Του Φώτη
Σαραντόπουλου
Επιτρέψτε μου να προσπαθήσω να κωδικοποιήσω τα διδάγματα των τελευταίων εκλογών.
Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι κατέρρευσαν τα κόμματα εξουσίας που κυβερνούσαν από το 1974.
Και το δεύτερο συμπέρασμα είναι ότι δεν προέκυψε ακόμη κάτι καινούργιο ούτε δόθηκε κάποια λύση στα προβλήματα της χώρας.
Ας δούμε τι συνέβη στο κάθε κόμμα. Θεωρώντας ότι στις εκλογές αυτές δεν είχαμε νίκες αλλά πρώτα απ' όλα ήττες, θα γράψω τις σκέψεις μου ανά κόμμα, όχι με τη σειρά των προσφάτων αποτελεσμάτων, αλλά με την σειρά του 2009.
Θα ξεκινήσω λοιπόν από το ΠΑΣΟΚ: Κατέρρευσε.
Από ΘΑΣΟΚ, κατάντησε Σ Α Π Ι Ο Κ
Ας το σκεφτεί ο Βενιζέλος τώρα που ψάχνει για νέο όνομα ... αν και πρώτα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι ο Μανωλιός δεν έχει άλλα ρούχα να φορέσει. Δεν πάλιωσαν τα ρούχα (οι ιδέες) αλλά ο ίδιος ο Μανωλιός.
Η ΝΔ έπεσε τον Μάιο κάτω απότο 20%, παρά την συντριβή του βασικού της αντιπάλου. Και αν νομίσει ότι το σχεδόν 30% που έπιασε τον Ιούνιο αποτελεί νίκη, θα πλανάται πλάνη οικτρά. Αν δεν υπήρχε ο φόβος του να βγει πρώτο κόμμα ο ΣΥΡΙΖΑ, θα έπεφτε ακόμη πιο κάτω.
Είναι σαφές ότι οι ψηφοφόροι τιμώρησαν σκληρά τα κόμματα που ταυτίστηκαν με τη διαφθορά, αλλά και την ανικανότητα. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ είναι σχεδόν αδύνατο να ανακάμψουν (θα πρέπει να απαρνηθούν τον εαυτό τους). Αυτό που μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση στις εκλογές αυτές, ήταν η ιδεολογική ανυπαρξία της αστικής τάξης. Θα μου πείτε ποιας αστικής τάξης; Της νεοπλουτίστικης διεφθαρμένης τάξης που δημιούργησε το ΠΑΣΟΚ; Αυτή, κάνει σχέδια για το πώς θα πλουτίσει από την κατάρρευση της χώρας. Αναφέρομαι στο έντιμο και πατριωτικό κομμάτι της αστικής τάξης, αυτό που (απ' ότι φαίνεται) ηττήθηκε στον "εμφύλιο" των δύο αστικών τάξεων της χώρας. Αυτό το κομμάτι μου έδωσε την εντύπωση ότι παρακολουθούσε απαθές τα τεκταινόμενα από το Κολωνάκι, ξορκίζοντας την επερχόμενη καταστροφή με το να μην την σκέπτεται. Κάτι σαν την Ρώσικη Αριστοκρατία του 1917.
Το ΚΚΕ ομολογώ ότι δεν μπορώ να το αναλύσω. Υποθέτω ότι όλη η πολιτική σκέψη του ξεκινάει και εξαντλείται στην φράση "ΕΝΑ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΚΟΜΜΑ". Ευτυχώς ...
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο νικητής των εκλογών του Ιούνη. Έπειξε θαυμάσια δύο χαρτιά: Το χαρτί του ΤΣΙΠΡΑΣΟΚ, δηλαδή του νέου ΠΑΣΟΚ που συνεχίζει τα "οράματα" του Ανδρέα, χωρίς τους πολιτικούς που ταυτίστηκαν με τη διαφθορά και την οικονομική καταστροφή (το χαρτί που δεν μπορεί να παίξει ο Βενιζέλος, ότι και αν κάνει, όσους και αν διώξει). Το δεύτερο χαρτί του Τσίπρα ήταν η αντιμνημονιακή συσπείρωση.
Σε αυτό θα σταθώ: Επειδή αποδεικνύει την ανικανότητα σκέψης και πολιτικής ανάλυσης των λεγόμενων "μεταρρυθμιστικών δυνάμεων". Που δεν κατάλαβαν ότι ο κόσμος απλά ταύτισε το μνημόνιο με τη διαφθορά και την καταστροφή. Και κανείς δεν μπόρεσε να απαντήσει πειστικά στον διαχωρισμό αυτό μνημόνιο - αντιμνημόνιο.
