήμο Παύλου Μελά, που αντιδρούν στο ΣΜΑ.
ΤΑ ΕΘΙΜΑ...
Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, δίδεται μια άλλη διάσταση στον εορτασμό της 25ης Μαρτίου και δεν περιορίζονται σε θείες λειτουργίες, καταθέσεις στεφάνων και παρελάσεις, αλλά διοργανώνουν ξεχωριστές εκδηλώσεις που έχουν τις ρίζες τους σε βάθος χρόνου. Η aftodioikisi.gr παρουσιάζει ενδεικτικά κάποια από αυτά:
Σε ορισμένες περιοχές της χώρας, δίδεται μια άλλη διάσταση στον εορτασμό της 25ης Μαρτίου και δεν περιορίζονται σε θείες λειτουργίες, καταθέσεις στεφάνων και παρελάσεις, αλλά διοργανώνουν ξεχωριστές εκδηλώσεις που έχουν τις ρίζες τους σε βάθος χρόνου. Η aftodioikisi.gr παρουσιάζει ενδεικτικά κάποια από αυτά:
Στο Ελατοχώρι της Πιερίας, την παραμονή του Ευαγγελισμού, ομάδες μικρών παιδιών και νεαρών ατόμων, έχοντας κρεμασμένα στο λαιμό κουδούνια από τα κοπάδια των προβάτων και κρατώντας στα χέρια φωτιές, γυρίζουν στους δρόμους του χωριού. Σε κάθε σπίτι, χτυπούν δυνατά τα κουδούνια, κάνοντας εκκωφαντικό θόρυβο και φωνάζοντας δυνατά να «φύγουν τα φίδια, να φύγουν οι σαύρες, έρχεται ο Ευαγγελισμός με το σπαθί στο χέρι», ενώ στη συνέχεια συγκεντρώνονται στην πλατεία του χωριού και στήνουν μεγάλο γλέντι με κρασί και εδέσματα. Το έθιμο κρατάει από την εποχή της τουρκοκρατίας έως και σήμερα. Τα παιδιά γυρνούν σε όλο το χωριό, ενώ οι μεγαλύτεροι μαζεύουν κέδρα στην πλατεία του χωριού. Εκεί ανάβουν μεγάλες φωτιές και πηδούν πάνω από τις φλόγες, ενώ καλωσορίζουμε την άνοιξη με χορούς και παραδοσιακά τραγούδια.Κάτι ανάλογο συμβαίνει και σε περιοχές της Ηπείρου, την παραμονή του Ευαγγελισμού, αύριο δηλαδή. Τα παιδιά ξεχύνονται στα χωράφια, χτυπώντας κατσαρόλες και ό,τι άλλο μαγειρικό σκεύος έχουν. Με το θόρυβο που κάνουν πιστεύουν πως διώχνουν τα φίδια, που εκείνη την ημέρα ξυπνούν από τη χειμερία τους νάρκη.
Στα Καλάβρυτα, στις 25 Μαρτίου πραγματοποιείται τρισάγιο στο Πανελλήνιο Ηρώο των Αγωνιστών του 1821, συνδυασμένο, όπως σε όλη την Ελλάδα, με κατάθεση στεφάνων, τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των ενδόξων ηρώων, ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου, δοξολογία στον προαύλιο χώρο του ιστορικού Ναού της Μονής Αγίας Λαύρας και απαγγελία πανηγυρικού λόγου. Ωστόσο, κυρίαρχο δρώμενο είναι η η αναπαράσταση ορκωμοσίας των αγωνιστών και κήρυξης της Επανάσταση. Ακολουθεί παρουσίαση εθνικών παραδοσιακών χορών, καθώς και απονομή επάθλων στους νικητές του ποδηλατικού γύρου Θυσίας στη διαδρομή Πάτρα-Χαλανδρίτσα-Καλάβρυτα-Αγία Λαύρα, αφού στις 24 του μήνα ο ηγούμενος της μονής συνηθίζεται να παραδίδει το λάβαρο της επανάστασης και ένα στεφάνι δάφνης στον πρώτο δαφνοδρόμο, για να μεταφερθούν στην Πάτρα προς στέψη του ανδριάντα Παλαιών Πατρών Γερμανός και στις 25 να επιστραφούν.
