Ερώτηση σχετικά με τα προβλήματα και τις καθυστερήσεις που σημειώνονται στα προγράμματα ενεργητικής προστασίας του ΕΛΓΑ συνυπέγραψε ο Βουλευτής Κορινθίας κ. Κώστας Κόλλιας από κοινού με 14 ακόμα Βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας. Ο κ. Κόλλιας δήλωσε σχετικά με την πρωτοβουλία:
«Τον τελευταίο χρόνο ο ΕΛΓΑ μας έχει δώσει, ιδιαίτερα εδώ στην Κορινθία, άφθονες αφορμές για δυσμενή σχολιασμό της λειτουργίας και της μειωμένης αποτελεσματικότητάς του σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Μέχρι στιγμής ασχολούμαστε με τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και τις απαράδεκτες πρακτικές που έχουν ακολουθηθεί στις διαδικασίες των αποζημιώσεων. Τώρα, ιδιαίτερα μετά την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις αγροτικές αποζημιώσεις, βρισκόμαστε διαρκώς μπροστά σε νέα προβλήματα και νέες δυσλειτουργίες. »
Πέρα από την επανόρθωση των ζημιών μέσω των αποζημιώσεων, μία από τις υποχρεώσεις του ΕΛΓΑ ως οργανισμού ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής είναι η πρόληψη των καταστροφών. Πρόκειται για σημαντικότατα επιδοτούμενα προγράμματα, τα οποία σταδιακά και κυρίως τα τελευταία χρόνια άρχισαν να προσελκύουν έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά των αγροτών. Το επιδοτούμενο πρόγραμμα της αντιχαλαζικής προστασίας, για παράδειγμα, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους αμπελοκαλλιεργητές, υλοποιούνταν με μεγάλη αποτελεσματικότητα μέχρι το 2009. Η ανακοίνωση γινόταν στο τέλος κάθε έτους και το μέτρο υλοποιούνταν την επόμενη χρονιά. Επρόκειτο για ένα πρόγραμμα ωφέλιμο για τους αγρότες, αφού επιδοτούνταν κατά 60% και προσέφερε ενεργητική προστασία στις καλλιέργειές τους, και πολύ συμφέρον για τον ΕΛΓΑ μακροπρόθεσμα.
Το 2010 το πρόγραμμα επιχορήγησης μέσων ενεργητικής προστασίας μετατέθηκε κατά επτά μήνες, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να βρίσκονται σε εκκρεμότητα οι αιτήσεις. Επιπλέον, η καταβολή των επιχορηγήσεων που μέχρι τώρα πραγματοποιούνταν εντός ενός μηνός από την πραγματοποίηση του έργου, δόθηκαν για τις περσινές αιτήσεις με καθυστέρηση 6-8 μηνών.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το τι μέλλει γενέσθαι γενικά με τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας. Πρόσφατα ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ δήλωσε ότι έχει ληφθεί απόφαση για ένταξη του προγράμματος αντιχαλαζικών δικτύων στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλ.Μπαλτατζής». Είχαμε επισημάνει αυτό το σημείο όταν συζητούνταν το νομοσχέδιο στη Βουλή, την πιθανότητα δηλαδή να περάσει μέρος της χρηματοδότησης του ΕΛΓΑ σε προγράμματα επιδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και, ειδικότερα, το «Αλ. Μπαλτατζής».
Το πρόβλημα είναι, αφενός ότι είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει πρόβλημα απορροφητικότητας και, αφετέρου, ότι θα τεθεί ζήτημα συμβατότητας με την κοινοτική νομοθεσία. Στο μεταξύ βεβαίως, είναι σίγουρο ότι τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας θα σημειώσουν και άλλες καθυστερήσεις. Προσωπικά θα έθετα επιπλέον και το ερώτημα από ποιον άξονα του «Αλ.Μπαλτατζής» θα αντληθούν τα χρήματα, από τη στιγμή που τα κονδύλια είναι δεσμευμένα είτε σε ανειλημμένες υποχρεώσεις προηγούμενων ετών, είτε σε μέτρα ήδη εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σε κάθε περίπτωση, πολύ φοβούμαι ότι, μετά την κατάλυση του πρωταρχικού του ρόλου ως οργανισμού προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, οδεύουμε προς ακύρωση ενός ακόμα στόχου του ΕΛΓΑ, αυτού της ενεργητικής προστασίας. Η Κυβέρνηση επιχειρεί να αναιρέσει την κατά το νόμο υποχρέωση του ΕΛΓΑ για ενίσχυση και προώθηση των μέσων ενεργητικής προστασίας. Εκ των υστέρων δε, όταν θα σημειωθούν ζημιές, καθώς κανένας παραγωγός δεν θα μπορεί να δαπανήσει τα επιπλέον χρήματα για την πρόληψη των ζημιών, η Κυβέρνηση θα δηλώσει αδυναμία πληρωμής των αποζημιώσεων και θα αφήσει για μια ακόμη φορά τους αγρότες μας εκτεθειμένους.
