Ενημερωτικό σημείωμα του Κ. Χατζηδάκη
Με την ανάπτυξη να παραμένει το μεγάλο ζητούμενο, το πρόβλημα της ρευστότητας οξύνεται, η επιχειρηματικότητα επιβαρύνεται και η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας επιδεινώνεται. Η κυβέρνηση αρκείται σε διάφορες διακηρύξεις, ωστόσο τα γεγονότα τη διαψεύδουν.Ανταγωνιστικότητα
Μόλις χθες ανακοινώθηκαν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η Ελλάδα πάει από το κακό στο χειρότερο στον τομέα της ανταγωνιστικότητας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του International Institute for Management and Development (IMD), που δημοσιοποίησε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Βορείου Ελλάδος, η Ελλάδα κατέλαβε την 56η θέση μεταξύ 59 χωρών, που μελετώνται διεθνώς από το Ινστιτούτο. Έτσι, σημείωσε πτώση κατά 10 θέσεις σε σχέση με το προηγούμενο χρόνο!
Έκθεση IMD για την ανταγωνιστικότητα
Θέση της Ελλάδας | 2010 | 2011 | |
Ως προς την «οικονομική αποδοτικότητα» | 48η | 58η | -10 θέσεις |
Ως προς την «κυβερνητική αποτελεσματικότητα» | 54η | 56η | -2 θέσεις |
Ως προς την «επιχειρηματική αποτελεσματικότητα» | 45η | 53η | -8 θέσεις |
Συνολικά | 46η | 56η | -10 θέσεις |
Το αρμόδιο Υπουργείο Ανάπτυξης απαντώντας, επικαλείται δήθεν τομές που έκανε η κυβέρνηση αυτό το χρόνο, όπως η «νέα φορολογική νομοθεσία», η «ενδυνάμωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού» και η «ίδρυση επιχείρησης σε μία μέρα». Η πραγματικότητα όμως είναι διαφορετική: Στη σύσταση εταιρειών, το σύστημα δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί και είναι εν μέρει ηλεκτρονικό κι εν μέρει χειροκίνητο. Στην Επιτροπή Ανταγωνισμού η παρέμβαση της κυβέρνησης κινήθηκε κατά βάση προς την κατεύθυνση της αλλαγής με κομματικά κριτήρια της σύνθεσης της Επιτροπής, ενώ η αρχική ρύθμιση προέβλεπε να μην καταβάλλονται καθόλου πρόστιμα από τα καρτέλ όταν καταδικάζονται για πρώτη φορά. Ενώ, η νέα φορολογική νομοθεσία, κινήθηκε συνολικά στην αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης!
Σημειώνεται, μάλιστα, ότι η Ελλάδα πέρυσι συγκαταλέχθηκε στις λιγοστές χώρες που αύξησαν το φόρο μεταβίβασης ακίνητης περιουσίας, αντί να τον μειώσουν. Αποτέλεσμα: η χώρα μας να κατέβει ακόμα παρακάτω στη βαθμολογική κατάταξη της Έκθεσης Doing Business της Παγκόσμιας Τράπεζας που μετράει την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών. Η Ελλάδα τώρα βρίσκεται στην 153η θέση στον δείκτη “registering property”, ενώ στην αντίστοιχη Έκθεση του 2010, βρισκόταν στην 107η θέση! Έπεσε δηλαδή 46 θέσεις λόγω της αύξησης του φόρου μεταβίβασης ακίνητης περιουσίας!
Έκθεση Doing Business
Θέση | 2010 | 2011 |
Registering Property | 107 | 153 |
Πέρα από τους γενικούς δείκτες ανταγωνιστικότητας, αναλύοντας συγκεκριμένους τομείς που ενισχύουν την ανάπτυξη και στηρίζουν την επιχειρηματικότητα, η κυβέρνηση έχει να επιδείξει πενιχρό έργο:
Οικοδομή
O τομέας της Οικοδομής και των Κατασκευών, ο οποίος υπήρξε για μεγάλο χρονικό διάστημα η ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας, σήμερα, περνά τη μεγαλύτερη κρίση της μεταπολιτευτικής περιόδου, σημειώνοντας τις χαμηλότερες επιδόσεις τα τελευταία χρόνια. Ένας τομέας ο οποίος τα τελευταία χρόνια παρήγαγε θέσεις απασχόλησης (17% της συνολικής απασχόλησης), εισοδήματα (15% του ΑΕΠ), τζίρους, φορολογικά έσοδα, και με τον οποίο σχετίζονται και 150 επαγγέλματα.
