ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ κ.
ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΑΡΑΜΟΥΖΗ
Αγαπητοί
Μέτοχοι,
Αγαπητοί
Συνάδελφοι,
Αγαπητοί Φίλοι,
Κυρίες και
Κύριοι
Τα προηγούμενα έξι
χρόνια, η χώρα μας και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, πέρασαν αλλεπάλληλες
δοκιμασίες, υποτροπιάζουσες κρίσεις και επαναλαμβανόμενες αναταράξεις, με
αποκορύφωμα τη σοβαρή κρίση του καλοκαιριού του 2015.
Η συμφωνία της
κυβέρνησης με τους θεσμούς και η έγκρισή της από την Ελληνική Βουλή με μεγάλη
πλειοψηφία τον Αύγουστο 2015, ανέτρεψε μια μείζονα καταστροφή με απρόβλεπτες συνέπειες.
Για τον τραπεζικό κλάδο,
το 2015, υπήρξε ένα έτος χωρίς προηγούμενο,
§ με σημαντική
απώλεια καταθέσεων ύψους € 37δις περίπου, συνολικά € 117 δισεκ. από την αρχή
της κρίσης,
§ τον αποκλεισμό
από τις διεθνείς αγορές,
§ την επιβολή
τραπεζικής αργίας για περίπου ένα μήνα,
§ την επιβολή περιορισμών
στην κίνηση κεφαλαίων,
§ τη σημαντική
εξάρτηση για χρηματοδότηση από το Ευρωσύστημα που προσέγγισε το πρωτοφανές ύψος
των € 130δις, και
§ την ανάγκη για
νέο κεφαλαιακό έλεγχο από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα που κατέληξε σε νέα, τρίτη
τα τελευταία χρόνια, ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών ύψους € 14.3 δις.
Μέσα σ’ ένα τόσο
δυσμενές οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, και παρά τις αβεβαιότητες, τους
κινδύνους και τις αντιξοότητες που επικράτησαν,
η Eurobank στηριζόμενη
στις άοκνες προσπάθειες του προσωπικού της,
με σχέδιο και αυτοπεποίθηση
ανέδειξε τις
ισχυρές της δυνατότητες,
ανταποκρίθηκε στις
προσδοκίες και τις ανάγκες των πελατών της,
διατήρησε την
εμπιστοσύνη των μετόχων της,
βελτίωσε την αξιοπιστία
και την εικόνα της στην κοινωνία και τις εποπτικές αρχές.
Επιθυμώ από το βήμα
αυτό, να απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ εκ μέρους του Διοικητικού Συμβουλίου σ’
όλα τα στελέχη και το προσωπικό της Τράπεζας, που σε κρίσιμες και δύσκολες
στιγμές ανέδειξαν όλες τις αρετές που κάνουν έναν οργανισμό ξεχωριστό,
ανθεκτικό στις κρίσεις, με
ισχυρές δυνατότητες ανάκαμψης,
την ομαδικότητα και την
αλληλεγγύη,
το επιχειρηματικό
πνεύμα,
την πειθαρχία και τη σύνεση,
την επιμονή στην
επίτευξη των στόχων,
την αποτελεσματικότητα
κάτω από συνθήκες πίεσης και άγχους,
την πελατοκεντρικότητα
και το σεβασμό στον πελάτη,
την εμπιστοσύνη, πίστη
και αγάπη για την Τράπεζα.
Όλες τις μεγάλες
προκλήσεις του 2015, τραπεζική αργία, επιβολή περιορισμού στην κίνηση
κεφαλαίων, stress tests, ανακεφαλαιοποίηση, το
προσωπικό τις αντιμετώπισε επιτυχώς και στο ύψος των περιστάσεων.
Ιδιαίτερα ο Διευθύνων
Σύμβουλος Φωκίων Καραβίας, με τον οποίο συνεργάζομαι στενά πολλά χρόνια και εκτιμώ βαθύτατα τις
ικανότητες, τις γνώσεις, το ήθος και τις αρετές του, διαδραμάτισε καθοριστικό
ρόλο στην επιτυχία και ηγήθηκε των εξελίξεων και του Οργανισμού.
Στηριζόμαστε ειλικρινά
στους ανθρώπους μας, για να διακριθούμε. Αποτελούν τους καλύτερους πρεσβευτές
μας στην πελατεία και την κοινωνία και το ισχυρότερο διαρκές ανταγωνιστικό
πλεονέκτημα της Τράπεζάς μας.
Επιθυμώ επίσης, ν’
απευθύνω ένα μεγάλο ευχαριστώ στους Έλληνες και ξένους μετόχους μας, ιδιαίτερα
εκείνους που διαμόρφωσαν τη στρατηγική ομάδα επενδυτών, Fairfax Holdings, Wilbur Ross, Brookfield Asset Management, Highfields, Capital Group Companies και EBRD, που σε δύσκολες εποχές
στήριξαν ξανά αποφασιστικά τον Όμιλό μας, αλλά και τη χώρα το 2015, με τη
μεγάλη και καθοριστική συμμετοχή τους στην τελευταία αύξηση κεφαλαίου της
Τράπεζας ύψους € 2,039 δισεκ. περίπου.
Τους ευχαριστώ εκ μέρους
του προσωπικού και όλου του Οργανισμού, γιατί σε καθεστώς μεγάλης αβεβαιότητας
και σημαντικών κινδύνων πήγαν κόντρα στο κύμα, μας εμπιστεύτηκαν και πίστεψαν
στις προοπτικές αυτού του Οργανισμού.
Η εμπιστοσύνη σας μας
δεσμεύει και μας κινητοποιεί, και θα καταβάλουμε κάθε προσπάθεια να
αποδειχθούμε αντάξιοι των προσδοκιών σας.
