Γυναίκα Η γυναίκα, μπορεί με ασφάλεια να τοποθετηθεί στο ηλικιακό διάστημα άνω των 60 ετών. Ο προσδιορισμός του φύλου έγινε βάσει συγκεκριμένων δεικτών, που αφορούν: 1) στα οστά της πυέλου (λεκάνης) (αριστερή μείζων ισχιακή εντομή, δεξιά πρωτιαία αύλακα, αριστερό και δεξιό ισχιακό κύρτωμα λαγώνια ακρολοφία, σώμα και άκανθα ισχιακού), 2) στα οστά του κρανίου (μεσόφρυο, υπερόφρυα τόξα, κλίση του μετωπιαίου, μετωπιαία ογκώματα, κάτω κροταφική γραμμή, μαστοειδείς αποφύσεις, ινιακό έπαρμα), 3) στην κάτω γνάθο (γένειο, γωνία κάτω γνάθου, κλάδοι), 4) στη μορφολογική διάπλαση των οστών (μετρήσεις των μακρών οστών). Ο προσδιορισμός της ηλικίας βασίστηκε: 1) σε τμήμα της αριστερής ηβικής σύμφυσης (πρόσθιο τμήμα της λεκάνης), 2) στο βαθμό συνοστέωσης των κρανιακών ραφών, 3) στην έντονη προθανάτια απώλεια των οπίσθιων δοντιών και στις δύο πλευρές της κάτω γνάθου, 4) στην παρουσία μεταβολικών νοσημάτων, όπως είναι η οστεοπόρωση και η μετωπιαία υπερόστωση (Hyperostosis Frontalis Interna: πάχυνση των τοιχωμάτων του κρανίου, εσωτερικά του μετωπιαίου οστού, η οποία είναι συνήθως ασυμπτωματική και συνδέεται με ορμονικές διαταραχές που εμφανίζονται συχνά σε γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση), 5) στις έντονες εκφυλιστικές αλλοιώσεις, κυρίως στη σπονδυλική στήλη και στις οστεοποιήσεις ενθέσεων και χόνδρων στα μακρά οστά και στις πλευρές. Σε ό,τι αφορά το ανάστημα της ηλικιωμένης γυναίκας, μετά από τη συνδυαστική εφαρμογή διαφορετικών μεθόδων στις μετρήσεις των μακρών οστών, εκτιμάται στα 1,57 εκ. Στο γυναικείο σκελετό φαίνεται ότι αποδίδονται τα περισσότερα οστά που βρέθηκαν στον κιβωτιόσχημο τάφο, από τα 7,8 μ. από την κορυφή του θαλάμου και κάτω, δηλαδή 1 μ. πάνω από το δάπεδό του κιβωτιόσχημου. Ατομα 2 και 3 : Δύο άνδρες, 35 έως 45 ετών Τα δύο άτομα (2 και 3), από τα τέσσερα, που είχαν δεχτεί ενταφιασμό, μπορούν με ασφάλεια να αποδοθούν σε άνδρες, βάσει: 1) των ανατομικών σημείων στα οστά της πυέλου (λεκάνης) (αριστερό και δεξιό ηβικό οστό και ειδικότερα κοιλιακό τόξο, υποηβική κοιλότητα και μέση επιφάνεια των οστών, αριστερή πρωτιαία αύλακα, αριστερό και δεξιό ισχιακό κύρτωμα, αριστερή και δεξιά κοτύλη, μορφολογία ιερού οστού για το άτομο 2 και δεξιό ισχιακό κύρτωμα και μορφολογία ιερού οστού για το άτομο 3) 2) της μορφολογικής διάπλασης των μακρών οστών (μετρήσεις των μακρών οστών). Οι δύο άνδρες είναι σχετικά κοντά ηλικιακά, στην κατηγορία των 35 έως 45 ετών: Ο ένας, στις αρχές και ο δεύτερος, προς το τέλος της κατηγορίας αυτής. Ο προσδιορισμός της ηλικίας για το άτομο 2 βασίστηκε: 1) στις δύο ηβικές συμφύσεις (πρόσθιο τμήμα της λεκάνης), 2) στις εκφυλιστικές αλλοιώσεις της ωτοειδούς επιφάνειας της αριστερής πυέλου (η περιοχή της λεκάνης που αρθρώνεται με το ιερό οστό), 3) στην πλήρη συνοστέωση των επιφύσεων των στερνικών άκρων και στις δύο κλείδες. Ο προσδιορισμός του ηλικιακού εύρους για το άτομο 3, βασίστηκε στη δεξιά ηβική σύμφυση. Σημειώνεται ότι ο σχετικά νεαρότερος από τους δύο άνδρες (άτομο 2) φέρει ίχνη τομών (cut marks) στην αριστερή άνω θωρακική μοίρα, σε δύο πλευρές και αυχενικό σπόνδυλο, καθώς