Την εξαιρετικά άσχημη κατάσταση αποτυπώνουν τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) για την οικοδομική δραστηριότητα.
Συνολική οικοδομική δραστηριότητα (Ιδιωτική - Δημόσια) Νέες οικοδομικές άδειες | ||||
Αριθμός | Όγκος m3 | Επιφάνεια m2 | ||
Ιανουάριος 2010 | 4.083 | 4.345 | 1.232 | |
Ιανουάριος 2011 | 1.520 | 1.168 | 311 | |
Μεταβολή % | -62,8 | -73,1 | -74,8 | |
Οι επιλογές της κυβερνητικής πολιτικής οδηγούν σε όλο και μεγαλύτερη πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας. Όλο και περισσότεροι φόροι επιβάλλονται στην ακίνητη περιουσία, ενώ η προαναγγελθείσα αύξηση των αντικειμενικών αξιών αναμένεται να οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη πτώση. Ο κατασκευαστικός κλάδος επηρεάζει άμεσα και καθοριστικά την απασχόληση, τη βιομηχανία, το ισοζύγιο πληρωμών και για τον οποίο η κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει σχέδιο για μια ουσιαστική αναπτυξιακή στρατηγική.
Πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον»
Το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση Κατ’ Οίκον» που ήταν σχεδόν έτοιμο να εφαρμοστεί από τον Οκτώβριο 2009 καθυστέρησε αδικαιολόγητα με σοβαρές συνέπειες για την οικονομία μας. Η επίσημη έναρξη του προγράμματος έγινε την 1η Φεβρουαρίου 2011. Ωστόσο, ακόμα και μετά από τόση καθυστέρηση, το πρόγραμμα που ανακοινώθηκε ήταν γραφειοκρατικό και τραπεζοκεντρικό, με αποτέλεσμα να είναι αποτρεπτικό για τους ενδιαφερόμενους. Ο δε προϋπολογισμός του προγράμματος, μετά από πολλά πισωγυρίσματα τελικά κατέληξε στα 400 εκατ. ευρώ, όπως δηλαδή είχε αρχικά σχεδιαστεί από τη ΝΔ. Τελικώς: Τα περίπου 1.000 δάνεια που έχουν μέχρι στιγμής σταλεί από τις τράπεζες στο ΕΤΕΑΝ, περιμένουν ακόμα την τελική έγκριση από το Ταμείο για να εκταμιευθούν. Δεν έχει, λοιπόν, πέσει ζεστό χρήμα στην αγορά!
Η κυβέρνηση με καθυστέρηση συνειδητοποίησε το λάθος σχεδιασμό του προγράμματός της και ανακοίνωσε εκ νέου παράταση μέχρι να εξαντληθούν οι πόροι με τροποποίηση των κριτηρίων υπαγωγής. Αποδεικνύοντας ακόμα μία φορά ότι χάθηκε χρόνος άδικα και μάλιστα σε μια τόσο κρίσιμη περίοδο.
ΕΣΠΑ
Το ΕΣΠΑ συνεχίζει να κινείται πολύ αργά. Το πιο σημαντικό: Από την 5η θέση που βρισκόταν η Ελλάδα σε απορροφητικότητα τον Σεπτέμβριο του 2009 στην Ε.Ε., βρέθηκε στην 13η την 1η Μαρτίου 2011. Τα επίσημα στοιχεία διαψεύδουν τους ισχυρισμούς της κυβέρνησης ότι δήθεν η Ελλάδα βρίσκεται στην 4η θέση. Ενώ μεγάλο μέρος της απορροφητικότητας οφείλεται σε έργα-γέφυρες τα οποία ξεκίνησαν πριν από την εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ κι όχι σε νέες δεσμεύσεις.
