Τρίτη 18 Ιουνίου 2013

Η ουσία του προβλήματος.(Δημόσιο έλλειμμα & χρέος, ισοζύγιο πληρωμών)

 Γράφει ο Γεώργιος Αγαλιώτης

Όλοι μας ακούμε καθημερινά πως πρέπει να μάθουμε να ζούμε με λιγότερα γιατί η χώρα μας έχει έλλειμμα στο προϋπολογισμό της, στο Ισοζύγιο πληρωμών της και μαζί με αυτά και ένα τεράστιο σωρευμένο Δημόσιο χρέος.
Ας δούμε λίγο τι ακριβώς είναι αυτοί οι τρεις οικονομικοί όροι όσο πιο απλά γίνεται.
Η εκάστοτε καταρτίζει κάθε χρόνο το προϋπολογισμό της, του οποίου παρακολουθεί την εκτέλεση και διορθώνει τις λεγόμενες αστοχίες. Δηλαδή τι κάνει; Γράφει αναλυτικά και με ποσά στα λογιστικά της βιβλία ποια, από ποιους και πόσα έσοδα υπολογίζει να εισπράξει και αντίστοιχα ποια, σε ποιους και πόσα έξοδα υπολογίζει να πληρώσει. Όταν κλείσει η χρήση ανάλογα με το πόσα έσοδα είχε και πόσα έξοδα πραγματοποίησε έχουμε ένα αποτέλεσμα είτε κέρδος είτε ζημία. Το κέρδος της χρονιάς που έκλεισε ονομάζεται πλεόνασμα ενώ η ζημία ονομάζεται δημόσιο έλλειμμα και είναι το ποσό κατά το οποίο τα έξοδα της κυβέρνησης υπερβαίνουν τα έσοδα κατά τη διάρκεια ενός έτους. Το έλλειμμα αυτό διακρίνεται σε έλλειμμα κεντρικής κυβέρνησης και έλλειμμα γενικής κυβέρνησης, ανάλογα ποιοι ακριβώς τομείς του δημοσίου περιλαμβάνονται. Ο τομέας της γενικής κυβέρνησης περιλαμβάνει τους υποτομείς: κεντρική διοίκηση, τοπική αυτοδιοίκηση και οργανισμοί κοινωνικής ασφάλισης, εξαιρουμένων των εμπορικών πράξεων. Επίσης διακρίνεται σε πρωτογενές έλλειμμα και συνολικό έλλειμμα. Το πρωτογενές δεν περιλαμβάνει τους τόκους για την εξυπηρέτηση του χρέους.
Απλά λοιπόν όταν έχουμε έλλειμμα η κυβέρνηση έχει πληρώσει περισσότερα από όσα έχει εισπράξει.
Φτάνουμε λοιπόν στο Δημόσιο χρέος .Δημόσιο Xρέος είναι το σύνολο των οφειλών σε χρήμα του ευρύτερου δημόσιου τομέα.Υπό την έννοια ευρύτερος δημόσιος τομέας συμπεριλαμβάνονται όλα τα επίπεδα δημόσιας διοίκησης ενός κράτους: κυβέρνηση, νομαρχία , δήμος κλπ.. Το δημόσιο χρέος αυξάνεται από έτος σε έτος κατά το ποσό που ο ετήσιος κρατικός προϋπολογισμός παρουσιάζει έλλειμμα, ή αντιστρόφως μειώνεται κατά το ποσό που παρουσιάζει πλεόνασμα.
Δηλαδή κάθε χρονιά(χρήση) που έχουμε έλλειμμα αυτό προστίθεται στο σύνολο των οφειλών που ονομάζεται Δημόσιο χρέος.
Και για ποιο λόγο αυτό μας ενδιαφέρει όλους;
Καθώς η εκάστοτε κυβέρνηση αντλεί τα έσοδά της από το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών του κράτους, δηλαδή των φορολογούμενων, το δημόσιο χρέος έμμεσα είναι χρέος των φορολογούμενων. Ενώ κάτοχοι του χρέους ως περιουσιακού στοιχείου (δηλαδή αυτοί στους οποίους είναι πληρωτέο) είναι οι ιδιώτες, οι τράπεζες και οποιοσδήποτε θεσμικός ή ιδιώτης επενδυτής έχει αγοράσει και κατέχει κρατικά ομόλογα. Το δημόσιο χρέος διακρίνεται σε "εσωτερικό χρέος", δηλαδή από πιστωτές που βρίσκονται εντός της συγκεκριμένης χώρας, και σε "εξωτερικό χρέος", δηλαδή από πιστωτές που εδρεύουν εκτός της χώρας, στο εξωτερικό. Η διάκριση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία όταν μάλιστα το εξωτερικό χρέος αναφέρεται σε άλλο νόμισμα, έναντι του εσωτερικού που αναφέρεται στο εθνικό ή εσωτερικό νόμισμα, (για τα κράτη μέλη της ΕΕ το κοινό νόμισμα θεωρείται εσωτερικό).