«Τον τελευταίο χρόνο ο ΕΛΓΑ μας έχει δώσει, ιδιαίτερα εδώ στην Κορινθία, άφθονες αφορμές για δυσμενή σχολιασμό της λειτουργίας και της μειωμένης αποτελεσματικότητάς του σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Μέχρι στιγμής ασχολούμαστε με τις αδικαιολόγητες καθυστερήσεις και τις απαράδεκτες πρακτικές που έχουν ακολουθηθεί στις διαδικασίες των αποζημιώσεων. Τώρα, ιδιαίτερα μετά την αλλαγή του θεσμικού πλαισίου για τις αγροτικές αποζημιώσεις, βρισκόμαστε διαρκώς μπροστά σε νέα προβλήματα και νέες δυσλειτουργίες. »
Πέρα από την επανόρθωση των ζημιών μέσω των αποζημιώσεων, μία από τις υποχρεώσεις του ΕΛΓΑ ως οργανισμού ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής είναι η πρόληψη των καταστροφών. Πρόκειται για σημαντικότατα επιδοτούμενα προγράμματα, τα οποία σταδιακά και κυρίως τα τελευταία χρόνια άρχισαν να προσελκύουν έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά των αγροτών. Το επιδοτούμενο πρόγραμμα της αντιχαλαζικής προστασίας, για παράδειγμα, το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους αμπελοκαλλιεργητές, υλοποιούνταν με μεγάλη αποτελεσματικότητα μέχρι το 2009. Η ανακοίνωση γινόταν στο τέλος κάθε έτους και το μέτρο υλοποιούνταν την επόμενη χρονιά. Επρόκειτο για ένα πρόγραμμα ωφέλιμο για τους αγρότες, αφού επιδοτούνταν κατά 60% και προσέφερε ενεργητική προστασία στις καλλιέργειές τους, και πολύ συμφέρον για τον ΕΛΓΑ μακροπρόθεσμα.
Το 2010 το πρόγραμμα επιχορήγησης μέσων ενεργητικής προστασίας μετατέθηκε κατά επτά μήνες, με αποτέλεσμα μέχρι σήμερα να βρίσκονται σε εκκρεμότητα οι αιτήσεις. Επιπλέον, η καταβολή των επιχορηγήσεων που μέχρι τώρα πραγματοποιούνταν εντός ενός μηνός από την πραγματοποίηση του έργου, δόθηκαν για τις περσινές αιτήσεις με καθυστέρηση 6-8 μηνών.
Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι το τι μέλλει γενέσθαι γενικά με τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας. Πρόσφατα ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ δήλωσε ότι έχει ληφθεί απόφαση για ένταξη του προγράμματος αντιχαλαζικών δικτύων στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλ.Μπαλτατζής». Είχαμε επισημάνει αυτό το σημείο όταν συζητούνταν το νομοσχέδιο στη Βουλή, την πιθανότητα δηλαδή να περάσει μέρος της χρηματοδότησης του ΕΛΓΑ σε προγράμματα επιδοτούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και, ειδικότερα, το «Αλ. Μπαλτατζής».
Το πρόβλημα είναι, αφενός ότι είναι βέβαιο ότι θα υπάρξει πρόβλημα απορροφητικότητας και, αφετέρου, ότι θα τεθεί ζήτημα συμβατότητας με την κοινοτική νομοθεσία. Στο μεταξύ βεβαίως, είναι σίγουρο ότι τα προγράμματα ενεργητικής προστασίας θα σημειώσουν και άλλες καθυστερήσεις. Προσωπικά θα έθετα επιπλέον και το ερώτημα από ποιον άξονα του «Αλ.Μπαλτατζής» θα αντληθούν τα χρήματα, από τη στιγμή που τα κονδύλια είναι δεσμευμένα είτε σε ανειλημμένες υποχρεώσεις προηγούμενων ετών, είτε σε μέτρα ήδη εγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Σε κάθε περίπτωση, πολύ φοβούμαι ότι, μετά την κατάλυση του πρωταρχικού του ρόλου ως οργανισμού προστασίας και ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής, οδεύουμε προς ακύρωση ενός ακόμα στόχου του ΕΛΓΑ, αυτού της ενεργητικής προστασίας. Η Κυβέρνηση επιχειρεί να αναιρέσει την κατά το νόμο υποχρέωση του ΕΛΓΑ για ενίσχυση και προώθηση των μέσων ενεργητικής προστασίας. Εκ των υστέρων δε, όταν θα σημειωθούν ζημιές, καθώς κανένας παραγωγός δεν θα μπορεί να δαπανήσει τα επιπλέον χρήματα για την πρόληψη των ζημιών, η Κυβέρνηση θα δηλώσει αδυναμία πληρωμής των αποζημιώσεων και θα αφήσει για μια ακόμη φορά τους αγρότες μας εκτεθειμένους.