και στην κάτω επιφάνεια του στερνικού άκρου της αριστερής κλείδας. Εικόνα 9: Άτομο 2, αριστερή πρώτη πλευρά με ίχνη 3 τομών (cut marks) (Αριθμός οστού, #31.1) Εικόνα 9: Άτομο 2, αριστερή πρώτη πλευρά με ίχνη 3 τομών (cut marks) (Αριθμός οστού, #31.1) Εικόνα 11: Άτομο 2, αριστερή πλευρά με ίχνος τομής (cut mark) στο άνω χείλος του σώματος Εικόνα 11: Άτομο 2, αριστερή πλευρά με ίχνος τομής (cut mark) στο άνω χείλος του σώματος Ταυτίζονται πιθανόν με επιθετικά χτυπήματα-τραυματισμούς, που θα πρέπει να έγιναν εξ επαφής με αιχμηρό όργανο π.χ. μαχαιρίδιο, και προκάλεσαν το θάνατο του, καθώς δεν διακρίνονται ενδείξεις επούλωσης. Ο δεύτερος άνδρας (άτομο 3), λίγο μεγαλύτερος σε σχέση με τον πρώτο, έχει ενδείξεις εγκάρσιου, πλήρως επουλωμένου, κατάγματος στη δεξιά του κερκίδα, σχετικά κοντά στο δεξιό καρπό. Επιπλέον, και οι δύο άνδρες παρουσιάζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις οστεοαρθρίτιδας και σπονδυλαρθρίτιδας σε διαφορετικά σημεία των σκελετών τους. Σε ό,τι αφορά το ανάστημα των ανδρών μετά από τη συνδυαστική εφαρμογή διαφορετικών μεθόδων στις μετρήσεις των μακρών οστών, εκτιμάται στα 1,68 εκ. για το άτομο 2 και στα 162-163 εκ. για το άτομο 3. Ατομα 4 και 5 Το τέταρτο άτομο είναι ένα νεογέννητο βρέφος (νεογνό). Ο προσδιορισμός της ηλικίας βασίστηκε στις μετρήσεις μήκους και πλάτους του αριστερού βραχιονίου και της αριστερής κάτω γνάθου. Ο προσδιορισμός του φύλου σε αυτό το άτομο δεν κρίνεται δυνατός καθώς τα μορφολογικά χαρακτηριστικά διάκρισης φύλου στα οστά των νεογνών δεν είναι σαφή. Το πέμπτο άτομο εκπροσωπείται από ελάχιστα θραύσματα, μόλις εννέα (9), κυρίως μακρών οστών, που φέρουν όλες τις παραμορφώσεις (εγκάρσιες μικρορωγμές και μερικές φορές έντονη παραμόρφωση) αλλά και τους αποχρωματισμούς (υπόλευκο και μπλε/γκρι) που συναντώνται στις περιπτώσεις πλήρους καύσης σαρκωμένου νεκρού και ανήκει πιθανότατα σε ενήλικο άτομο. Εικόνα 12: Άτομο 5, οστά που έχουν υποστεί την επίδραση υψηλής θερμοκρασίας, μετά από καύση Εικόνα 12: Άτομο 5, οστά που έχουν υποστεί την επίδραση υψηλής θερμοκρασίας, μετά από καύση Εικόνα 13: Άτομο 5, οστά που έχουν υποστεί την επίδραση υψηλής θερμοκρασίας, μετά από καύση Εικόνα 13: Άτομο 5, οστά που έχουν υποστεί την επίδραση υψηλής θερμοκρασίας, μετά από καύση Η γενική εικόνα εύρεσης των σκελετικών καταλοίπων συνηγορεί στην αναμόχλευση τους από ανθρωπογενή επέμβαση, η οποία φαίνεται ότι αφορούσε τόσο στο εσωτερικό του χώρου 4, όσο και στο εσωτερικό του κιβωτιόσχημου τάφου. Τι θα γίνει από εδώ και πέρα Στα σκελετικά ευρήματα του ταφικού μνημείου του λόφου Καστά, εκτός από τις μακροσκοπικές μεθόδους, θα εφαρμοστεί μια σειρά αναλυτικών μεθόδων για την καλύτερη τεκμηρίωση αλλά και για την συμπλήρωση πληρέστερων πληροφοριών, που αφορούν στις παθολογικές αλλοιώσεις, στην διατροφή, στη συγγένεια και στον τόπο καταγωγής των ανθρώπων αυτών, δηλαδή εάν πρόκειται για άτομα που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αμφίπολη ή για άτομα που μετακινήθηκαν από κάπου αλλού κατά την διάρκεια της ζωής τους και ενταφιάστηκαν στο συγκεκριμένο ταφικό μνημείο. Οι αναλυτικές αυτές μέθοδοι περιλαμβάνουν: • ακτινολογική μελέτη των οστών για τον εντοπισμό παθολογικών αλλοιώσεων, που δεν είναι μακροσκοπικά διακριτές αλλά και για την πληρέστερη περιγραφή των ήδη καταγεγραμμένων π.