Πίνακας Ε. Επιτροπής για ποσοστά απορρόφησης ΕΣΠΑ – 1-3-2011
Θέση | Κράτος-Μέλος | Σύνολο σε Μ€ | Πληρωμές (1-3-2011) σε Μ€ | Ποσοστό Πληρωμών* 1-3-2011 |
1 | ΙΡΛΑΝΔΙΑ | 901 | 230,96 | 25,63 |
2 | ΕΣΘΟΝΙΑ | 3456 | 863,39 | 24,98 |
3 | ΛΙΘΟΥΑΝΙΑ | 6885 | 1581,44 | 22,97 |
4 | ΓΕΡΜΑΝΙΑ | 26340 | 5693,1 | 21,61 |
5 | ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ | 10613 | 2013,76 | 18,97 |
6 | ΑΥΣΤΡΙΑ | 1461 | 263,2 | 18,02 |
7 | ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ | 21511 | 3829,79 | 17,80 |
8 | ΣΛΟΒΕΝΙΑ | 4205 | 731,71 | 17,40 |
9 | ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ | 1716 | 291,93 | 17,01 |
10 | ΙΣΠΑΝΙΑ | 35217 | 5956,59 | 16,91 |
11 | ΣΟΥΗΔΙΑ | 1891 | 315,99 | 16,71 |
12 | ΠΟΛΩΝΙΑ | 67284 | 10773,04 | 16,01 |
13 | ΕΛΛΑΔΑ | 20420 | 3257,12 | 15,95 |
14 | ΚΥΠΡΟΣ | 640 | 101,91 | 15,92 |
15 | ΓΑΛΛΙΑ | 14319 | 2259,13 | 15,78 |
16 | ΔΑΝΙΑ | 613 | 91,23 | 14,88 |
17 | ΒΕΛΓΙΟ | 2258 | 332,3 | 14,72 |
18 | ΛΕΤΟΝΙΑ | 4620 | 654,9 | 14,18 |
19 | ΟΥΓΓΑΡΙΑ | 25307 | 2957,93 | 11,69 |
20 | ΤΣΕΧΙΑ | 26692 | 2809,9 | 10,53 |
21 | ΜΑΛΤΑ | 855 | 87,53 | 10,24 |
22 | ΣΛΟΒΑΚΙΑ | 11588 | 1088,63 | 9,39 |
23 | ΟΛΛΑΝΔΙΑ | 1907 | 172,19 | 9,03 |
24 | ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟΥ | 65 | 5,76 | 8,86 |
25 | ΙΤΑΛΙΑ | 28812 | 2177,32 | 7,56 |
26 | ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ | 6853 | 397,13 | 5,79 |
27 | ΡΟΥΜΑΝΙΑ | 19668 | 484,34 | 2,46 |
* στο ποσοστό πληρωμών περιλαμβάνονται και οι προκαταβολές 7% που ορίζει ο Κανονισμός της ΕΕ για τα Διαρθρωτικά Ταμεία
Σημειώνουμε επίσης ότι, το ποσοστό απορρόφησης είναι εν μέρει πλασματικό, αφού προσμετρώνται τα ποσά που έχουν «παρκαριστεί» σε διαφόρων ειδών Ταμεία Χαρτοφυλακίου (π.χ. Ταμείο Επιχειρηματικότητας, Εξοικονομώ Κατ’ Οίκον) χωρίς να έχουν επωφεληθεί ακόμα οι πραγματικοί αποδέκτες. Δεν είμαστε εναντίον αυτών των εργαλείων, αλλά είμαστε εναντίον της δημιουργίας λανθασμένων και ψευδών εντυπώσεων!
Ψηφιακός σχεδιασμός
Ένας τομέας που σύμφωνα με τις κυβερνητικές δηλώσεις αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση, παρόλα αυτά όμως μένει και αυτός πίσω στην υλοποίηση.