Οι κυβερνήσεις προκειμένου να καλύψουν τις δημόσιες δαπάνες χρηματοδοτούνται πρωτίστως με φορολογικά έσοδα, ένα μέρος όμως αυτών, αρκετά αξιόλογο καλύπτεται συνηθέστερα από δημόσιο δανεισμό, εκδίδοντας και πουλώντας ομόλογα ή άλλα αξιόγραφα.
Δηλαδή απλά εκ του λόγου πως κάθε χρόνο τα έσοδα του κράτους μας είναι λιγότερα από τα έξοδα ή πρέπει να φορολογήσει περισσότερο ή να δανειστεί περισσότερο.
Κάθε προσφυγή σε δημόσιο δανεισμό για κάλυψη δημοσίων δαπανών επιφέρει αναγκαστικά είτε τη δημιουργία, είτε την προσαύξηση του υφιστάμενου δημόσιου χρέους. Το δημόσιο χρέος λοιπόν ουσιαστικά απεικονίζει και το σύνολο των υποχρεώσεων του Δημοσίου, (του κράτους), σε δεδομένη στιγμή, έναντι των κάθε κατηγορίας δανειστών του.
Το εσωτερικό δημόσιο χρέος διακρίνεται επιμέρους ανάλογα της πηγής αλλά και της μορφής δανεισμού από την οποία έγινε η άντληση του προϊόντος του δανείου, που μπορεί να αφορά υποχρεώσεις σε φυσικά πρόσωπα, επιχειρήσεις, τράπεζες κ.λπ., μπορεί όμως να αναφέρεται και σε χρέος εντόκων γραμματίων, χρέος από κρατικά ομόλογα κ.λπ.
Μια ιδιαίτερα σπουδαία διάκριση που γίνεται επίσης, είναι αυτή ανάμεσα στο καταναλωτικό και παραγωγικό δημόσιο χρέος, που χαρακτηρίζεται ανάλογα εκ του σκοπού κάλυψης του δανείου, προκειμένου να καλυφθούν αντίστοιχα καταναλωτικές ή επενδυτικές δαπάνες του Δημοσίου. Εκ της διάκρισης αυτής καθίσταται εμφανές ότι ο καταναλωτικός δανεισμός είναι ιδιαίτερα επιζήμιος και λίαν επικίνδυνος καθόσον διογκώνει το χρέος, χωρίς να διευρύνεται η παραγωγική δυνατότητα της οικονομίας και κατ΄ επέκταση του εθνικού εισοδήματος. Σε τελείως αντίθεση με το παραγωγικό δημόσιο χρέος όπου η τυχόν αύξησή του, ουσιαστικά, συμπορεύεται με τη βελτίωση της παραγωγικής δυνατότητας της οικονομίας.
Εκ του τελευταίου αυτού λόγου συχνά υποστηρίζεται από πολλούς, δίκαια, ότι το "παραγωγικό δημόσιο χρέος είναι αυτοεξυπηρετούμενο". Πράγματι, μέσω αυτού αυξάνεται το εθνικό εισόδημα αφού επιταχύνοντας τις επενδύσεις χρηματοδότησης από το προϊόν του δανείου, παρέχεται η δυνατότητα στο Δημόσιο για εξεύρεση πρόσθετων πόρων αναγκαίων στην εξόφληση του δανείου.
Δηλαδή απλά εφόσον δανειζόμαστε για να καταναλώνουμε και όχι για να κάνουμε επενδύσεις που θα αυξήσουν τα αγαθά που παράγουμε αυξάνουμε το χρέος χωρίς να προσδοκούμε κανένα όφελος στο μέλλον.
Το σύνολο λοιπόν του δημοσίου αυτού χρέους(εσωτερικού και εξωτερικού) αν το ανάγουμε κατά εκατοστιαία αναλογία με το ΑΕΠ(το σύνολο των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών)μας δίνει ένα ποσοστό επί τοις εκατό του ΑΕΠ.
Ποια ήταν τα ποσοστά των δύο αυτών δεικτών για τη χώρας μας το 2012;’.
Στο 10% του ΑΕΠ διαμορφώθηκε το έλλειμμα του προϋπολογισμού το 2012, ενώ το δημόσιο χρέος στο 156,9% του ΑΕΠ, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε τη Δευτέρα η κοινοτική στατιστική υπηρεσία Eurostat για τα δημόσια οικονομικά στην Ευρωζώνη και την ΕΕ το προηγούμενο έτος.