χ. μετωπιαία υπερόστωση ατόμου 1, τομές-τραυματισμοί (cut marks) ατόμου 2, επουλωμένο κάταγμα ατόμου 3. • ιστολογικές-μικροσκοπικές τεχνικές π.χ. περίπτωση μετωπιαίας υπερόστωσης, και όπου αλλού κριθεί απαραίτητο. • αναλύσεις σταθερών ισοτόπων άνθρακα και αζώτου με σκοπό τον προσδιορισμό του είδους των πρωτεϊνών που κατανάλωναν τα συγκεκριμένα άτομα. • αναλύσεις στροντίου που λόγω της απουσίας δοντιών θα περιοριστούν μόνο στις τιμές που θα προκύψουν από τη δειγματοληψία των οστών. • παλαιογενετικές αναλύσεις (αρχαίο DNA) με σκοπό την περιγραφή της βιολογικής και γενετικής ιστορίας των ατόμων. Στο πλαίσιο των αναλύσεων θα εξεταστεί η ενδεχόμενη εξ αίματος συγγένεια των τριών ατόμων. Η ταφονομική όμως παρουσία των μακρών οστών, η απουσία δοντιών και τμημάτων του κρανίου στα άτομα 2 και 3 που χρησιμοποιούνται στις αναλύσεις αρχαίου DNA, ενδεχομένως να μην επιτρέψει την απόκτηση επαρκούς ποσότητας ενδογενούς πυρηνικού DNA για την επιτυχημένη και με ακρίβεια ταυτοποίηση της εξ αίματος συγγένειας. Στα άτομα 4 και 5, λόγω της περιορισμένης ποσότητας δείγματος αλλά και της επίδρασης υψηλής θερμοκρασίας λόγω καύσης, στο άτομο 5, δεν θα εφαρμοστούν οι παραπάνω μέθοδοι. • Η εφαρμογή AMS χρονολογήσεων σε δείγματα τόσο των ανθρώπινων οστών όσο και των συγκείμενων ζώων, θα συμπληρώσει την εικόνα της διαδοχής των ταφών, η οποία δεν μπορεί να ανασυσταθεί μέσα από την ανασκαφική διαδικασία. Τόσο οι μακροσκοπικές όσο και οι αναλυτικές μέθοδοι θα εφαρμοστούν σε ένα μεγάλο αριθμό σκελετών, περίπου 300, από τα νεκροταφεία της Αμφίπολης, στο πλαίσιο διετούς ερευνητικού προγράμματος, που χρηματοδοτείται από το ΥΠΠΟΑ και πραγματοποιείται από πολυπληθή ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τις κυρίες Σ. Τριανταφύλλου, επίκουρη Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας και Οστεοαρχαιολογίας, Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας, ΑΠΘ και Χ. Παπαγεωργοπούλου, επίκουρη Καθηγήτρια Φυσικής Ανθρωπολογίας, Τμήμα Ιστορίας Εθνολογίας, Εργαστήριο Φυσικής Ανθρωπολογίας, ΔΠΘ. Η ομάδα αποτελείται από προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς και μεταδιδακτορικούς φοιτητές των Πανεπιστημίων Αριστοτελείου και Δημοκριτείου αλλά και διεθνώς αναγνωρισμένους εξωτερικούς συνεργάτες. Με αυτό τον τρόπο θα αποκτηθεί πολύτιμο συγκριτικό υλικό, έτσι ώστε: 1) τα συγκεκριμένα σκελετικά κατάλοιπα, από το εξαιρετικά σημαντικό ταφικό μνημείο του λόφου Καστά να ενταχθούν σε ένα ευρύτερο πληθυσμιακό σύνολο, 2) τα αποτελέσματα των αναλυτικών μεθόδων σε αρχαιολογικά σύνολα να ερμηνευθούν σε συνάφεια με τα αποτελέσματα της μακροσκοπικής μελέτης ενός συνόλου πληθυσμού, 3) να γίνει σαφές ότι τα ανθρωπολογικά ευρήματα πρέπει να μελετώνται μέσα στο αρχαιολογικό, κοινωνικό και ιστορικό τους πλαίσιο, που προσφέρεται μόνο μέσα από τη συστηματική μελέτη των συνευρημάτων και τη συνολική προσέγγιση της περιόδου.