Στο νησί της Σκιάθου, τα τελευταία χρόνια αναβιώνουν τα έθιμα «εωθινό» και «λαμπαδηφορία» από τον δήμο, την τοπική ομάδα Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού και το Πνευματικό Κέντρο των εκκλησιών της Σκιάθου. Το «εωθινό» σημαίνει το εορταστικό ξύπνημα του νησιού και γινόταν ανήμερα της 25ης Μαρτίου στις 5 η ώρα το πρωί με τη συμμετοχή των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του τότε δημοτικού σχολείου. Ψέλνονταν τα ίδια εμβατήρια με αυτά του εθίμου της λαμπαδηφορίας («Όλη δόξα όλη χάρη» και «Της δόξας λάμπει γαλανό το φως στη χώρα»), καθώς και ύμνοι της Εκκλησίας προς τιμήν της απελευθέρωσης του γένους. Η λαμπαδηφορία, από την άλλη, γινόταν το βράδυ στις 8 η ώρα ανήμερα της 25ης, όπου μαθητές και ενήλικες ξεχύνονταν στους δρόμους του νησιού με λαμπάδες και κεριά, ψάλλοντας τα δύο παραπάνω εμβατήρια. Πρόκειται για ένα έθιμο που πηγάζει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας και συνδυάζει την ανάσταση του Χριστού με την ανάσταση του γένους, παραλληλίζοντας το άγιο φως με το φως της ελευθερίας.
Στον «τόπο, χώρα των Ελλήνων» (τουρκικά Ρουμλούκι) της Ημαθίας, σύμφωνα με το έθιμο, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας, ακόμη και κατά τη διάρκεια της τούρκικης κατοχής, ο δάσκαλος εκφωνούσε λόγο που τόνιζε τη διττή σημασία της ημέρας για τους ορθόδοξους έλληνες, ενώ τη δημιουργία ελεύθερου ελληνικού κράτους οι υπόδουλοι Ρουμλουκιώτες τη χαρακτήριζαν ως «Παλαιά Ελλάδα». Στη συνέχεια, ο ιερέας τελούσε επιμνημόσυνη δέηση για τους νεκρούς αγωνιστές του 1821 και έπειτα οι μαθητές τραγουδούσαν τον Εθνικό Ύμνο και δημοτικά τραγούδια που αναφέρονταν στους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. Μετά την απελευθέρωση της περιοχής, στις εκδηλώσεις για την 25η Μαρτίου συμπεριλαμβανόταν και η παρουσίαση σχετικών θεατρικών έργων. Το μεσημέρι, οι Ρουμλουκιώτες έτρωγαν το καθιερωμένο γι' αυτούς φαγητό της ημέρας, ταβά (ταψί) στο φούρνο με ψάρι γριβάδι και κρεμμύδια.Στο χωριό Φαρακλάτα της Κεφαλλονιάς, προς τιμή της Βαγγελίστρας, προπαραμονή του Ευαγγελισμού, το έθιμο απαιτεί τους κατοίκους να πηγαίνουν στην εκκλησία και σ' ένα πανέρι να τοποθετούν τέσσερα μικρά ψωμιά, έναν μεγάλο άρτο, ένα μπουκάλι λάδι και ένα μπουκάλι κρασί, για να εκκλησιαστούν. Μετά το τέλος της θείας λειτουργίας παίρνουν πίσω τον μεγάλο άρτο, τον οποίο κόβουν σε κομμάτια και τον μοιράζουν στους πιστούς, αφήνοντας το ψωμί, το λάδι και το κρασί στον ναό. Με την ολοκλήρωση του εσπερινού, πραγματοποιείται ολονυχτία, όπου οι κάτοικοι ρίχνουν τουφεκιές. Σύμφωνα με τις επιταγές του εθίμου, στο κελί της εκκλησίας και όπου αλλού υπήρχε κόσμος μοιράζεται φαγητό (αλιάδα, το τυπικό φαγητό της ημέρας, μπακαλεόπιτα και κοφισόπιτα, ειδικά φτιαγμένες για το πανηγύρι που στήνεται αμέσως μετά).