Η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ προχώρησε σε εξαγγελίες δράσεων Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών, όπως το Θεσμικό Πλαίσιο Προμηθειών και Ηλεκτρονικές Προμήθειες, η Αγορά Καυσίμων, η Ενιαία Αρχή Μισθοδοσίας και Μητρώο Δημοσίων Υπαλλήλων, η Παραγωγική Λειτουργία Πληροφοριακών Συστημάτων Νοσοκομείων και βεβαίως η Κάρτα του Πολίτη. Όπως, όμως δείχνουν οι σχετικοί πίνακες που είναι αναρτημένοι στο διαδίκτυο από το γραφείο του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης, οι περισσότερες δράσεις βρίσκονται στο κόκκινο, που σημαίνει ή ότι δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα ή παρουσιάζουν καθυστέρηση στην υλοποίησή τους.
Μείζονος σημασίας είναι το δίκτυο οπτικών ινών γιατί αποτελεί τη βάση για οποιαδήποτε προσπάθεια στον τομέα των νέων τεχνολογιών. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχε ξεκινήσει ένα πρωτοπόρο τότε πρόγραμμα για τη δημιουργία ενός δικτύου οπτικών ινών. Στόχος ήταν να συνδεθούν με οπτικές ίνες 2 εκ. νοικοκυριά, σε όλη τη χώρα. Είχαμε προχωρήσει στη μελέτη. Είχε δοθεί το πράσινο φως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το έργο. Και το σπουδαιότερο είχαμε προβλέψει τη χρήση ΣΔΙΤ, που θα αντιμετώπιζε το ζήτημα της έλλειψης κρατικών πόρων. Το κόστος υλοποίησης του προγράμματος αυτού είχε εκτιμηθεί στα 2 δις ευρώ περίπου σε βάθος 7 ετών. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, παρότι δήλωσε ότι συμφωνεί με αυτό το πρόγραμμα, αντί να το τρέξει προχώρησε εκ νέου στην παραγγελία της ίδιας μελέτης, δαπανώντας άσκοπα χρόνο αλλά και χρήμα.
Εκτός από αυτό η κυβέρνηση σχεδόν ξέχασε το Πρόγραμμα Ψηφιακή Σύγκλιση. Το ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση είναι από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ με χαμηλές απορροφήσεις (τρίτο από το τέλος με ποσοστό απορρόφησης 11,09%- στοιχεία 17-5-2011) Και αυτό από μια κυβέρνηση που λέει ότι θέλει να δημιουργήσει μια Silicon Valley στην Ελλάδα!!!!
ΤΕΜΠΜΕ – ΕΤΕΑΝ
Η στήριξη που υποτίθεται θα έδινε η κυβέρνηση στις μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις παραμένει θεωρητική. Η δραστηριότητα του ΤΕΜΠΜΕ το 2010 βρέθηκε 13 φορές κάτω σε σχέση με το 2009! Ο επανασχεδιασμός του προγράμματος στον οποίο προχώρησε η κυβέρνηση με την ανάληψη της εξουσίας αποδείχθηκε λανθασμένος.
Η μείωση της δραστηριότητας του ΤΕΜΠΜΕ σε αριθμούς
Έτος | 2009 | 2010 |
Πρόγραμμα | Α’ Φάση Δάνεια: 27.000 Αξία Δανείων: €3,2 δισεκ. | Β’ Φάση Δάνεια: 2.800 Αξία Δανείων: €170 εκατ. |
Β’ Φάση Δάνεια: 27.000 Αξία Δανείων: €1,8 δισεκ. | Φορολ. & Ασφ. Υποχρεώσεις Δάνεια: 260 Αξία Δανείων: €6,9 εκατ. | |
Αγορά πρώτων υλών κλπ Δάνεια: 1.150 Αξία Δανείων: €76 εκατ. | ||
ΣΥΝΟΛΟ | Δάνεια: 54.000 Αξία Δανείων: €5 δισεκ. | Δάνεια: 4.210 Αξία Δανείων: €252,9 εκατ. |
Δάνεια ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ – Απόσταση λόγων και πράξεων
2010 | 2011 (ως 13/5/11) | Εξαγγελίες κυβέρνησης (8/3/10) | |
Φορολ. & Ασφ. Υποχρεώσεις | Δάνεια: 260 Αξία Δανείων: €6,9 εκατ. | - | Δάνεια ύψους €2 δισεκ., σε 100.000 επιχειρήσεις ως τις 31/12/11 |
Αγορά πρώτων υλών κλπ | Δάνεια: 1.150 Αξία Δανείων: €76 εκατ. | Δάνεια: 330 Αξία Δανείων: €19 εκατ. | |
Σύνολο | Δάνεια: 1.740 Αξία Δανείων: €101,9 εκατ. | ||
Από 2 δισεκ. ευρώ σε 100.000 επιχειρήσεις, η κυβέρνηση έδωσε 102 εκ. σε 1740 επιχειρήσεις.