Θα σταθώ λίγο περισσότερο σε αυτό, αλλά αφού πω πρώτα δυο λόγια για τα υπόλοιπα κόμματα. Πρώτα όμως θα πω για ένα μεγάλο όπλο που πολύ έξυπνα χρησιμοποίησε ο Τσίπρας (και του έχω βγάλει ήδη το καπέλο γι' αυτό). Όταν οι εκτός ΣΥΡΙΖΑ ψάχνανε να βρουν πόσες συνιστώσες έχει, οι οπαδοί του ΣΥΡΙΖΑ έβλεπαν μόνο μία.
Ναι, κυρίες και κύριοι, ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε ΕΝΟΤΗΤΑ που θα έπρεπε να την ζηλεύει το κάθε κόμμα σήμερα. Η Αριστερά έχει κουλτούρα συνεργασίας που ποτέ δεν είχαν οι αντίπαλοί της. Την έχει από τον καιρό του ΕΑΜ αυτή την κουλτούρα (δεν μιλούσε τυχαία ο Τσίπρας για νέο ΕΑΜ, ιδίως όταν απευθυνόταν στην Παπαρρήγα). Ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει ακόμη ενωμένος, και μάλλον γελάει με όλους εμάς που ο ένας μας ξυνίζει και η άλλη μας μυρίζει ...
Ο Καμμένος εκματαλλεύτηκε απλά την ταύτιση της ΝΔ με τη διαφθορά και την ανικανότητά της να εξηγήσει τις όποιες πολιτικές επιλογές της. Η μείωση του ποσοστού του από Μάιο σε Ιούνιο, δεν είναι άσχετη με το ότι κάθε φορά που μιλούσε, φαινόταν ότι δεν ήξερε τι έλεγε.
Η ΔΗΜΑΡ έπαιξε το χαρτί του "είμαι σε όλα μέσα, για να τραβώ από το ΠΑΣΟΚ τώρα που διαλύεται". Δεν είναι τυχαίο που ΣΥΡΙΖΑ + ΔΗΜΑΡ μαζί δεν μάζεψαν όλες τις ψήφους της παλαιάς "ανανεωτικής αριστεράς". Δεν τους ενδιέφερε τόσο
Η ΧΑ είναι η μεγαλύτερη απόδειξη του ότι για πολύ κόσμο η διαφθορά και ο πατριωτισμός είναι σοβαρότατα ζήτήματα, πιο σοβαρά και από ιδεολογίες και πρακτικές. ΘΑ ανέβει κι άλλο στο επόμενο διάστημα. Επειδή κατ' αρχήν εμπνέει σοβαρότητα. Πώς είπατε; Είναι φασίστες; Αυτοί που τους ψήφισαν προτίμησαν τους φασίστες από αυτούς που θεωρούσαν ψεύτες και προδότες. Κατά βάθος είναι τόσο απλό.
Η Δράση και η ΔηΣυ, δηλαδή ο Μάνος και η Ντόρα, αγνόησαν ότι είχαν τη σφραγίδα των "παλαιών πολιτικών" Αν είχαν την στοιχειώδη σοφία (ιδίως ο πρώτος) να μην συμμετέχουν στις πρώτες εκλογές μόνοι τους, είναι πιθανό ότι σήμερα θα συμμετείχαν σε μία Κυβέρνηση με περισσότερες προσωπικότητες.
Η ΔηΞα (Τζήμερος) είναι ιδιαίτερη περίπτωση. Απέρριψε κάθε πρόταση ενότητας, χάριν του οράματος του αρχηγού, όντας εντελώς ανέτοιμη προεκλογικά. Και πώς να είναι, με τόσο λίγα μέλη και στελέχη; Η "πρωτεΐνη" ΕΝΟΤΗΤΑ έλειπε από το DNA της. Και μην μου πείτε για τη συνεργασία ΔηΞα - Δράσης τον Ιούνιο. Επειδή θα διαλυόταν την επομένη των εκλογών.
Προσωπικά, εντυπωσιάτηκα και από τα τόσα "μαγαζάκια" που κατέβηκαν μόνα τους στις εκλογές του Μαΐου. Κρίμα ...
Υποσχέθηκα ότι θα σταθώ περισσότερο στον διαχωρισμό μνημόνιο - αντιμνημόνιο. Από τον διαχωρισμό αυτό, που κυριάρχησε στις εκλογές, πρέπει να βγουν πολλά διδάγματα.
1. Ότι οι υποστηρικτές της διάλυσης του πελατειακού κράτους και των μεταρρυθμίσεων, δεν είχαν ιδέα από προπαγάνδα. (Μήπως προτιμάτε την λέξη "επικοινωνία"; Το αποτέλεσμα δεν αλλάζει.)
2. Ότι οι υποστηρικτές της διάλυσης του πελατειακού κράτους και των μεταρρυθμίσεων, δεν είχαν ιδέα από πολιτική ανάλυση. Δεν κατάλαβαν το απλούστατο: Ότι ο ιδιώτης που έβριζε το μνημόνιο δεν ήταν υπέρ του πελατειακού κράτους, αλλά κατά του διεφθαρμένου κράτους. Μας έφαγε η λεπτομέρεια ... το πόσο % του ελλείμματος ήταν οι μίζες ... ως εκεί. Και κάποιοι κάνανε και το τραγικό λάθος να ονομάσουν "αντιευρωπαϊστές" τους άνεργους και "ευρωπαϊστές" αυτούς που μάζευαν τις ψήφους των βολέμένων. Αν είναι δυνατόν ...
Το ολοφάνερο, ότι ο κόσμος ταύτισε το μνημόνιο με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, αγνοήθηκε.
3. Ότι οι ιδεολογίες ξεπερνιώνται κάθε φορά που τα προβλήματα είναι τεράστια και οι καταστάσεις κρίσιμες. Όποιος προσπαθήσει να αναλύσει ιδεολογικά το αποτέλεσμα είναι μακριά νυχτωμένος. Οι ιδεολογικές διαφορές, φιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες, σοσιαλιστές, κομμουνιστές κλπ, αυτά είναι για συστήματα που λειτουργούν. Όχι για κοινωνίες σε διάλυση.
4. Ο δικομματισμός ούτε νίκησε ούτε ηττήθηκε. Κατ' αρχήν επειδή με 7 κόμματα στη Βουλή, και 3 εκτός λόγω συστήματος, δεν μπορούμε σήμερα να μιλούμε για δικομματισμό. Και κατά δεύτερον, επειδή ο δικομματισμός δεν είναι παράλογος, σαν πολιτική πραγματικότητα. Υπάρχει από την εποχή που ανακαλύφθηκε η Δημοκρατία. Τότε που οι Αθηναίοι πολίτες χωρίστηκαν σε Αριστοκρατικούς και Δημοκρατικούς.
Στην πραγματικότητα, σε ένα σύστημα που λειτουργεί ομαλά, πάντα θα υπάρχουν αυτοί που θα λένε ότι η ευημερία του λαού πετυχαίνεται με την πιο σωστή διαχείριση των δημοσίων πραγμάτων ("RES PUBLICA") και αυτοί που θα λένε ότι πετυχαίνεται με την σωστότερη διανομή του πλούτου (ΚΡΑΤΟΣ του ΔΗΜΟΥ). Ουσιαστικά πρόκειται για μία πανάρχαιη διαμάχη, για τον πρέπει οι κυβερνώντες να δίνουν προτεραιότητα στο να κάνουν το ΣΩΣΤΟ ή στο να κάνουν το ΔΙΚΑΙΟ. Δυστυχώς, αυτά τα δύο συνήθως δεν ταυτίζονται.
Το ότι στις εκλογές αυτές, παρ' όλο που καταποντίστηκαν τα κόμματα του πελατειακού κράτους, δεν εμφανίστηκε τελικά μία πραγματικά νέα δύναμη ελπίδας, οδηγεί στο κυριώτερο δίδαγμα:
Ότι δεν ξέρουμε ακόμη να μιλάμε, δεν ξέρουμε να εμπνέουμε, δεν καταφέραμε να μετατρέψουμε τις ιδέες μας σε ΟΡΑΜΑ. Και ότι όσον αφορά την πρακτική δουλειά ... προτιμήσαμε την κουβέντα μεταξύ μας, παρά με αυτούς που έπρεπε να πείσουμε ...
Είναι αυτό ελιτισμός; Εγώ θα το έλεγα πολιτική απειρία που ψάχνει να βρει δικαιολογίες ...
Τα παθήματα, ας γίνουν μαθήματα.