Λίγες ώρες μετά τις νέες αποκαλύψεις απο το υπουργείο Πολιτισμού, τόσο για το πόσοι είναι θαμμένοι στον τάφο της Αμφίπολης, έλληνες αλλά και ξένοι αρχαιολόγοι εμφανίζονται πεπεισμένοι ότι δεν είναι η Ολυμπιάδα θαμμένη στο ταφικό μνημείο.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου Πολιτισμού, στο ταφικό μνημείο βρέθηκαν οστά 5 ανθρώπων. Μιας γυναίκας άνω των 60 ετών, δυο ανδρών από 35 - 45 ετών, ενός νεογέννητου και ενός ατόμου το οποίο είχε αποτεφρωθεί.
 Ο Πάνος Βαλαβάνης, Καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών δήλωσε στο Newsit: "Δεν είναι η Ολυμπιάδα η νεκρή της Αμφίπολης. Δε θα μάθουμε ποτέ ποιοι είναι οι νεκροί που βρέθηκαν θαμμένοι".

Για την Ολυμπιάδα...

Όπως χαρακτηριστικά είπε: «για την Ολυμπιάδα γνωρίζουμε πρώτον ότι είναι στην Πύδνα, όπου επήλθε και ο θανάτος της, υπάρχει δηλαδή μαρτυρία αρχαία που αναφέρει ότι έχει ταφεί εκεί άρα είναι δύσκολο να έχει ταφεί και στην Αμφίπολη. Και επίσης αυτή η απόδοση στην Ολυμπιάδα συσχετίζει αναγκαστικά τον τάφο με την οικογένεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτό όμως δεν το ξέρουμε. Αρα οποιεσδήποτε υποθέσεις και αποδόσεις τέτοιου τύπου, βασίζονται σε δεδομένα τα οποία δεν τεκμηριώνονται από τα ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία που διαθέτουμε. Αρα, μια επιστημονική προσέγγιση δεν επιτρέπει τέτοιου είδους παρακινδυνευμένες αποδόσεις».

Για το οικογενειακό ταφικό μνημείο

Ο κ. Βαλαβάνης τονίζει ότι «από τα δεδομενα που γνωρίζουμε από άλλους μακεδονικούς τάφους, πρόκειται για οικογενειακό ταφικό μνημείο. Αρα δεν είναι περίεργο που βρέθηκαν περισσότεροι του ενός θαμμένοι. Εκείνο που μπορούμε με ασφάλεια να πούμε είναι ότι ο τάφος έγινε για τον πρώτο νεκρό, αυτός δηλαδή που έχει ταφεί μέσα στη θήκη».