Σημειώνεται ότι αν αφαιρεθεί ποσό 7,7 δισ. ευρώ (4% του ΑΕΠ) που διατέθηκαν για τη στήριξη των ελληνικών τραπεζών, τότε το δημοσιονομικό έλλειμμα ήταν πέρυσι 6% του ΑΕΠ (ή 11,6 δισ. ευρώ), στοιχείο που υπολογίζει ως σημαντικότερο και η τρόικα.

Το 2011 το κρατικό χρέος ήταν 170,3% του ΑΕΠ και 148,3% το 2010.

Στο σύνολο των 27 χωρών της ΕΕ, το υψηλότερο έλλειμμα πέρυσι είχαν η Ισπανία (10,6%), η Ελλάδα (10%), η Ιρλανδία (7,6%), η Πορτογαλία (6,4%), η Κύπρος και η Βρετανία (6,3%).

Το χαμηλότερο είχαν Εσθονία (0,3%), Σουηδία (0,5%), Βουλγαρία και Λουξεμβούργο (0,8%), Λετονία (1,2%), ενώ η Γερμανία είχε πλεόνασμα 0,2%.

Το υψηλότερο δημόσιο χρέος (ως ποσοστό επί του ΑΕΠ) παρατηρήθηκε σε Ελλάδα (156,9%), Ιταλία (127%), Πορτογαλία (123,6%), Ιρλανδία (117,6%), Βέλγιο (99,6%), Γαλλία (90,2%), Βρετανία (90%), Κύπρο (85,8%), Ισπανία (84,2%) και Γερμανία (81,9%).

Δηλαδή το 2012 είχαμε 10% περισσότερα έξοδα από έσοδα ενώ το σύνολο των οφειλών μας είναι 1,569 φορές των αγαθών και υπηρεσιών που όλοι μας παράγουμε και είμαστε πρώτοι σε χρωστούμενα Πανευρωπαϊκά.

