Γράφει οΓιάννης Μανιάτης
Καθηγητής Πανεπιστημίου, πρώην Υπουργός
Βρισκόμαστε στις τελευταίες κρίσιμες μέρες πριν την οριστική επίλυση του προβλήματος της Ελλάδας. Είναι ξεκάθαρο ότι μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου, κανένας δεν έδωσε εντολή σε κανέναν να προχωρήσουμε σε ρήξη.
Αυτό που έχει σημασία είναι να υπάρξει μια σκληρή και δίκαιη διαπραγμάτευση, αλλά σε καμία περίπτωση δεν δικαιούται κανένας να πάρει πρωτοβουλίες, ή αποφάσεις, οι οποίες θα βγάλουν τη χώρα έξω από τον ισχυρό πυρήνα της Ευρωζώνης, του ευρώ και της Ευρώπης.
Έχει μεγάλη σημασία να ξεκαθαρίσουμε ότι η εντολή του ελληνικού λαού προς την ελληνική Κυβέρνηση και τον Πρωθυπουργό, είναι να διαπραγματευτεί για λογαριασμό της Ελλάδας. Δεν υπάρχουν Μεσσίες οι οποίοι λειτουργούν για όφελος γενικά των λαών της Ευρώπης.
Επειδή έχουμε συζητήσει πολύ το πώς οδηγηθήκαμε εδώ που οδηγηθήκαμε, υπακούοντας δυστυχώς σε φαντασιώσεις, ιδεοληψίες και απίστευτες ψευδολογίες, θεωρώ χρήσιμα τα ακόλουθα δύο σχόλια:
Είναι αδιανόητη η υποβάθμιση της νοημοσύνης και της αισθητικής μας το τελευταίο χρονικό διάστημα. Απευθύνω έκκληση προς τους θεσμικά υπεύθυνους, να πάψουν επιτέλους να υποβαθμίζουν και να κανιβαλίζουν την αισθητική και τη νοημοσύνη ενός λαού που είναι ήδη πληγωμένος. Αρκετά πια με τη Ζωή, τον Πάνο, το Γιάνη!
Το κενό της πολιτικής δεν μπορεί να υποκαθίσταται από μαζική επικοινωνία προς πολίτες που αντιμετωπίζονται ως καταναλωτές της εικονικής εκδοχής των γεγονότων. Ο ορθός λόγος και η κριτική σκέψη είναι αδιανόητο να υποχωρούν στο εικονικό και λεκτικό επικοινωνιακό περιτύλιγμα του θεάματος.
Ας πάψει επιτέλους η Κυβέρνηση να ακολουθεί την αδιανόητη διχαστική πολιτική, έξω από κάθε εθνικό συμφέρον, με την οποία χωρίζει τους Έλληνες σε Αντεθνικώς Δρώντες και Εθνικώς Δρώντες, σε Πεμπτοφαλαγγίτες και μη Πεμπτοφαλλαγγίτες, Τρόικα εσωτερικού, κ.ά. Αυτά πια δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα. Η χώρα έχει βαθιά ανάγκη από μια ενότητα, η οποία θα την οδηγήσει στο να μην κάνει δυστυχώς το παγκόσμια αρνητικό ρεκόρ να χρεοκοπήσει, ενώ έχει πρωτογενές πλεόνασμα! Δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ να χρεοκοπεί χώρα με πλεόνασμα. Ας ξεφύγουμε από αυτή την πολύ κακή συγκυρία στην οποία βρισκόμαστε, με ενότητα δυνάμεων. Πολύ περισσότερο που σήμερα, για πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, σχεδόν σύσσωμη η Αντιπολίτευση δηλώνει προς την Κυβέρνηση ότι θα στηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας.
Έχει σημασία να ξεκαθαρίσουμε ότι βρισκόμαστε μέσα σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο μιας συντηρητικής Ευρώπης, η οποία ακολουθεί γενικά χαμηλές πτήσεις. Δεν είναι η Ευρώπη των μεγάλων οραμάτων. Είναι η Ευρώπη που αρκείται στην ενοποίηση της τραπεζικής αγοράς, στην ενοποίηση της αγοράς των τηλεπικοινωνιών, στην ενοποίηση της αγοράς της ενέργειας. Έστω όμως κι αυτά, είναι κάποια βήματα, προς μια ευρύτερη ενοποίηση.
Το θέμα που συζητείται τις τελευταίες μέρες στην Ελλάδα και αφορά στη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, είναι ένα θέμα που σχετίζεται άμεσα με τη γήρανση του ευρωπαϊκού πληθυσμού, και ασφαλέστατα αποτελεί κορυφαίο θέμα για όλες τις κοινωνίες. Είναι γνωστό επίσης ότι η Κλιματική Αλλαγή αποτελεί για ολόκληρο τον πλανήτη, τη μεγάλη πρόκληση.
Οι μεταναστευτικές ροές και οι νέες διεθνοπολιτικές απειλές, όπως το ISIS, αποτελούν επίσης ζητήματα στα οποία πρέπει να ανταποκριθεί η Ευρώπη, και ασφαλώς, το ίδιο ισχύει για την άνοδο των ευρωσκεπτικιστών και των ακροδεξιών δυνάμεων μετά τις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές.
Μέσα σ’ αυτόν τον πολυπολικό κόσμο, χρειάζεται η Ευρώπη και ιδιαίτερα η Ελλάδα, να αυτοπροσδιοριστεί και να ξεπεράσει την κρίση. Έχει μεγάλη σημασία να ξεκαθαρίσουμε τι πρέπει να αποφύγουμε σήμερα και αύριο, ώστε να μην οδηγηθούμε για άλλη μια φορά εδώ που οδηγηθήκαμε.
Είναι σαφές ότι χρειαζόμαστε μια νέα αναπτυξιακή ώθηση, μια ανάπτυξη Έξυπνη, δηλ. στηριγμένη στις νέες τεχνολογίες, Αειφορική, δηλ. με σεβασμό στο περιβάλλον, Κυκλική, δηλ. με χρήση και επαναχρησιμοποίηση των πρώτων υλών, Δίκαιη Κοινωνικά και Χωρικά, ώστε να αρθούν οι κοινωνικές και περιφερειακές ανισότητες, και κυρίως χρειαζόμαστε ένα παραγωγικό μοντέλο που παράγει Πλούτο και δημιουργεί νέες Θέσεις Εργασίας.
Οδηγηθήκαμε εδώ που οδηγηθήκαμε γιατί ακολουθήσαμε ένα μοντέλο με πελατειακές σχέσεις, με συντεχνιακές λογικές, ένα μοντέλο κρατικοδίαιτο, με κρατικές προμήθειες και κρατικά δημόσια έργα, με τις τράπεζες να χρηματοδοτούν τις καταναλωτικές δαπάνες και επισφαλή επιχειρηματικά δάνεια. Υπάρχει πια η ανάγκη να περάσουμε σε μια άλλη λογική.
Η Ευρώπη είναι η κορύφωση του εθνικού συμφέροντος. Ας το συνειδητοποιήσουν αυτό όλοι όσοι, είτε με ειλικρίνεια θέλουν μια καλύτερη Ευρώπη, είτε υπόγεια είναι κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η σημερινή έννοια της εθνικής ανεξαρτησίας, είναι η απεξάρτηση της χώρας από τα δάνεια.
Δημόσιο συμφέρον δεν είναι πια η ιδιοκτησία κρατικών μεγάλων μονοπωλίων, τα οποία απεδείχθησαν στην πράξη ότι δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Δημόσιο συμφέρον είναι η παραγωγή πλούτου από την αγορά με αυστηρούς κανόνες, με ρυθμίσεις και με ρυθμιστές, οι οποίοι πράγματι παράγουν πλούτο που φορολογείται.
Το Κοινωνικό Κράτος δεν μπορεί να είναι ένα ισοπεδωτικό κράτος, αλλά αντίθετα πρέπει να προχωρήσει σε εξατομικευμένες πολιτικές, και αναφέρομαι κυρίως στην εφαρμογή του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.
Όλα αυτά τα καταρχήν θεωρητικά πρέπει να πάρουν σάρκα και οστά στην άσκηση συγκεκριμένων πολιτικών.
Να δώσουμε τη σαφή απάντηση σε κάθε επενδυτή πού μπορεί να κάνει τι. Και όλα αυτά εμπεριέχουν τη λογική των Χωροταξικών Σχεδίων, των Ρυθμιστικών Σχεδίων, των Σχεδίων Πόλεων, των Χρήσεων Γης, και άλλων ζητημάτων που προωθήθηκαν σε σημαντικό βαθμό κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα.
Η δεύτερη λογική είναι επιτέλους το κράτος να δίνει το πράσινο φως, δηλ. να αδειοδοτεί, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα. Το 2012 η χώρα μας παρήγαγε 13.500 Μελέτες Περιβαλλοντικών Αδειοδοτήσεων για μικρές, μεσαίες, ή μεγάλες επενδύσεις (από το περίπτερο, ή το συνεργείο της γειτονιάς, μέχρι τη μεγάλη επένδυση). Σήμερα, μετά τις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που υιοθετήσαμε τα τελευταία χρόνια, η χώρα για το ίδιο ύψος παραγωγικής δραστηριότητας, χρειάζεται μόνο 1.500 μελέτες. Μειώσαμε κατά πάνω από 95% την ανάγκη Περιβαλλοντικών Μελετών και Αδειοδοτήσεων για να ξεκινήσει μια μεγάλη, ή μικρή επένδυση.
Μέσα στο 2014 εγκρίθηκαν περιβαλλοντικά, άρα ήταν έτοιμες, έχοντας ξεπεράσει όλα τα εμπόδια (και της Αρχαιολογίας, και του Δασαρχείου και της Πολεοδομίας) 105 μεγάλες επενδύσεις σε όλους τους τομείς δραστηριότητας (βιομηχανία, τουρισμό, εμπόριο, ενέργεια) με συνολικό προϋπολογισμό 6,1 δις ευρώ που δημιουργούν 8.000 θέσεις εργασίας. Δυστυχώς ολόκληρο το 1ο εξάμηνο του 2015 δεν κινείται καμία από αυτές τις 105 μεγάλες επενδύσεις, με μια κυβέρνηση που δείχνει τόσο μεγάλη απέχθεια απέναντι στις ιδιωτικές επενδύσεις!!
Τα τελευταία 50 χρόνια ο ορυκτός πλούτος, οι Ορυκτές Πρώτες Ύλες της χώρας, αξιοποιούντο όπως αξιοποιούντο, με δύο μεγάλα μειονεκτήματα:
α) κανείς δεν παρακολουθούσε τις περιβαλλοντικές αποκαταστάσεις, κατά τη διάρκεια και μετά την ολοκλήρωση της λειτουργίας των εξορυκτικών επιχειρήσεων.
β) δεν υπήρχε καμία ουσιαστικά πρόνοια για τις ωφελιμότητες των τοπικών κοινωνιών. Είναι αδιανόητο εκεί που έχει τοποθετηθεί από τη φύση πλούτος, η τοπική κοινωνία να μην έχει οφέλη και βεβαίως αυτός είναι ένας από τους λόγους που έχουν υπάρξει σημαντικές αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών. Η δική μας επιλογή, την οποία ακολουθήσαμε σε όλους τους διαγωνισμούς αξιοποίησης πρώτων υλών, καθώς και στις έρευνες Υδρογονανθράκων, ήταν ξεκάθαρη: Το 25% των δημόσιων εσόδων που προκύπτουν από οποιαδήποτε αξιοποίηση ορυκτών πρώτων υλών, θα πηγαίνει στην τοπική κοινωνία και ως άμεσο έσοδο, και ως Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, και ως λήψη επιπλέον των προβλεπόμενων περιβαλλοντικών μέτρων, και ως δημιουργία θέσεων εργασίας για τις τοπικές κοινωνίες. Μόνο με την απόλυτη συνεργασία και συμβατότητα ανάμεσα στις τοπικές κοινωνίες, το Δημόσιο και τον επενδυτή, υπάρχει περίπτωση να δούμε επενδύσεις.
Σ” αυτή τη δύσκολη συγκυρία η χώρα μας έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει έναν σημαντικό πόλο γεωπολιτικής ευστάθειας της ευρύτερης περιοχής. Περικυκλωνόμαστε από γεωπολιτικές πυρκαγιές κι εκρήξεις. Από την Ουκρανία, το Ιράκ, το Ιράν, μέχρι την Αίγυπτο, τη Λιβύη και την υποσαχάρια Αφρική. Η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο αποτελούν τις εσχατιές της Ευρώπης, όπου συνυπάρχει και η αναγκαία ευρωπαϊκή θωράκιση για τις μεταναστευτικές ροές.
Η Ελλάδα έχει ξεκινήσει τα τελευταία τρία (3) χρόνια τουλάχιστον, χωρίς κραυγές, θεατρινισμούς και υπερβολές, με απόλυτη ισορροπία να προωθεί 3 μεγάλους ενεργειακούς άξονες προμήθειας φυσικού αερίου.
Ήδη είναι σε πλήρη εξέλιξη ο αγωγός TAP, ο οποίος θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την Κασπία, μέσω της Βόρειας Ελλάδας, προς την Ιταλία.
Τον Δεκέμβριο 2014 υπογράψαμε με τον Βούλγαρο και τον Ρουμάνο Υπουργό Ενέργειας, τη συμφωνία για να προχωρήσουμε στον Κάθετο Διάδρομο «Vertical Corridor», ο οποίος θα συνδέει το Αιγαίο με τη Βαλτική. Πρόκειται για έναν νέο ενεργειακό διάδρομο, ο οποίος θα διασυνδέει τα εθνικά δίκτυα φυσικού αερίου Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας, μέχρι και την Πολωνία.
Ο 3ος αγωγός, o EASTMED, είναι ο αγωγός που παρά τις τεχνικές του δυσκολίες, είναι απόλυτα εφικτός τεχνικά. Θα συνδέει τα κοιτάσματα της λεκάνης της Λεβαντίνης (Ισραηλινά και Κυπριακά), μέσω Κρήτης, με την Δυτική Ελλάδα και την Ιταλία.
Το καθένα από τα παραπάνω projects έχει τα δικά του προβλήματα. π.χ. ο αγωγός EASTMED μετά τις τελευταίες μειώσεις της εκτιμώμενης ποσότητας φυσικού αερίου στην Κύπρο, θα πρέπει να αναμένει ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, μέχρι να υπάρξουν νέες ανακαλύψεις. Όμως η Ελλάδα δεν έχει κανένα δικαίωμα να εκχωρήσει οποιαδήποτε προοπτική νέου αγωγού και αναφέρομαι στον ITGI, τον οποίον κάποιοι ήθελαν να θανατώσουν το προηγούμενο χρονικό διάστημα, όταν αποδεικνύεται ότι ο συγκεκριμένος αγωγός είναι εξαιρετικά χρήσιμος για τη λειτουργία του EASTMED και όχι μόνο.
Ταυτόχρονα με αυτή την πολιτική, προχωρούμε σε μια πολιτική Περιφερειακών Συνεργασιών. Οι σταθεροί σύμμαχοί μας συνεχίζουν να παραμένουν. Η Ρωσία, η Τουρκία, η Αλγερία είναι οι μόνιμοι προμηθευτές μας σε φυσικό αέριο.
Προχωρήσαμε πάρα πολύ γρήγορα σε πολύ στενή συνεργασία με νέους συμμάχους. Ισραήλ, Αίγυπτο, Βουλγαρία με τον IGB, Ιταλία με την οποία έχουμε μονίμως πολύ καλή ενεργειακή συνεργασία. Η Ελλάδα αποτελεί πόλο – όαση ευστάθειας, ειρήνης, ευημερίας και περιφερειακής συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.
Έχουμε ανοίξει βηματισμό για την αξιοποίηση του εθνικού ορυκτού πλούτου, κυρίως των κοιτασμάτων Υδρογονανθράκων που διαθέτει η πατρίδα μας. Έχουμε πει δημόσια ότι η Ελλάδα θα αξιοποιήσει κάθε σπιθαμή εδάφους, ή θαλάσσιας έκτασης, όπου ασκεί κυριαρχία και κυριαρχικά δικαιώματα, προκειμένου προς όφελος του ελληνικού λαού να αξιοποιήσει όλο τον ορυκτό της πλούτο.
Το ταξίδι προς την Ιθάκη έχει ήδη ξεκινήσει, δεν είναι πια απλός σχεδιασμός. Οι τρεις (3) πρώτοι ανάδοχοι στο Κατάκολο, τον Πατραϊκό και τα Ιωάννινα εγκαταστάθηκαν. Η 2η ομάδα 3 διαγωνισμών στα χερσαία οικόπεδα ήδη είναι σε εξέλιξη, κι ελπίζω πολύ σύντομα να έχουμε άλλους 3 αναδόχους. Και βεβαίως μέσα στον Ιούνιο θα γίνει ο διαγωνισμός για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα.
Η Ελλάδα λοιπόν είναι παρούσα, αλλά δυστυχώς λείπει το τελευταίο χρονικό διάστημα, η συνέχεια, η συνέπεια και η σταθερότητα που αποτελούν τις βασικές προϋποθέσεις για να έρθει ένας επενδυτής να επενδύσει σε μακροχρόνια προοπτική τα πολλά δεκάδες εκατομμύρια που απαιτούν αυτού του είδους οι επενδύσεις.
Ας θυμηθούμε τρία χαρακτηριστικά λάθη της σημερινής Κυβέρνησης που έπρεπε να είχαν αποφευχθεί κι εύχομαι κι ελπίζω να μη συνεχιστούν.
Το 1ο λάθος είναι η φαντασίωση ότι επρόκειτο να πάρουμε 5 δις ευρώ από τον ρωσικό αγωγό. Υποχρεώσαμε το Κρεμλίνο την επόμενη ακριβώς μέρα να διαψεύσει ότι ποτέ δεν μίλησαν για προκαταβολή 5 δις ευρώ.
Το 2ο λάθος είναι ότι ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας, στην Ουάσιγκτον χάρισε το 30% των ελληνικών πετρελαίων του Αιγαίου στην αμήχανη ψελλίζουσα Αμερικανίδα Υφυπουργό, η οποία είπε ότι αυτά είναι πρωτοφανή και διευκρίνισε ότι η οποιαδήποτε πρόταση θα έπρεπε να γίνει σε ιδιωτικές πετρελαϊκές εταιρείες.
Το 3ο λάθος είναι ότι δυστυχώς, μετά τη Συμφωνία της 20ης Φεβρουαρίου με τους εταίρους και δανειστές μας, τον Μάρτιο, ο σημερινός Υπουργός Οικονομικών, κ. Βαρουφάκης, απέστειλε στους εταίρους το περίφημο mail Βαρουφάκη και για πρώτη φορά δυστυχώς η ελληνική κυβέρνηση, δίνει λογαριασμό – απολογισμό στην τρόικα τι θα κάνουμε με τις έρευνες Υδρογονανθράκων στη χώρα μας.
Τα τελευταία 3 χρόνια επανειλημμένα η Τρόικα – Θεσμοί ζητούσε από την ελληνική Κυβέρνηση τα αναμενόμενα έσοδα από τις έρευνες Υδρογονανθράκων. Πάντα η σταθερή απάντηση του ΥΠΕΚΑ ήταν να απευθυνθούν στα Δελτία Τύπου του Υπουργείου με σταθερή άρνηση να υπάρχει οποιαδήποτε καταγραφή του ζητήματος των ερευνών Υδρογονανθράκων στα κείμενα που στέλνονταν στην Τρόικα. Δυστυχώς, για πρώτη φορά η ελληνική κυβέρνηση απολογείται, λέγοντας ότι θα προχωρήσουν κανονικά οι έρευνες και οι διαγωνισμοί για τα 20 θαλάσσια οικόπεδα, γεγονός που αποτελεί τεράστιο λάθος.
Τα εθνικά θέματα, τα ζητήματα της γεωστρατηγικής, τα μακροχρόνια ζητήματα της ενέργειας, είναι αδιανόητο κι εθνικά επικίνδυνο να εμπλέκονται στην τρέχουσα δυσχερή χρηματοπιστωτική κατάσταση της χώρας. Τα θέματα αυτά πάνε σε βάθος δεκαετιών. Όλοι ελπίζουμε ότι πολύ σύντομα η χώρα θα ξεπεράσει τις οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζει. Είναι αδιανόητο να χρησιμοποιούνται ζητήματα του σκληρού πυρήνα των εθνικών θεμάτων, προκειμένου να υπάρξει άμεση αντιμετώπιση στα τρέχοντα οικονομικά ζητήματα.
Όλοι ελπίζουμε ότι έστω και την τελευταία στιγμή οι εξελίξεις θα στείλουν το μήνυμα της σοβαρότητας, της συνέχειας και της ελπίδας προς όλους τους Έλληνες πολίτες.
http://metarithmisi.gr