Θέλω να ευχαριστήσω
ιδιαίτερα την Fairfax Holdings και τον ιδρυτή της Prem Watsa, γιατί στις πιο
δύσκολες στιγμές δεν έκανε πίσω, δεν πανικοβλήθηκε από τις εξελίξεις και με
σταθερές επενδυτικές πεποιθήσεις και προσωπική κινητοποίηση, μας στήριξε
έμπρακτα και συνολικά, αυξάνοντας το ποσοστό συμμετοχή του στην Τράπεζα,
δείχνοντας μοναδική εμπιστοσύνη στις προοπτικές και τις δυνατότητες της χώρας,
της Τράπεζας και του προσωπικού της.
Κυρίες και
Κύριοι,
Η διαδικασία των Stress Tests που
διαχειρίστηκε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα το φθινόπωρο του 2015 και τα πολύ
θετικά αποτελέσματά της για την Τράπεζά μας αποτέλεσε εφαλτήριο για την επιτυχή
αύξηση κεφαλαίου ύψους € 2,039 δισεκ. που καλύφθηκε αποκλειστικά από ιδιώτες
επενδυτές, ενισχύοντας τον ιδιωτικό μας χαρακτήρα, με τους ιδιώτες μετόχους να κατέχουν
σήμερα το 97,6% του μετοχικού κεφαλαίου.
Δεν είναι τυχαίο και μας
τιμά ιδιαιτέρως, ότι το παγκοσμίου φήμης περιοδικό The Banker επέλεξε την
αύξηση κεφαλαίου της Eurobank ως την καλύτερη και πιο
επιτυχή αύξηση κεφαλαίου στην Ευρώπη το 2015.
Κυρίες και
Κύριοι,
Στο νέο τραπεζικό περιβάλλον
που διαμορφώνεται διεθνώς, για να είναι επιτυχημένος και να ξεχωρίζει διαχρονικά
ένας τραπεζικός οργανισμός,
εκτός από σχέδιο και
στρατηγική,
ηγεσία και ισχυρούς
χρηματοοικονομικούς δείκτες,
πρέπει,
να διαθέτει ισχυρά ποιοτικά
στοιχεία ανταγωνισμού,
που αποτελούν την
ειδοποιό διαφορά και καθιστούν διατηρήσιμο το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της
Τράπεζας στην κοινωνία, την πελατεία και το προσωπικό.
Η ανάδειξη των ποιοτικών
στοιχείων είναι εκείνα στα οποία το Διοικητικό Συμβούλιο και η Διοίκηση της Eurobank αποδίδουν
σημαντική προτεραιότητα, ιδιαίτερα στην αναβάθμιση:
§ της εμπιστοσύνης
των αγορών, των πελατών, των μετόχων και της κοινωνίας στην Τράπεζα,
§ της εξυπηρέτησης,
ικανοποίησης και εμπιστοσύνης της πελατείας,
§ του εργασιακού περιβάλλοντος και της
ικανοποίησης του προσωπικού.
§ της κουλτούρας
του Οργανισμού, συνδυάζοντας επιχειρηματική νοοτροπία, με συνθήκες ευελιξίας, αποτελεσματικότητας,
συνεργασίας, αξιοκρατίας και πελατοκεντρικότητας, τη συντηρητική προσέγγιση στη
διαχείριση των κινδύνων με την ανάπτυξη των εργασιών.
§ της εταιρικής
διακυβέρνησης, κοινωνικής ευθύνης και ρυθμιστικής συμμόρφωσης, όχι ως απλή
υποχρέωση, αλλά ως επιχειρησιακή προτεραιότητα, για να ξανακερδίσουμε το
στοίχημα με την κοινωνία και την εμπιστοσύνη και εκτίμηση των πελατών μας.
Συστήματα, οργάνωση,
δίκτυα, προϊόντα, στελέχη, πολλοί μπορούν να αποκτήσουν ή να αντιγράψουν.
Τα ποιοτικά στοιχεία του
οργανισμού, την ισχυρή παράδοση και κουλτούρα, την αγάπη και την αφοσίωση στον
οργανισμό,
πρέπει να τα
δημιουργήσεις βήμα βήμα,
να τα χτίζεις
καθημερινά,
με σταθερότητα, συνέπεια
λόγων και έργων, τήρηση αρχών και αξιών λειτουργίας.
Η Eurobank, με δικές της
πρωτοβουλίες, βρίσκεται στην πρωτοπορία προσαρμογής στις νέες διεθνείς
προδιαγραφές εταιρικής διακυβέρνησης, που άλλωστε συνιστούν και υποχρεώσεις
έναντι του Ευρωπαίου επόπτη, του SSM, για τις συστημικές
τράπεζες.
Την τελευταία χρονιά,
θεσμοθετήσαμε σειρά μέτρων σύγχρονης εταιρικής διακυβέρνησης, που ενίσχυσαν τη
διαφάνεια, λογοδοσία, αξιοπιστία, τη διαχείριση κινδύνων, την αποφυγή
σύγκρουσης συμφερόντων και την ολοκληρωμένη πληροφόρηση όλων των ενδιαφερομένων
μερών και του Διοικητικού Συμβουλίου.
Επιπροσθέτως, με τη βοήθεια
εξειδικευμένου διεθνούς εξωτερικού συμβούλου, υλοποιήθηκε μελέτη
αυτοαξιολόγησης όλων των λειτουργιών του Διοικητικού Συμβουλίου, καθώς και αξιολόγησης της δομής των αρμοδιοτήτων και
ευθυνών και των αρχών λειτουργίας της
εταιρικής διακυβέρνησης.
Παρά τα θετικά
συμπεράσματα της μελέτης για το υφιστάμενο πλαίσιο εταιρικής διακυβέρνησης της Τράπεζας,
στόχος του Δ.Σ. μας είναι, η πλήρης εφαρμογή των προτεινόμενων βελτιώσεων, ώστε
να ικανοποιούνται τα βέλτιστα διεθνή τραπεζικά πρότυπα.
Κυρίες και Κύριοι,
Το Ελληνικό τραπεζικό
σύστημα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια σειρά από εγχώριες και διεθνείς προκλήσεις
που εντείνουν τον ανταγωνισμό, καθιστούν αναγκαία την αλλαγή του επιχειρηματικού
και λειτουργικού μοντέλου και περιορίζουν τις δυνατότητες επίτευξης υψηλών
αποδόσεων στα ίδια κεφάλαια.