Πάμε τώρα να δούμε λίγο τι είναι το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών.
Ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών ή απλούστερα ισοζύγιο πληρωμών είναι ο ειδικός λογαριασμός όλες οι οικονομικές συναλλαγές που κάνει η χώρα μας με άλλες χώρες του κόσμου. Σε αυτό το ισοζύγιο καταγράφεται η εισροή και εκροή κεφαλαίων (εισπράξεων και πληρωμών σε συνάλλαγμα) από και προς την εν λόγω χώρα κατά τη διάρκεια μιας ορισμένης χρονικής περιόδου (συνήθως ενός έτους). Για αυτό το λόγο χρησιμοποιείται και ως δείκτης της ζήτησης και προσφοράς του νομίσματος της εν λόγω χώρας. Το ισοζύγιο πληρωμών έχει ιδιαίτερη σημασία για την οικονομία μιας χώρας καθώς κάθε μια συναλλαγή που αυτό περιλαμβάνει επηρεάζει τη διαμόρφωση μεγεθών όπως του εθνικού εισοδήματος και της εθνικής δαπάνης ενώ παράλληλα απεικονίζει τη διεθνή οικονομική θέση της συγκεκριμένης χώρας.
Στο ισοζύγιο πληρωμών εκτός των άλλων περιλαμβάνονται κατηγορίες ισοζυγίων(λογιστικών φύλλων) που έχουν πολύ μεγάλη σημασία. Οι κατηγορίες αυτές είναι .
1. Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών
1. Εμπορικό Ισοζύγιο (εξαγωγές καυσίμων, πλοίων, εισπράξεις από πώληση λοιπών εμπορευμάτων/παγίων - εισαγωγές καυσίμων, πλοίων, εισπράξεις από πώληση λοιπών εμπορευμάτων/παγίων)
2. Ισοζύγιο Υπηρεσιών (Εισπράξεις από ταξιδιωτικό, μεταφορές και λοιπές υπηρεσίες - Πληρωμές από ταξιδιωτικό, μεταφορές και λοιπές υπηρεσίες)
3. Ισοζύγιο Εισοδημάτων (Εισπράξεις από αμοιβές, μισθοί, τόκους, μερίσματα, κέρδη -Πληρωμές αμοιβών, μισθών, τόκους μερίσματα, κέρδη)
4. Ισοζύγιο Τρεχουσών Μεταβιβάσεων (Εισπράξεις Γενικής Κυβέρνησης (π.χ. μεταβιβάσεις Ε.Ε.) και Λοιπών Τομέων (π.χ. μεταναστευτικά εμβάσματα) - Πληρωμές Γενικής Κυβέρνησης]
2. Ισοζύγιο Κεφαλαιακών Μεταβιβάσεων. Περιλαμβάνει κεφαλαιακές μεταβιβάσεις (εισπράξεις - πληρωμές) Γενικής Κυβέρνησης και Λοιπών Τομέων.
3. Ισοζύγιο Χρηματοοικονομικών Συναλλαγών
1. Άμεσες Επενδύσεις (Κατοίκων στο εξωτερικό (π.χ. ίδρυση επιχείρησης από Έλληνα υπήκοο στην Αίγυπτο)- Μη κατοίκων στην Ελλάδα (π.χ. ίδρυση νέας επιχείρησης από αλλοδαπό υπήκοο)
2. Επενδύσεις Χαρτοφυλακίου (Απαιτήσεις - Υποχρεώσεις π.χ. αγορά ομολόγων Ε.Δ. από αλλοδαπό υπήκοο = υποχρέωση)
3. Λοιπές Επενδύσεις (Απαιτήσεις - Υποχρεώσεις, όπου εντάσσονται και τα δάνεια της Γενικής Κυβέρνησης)
4. Μεταβολή Συναλλαγματικών Διαθεσίμων (Μείωση - Αύξηση)
Γιατί έχει τόσο μεγάλη σημασία αν σε αυτά τα λογιστικά φύλλα έχουμε έλλειμμα ή πλεόνασμα; Γιατί μας δείχνουν τι ποσά σε χρηματική αξία αγαθών και υπηρεσιών είμαστε αναγκασμένοι να εισάγουμε κάθε χρόνο και τι ποσά έρχονται στη χώρα από τη πώληση αγαθών και υπηρεσιών τα οποία εμείς παράγουμε στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα βλέπουμε ποια είναι τα ποσά που έρχονται στη χώρα για επενδύσεις και ποια ποσά φεύγουν από τη χώρα για χώρες του εξωτερικού. Αν στο λογαριασμό αυτόν έχουμε επίσης έλλειμμα και δε μπορούμε να το καλύψουμε από άλλους πόρους ή με δανεικά απλά σημαίνει πως αν μας κοπεί η χρηματοδότηση θα είναι αδύνατον πλέον να ζούμε όπως έχουμε συνηθίσει έως σήμερα δηλαδή θα έχουμε ελλείψεις αγαθών.
Ας δούμε τα τελευταία στοιχεία του Ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών.