Στην επισήμανση ότι οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν ότι η πρώτη νεκρή ήταν η γυναίκα ο κύριος Βαλαβάνης τόνισε:

«Είμαστε σίγουροι γι΄αυτό; Και πως ξέρουμε ότι ο ένας άνδρας είναι δολοφονημένος; Θα μπορούσε να έχει σκοτωθεί σε μάχη. Τα ίχνη τραυμάτων στα οστά είναι πολύ πιο λογιό να αποδοθούν σε μάχες αφού έχουμε να κάνουμε πιθανότατα με πολεμιστές - αυτό το είχαμε πει και από την αρχή ότι πιθανών να πρόκειται για τάφο στρατηγών ή πολεμιστών - και όχι να έχει γίνει δολοφονία. Η δολοφονία είναι μια ερμηνεία η οποία είναι εικασία χωρίς κανένα στοιχείο».Και συνέχισε:

«Πρόκειται για ταφικό μνημείο κάποιας σπουδαίας οικογένειας και αυτό είναι κάτι που δε θα αλλάξει οτιδήποτε δεδομένα και αν βρεθούν στην έρευνα. Είχε γίνει ο τάφος για τον νεκρό που έχει ταφεί πρώτος εκεί, αν είναι η γυναίκα είναι για αυτή, αν και για τα ανασκαφικά δεδομένα διατηρώ σοβαρές επιφυλάξεις. Κατόπιν, σε χρονικό διάστημα που δε μπορεί να προσδιοριστεί καθώς δεν έχουμε στρωματογραφικά στοιχεία για τα οστά των νεκρών, δε μπορούμε να ξέρουμε την ευρύτητα του διαστήματος κατά τη διάρκεια του οποίου εγινε η ταφή και των υπόλοιπων νεκρών. Είναι πάντως απίθανο να είναι η Ολυμπιάδα γιατί δε βασίζεται σε τεκμηριωμένα ιστορικά και αρχαιολογικά δεδομένα».

Για το σενάριο να είναι η Θεσσαλονίκη η γυναίκα του τάφου, η οποία ήταν θετή κόρη της Ολυμπιάδας, ο κύριος Βαλαβάνης τόνισε «αυτά όλα προϋποθέτουν να ανήκει ο τάφος στην οικογένεια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Αυτό δε το γνωρίζουμε από πουθενά. Είναι και αυτό μια υπόθεση και δεν είναι σωστό να χτίζουμε υποθέσεις πάνω σε υποθέσεις. Γιατί φτιάχνουμε ένα ψευδοοικοδόμημα το οποίο μπορεί με ένα νέο στοιχείο να καταρρεύσει. Όπως έγινε και τώρα. Γιατί κάναμε υποθέσεις για έναν νεκρό και έρχεται τώρα η ανάλυση και μας λέει ότι μιλάμε για 5 νεκρούς».

Και καταλήγει:

«Εγώ πιστεύω ότι δε θα καταληξουμε ποτέ σε οριστικό συμπέρασμα για το ποιοι είναι οι νεκροί της Αμφίπολης. Αν ηταν ένας ο θαμμένος νεκρός θα μπορούσαμε να έχουμε συμπεράσματα με μεγαλύτερη ασφάλεια, θα μπορούσαμε τουλάχιστον να αποκλείσουμε κάποιους. Τώρα που οι νεκροί είναι περισσότεροι, νομίζω ότι δε θα φτάσουμε ποτέ στο τελικό συμπέρασμα. Δε θα μάθουμε δηλαδή ποτέ για ποιον νεκρό φτιάχτηκε ο τάφος της Αμφίπολης».
 Αξίζει να σημειωθεί ότι και η γνωστή πλέον αρχαιολόγος Ντόροθι Κίνγκ δεν πιστεύει ότι είναι η Ολυμπιάδα θαμμένη στον τάφο της Αμφίπολης.

«Η γυναίκα στον κιβωτιόσχημο τάφο, γύρω από τον οποίο φέρεται να έχουν ταφεί οι άλλοι, ήταν πάνω από 60 ετών. Η Ολυμπιάδα γεννήθηκε γύρω στο 370 π.Χ. και πέθανε το 316, οπότε τα μαθηματικά δεν οδηγούν σε αυτή» σημειώνει η Ντόροθι Κινγκ.

Οι δύο άνδρες είναι σχετικά κοντά ηλικιακά, στην κατηγορία των 35 έως 45 ετών. Ο ένας, στις αρχές και ο δεύτερος, προς το τέλος της κατηγορίας αυτής.
Ο σχετικά νεαρότερος από τους δύο άνδρες φέρει ίχνη τομών στην αριστερή άνω θωρακική μοίρα, σε δύο πλευρές και αυχενικό σπόνδυλο, καθώς και στην κάτω επιφάνεια του στερνικού άκρου της αριστερής κλείδας.

Ταυτίζονται πιθανόν με επιθετικά χτυπήματα-τραυματισμούς, που θα πρέπει να έγιναν εξ' επαφής με αιχμηρό όργανο και προκάλεσαν τον θάνατο του, καθώς δεν διακρίνονται ενδείξεις επούλωσης.

Επιπλέον, και οι δύο άνδρες παρουσιάζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις οστεοαρθρίτιδας και σπονδυλαρθρίτιδας σε διαφορετικά σημεία των σκελετών τους.

Βάσει αυτού του στοιχείου και της γενετικής, η Ντόροθι Κινγκ εκτιμά ότι οι δύο άντρες θα μπορούσαν να είναι συγγενείς.

"Όπως ο Edson αναφέρει στο άρθρο του "Ο Τάφος της Ολυμπιάδας", οι επιγραφές αναφέρουν ότι θάφτηκε στην Πύδνα.

Υπάρχουν επίσης οστά ζώων που υποστηρίζουν περαιτέρω την ιδέα της μακεδονικής βασιλικής ταφής.

Οι σκελετοί είναι θρυματισμένοι και γι' αυτό ίσως να μας λείπουν άνθρωποι, αλλά είναι ασυνήθιστο να υπάρχουν τόσα πολλά πρόσωπα. Τα οικογενειακά Μαυσωλεία δεν ήταν ο κανόνας εκείνα τα χρόνια.

Ο Φίλιππος ο Αριδαίος (Φίλιππος Γ') δολοφονήθηκε και ταιριάζει ηλικιακά για έναν από τους δύο νεκρούς άνδρες.

Ξέρουμε ότι πέθανε το 317 π.Χ. αλλά αργότερα τιμητικά θάφτηκε μαζί με τη σύζυγό του Ευρυδίκη ΙΙ Ανταία και τη μητέρα της Κυνάνη.

Αν και δεν μπορώ να βρω μια πηγή που να αναφέρει ότι η Ανταία να έχει μωρό, ένα νεογέννητο θα μπορούσε κάλλιστα να είναι ο λόγος που ανάγκασε το χέρι του Κασσάνδρου να τους δολοφονήσει όλους (το πρώτο στάδιο του σχεδίου του για να καταλάβει τελικά τον θρόνο).

Η Κυνάνη πέθανε το 323 π.Χ. και είναι πάρα πολύ νέα για να είναι η γυναίκα στον κιβωτιόσχημο τάφο", σημειώνει, τονίζοντας παράλληλα πως ο Ηφαιστίωνας θα πρέπει επίσης να αποκλειστεί καθώς πέθανε και δεν μαχαιρώθηκε στα 32 του χρόνια.

Σε τελική γραμμή, όπως αναφέρει, δεν θα μπορούσαν να έχουν κατασκευάσει ένα τέτοιο ταφικό μνημείο απλοί ευγενείς.

"Ο λόγος που κατέφυγα στον Φίλιππο Γ' και την Ευρυδίκη ΙΙ είναι ότι κρατήθηκαν όμηροι στην Αμφίπολη και πιθανότατα δολοφονήθηκαν.

Ό,τι έχω δει ταιριάζει με έναν τάφο που χτίστηκε την περίοδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αλλά ο αποτεφρωμένος θα μπορούσε να έχει προστεθεί αργότερα.

Ο Κάσσανδρος τους έθαψε τιμητικά αφού έβαλε να τους δολοφονήσουν και παντρεύτηκε την ετεροθαλή αδερφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου Θεσαλονίκη για να παγιώσει το αίτημά του για τον θρόνο.

Οπότε ναι, η δολοφονία και μετά η τιμητική ταφή είναι παράξενη, αλλά έτσι ήταν η πολιτική εκείνων των ημερών!", υπογραμμίζει.

newsit.gr