Καθοριστικοί παράγοντες
είναι μεταξύ άλλων:
1. Τα αρνητικά
επιτόκια και οι χαμηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της οικονομίας.
2. Η ταχεία
ανάπτυξη των αγορών χρήματος και κεφαλαίου, που προσφέρει εναλλακτικές
λύσεις σε καταθέτες και δανειζόμενους.
3. Η ραγδαία
ανάπτυξη του ανταγωνισμού από μη τραπεζικούς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς,
που υπόκεινται σε χαλαρότερη εποπτεία και κόστος λειτουργίας και μεγαλύτερη
τεχνολογική ένταση και εξειδίκευση.
4. Η ψηφιοποίηση
και η σημαντική ανάπτυξη των τεχνολογικών καινοτομιών που καθιστούν αναγκαία
το ριζικό μετασχηματισμό της τραπεζικής αρχιτεκτονικής.
5. Το αυστηρότερο
ρυθμιστικό και εποπτικό πλαίσιο που αυξάνει σημαντικά το κόστος λειτουργίας
και προσέλκυσης καταθέσεων, ενώ περιορίζει τις δυνατότητες μόχλευσης του
ισολογισμού και προσέλκυσης και διατήρησης ικανών στελεχών.
6. Οι υφιστάμενες
βαριές και γραφειοκρατικές δομές, οι πολύπλοκες διαδικασίες, η κουλτούρα
της συνήθειας και της ρουτίνας, το ακριβό κόστος λειτουργίας και ο χαμηλός
βαθμός ευελιξίας που καθιστούν τις τράπεζες ευάλωτες στον ανταγωνισμό.
Η αντιμετώπιση των
παραπάνω προκλήσεων, κυρίως στην Ευρώπη, αναμένεται να επιφέρει στον τραπεζικό
κλάδο:
επιτάχυνση των
συγχωνεύσεων και εξαγορών,
περαιτέρω εκλογίκευση
του λειτουργικού κόστους,
σημαντικές επενδύσεις
στην τεχνολογία,
αυξανόμενη εξειδίκευση,
αποχώρηση από δραστηριότητες
χαμηλής αποδοτικότητας,
και σημαντικός
λειτουργικός, διοικητικός και οργανωτικός
μετασχηματισμός.
Σε όλα αυτά τα πεδία, οι
Ελληνικές τράπεζες, παρά τις δυσκολίες, έχουν προετοιμαστεί σε ικανοποιητικό
βαθμό, αλλά βρισκόμαστε όμως αντιμέτωποι και με μία σειρά από εγχώριες
κρίσιμες προκλήσεις:
Θα αναφερθώ εν συντομία στις
τρεις σημαντικότερες που θα
παρουσιάσει ο κ. Καραβίας αναλυτικότερα:
1. Τη συνεχιζόμενη
στενότητα ρευστότητας που χαρακτηρίζεται από σημαντικό άνοιγμα μεταξύ δανείων και καταθέσεων
ύψους πάνω από € 80 δισεκ. και υψηλή ακόμα εξάρτηση για ρευστότητα από το Ευρωσύστημα
ύψους € 100 δισεκ.
2. Την ανάγκη σημαντικής
μείωσης των δανείων σε καθυστέρηση που σε επίπεδο Ομίλων, προσεγγίζουν με βάση
τα NPLs τα
€ 85 δισεκ. και με βάση
τα NPEs τα € 116 δισεκ. (€ 105 δισεκ. Ελλάδα) μέσω και της
αξιοποίησης και του σημαντικού αποθέματος προβλέψεων ύψους € 58 δισεκ. Το σημαντικό ύψος των
επισφαλειών :
§ απορροφά
πολύτιμους πόρους και ρευστότητα,
§ νοθεύει τον
ανταγωνισμό,
§ καθυστερεί την
εξυγίανση βιώσιμων επιχειρήσεων και νοικοκυριών,
§ παγιδεύει σε
στασιμότητα την οικονομία, και
§ δημιουργεί
αρνητικό κλίμα και ανησυχία στην επενδυτική κοινότητα και τους οίκους
αξιολόγησης.
3. Την αποπληρωμή
όλων των υποχρεώσεων προς το κράτος και το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας και την
υλοποίηση όλων των συμφωνηθέντων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού, που
προέκυψαν από τη λήψη κρατικής βοήθειας, ώστε να αρθούν οι περιορισμοί και οι
δεσμεύσεις στη λειτουργία της τράπεζας.
Ένα από τα θέματα που έθεσε
παραδόξως τελευταία το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ότι, οι Ελληνικές
τράπεζες χρειάζονται επιπρόσθετα κεφάλαια, εν αντιθέσει με τις αρμόδιες
εποπτικές αρχές (SSM) που έχουν και την
πλήρη πληροφόρηση, που δημοσίως υποστηρίζουν την ισχυρή κεφαλαιακή τους θωράκιση
και επάρκεια.
Οι τράπεζες συνολικά
μετά από 3 εξονυχιστικά stress tests και τρεις αυξήσεις κεφαλαίου
ύψους € 60 δισεκ., διαθέτουν σε επίπεδο ομίλων ισχυρή κεφαλαιακή συγκρότηση :
§ Βασικά κεφάλαια
ύψους € 33 δισεκ.
§ Bασικούς δείκτες Core Tier I κεφαλαιακής
επάρκειας κοντά στο 18%, τους υψηλότερους στην Ευρώπη (EU 28 | Μέσος όρος
12,5%).
§ Yψηλό απόθεμα
προβλέψεων ύψους € 58 δισεκ.
§ Δείκτη κάλυψης
επισφαλών δανείων με προβλέψεις 68,4% για τα NPLs και 50% για τα NPEs, επίσης από
τους υψηλότερους στην Ευρώπη.
§ Κέρδη προ
προβλέψεων € 4,2 δισεκ. (Όμιλος) ετησίως,
ένα σημαντικό buffer, πριν επηρεαστούν τα κεφάλαια σε περίπτωση επιπρόσθετων ζημιών,
§ Το 60-65%
περίπου του χαρτοφυλακίου των επισφαλών δανείων έχει εμπράγματες εξασφαλίσεις,
κυρίως ακίνητα αποτιμημένα στις τρέχουσες τιμές.
§ επιστροφή στην
οργανική κερδοφορία, που συμβάλει στην οργανική δημιουργία ιδίων κεφαλαίων και
προσδίδει αξία στο συσσωρευμένο DTA που έχει πλήρως
αναγνωριστεί από τις εποπτικές αρχές.
Κυρίες και
Κύριοι Μέτοχοι,
Το μεγάλο
οικονομικό και πολιτικό ζητούμενο στην επόμενη φάση είναι η ταχύτητα
επιστροφής της χώρας σε υψηλούς ρυθμούς επενδύσεων, ανάπτυξης και δημιουργίας
νέων θέσεων εργασίας.
Κρίσιμο στοιχείο είναι να
ανακτήσουμε το συντομότερο την εμπιστοσύνη των αγορών, των πολιτών και της
κοινωνίας, που παραμένουν καχύποπτοι παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί.
Κλειδί για την
επανεκκίνηση της οικονομίας είναι η απελευθέρωσή της από τα δεσμά του κρατισμού,
της γραφειοκρατίας, του συντεχνιασμού, των ιδεολογικών εμμονών, των
κατεστημένων συμφερόντων και του ατελούς ανταγωνισμού.
Ανάπτυξη με
υπερφορολόγηση, υψηλά πραγματικά επιτόκια, μείωση μισθών και διαρκή
δημοσιονομική λιτότητα δεν θα έρθει,
ανάπτυξη χωρίς μεγάλες
ιδιωτικές επενδύσεις, σημαντικές εισροές ξένων κεφαλαίων και άνθιση της
ιδιωτικής οικονομίας δεν θα επιτευχθεί.
Γι’ αυτό είναι
καθοριστικό να συνδυάσουμε τη συνεπή εφαρμογή των συμφωνηθέντων με τους θεσμούς
με σχέδιο εμπροσθοβαρών ρηξικέλευθων αναπτυξιακών πρωτοβουλιών και γενναίων θεσμικών
μεταρρυθμίσεων που,
§ προωθούν τις
ιδιωτικοποιήσεις με αναπτυξιακό περιεχόμενο,
§ ενθαρρύνουν τις
ιδιωτικές επενδύσεις, την οικονομική εξωστρέφεια, τις εισροές διεθνών
κεφαλαίων, καλύπτοντας το σημαντικό επενδυτικό και αποταμιευτικό κενό,
§ διαμορφώνουν
φιλικό περιβάλλον για την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις, τα ξένα κεφάλαια,
τη διαμονή και δραστηριοποίηση ξένων κατοίκων στην Ελλάδα,
§ διαμορφώνουν
μικρότερο επιτελικό και αποτελεσματικό κράτος,
§ προχωρούν στην
αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό της δικαιοσύνης,
§ μειώνουν τους φορολογικούς
συντελεστές και περιορίζουν τη φοροδιαφυγή,
§ βελτιώνουν τις
συνθήκες ρευστότητας και αίρουν τους περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων,
§ υλοποιούν τα μεγάλα
έργα υποδομών,
§ αξιοποιούν τους σημαντικούς
πόρους του ΕΣΠΑ και τις διεθνείς επίσημες χρηματοδοτήσεις,
§ μεταφέρουν
παραγωγικούς πόρους από μη εμπορεύσιμες διεθνώς δραστηριότητες σε εμπορεύσιμες,
από τις εγχώριες υπηρεσίες και το Δημόσιο στη Βιομηχανία και την Αγροτική
παραγωγή, από την κατανάλωση στις επενδύσεις και τις εξαγωγές,
§ στοχεύουν στη δημοσιονομική
πειθαρχία παράλληλα με τη βιώσιμη αναδιάρθρωση του Δημοσίου χρέους,
§ συνδυάζουν την
ανάπτυξη με την κοινωνική συνοχή, προστασία και ευκαιρίες και μέρισμα επιτυχίας σε όλους.
§ ενθαρρύνουν την
ιδιωτική κοινωνική ευθύνη, προσφορά και αλληλεγγύη, επιχειρήσεων και ιδιωτών.
Μόνο έτσι η οικονομία θα
επιστρέψει σε ενάρετο κύκλο ανάπτυξης δικαιώνοντας τις θυσίες της κοινωνίας και κυρίως των
ασθενέστερων στρωμάτων που «πληρώνουν το λογαριασμό».
Κυρίες και
Κύριοι,
Κλείνοντας, θα ήθελα ν’
αναφερθώ στις δικές μας ευθύνες.
Οφείλουμε όλοι να αναδείξουμε
και να προβάλλουμε και πρωτίστως η Ελληνική επιχειρηματική κοινότητα, μια νέα εθνική αυτοπεποίθηση με εμπιστοσύνη στις
προοπτικές της χώρας,
με αίσθημα ευθύνης,
με ενεργή συμμετοχή,
δέσμευση,
πίστη και αισιοδοξία για
το μέλλον,
χωρίς μεμψιμοιρίες,
γκρίνιες και μετάθεση ευθυνών σε τρίτους.
Να απαιτούμε αλλά και να
συμβάλουμε,
να διαφωνούμε αλλά και
να προτείνουμε.
Να προβάλουμε και να αξιοποιήσουμε
τα σημαντικά συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας,
την παραγωγική,
δημιουργική Ελλάδα των ευκαιριών και των δυνατοτήτων,
επενδύοντας στη χώρα,
αναλαμβάνοντας
πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στην αποκατάσταση της επενδυτικής προοπτικής και του
κύρους της χώρας εντός και εκτός Ελλάδος.
Ο τραπεζικός τομέας και
η Eurobank, είναι έτοιμοι,
να συνεργαστούν και να
συμβάλουν σ’ αυτό το νέο ξεκίνημα,
σε μια εθνική προσπάθεια
επιστροφής στην κανονικότητα,
την ανάπτυξη,
την παραγωγική
ανασυγκρότηση,
τη χρηματοδότηση της
οικονομίας,
στο άνοιγμα των αγορών,
στην επιτυχή αντιμετώπιση
των προβληματικών δανείων,
στην κοινωνική προοπτική.
Είμαι αισιόδοξος ότι θα
τα καταφέρουμε, αρκεί να έχουμε εμπιστοσύνη στις δυνάμεις μας και στο μέλλον
της χώρας.-
ΟΜΙΛΙΑ ΔΙΕΥΘΥΝΟΝΤΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ EUROBANK
κ. ΦΩΚΙΩΝΑ ΚΑΡΑΒΙΑ
ΕΤΗΣΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΕΥΣΗ ΤΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ EUROBANK
15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016
Αγαπητοί
προσκεκλημένοι
Αγαπητοί μέτοχοι,
Αγαπητοί
συνάδελφοι,
Κυρίες και
κύριοι,
Σας ευχαριστώ για
την παρουσία σας στη σημερινή Ετήσια Τακτική Γενική Συνέλευση της Eurobank. Η φράση αυτή φέτος δεν έχει μόνον τυπικό
χαρακτήρα. Η διοίκηση και οι εργαζόμενοι της Eurobank ευχαριστούμε ειλικρινά εσάς τους μετόχους μας,
για τη στήριξή σας, για τη σταθερή εμπιστοσύνη που δείχνετε σε εμάς και τις
προοπτικές της Τράπεζας. Ιδιαίτερα, δε, για τη διατήρηση αυτής της εμπιστοσύνης
σε συνθήκες εντελώς ακραίες και απρόβλεπτες το προηγούμενο έτος.
Το 2015 στην
Ελλάδα, η πολυετής οικονομική κρίση οξύνθηκε με πρωτόγνωρες εξελίξεις, με
μαζική εκροή καταθέσεων, επιβολή των capital controls και ορατή την
απειλή άτακτης χρεοκοπίας και εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη.
Η συμφωνία του
περασμένου Αυγούστου απέτρεψε το χείριστο σενάριο για τη χώρα. Αμέσως μετά, η
ΕΚΤ διενήργησε ενδελεχή κεφαλαιακό έλεγχο των τεσσάρων συστημικών τραπεζών, με
βάση το αποτέλεσμα του οποίου προσδιορίστηκαν οι κεφαλαιακές ανάγκες κάθε
τράπεζας. Το αποτέλεσμα οδήγησε αφενός στην ανάγκη μιας νέας, σημαντικής
ανακεφαλαιοποίησης της Eurobank, μόλις 15 μήνες μετά την προηγούμενη. Ταυτόχρονα, όμως, ανέτρεψε ριζικά
την εικόνα της Τράπεζας σε σχέση με τον ανταγωνισμό. Από την 4η θέση στον
αντίστοιχο έλεγχο του Νοεμβρίου 2014, η Eurobank αναδείχθηκε ως η ανθεκτικότερη ελληνική τράπεζα,
με τις μικρότερες κεφαλαιακές ανάγκες στο δυσμενές σενάριο του Stress Test, με βάση το οποίο έγινε η ανακεφαλαιοποίηση. Χάρη σε αυτή την επίδοση, τις
προσπάθειες του προσωπικού μας, και τη βελτίωση της εικόνας μας στην πελατεία, τις αγορές και
τους επενδυτές, κατορθώσαμε να καλύψουμε το σύνολο της αύξησης κεφαλαίου €2,039
δισ. αποκλειστικά από ιδιωτικά κεφάλαια. Επαναλαμβάνω ότι αισθανόμαστε βαθιά
την υποχρέωση να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες όσων μας στήριξαν, όλων των
μετόχων μας με ιδιαίτερη μνεία στους βασικούς μας μετόχους.
Στο πλαίσιο αυτό,
επικαιροποιήθηκε με την έγκριση της DG Competition της ΕΕ και
του SSM ένα μεσοπρόθεσμο
επιχειρησιακό σχέδιο, στην υλοποίηση του οποίου δεσμευθήκαμε. Είναι ιδιαίτερα
σημαντικό ότι, λόγω της κάλυψης του συνόλου της ΑΜΚ από ιδιωτικά κεφάλαια, η Eurobank δύναται να διατηρήσει τις διεθνείς
δραστηριότητες και θυγατρικές της, με την προϋπόθεση μιας λελογισμένης μείωσης
ενεργητικού.
Σε εφαρμογή του
παραπάνω επιχειρησιακού σχεδίου, προχωρήσαμε με επιτυχία στην πώληση του 80%
των μετοχών της θυγατρικής μας ασφαλιστικής Eurolife, αναδιαρθρώνουμε το δίκτυο καταστημάτων μας,
σχεδιάσαμε ένα πρόγραμμα εθελοντικών αποχωρήσεων προσωπικού το οποίο
λογιστικοποιήθηκε το δ΄ τρίμηνο του 2015 και θα υλοποιηθεί εντός του τρέχοντος
έτους, και εξετάζουμε τις στρατηγικές επιλογές μας στις χώρες που έχουμε παρουσία.
Ειδικότερα, για
την πώληση της Eurolife,
αρχικά είχε επιλεχθεί η αποεπένδυση μέσω ΧΑ. Κατόπιν, λόγω της συνεχιζόμενης
επιδείνωσης των μακροοικονομικών συνθηκών, αποφασίσαμε τη διεξαγωγή διεθνούς
πλειοδοτικού διαγωνισμού, μέσω της διαδικασίας ιδιωτικοποιήσεων, δηλαδή την
υποβολή προσφορών επί κοινών και προσυμφωνημένων σχεδίων συμβάσεων και ανάδειξη
πλειοδότη με βάση την υψηλότερη τιμή. Στο πλαίσιο αυτό:
• ένα ευρύ δίκτυο 63 πιθανών
επενδυτών ενημερώθηκε για τη Συναλλαγή
• 14 επενδυτές υπέγραψαν συμφωνίες
εμπιστευτικότητας
• πέντε μη δεσμευτικές προσφορές
υποβλήθηκαν μέχρι τον Απρίλιο 2015
Το καλοκαίρι του
2015, η διαδικασία διακόπηκε προσωρινά λόγω των μακροοικονομικών εξελίξεων. Η
διαδικασία επανεκκινήθηκε τον Οκτώβριο. Τρεις από τους πέντε ανωτέρω επενδυτές
προχώρησαν σε οικονομικό και νομικό έλεγχο της Eurolife.
Τελικά, μόνο η Fairfax Financial Holdings υπέβαλε
δεσμευτική προσφορά ύψους €316εκ. για το 80% της Eurolife, που αντιστοιχεί σε 1,00x P/BV (1.06x P/TBV), με βάση τα
οικονομικά στοιχεία της Eurolife 30.9.2015. Οι δύο χρηματοοικονομικοί σύμβουλοί μας, Bank of America Merill Lynch και Mediobanca, έκριναν το προσφερόμενο τίμημα ως εύλογο και
δίκαιο. Με την ολοκλήρωση της Συναλλαγής, που αναμένεται εντός των επομένων
εβδομάδων, η Τράπεζα αυξάνει το δείκτη CET1 κατά περίπου 26 μονάδες βάσης.
Το 2015, παρά την
απώλεια 9 δις ευρώ καταθέσεων και την αντικατάστασή τους από ακριβότερη
χρηματοδότηση μέσω του ELA, η
Τράπεζα πραγματοποίησε βασικά έσοδα προ-προβλέψεων (core PPI) 690 εκ. ευρώ, περίπου όσα και το 2014. Στο αποτέλεσμα αυτό συνέβαλε η
συνέχιση της αποκλιμάκωσης του κόστους των προθεσμιακών καταθέσεων στην Ελλάδα,
από 223 μονάδες βάσης το 2014 σε 154 μονάδες βάσης το 2015 και η περαιτέρω
μείωση του λειτουργικού κόστους κατά 5,8% σε συγκρίσιμη βάση.
Το τελικό
αποτέλεσμα ζημιών 1.18 δις ευρώ, μετά φόρων, διαμορφώθηκε ύστερα από προβλέψεις
ποσού 2.7 δις ευρώ, καθώς λογιστικοποιήθηκε το σύνολο σχεδόν των αποτελεσμάτων
του Asset Quality Review της ΕΚΤ, με αποτέλεσμα η κάλυψη των μη εξυπηρετούμενων εκθέσεων (NPEs) να ανέλθει στο 52.1%, το δεύτερο
υψηλότερο στον κλάδο. Το μεγάλο ύψος των προβλέψεων καθώς και ο δείκτης
κεφαλαιακής επάρκειας 17% στο τέλος του 2015 μας επιτρέπει να διαχειριστούμε τα
μη εξυπηρετούμενα δάνεια πιο αποτελεσματικά το 2016 και τα χρόνια που
ακολουθούν.
Οι διεθνείς
δραστηριότητες συνέβαλαν σημαντικά στα αποτελέσματα του 2015, καθώς επέστρεψαν
στην κερδοφορία για πρώτη φορά από το 2010 και έχουν θετικές προοπτικές. Στη
Βουλγαρία, σε συνεργασία με τις τοπικές και ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές,
προχωρήσαμε στην απόκτηση έναντι συμβολικού τιμήματος ενός ευρώ του δικτύου της
Alpha Bank, απορρόφηση που κατέστησε τη βουλγαρική θυγατρική
μας Postbank την τέταρτη σε
μέγεθος τράπεζα στη χώρα. Η λειτουργική συγχώνευση ολοκληρώθηκε επιτυχώς την
περασμένη εβδομάδα.
Ερχόμενος στις
εξελίξεις του τρέχοντος έτους, η πρόσφατη συμφωνία στο Eurogroup και η ολοκλήρωση της αξιολόγησης - παρά
τις ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί για το μίγμα της οικονομικής πολιτικής -
αίρει μια σοβαρή αβεβαιότητα και δικαιολογεί θετικές προσδοκίες για τη
σταθερότητα στη χώρα. Η επαναφορά του waiver για τα ελληνικά ομόλογα, η βελτίωση των
αποτιμήσεων των ενεχύρων στο ευρωσύστημα, η αναμενόμενη αποκλιμάκωση των
αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, η πιθανή αναβάθμιση της πιστοληπτικής
ικανότητας της χώρας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και η συμμετοχή των
κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα πιστωτικής επέκτασης της ΕΚΤ αποτελούν εξελίξεις
που σωρευτικά θα ενισχύσουν την εμπιστοσύνη της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας
στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Ωστόσο, παρατηρούμε ότι η αντίδραση
της αγοράς μετά την ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν είναι αυτή που αναμενόταν.
Οι αποδόσεις των ΟΕΔ παραμένουν πάνω από 7% ενώ η συμπεριφορά του
χρηματιστηρίου δημιουργεί προβληματισμό, αν και έχει δυσμενώς επηρεαστεί και
από διεθνείς παράγοντες. Αναδεικνύεται ένα έλλειμα εμπιστοσύνης, τόσο ως προς
την προοπτική της πλήρους εφαρμογής του προγράμματος, κάτι που αφορά εμάς, αλλά
και ως προς την ορθότητα του σχεδιασμού του, που κυρίως αφορά τους εταίρους
μας. Τουλάχιστον, σε ότι αφορά τη χώρα μας, η πιστή εφαρμογή των συμφωνηθέντων,
η προώθηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, η
σταδιακή άρση των capital controls, αλλά και η ολοκληρωμένη ενημέρωση της
διεθνούς επενδυτικής κοινότητας από τους αρμόδιους Υπουργούς για αυτά που
πρόσφατα συμφωνήθηκαν και για αυτά που η κυβέρνηση δεσμεύεται να υλοποιήσει
αποτελούν προϋποθέσεις για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Εφαρμογή των
παραπάνω κάνει περισσότερο εφικτή πιθανή αναπροσαρμογή πτυχών του προγράμματος
σε ρεαλιστικότερη βάση, στο μέλλον.
Το οικονομικό,
επιχειρηματικό και θεσμικό περιβάλλον παραμένει ιδιαίτερα απαιτητικό για τον
τραπεζικό κλάδο, όχι μόνον στην Ελλάδα. Ο τραπεζικός κλάδος στην Ευρώπη
αντιμετωπίζει μεγάλες προκλήσεις, τις οποίες περιέγραψε στην ομιλία του ο κ.
Καραμούζης. Επιγραμματικά: το νέο, βαρύτερο κανονιστικό πλαίσιο, ο
αποπληθωρισμός και τα αρνητικά επιτόκια, η επίδραση των τεχνολογικών εξελίξεων
στον κλάδο και η κληρονομιά της κρίσης που επιβαρύνει τους ισολογισμούς
αποτελούν κύριες προκλήσεις. Ειδικότερα, στη νότια Ευρώπη, το μείζον πρόβλημα
αφορά στο ύψος και στη διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο καθένας από
αυτούς τους παράγοντες και πολλαπλασιαστικά ο συνδυασμός τους περιορίζει
δραστικά τη δυνατότητα του τραπεζικού συστήματος να χρηματοδοτεί την πραγματική
οικονομία και, ως εκ τούτου, επιδεινώνει το φαύλο υφεσιακό κύκλο.
Το ελληνικό
τραπεζικό σύστημα είναι αντιμέτωπο με όλες τις παραπάνω προκλήσεις συν το θέμα
της ρευστότητας, ως αποτέλεσμα της πολυετούς δημοσιονομικής κρίσης. Η
αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, προσαρμοσμένων στα δεδομένα της Ελλάδας και
της νοτιοανατολικής Ευρώπης όπου έχουμε παρουσία, είναι οργανικά ενταγμένη στο
στρατηγικό σχεδιασμό της Eurobank.
Ο στόχος μας για
το 2016 είναι η επιστροφή στην κερδοφορία. Ήδη η επίτευξη κερδών για το α΄
τρίμηνο θέτει τη βάση για την υλοποίηση του στόχου για το σύνολο του
έτους. Η επιστροφή στην κερδοφορία έχει
στρατηγική σημασία για την τράπεζα, για μια σειρά από λόγους:
Πρώτον, θα
αναδείξει τη δυνατότητά της να παράγει θετικό οικονομικό αποτέλεσμα όταν οι
εξωτερικές συνθήκες δεν είναι απαγορευτικές.
Δεύτερον, θα
ενδυναμώσει την εικόνα και την αξιοπιστία της τράπεζας έναντι των ευρωπαϊκών
και εθνικών ρυθμιστικών αρχών, των αγορών και της πελατείας, επιβεβαιώνοντας
την επάρκεια και τη δυναμική των ιδίων κεφαλαίων, καθώς και την αξιοπιστία του
επιχειρησιακού σχεδιασμού που έχουμε παρουσιάσει.
Τρίτον, θα
ενισχύσει την εμπιστοσύνη και την αυτοπεποίθηση του προσωπικού στις προοπτικές
της Τράπεζάς μας.
Τέταρτον, θα
βελτιώσει τις δυνατότητες πρόσβασης στις διεθνείς κεφαλαιαγορές για άντληση
κεφαλαίων και την επιστροφή καταθέσεων.
Και, πέμπτον, θα
διαμορφώσει μια ισχυρή ιδιωτική μετοχική βάση με ισχυρούς μετόχους,
δικαιώνοντας την εμπιστοσύνη τους.
Στη βασική μας
εκτίμηση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, αναμένουμε ότι το 2016 τα
έσοδα προ προβλέψεων θα αυξηθούν περισσότερο από 15% και ότι οι προβλέψεις θα
περιοριστούν σε λιγότερο από 2% ως ποσοστό των δανείων μας. Επίσης, αναμένουμε
ο ρυθμός δημιουργίας νέων μη εξυπηρετούμενων δανείων να κυμανθεί κοντά στο
μηδέν για το σύνολο του έτους, και να υπάρξει μείωση του απόλυτου ύψους των δανείων αυτών.
Για να
εξασφαλίσουμε σταθερή επιστροφή στην κερδοφορία θέτουμε τρεις βασικές
προτεραιότητες:
Πρώτον, την
αποτελεσματική διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, με μεγιστοποίηση της
μετατροπής τους σε εξυπηρετούμενα. Στην κατεύθυνση αυτή θα αξιοποιήσουμε τις
σημαντικές προβλέψεις ύψους περίπου €11,5 δισ. που έχουμε συσσωρεύσει τα
τελευταία χρόνια, αλλά και το βελτιωμένο νομικό και θεσμικό πλαίσιο, με ίση
μεταχείριση των συνεργάσιμων πελατών και με διαφανείς, ανοιχτές διαδικασίες.
Ταυτόχρονα, η Τράπεζα οφείλει να υιοθετήσει αυστηρότερη στάση απέναντι στους
στρατηγικούς κακοπληρωτές.
Για το σκοπό αυτό
αξιοποιούμε όλες τις δυνατότητες. Εσωτερικά, έχουμε δημιουργήσει μια ειδική
Γενική Διεύθυνση που ενοποιεί όλη την τεχνογνωσία που έχουμε αποκτήσει στη
διαχείριση μη εξυπηρετούμενου δανεισμού και απασχολεί περίπου 2.500 στελέχη της
τράπεζας. Παράλληλα, προχωρούμε στην αξιοποίηση εξωτερικών πόρων και
συνεργασιών με εξειδικευμένους οίκους, όπως η πρόσφατη συμφωνία με το fund KKR, την υποστήριξη της EBRD και σε συνεργασία με την Alpha Bank. Τέλος, η
δυνατότητα πώλησης μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί μια επιπλέον δυνητική
επιλογή που, τουλάχιστον προς το παρόν, θα εφαρμοστεί επιλεκτικά και για
συγκεκριμένα χαρτοφυλάκια δανείων που έχουν σε μεγάλο βαθμό εξαντλήσει την
αξιοποίηση εναλλακτικών λύσεων. Ήδη, έχουν συμφωνηθεί οι πωλήσεις τέτοιων
χαρτοφυλακίων από τις θυγατρικές τράπεζές μας στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.
Δεύτερη
προτεραιότητα, η επιστροφή των καταθέσεων και σταδιακά η αποκατάσταση της
πρόσβασης στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίου. Περισσότερες καταθέσεις
θα ενισχύσουν την κερδοφορία μας και θα επιταχύνουν την αποπληρωμή των
εγγυήσεων του Δημοσίου και τον περιορισμό του δανεισμού της Τράπεζας από τον ELA, που ήδη έχει μειωθεί σημαντικά, κατά
10,5 δισ. ευρώ τους τελευταίους 11 μήνες. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να επαναλάβω
ότι επιστροφή των καταθέσεων συνδέεται και με τη σταδιακή χαλάρωση των capital controls.
Τρίτη
προτεραιότητα, η ανάπτυξη των εργασιών, καθώς αποδίδουμε ιδιαίτερη έμφαση στη
χρηματοδότηση των υγιών επιχειρήσεων, μικρών, μεσαίων και μεγάλων. Έχουμε
αναλάβει –και θα συνεχίσουμε - σημαντικές πρωτοβουλίες που απηχούν την
μακροπρόθεσμη επιλογή μας για τη στήριξη των εξωστρεφών και καινοτόμων τομέων
της επιχειρηματικότητας. Είμαστε στρατηγικοί εταίροι με τον ΣΕΤΕ σε σειρά
ενεργειών. Με το ύψος του χαρτοφυλακίου μας στον κλάδο, τις σχέσεις με τους
θεσμικούς φορείς, την ποιότητα των εξειδικευμένων υπηρεσιών, η Eurobank αναγνωρίζεται από τους επιχειρηματίες του
χώρου ως «η τράπεζα του ελληνικού τουρισμού». Στηρίζουμε με συνέπεια τον
εξαγωγικό προσανατολισμό των ελληνικών επιχειρήσεων, με το ιδιαίτερα
επιτυχημένο πρόγραμμα επιχειρηματικών συναντήσεων Go International / GoInAthens, τη συνεργασία με τους εξαγωγικούς φορείς και το
πρόγραμμα ενέγγυων πιστώσεων μαζί με σειρά εξειδικευμένων υπηρεσιών προς τους
εξαγωγείς. Τέλος, υποστηρίζουμε την κρίσιμη για το μέλλον της οικονομίας
συνάντηση της καινοτομίας με την επιχειρηματικότητα, μέσα από το διαγωνισμό
Καινοτομίας, που συνδιοργανώνουμε με τον ΣΕΒ, ενώ το πρόγραμμα egg υπήρξε και συνεχίζει πρωτοπόρο στην
ανάδειξη νεοφυών επιχειρήσεων.
Παράλληλα με τις
νέες χρηματοδοτήσεις, εργαζόμαστε για να ενισχύσουμε τα έσοδα από προμήθειες,
αξιοποιώντας ιδιαίτερα τη στροφή που
υπάρχει προς τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και πληρωμές.
Στόχος μας, η Eurobank να είναι πρωτοπόρος στην επόμενη μέρα του
τραπεζικού συστήματος στην Ελλάδα. Αποδίδουμε προτεραιότητα στην εισαγωγή και
εμπέδωση κανόνων εταιρικής διακυβέρνησης που θα προσαρμόζονται πλήρως στις
εποπτικές απαιτήσεις και δεν θα υστερούν στο παραμικρό σε σχέση με τις άλλες
ευρωπαϊκές τράπεζες. Της προσπάθειας αυτής ηγείται, με τις πρωτοβουλίες που σας
περιέγραψε, ο πρόεδρος του Δ.Σ., ο κ. Νίκος Καραμούζης.
Πέρα των παραπάνω
άμεσων προτεραιοτήτων, μεσοπρόθεσμα, δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην απλοποίηση
του Οργανισμού, στο άλμα προς την ψηφιακή εποχή και την περαιτέρω ανάπτυξη
σχέσεων εμπιστοσύνης με τους πελάτες μας και το προσωπικό μας.
Αφιερώνουμε
πόρους και προσωπικό στην απλούστευση τόσο του οργανογράμματος όσο και των
διαδικασιών της Τράπεζας. Υλοποιούμε ήδη ένα φιλόδοξο μακρόπνοο πρόγραμμα προς
το ψηφιακό μετασχηματισμό.
Όλες μας οι
πρωτοβουλίες στηρίζονται στην ποιότητα και το επαγγελματικό ήθος των
εργαζομένων μας. Οι άνθρωποι αυτοί είναι που θα υλοποιήσουν τη στρατηγική μας,
με έμφαση στην καλλιέργεια μακροχρόνιων και αμοιβαία αποδοτικών σχέσεων
συνεργασίας με τους πελάτες. Στηριζόμαστε στους ανθρώπους μας, γιατί αυτοί
υπογράφουν - όπως και στη διαφημιστική μας εκστρατεία - το παρόν και το μέλλον
του οργανισμού.
Κυρίες και κύριοι
Μέτοχοι,
Η ανάγκη συνεχούς
διαχείρισης της κρίσης, που διαρκεί ήδη 7 χρόνια, δεν αποπροσανατολίζει ούτε τη
διοίκηση ούτε το προσωπικό της Τράπεζας από το βασικό στόχο ύπαρξης και
λειτουργίας της Eurobank από
την ίδρυσή της: να είναι η πρωτοπόρα τράπεζα της υγιούς επιχειρηματικότητας,
που θα στηρίζει την ανάπτυξη στην Ελλάδα, στις χώρες στις οποίες
δραστηριοποιείται, μέσα από την χρηματοδότηση και την παροχή υπηρεσιών
προστιθέμενης αξίας στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά, προσφέροντας τα οφέλη
της οικονομικής προόδου στην κοινωνία και δημιουργώντας αξία για τους μετόχους
της.-