Αλλά και το νέο πρόγραμμα του ΕΤΕΑΝ, δηλαδή η μετεξέλιξη του ΤΕΜΠΜΕ, που οδηγεί έμμεσα σε μια επιδότηση επιτοκίου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δεν φαίνεται να μπορεί να στηρίξει την αγορά.
- Ακόμη κι αν το πρόγραμμα λειτουργήσει ομαλά από εδώ και πέρα, η καθυστέρηση της κυβέρνησης, εδώ κι ενάμιση χρόνο, ήταν καταστροφική αυτή την κρίσιμη οικονομικά συγκυρία.
- Το ΕΤΕΑΝ πλέον περιορίζεται στην καταβολή του 1/3 του κεφαλαίου, στο σύνολο των πόρων που θα διατεθούν, ενώ το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται από τις τράπεζες. Το ΤΕΜΠΜΕ εγγυάτο, μέχρι τώρα, για το 80% του δανείου. Πιο σημαντικό είναι το ζήτημα αυτό για τις μικρές επιχειρήσεις και ειδικά τις νεοϊδρυόμενες, που εκ των πραγμάτων έχουν μικρότερη πιστοληπτική ικανότητα, και δυσκολεύονται να δώσουν εξασφαλίσεις.
- Με βάση το ύψος των κονδυλίων που θα διατεθούν, αν ο μέσος όρος δανείων είναι 300.000 ευρώ τότε μπορούν να ενισχυθούν μόνο 4.000 επιχειρήσεις. Υπενθυμίζουμε ότι με τα προγράμματα του ΤΕΜΠΜΕ, το 2009 ενισχύθηκαν περισσότερες από 50.000 επιχειρήσεις.
Επενδυτικός Νόμος
Οι επενδυτές μπορεί μεν να υποβάλουν τις προτάσεις τους στο πλαίσιο του νέου επενδυτικού νόμου, ζεστό χρήμα, όμως, ο νόμος αυτός δεν πρόκειται να δώσει φέτος στην αγορά! Οι φορολογικές απαλλαγές που προβλέπει κλιμακώνονται σε μία οκταετία, οι δε φοροαπαλλαγές, όταν εγκριθούν δεν αφορούν την χρήση του 2011. Φέτος θα γίνουν μόνο αποπληρωμές, βάσει του προηγούμενου αναπτυξιακού νόμου. Η δε κατάργηση του νόμου αυτού, χωρίς την άμεση υιοθέτηση νέου, στέρησε την αγορά για το 2011 από τη δυνατότητα εκταμίευσης πόρων μέσω του νέου νόμου. Με δυσμενείς επιπτώσεις ως προς την χρηματοδότηση ιδιωτικών επενδύσεων για το 2011. Ο νέος επενδυτικός νόμος, επομένως, δεν θα έχει δυστυχώς κανένα άμεσο αποτέλεσμα στη ρευστότητα της αγοράς.
Η Νέα Δημοκρατία μιλά με στοιχεία. Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι η θεωρία απέχει πολύ από την πράξη. Δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για λόγια. Αυτό που χρειάζεται η χώρα είναι πράξεις. Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας Αντώνης Σαμαράς, παρουσίασε πρόσφατα τις προτάσεις της ΝΔ για την έξοδο από την κρίση. Όπως προανήγγειλε, θα υπάρξει θεματική εξειδίκευση των προτάσεων αυτών. Τις αμέσως επόμενες μέρες θα παρουσιαστούν πιο αναλυτικές θέσεις για τον Τομέα Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας
