'Αρθρο του Βασίλη Μπαλάφα
από την εφημερίδα "ΣΗΜΕΡΑ"
του Σαββάτου, 11 Φεβρουαρίου 2012,
σελίδα 7 :
Στα χρόνια της μεταπολίτευσης η πολιτική ζωή του τόπου – και όχι μόνο – έχει μάθει να λειτουργεί με μια περίεργη λογική «επετηρίδας». Φαινομενικά, όλα «ρυθμίζονται» με βάση έναν ηλικιακό χάρτη προτεραιοτήτων σε κάθε σχεδόν επίπεδο δραστηριότητας στα κοινά. Στους συνδικαλιστικούς φορείς, στην αυτοδιοίκηση, στα κόμματα, στις διοικητικές δομές της χώρας, ο καθένας έπρεπε να περιμένει τη «σειρά» του. Η «επετηρίδα» μπορούσε να σπάσει μόνο υπό κάποιες πολύ ισχυρές προϋποθέσεις που μικρή σχέση είχαν με κάποια αξιοκρατική διαβάθμιση ή έστω ένα πλαίσιο αξιολογούμενων, διακριτών ικανοτήτων και δεξιοτήτων. Κύριες προϋποθέσεις για την αποφυγή της «σειράς» ήταν οι διάφορες συγγενικές ή άλλου τύπου «εκλεκτές» σχέσεις με τους πρώτους – ηλικιακά και ιεραρχικά – κρίκους της αλυσίδας, ή ένα ιδιαίτερα υψηλό προσωπικό οικονομικό επίπεδο μέσω του οποίου μπορούσαν να καμφθούν οι δικλείδες ασφαλείας της «επετηρίδας», να χαλαρώσουν και εν τέλει να υποχωρήσουν.
Εν πολλοίς η ελληνική κοινωνία αυτή τη διαδικασία την αποδέχθηκε και τη συντήρησε με την ψήφο της. Το ίδιο έπραξαν και σε μεγάλη κλίμακα οι νέοι άνθρωποι κάθε εποχής σε αυτή τη μεταπολιτευτική περίοδο, αποδεχόμενοι με διάφορες συμπεριφορές τους αυτή την πραγματικότητα.
Κατά περιόδους υπήρξαν ελάχιστες εξαιρέσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα, με τη διαφορά ότι και αυτές με τον καιρό απορροφήθηκαν, καθώς λειτούργησαν ως πρώτος κρίκος σε μια νέα, δική τους αλυσίδα. Δεν τους άρεσε δηλαδή η «επετηρίδα», μέχρι να δημιουργήσουν τη δική τους !
Υπάρχει και ένα άλλο, πολύ σημαντικό στοιχείο, το οποίο φυσικά δεν είναι άσχετο με τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν σήμερα στη χώρα. Οι νέοι άνθρωποι – κάθε περιόδου – μπήκαν σε ένα παιχνίδι εξόντωσης των διπλανών τους και αυτό το έπραξαν σε κάθε συντεταγμένη «ομάδα» στην οποία δραστηριοποιήθηκαν. Δεν συζητάμε δηλαδή ότι αντιτάσσονταν σε κάποιον «αντίπαλο», σε κάποιον που είχε διαφορετικές ιδεολογικές προσεγγίσεις, διαφορετικές συλλογικές επιδιώξεις ή άλλες αντιλήψεις. Αντιτάσσονταν στον συνοδοιπόρο τους, στον όμορο, στον διπλανό. Και το έκαναν χωρίς κανένα ίχνος αξιολόγησης, αξιοκρατικής διάθεσης, αποτίμησης συνέπειας, στάσης ή προσφοράς.
Ήταν αναμενόμενο και αναπόφευκτο ότι κάποια στιγμή θα βρίσκονταν μπροστά στο τίμημα αυτών των νοοτροπιών.
Όπως για παράδειγμα, το ελληνικό Κοινοβούλιο εξελίχθηκε, στο πέρασμα του χρόνου, σε ένα «κλειστό» κλαμπ συγκεκριμένων επαγγελματικών κλάδων, οικονομικά επιφανών ή ακόμα και συγγενών, που νομοθετούσαν σε μεγάλο βαθμό, με βάση τις δικές τους «ιδιαιτερότητες», έτσι και σε ό,τι αφορά στις ηλικιακές «επετηρίδες», διαμορφώθηκε μια επικρατούσα άποψη, στην οποία κυριάρχησε ως βασικό κριτήριο η «αρχαιότητα», έναντι άλλων, πολύ σημαντικότερων. Με αυτό τον τρόπο νομοθετήθηκαν πολλά, που αφορούσαν στους νέους της κάθε εποχής, υπό την οπτική όμως ανθρώπων που είχαν μεγάλη ηλικιακή διαφορά, χωρίς να μπορούν – σε πολλές περιπτώσεις – ν’ αντιληφθούν τις απαιτήσεις ή τις συνθήκες στον τρέχοντα χρόνο, συνθήκες που στην εποχή μας αλλάζουν με ιλιγγιώδεις ταχύτητες και ενσωματώνουν μεταβολές και τεχνολογίες που είναι έως και δυσνόητες σε ανθρώπους που δεν είναι πλήρως εξοικειωμένοι και εναρμονισμένοι, μεταξύ άλλων και λόγω ηλικίας.
Σήμερα, η νέα γενιά, και με δική της ευθύνη, βρέθηκε και πάλι τελείως εκτός των κέντρων αποφάσεων, σε μια καθοριστική περίοδο για τον τόπο, σε μια περίοδο που αποφασίζονται θέματα που θα «δεσμεύσουν» τη χώρα για τουλάχιστον δύο δεκαετίες.
Είναι προφανές ότι η κάθε γενιά αναλαμβάνει τις ευθύνες της έναντι της ιστορίας και των επόμενων γενεών. Καμιά γενιά δεν επιτρέπεται να βγάζει τον εαυτό της από το κάδρο του καταμερισμού σε οποιαδήποτε κοινή προσπάθεια για τη χώρα.
Έχω την εντύπωση όμως, ότι αυτή την περίοδο, άνισα και άδικα, η νέα γενιά φορτώνεται με δυσανάλογο βάρος για το μέλλον της χώρας, χωρίς να έχω καμία διάθεση ν’ αρνηθώ τη συμμετοχή της στον κοινό αγώνα. Οι συνθήκες όμως που της διαμορφώνουν είναι πολύ σκληρές, κοινωνικά άδικες, χωρίς προοπτική. Λένε ότι η Ελλάδα έχει πρόβλημα υπογεννητικότητας, λένε ότι οι νέοι δεν δημιουργούν οικογένειες, λένε ότι οι νέοι επιλέγουν να μένουν με τους γονείς τους για να μην επιφορτίζονται με τα κόστη μιας αυτόνομης διαβίωσης. Ας κοιτάξουν τι νομοθετείται γενικώς σε θέματα εργασίας, πρόνοιας, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και θα καταλάβουν εύκολα το γιατί.
Η νέα γενιά οφείλει ν’ αλλάξει, να βγει μπροστά από όποιο μετερίζι κρίνει ο καθένας ότι τον εκπροσωπεί. Οφείλει ν’ αποφύγει τη λογική του «όλοι ίδιοι είναι», οφείλει ν’ αποκτήσει αίσθημα ευθύνης και όχι ενοχικά σύνδρομα για λάθη άλλων. Οφείλει να μη δειλιάσει, να μη μεμψιμοιρήσει, να μην καθίσει θεατής στον «πάγκο» ή να βολευτεί στη θεωρία της αποχής. Τότε μπορεί να πάρει ορισμένα πράγματα στα χέρια της.
Η κοινωνία και η περόνη
Αυτές τις μέρες ειπώθηκαν πολλά και έχω την αίσθηση ότι τον επόμενο καιρό θα διαβάζουμε διάφορα από ανθρώπους που εμφανίζονται υπέρμαχοι, υποκινητές, αλλά «θεωρητικοί» μιας πιθανής, ολικής κοινωνικής έκρηξης. Μετά από δύο χρόνια κατά τα οποία λοιδορούσαν τον Σαμαρά για τη στάση του, την έγκαιρη προειδοποίησή του ότι η πολιτική που εφαρμοζόταν οδηγούσε σε αδιέξοδο, τις συνεχείς εκκλήσεις του για μεταρρυθμίσεις και αναπτυξιακές πολιτικές, σήμερα έρχονται να τον κατακρίνουν με την ίδια σφοδρότητα για την απόφασή του προ του αδιεξόδου και των απαράδεκτων πιέσεων από όλες τις πλευρές.
Ο Σαμαράς έκανε συνειδητά μια πολιτική επιλογή. Διάλεξε να μην τραβήξει την περόνη σε μια κοινωνία που ήδη βρίσκεται σε απόγνωση. Διαπραγματεύτηκε για να σώσει όσα νόμιζε εκείνος σωστά (και εδώ μπορεί να διαφωνήσει ο οποιοσδήποτε ως προς τι έπρεπε πιθανώς να προταχθεί) και επέλεξε πολιτικά να μη βαρέσουμε κανόνι, διατηρώντας τις διαφωνίες του τις οποίες ελπίζω ότι θα τις υπερασπιστεί σύντομα από πολύ πιο ισχυρή, θεσμικά, θέση. Η ιστορία θα τον κρίνει γι’ αυτό.
Όποιος λοιπόν είναι τόσο "επαναστάτης" όσο λέει, ας βγει τώρα, να τραβήξει την περόνη και να πέσει με το κορμί του πάνω στην χειροβομβίδα για να σώσει τον διπλανό του. Ποιος όμως θα το κάνει αυτό ; Αυτοί που πανηγύριζαν όταν κάτι κοβόταν από τους διπλανούς τους ; Αυτοί που έφεραν κάθε κομμάτι της κοινωνίας απέναντι στο άλλο ή οι διάφοροι που πήγαιναν στις "πλατείες" για να φάνε καλαμπόκι και μαλλί της γριάς και να τραβήξουν φωτογραφίες για να τις βάλουν στο facebook, θεωρώντας αξιοθέατο το ότι για μια φορά στη ζωή τους "αναμείχθηκαν" με τον λαό ;
Όπως και να έχει, θα περιμένω να δω αν και οι κοινωνικοί εταίροι, ιδιαίτερα στον ιδιωτικό τομέα όπου έχουν το δικαίωμα της επιλογής, θα εφαρμόσουν αυτό για το οποίο «κόπτονταν». Αν δηλαδή δεν θα δώσουν τον «κατώτατο» μειωμένο στους εργαζομένους τους …
Το θολό τοπίο της επόμενης μέρας
Δεν μπορώ να γνωρίζω τι θα συμβεί την Κυριακή ή τι θα γίνει τελικά με τους «φωστήρες» του Eurogroup που νομίζουν ότι η Ελλάδα είναι μόνο ήλιος, θάλασσα, κρασιά, καλαμαράκια, παραλίες, συρτάκι και μπουζούκι.
Έχω την αίσθηση ότι ακόμα και τώρα θα ψάξουν δικαιολογίες για να μην πράξουν τελικά όσα οι ίδιοι υπέδειξαν. Σε αυτή την περίπτωση θα αποδειχθεί ότι απλώς έψαχναν κάποιον στην Ελλάδα για να του φορτώσουν τον κοινό τους – ως φαίνεται – πόθο για άτακτη χρεοκοπία της, την έξοδό της από το ευρώ και την περιθωριοποίηση της από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ελλάδα δείχνει να μην τους προσφέρει απλόχερα αυτόν τον «κάποιον» και δείχνουν σαστισμένοι και αποσυντονισμένοι.
Ό,τι και να συμβεί όμως με την Ελλάδα, πολύ σύντομα, η φωτιά θα φτάνει όλο και πιο κοντά στη δική τους πόρτα και θα αναγκαστούν με πολύ σκληρό τρόπο ν’ αναθεωρήσουν μια πολιτική που συντείνει σε πολεμικό τοπίο μετά από βομβαρδισμό.
Αυτό δεν δικαιώνει τους «θεωρητικούς» της χρεοκοπίας στην Ελλάδα για έναν απλό λόγο. Νομίζω ότι και αυτοί είναι «υποκριτές» ως προς την ίδια τους την άποψη. Δεν λένε ποιος θα διαχειριστεί τη χώρα υπό συνθήκες πτώχευσης, δεν παρουσιάζουν πλάνο διατήρησης των κοινωνικών δεσμών, κάνουν συμβόλαια στις τηλεοράσεις και στα ραδιόφωνα παρουσιάζοντας εκπομπές για να βγάλουν κάνα ευρώ, πουλώντας ουσιαστικά την πραμάτεια των θεωριών τους.
Μαθαίνω ότι μερικοί από εκείνους που παρουσιάζονται ως φανατικοί της λύσης (!) της χρεοκοπίας είναι άνθρωποι που δεν έχουν να χάσουν τίποτα, που τα παίζουν όλα για όλα. Που είναι πνιγμένοι στα χρέη από επιχειρηματικές κινήσεις που έχουν κάνει, που φλερτάρουν με πλειστηριασμούς, που θεωρούν ότι ο δικός τους οικονομικός θάνατος πρέπει να σημάνει και τον θάνατο όλων. Αν ισχύει αυτό, τότε μιλάμε για μαφία.
Δείτε το απόκομμα της εφημερίδας στο scribd, εδώ.
Βασίλειος Μπαλάφας
vasileios[at]balafas.gr
vbalafas.blogspot.com