Το Μάρτιο του 2013 το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών παρουσίασε έλλειμμα 1,3 δισεκ. ευρώ, κατά 952 εκατ. ευρώ (ή 42,5%) μικρότερο από εκείνο του Μαρτίου του 2012. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται κυρίως στη μείωση των ελλειμμάτων του εμπορικού ισοζυγίου και του ισοζυγίου εισοδημάτων.
Και εδώ λοιπόν έλλειμμα αν και η κατάσταση σε σχέση με τα περασμένα έτη-χρήσεις δείχνει πολύ καλύτερη.
Αυτοί λοιπόν οι τρεις τόσο κρίσιμοι δείκτες της οικονομίας μας δείχνουν σε όλους μας πως η κατάσταση είχε ξεφύγει από τον έλεγχο και πως άμεσα μέτρα έπρεπε να ληφθούν .Είναι ανάγκη λοιπόν να ισοσκελίσουμε το πρϋπολογισμό μας και να μη σπαταλάμε περισσότερα από τα έσοδά μας ως χώρα, μιας και πλέον κανείς εκτός από τους ευρωπαϊκούς εταίρους μας δε μας δανείζει.
Ισοσκελίζοντας τα βιβλία μας θα σταματήσουμε να προσθέτουμε ποσά και στο Δημόσιο χρέος και έτσι καταρχάς θα σταθεροποιήσουμε επί τοις εκατό ποσοστό του επί του ΑΕΠ.
Ποιο όμως πραγματικά είναι το κλειδί για να τα καταφέρουμε πραγματικά να ανατρέψουμε αυτή τη κατάσταση υπερχρέωσης; Το κλειδί βρίσκεται στο λογιστικό φύλλο που ονομάζεται ισοζύγιο. Είναι άμεση ανάγκη να ενεργοποιήσουμε πάλι τη παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών του τόπου ούτως ώστε καταρχάς να μπορέσουμε να εξάγουμε περισσότερα από όσα εισάγουμε και έως ότου γίνει αυτό να έχουμε όσο το δυνατόν περισσότερα έσοδα από άλλες δραστηριότητες όπως ο τουρισμός λόγου χάρη.
ΤΟ ΚΛΕΙΔΙ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ
Το κλειδί λοιπόν είναι η οικονομική μεγέθυνση ή αλλιώς ανάπτυξη του τόπου που όλοι ευαγγελίζονται αλλά κανείς δε μας περιγράφει πως θα γίνει αυτό.
Και σε αυτό ακριβώς το σημείο ερχόμαστε στον τρόπο που λειτουργεί η οικονομία μας και για ποιο λόγο δε μπορούμε να ξεκινήσουμε να αναπτυσσόμαστε.
Η οικονομική μεγέθυνση για να πραγματοποιηθεί έχει κάποια προαπαιτούμενα. Για να ξεκινήσουν κάποιοι να παράγουν περισσότερο και να αυξήσουν έτσι τη συνολική ποσότητα των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών πρέπει εκτός του βιοπορισμού να υπάρχει και κάποιο άλλο κίνητρο. Το κράτος βρίσκεται σε εμφανή αδυναμία να πραγματοποιήσει σύμφωνα με τα παραπάνω κάποιου είδους επένδυση προκειμένου να αυξήσει τη συνολική παραγωγή και πρόκειται περί μιας πολύ μεγάλης πολιτικής συζήτησης το αν θα πρέπει να το κάνει ,ειδικά μετά από όσα έχουμε ζήσει το τελευταίο χρονικό διάστημα (διαχείριση κλπ.)
Από την άλλη και λόγω της μεγάλης του διόγκωσης τα τελευταία έτη η χώρα αποδεδειγμένα δανείστηκε υπέρογκα ποσά για τη διατήρησή του και για να πληρώνει τις δαπάνες του χωρίς οι πολίτες να απολαμβάνουν υπηρεσίες ανάλογες των ποσών που δαπανούνται.
Αποδεδειγμένα επίσης όπου δραστηριοποιήθηκε επιχειρηματικά εκτός από ορισμένους τομείς (άμυνα υγεία κλπ.) δεν έχει να επιδείξει παρά μόνον ελλείμματα, γραφειοκρατία, αδιαφάνεια και κακοδιαχείριση.
Ποιοι απομένουν λοιπόν για να αναλάβουν το ρόλο της μεγέθυνσης; Κάποιοι από εμάς οι οποίοι θα αναλάβουν επιχειρηματικό ρίσκο ιδρύοντας νέες επιχειρήσεις οι οποίες θα παράγουν νέα αγαθά και υπηρεσίες αλλά και φυσικά οι υπάρχοντες επιχειρηματίες επενδύοντας στη μεγέθυνση της επιχείρησής τους
αναλαμβάνοντας περισσότερο ρίσκο.
Αυτοί λοιπόν που θα αναλάβουν το ρίσκο γιατί θα το κάνουν; Μα γιατί πολύ απλά θα έχουν κάποιο κίνητρο, το ατομικό κέρδος. Το κέρδος από μία επιχειρηματική δραστηριότητα δεν είναι κάτι αθέμιτο ούτε από άλλο πλανήτη, είναι το κίνητρο ή η ανταπόδοση για το ρίσκο που θα αναλάβουν. Τόσο απλά .

ΤΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

Εδώ όμως φτάνουμε πλέον σε ένα κομβικό σημείο. Είναι το περιβάλλον στη χώρα μας ευνοϊκό για κάποιον που θέλει να αναλάβει επιχειρηματικό ρίσκο συνεισφέροντας έτσι στην οικονομική μεγέθυνση(ανάπτυξη);
Τι έχει να αντιμετωπίσει κάποιος ο οποίος θα ήθελε να αναλάβει ρίσκο και θα έπαιρνε πρωτοβουλία;
Δυστυχώς σχεδόν όλες οι οικονομικοί παράμετροι είναι κατά του. Θα συναντήσει ατέλειωτη γραφειοκρατία για να στήσει μια επιχείρηση και να τη διατηρήσει. Θα υπερφορολογείται με ποσοστά φόρου πάνω από 35% επί των προ φόρων κερδών του.
Δε θα γνωρίζει αν του χρόνου η φορολογία του θα είναι με τα ίδια ποσοστά. Θα έχει να αντιμετωπίσει πληρωμή διαφόρων ειδών τελών στη πολιτεία για άσχετους τις περισσότερες φορές λόγους με την επιχείρησή του. Θα συναντήσει επίσης ανελαστικές τιμές σε θέματα που έχουν να κάνουν από την αμοιβή διαφόρων συμβούλων έως και τη μεταφορά των εμπορευμάτων του, εκτός του ότι δεν υπάρχουν ολοκληρωμένες υποδομές μεταφορών στη χώρα. Θα συναντήσει αυξημένο ασφαλιστικό και ενεργειακό κόστος. Όμως το κυριότερο είναι πως δε θα γνωρίζει αν οι νόμοι που διέπουν την αγορά (συναλλαγές) θα ισχύουν και την επόμενη, ενώ αν χρειαστεί να καταφύγει στη δικαιοσύνη θα πρέπει να περιμένει έως και 5 χρόνια για να εκδικαστεί η υπόθεσή του. Τέλος τουλάχιστον επί του παρόντος δε θα έχει πρόσβαση σε σταθερό και φθηνό δανεισμό για να επεκτείνει τις δραστηρότητές του.
Δυστυχώς με τη παραπάνω παράγραφο έδωσα τον ορισμό του «Γιατί δε θα επένδυα σήμερα στην Ελλάδα».
Τα ερωτήματα που γεννούνται πλέον είναι πολλά με κυρίαρχο όμως ένα.
Τι πρέπει να γίνει στη χώρα για να αλλάξουν όλα τα παραπάνω;
Η απάντηση στο καίριο αυτό ερώτημα είναι η λέξη που σχεδόν όλοι μας προφέρουμε τελευταία χωρίς οι περισσότεροι από εμάς να καταλαβαίνουμε τη σημασία της.

Η ΛΥΣΗ( ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ )

Εννοιολογικά η μεταρρύθμιση είναι η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του μεταρρυθμίζω και είναι η εφαρμογή διαφορετικών συστημάτων, μεθόδων κτλ. σε ένα σύνολο, θεσμό κτλ. επιδιώκοντας αλλαγή προς το καλύτερο.
Το ακολουθούμενο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων που μας ζήτησαν οι δανειστές μας μέσω του μνημονίου εμπεριέχει πολλά, αλλά όχι όλα, τα στοιχεία μιας λύσης.
Συγκεκριμένα έχουν συμφωνηθεί διαρθρωτικές αλλαγές στην οικονομία , όπως το άνοιγμα στον ανταγωνισμό κλειστών επαγγελμάτων και συντεχνιών και η απελευθέρωση της αγοράς εργασίας οι οποίες είναι απαραίτητες σε μια σύγχρονη Ευρωπαϊκή χώρα. Επίσης έχει συμφωνηθεί αλλά είναι και αναγκαία η ιδιωτικοποίηση κρατικών εταιρειών διότι με τον τρόπο αυτό όχι μόνο μειώνεται το δημόσιο χρέος του κράτους, αλλά και διότι αυξάνει την αποτελεσματικότητα και μειώνει τη διαφθορά στις προμήθειες και τη διοίκηση.
Οι ιδιωτικοποιήσεις ή αποκρατικοποιήσεις όμως πρέπει όμως να συνοδεύονται από ενδυνάμωση των αρχών που εποπτεύουν τις αγορές ώστε να αποφευχθούν μονοπώλια. Αλλαγές στο πλαίσιο της διακυβέρνησης των εταιρειών είναι επίσης αναγκαίες για την αποτελεσματικής τους λειτουργία.. Η μείωση του κρατικού τομέα είναι απόλυτα αναγκαία και επιτακτική, και πρέπει να συνοδευτεί από κίνητρα παραγωγικότητας και αξιολόγηση του έργου του. Ο σχεδιασμός και εφαρμογή ενός απλού ,διαχρονικού και δικαιότερου φορολογικού συστήματος είναι αναγκαία με θέσπιση χαμηλότερων και ελκυστικότερων φορολογικών συντελεστών για όλους, το οποίο συνδυασμένο με σύγχρονες μεθόδους ελέγχου θα χτυπήσει τη παραοικονομία που έχει δημιουργήσει η σημερινή υπερφορολόγηση .
Επιπλέον, στην παρούσα περίοδο ύφεσης, είναι απόλυτα αναγκαίο να διατεθούν κονδύλια για νέες επενδύσεις στις υποδομές οι οποίες θα συνδράμουν σε ταχύρυθμη ανάπτυξη. Οι Ελληνικές τράπεζες πρέπει επίσης να αυξήσουν τα κεφάλαιά τους για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν το συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, να επαναπατρίσουν τις καταθέσεις και να διαθέσουν ρευστότητα στην οικονομία. Η γραφειοκρατία και η διαφθορά πρέπει να παταχθεί αλύπητα. Όσο υπάρχουν στα σημερινά επίπεδα η χώρας μας θα αδυνατεί να συγκαταλέγεται στα σύγχρονα Ευρωπαϊκά κράτη, ούτε θα μπορεί να προσελκύσει ξένες επενδύσεις και να αποφύγει το φάσμα ενός τριτοκοσμικού μέλλοντος σε διεθνή οικονομική απομόνωση.
Τέλος απαραίτητη προϋπόθεση είναι η υιοθέτηση νομικού πλαισίου το οποίο θα
αποτρέπει την ατιμωρησία ή την επιλεκτική τιμωρία και θα προβλέπει τη πιστή εφαρμογή των νόμων. Για το λόγο αυτό είναι αναγκαία η βαθιά μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος.

Είδαμε λοιπόν σε βασικά σημεία και όσο πιο απλά και αντικειμενικά γίνεται το πρόβλημα το οποίο όλοι μας βιώνουμε. Ορίσαμε τις βασικές παραμέτρους που χρειάζονται δράσεις και δώσαμε σε γενικές γραμμές τη στόχευση για να δοθούν οι απαραίτητες λύσεις.
Κλείνοντας θα ήθελα να υπενθυμίσω πως η προτεινόμενη διαδρομή για την έξοδο δεν θα είναι εύκολη. Νοοτροπίες και συνήθειες δεκαετιών όλων μας θα πρέπει να αλλάξουν. Συγκρούσεις με οργανωμένα κοινωνικά συμφέροντα όπως η πρόσφατη θα ζήσουμε. «Ιφιγένειες» θα υπάρξουν επίσης πολλές, κυρίως λόγω κακής ή ελλιπούς εφαρμογής ενός προγράμματος μεταρρύθμισης από πολιτικούς σχηματισμούς οι οποίοι ευθύνονται για όλη αυτή τη κατάσταση. Όμως το όραμα είναι μεγάλο και το στοίχημα αφορά κυρίως τις επόμενες γενιές και την επιβίωση της χώρας άρα και τη δική μας ατομικά. Ας συνειδητοποιήσουμε λοιπόν τη κατάσταση και ας προσδεθούμε για τις επερχόμενες αναταράξεις διατηρώντας όμως πάντα τη λογική και τον ορθολογισμό μας απαλλαγμένοι από κομματικές εμπάθειες και ιδεολογικές στρεβλώσεις. Ας προσπαθήσουμε να γίνουμε όλοι καλύτεροι και ας φανούμε άξιοι & δυνατοί παραδίνοντας μια σύγχρονη πολιτεία στα παιδιά μας.

Σημ. Οι ορισμοί είναι από τη wikipedia , τα στοιχεία από τη Τράπεζα της Ελλάδας.