Πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη του διάσημου Βρετανού Πολιτικού Επιστήμονα και Κοινωνιολόγου, Colin Crouch, φιλοξενεί το γερμανικό περιοδικό Cicero, δια της οποίας αναφέρεται στην λάθος πολιτική που ακολουθήθηκε στην Ελλάδα, στην «μικρή ελίτ που κατέχει την χώρα μας», στον αποτυχημένο φιλελευθερισμό αλλά και σε εγχώρια θέματα της γερμανικής πολιτικής.Ο Colin Crouch θεωρεί ότι στην Ευρώπη βιώνουμε μια νέα δύναμη του νεοφιλελευθερισμού. Τυπικό παράδειγμα θεωρεί την χώρα μας, την οποία χαρακτηρίζει «εκροή ενός ατόφια δογματικού νεοφιλελευθερισμού». Στην Ελλάδα η οικονομική επιτυχία αξιολογείται αποκλειστικά με μέτρο την απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, την ώρα που ελάχιστη έμφαση δίδεται στις δομικές μεταρρυθμίσεις. Θεωρεί ότι στην ευρωπαϊκή πολιτική υπάρχει ένας μόνιμος υπερτονισμός νεοφιλελεύθερων μέτρων, κάτι που είναι φυσικό αλλά μόνο μέχρι ενός σημείου, όταν δηλ. συνδυάζεται με τις απαραίτητες δόσεις κοινωνικές πολιτικής. Κατά την κρίση όμως σημειώνεται αταβιστική επιστροφή σε ατόφιο νεοφιλελευθερισμό. Ο διάσημος Πολιτικός Επιστήμονας αξιολογεί την κρίση που ζούμε ως το καλύτερο παράδειγμα για την επιβίωση του νεοφιλελευθερισμού.
Ερωτώμενος για την αντίθετη πορεία που ακολουθεί ο κύριος εκπρόσωπος του νεοφιλελευθερισμού στη Γερμανία, δηλ. το κόμμα FDP που καταρρέει στις δημοσκοπήσεις, ο Colin Crouch θεωρεί ανεξήγητη την προηγούμενη άνοδό του. Οι Γερμανοί έχουν επίγνωση, πιστεύει, της αξίας του κοινωνικού κράτους και δεν θέλουν να το χάσουν. Διεθνείς οργανισμοί, όπως το ΔΝΤ, έχουν διαπιστώσει ότι οι κοινωνικές ανισότητες στις ΗΠΑ και σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι τόσο μεγάλες, που απειλούν την οικονομία και αυτό είναι κάτι εντελώς καινούργιο.
Σε μια πραγματική, ανόθευτη αγορά, ισχυρίζεται εξάλλου, θα υπήρχαν μεν ανισότητες αλλά αυτές θα ήταν μικρότερες λόγω του υγιούς ανταγωνισμού. Ο τωρινός νεοφιλελευθερισμός δεν αποτελεί οικονομία της αγοράς, αλλά οικονομία των μεγάλων, σχεδόν μονοπωλιακών καρτέλ, γεγονός που αντιτίθεται πλήρως στην αγορά. Ζούμε ένα μείγμα πολιτικής και οικονομικής δύναμης, που είναι συνέπεια της συγκέντρωσης του πλούτου. Και αυτό είναι ενάντιο στις αγορές, γιατί σε μια οικονομία της αγοράς δεν θα έπρεπε να υπάρχει ένα τέτοιο μείγμα.
Όπως ο Colin Crouch καταλαβαίνει τον φιλελευθερισμό, σε αυτόν υπάρχει πάντα η πιθανότητα της αποτυχίας και του απρόβλεπτου. Δεν υπάρχει κανένα μεγάλο κράτος που τα σχεδιάζει όλα. Τα προβλήματα δημιουργούνται όταν ο φιλελευθερισμός μετατρέπεται σε δόγμα, που δεν επιδέχεται διορθώσεων. Το πού οδηγεί αυτό το βλέπουμε σήμερα.
Στην ερώτηση αν πιστεύει ότι η Ευρώπη έμαθε από τα λάθη της, απαντά ότι οι πολιτικοί της όντως κάτι έμαθαν, αλλά τα συμπεράσματα που εξήχθησαν ήταν αλληλοσυγκρουόμενα. Η πολιτική από μόνη της είναι σύνθετη, όμως σε περιόδους κρίσης ακόμα δυσκολότερη. Το μάθημα της παρούσας κρίσης είναι κατ’ αυτόν ότι οι χρηματοπιστωτικές αγορές χρειάζονται παγκόσμια ρύθμιση. Εξίσου σημαντική είναι η διαπίστωση ότι ο ένας χρειάζεται τον άλλο στην Ευρώπη. Δεν είναι τα κράτη αυτά που βρίσκονται σε ανταγωνισμό μεταξύ τους, αλλά οι επιχειρήσεις, οι οποίες ανταγωνίζονται για μερίδιο στην αγορά. Η Γερμανία έχει ανάγκη από εκείνους που αγοράζουν τα εμπορεύματά της. Αν οι άλλοι δεν έχουν χρήματα για να το κάνουν, τότε ούτε οι Γερμανοί μπορούν να πουλήσουν. Υπάρχει επομένως μια αμφίπλευρη εξάρτηση, με συνέπεια την ανάγκη ο ένας να στηρίζει τον άλλο. Οι άνθρωποι όμως μαθαίνουν από την κρίση, όπως πιστεύει, ακριβώς το αντίθετο.
Με αφορμή ερώτημα για την δυσκολία της θέσης της Καγκελαρίου Merkel, η οποία καλείται να πείθει τους Γερμανούς να στέλνουν δισεκατομμύρια στην Ελλάδα, ο Colin Crouch προχωρά σε σημαντικές κρίσεις για την χώρα μας.
Θεωρεί κατ’ αρχάς την βοήθεια προς την Ελλάδα σωστή απόφαση. Η χώρα μας αποτελεί κατ’ αυτόν χαρακτηριστικό παράδειγμα σύνδεσης πολιτικής και οικονομικής δύναμης. Υπάρχει μια μικρή ελίτ. Η ελίτ αυτή κατέχει τη χώρα μας, την πολιτική, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Δεν πληρώνει καθόλου φόρους. Το σύνολο της περιουσίας της βρίσκεται στο εξωτερικό. Οι μοναδικοί που πληρώνουν στην πραγματικότητα φόρους είναι αυτοί που απασχολούνται στον δημόσιο τομέα και κάποιες μικρές επιχειρήσεις. Επομένως, είναι απολύτως ορθό να απαιτεί κανείς την αλλαγή συμπεριφοράς από τους Έλληνες. Αλλά ποια είναι η ελπίδα που τους δίνεται; Τους λέγεται μονίμως να διαλύσουν το κοινωνικό τους κράτος. Όμως έτσι δεν μπορούν να οικοδομήσουν καμία μοντέρνα οικονομία. Η Ελλάδα χρειάζεται βοήθεια για να αλλάξει το κρατικό της μοντέλο. Αυτό χρειάζεται, όπως λέει, πολύ ευρύτερες παρεμβάσεις στην αυτονομία ενός ανεξάρτητου ωστόσο κράτους.
Ο Colin Crouch, αφού αναφέρεται στην κρίση στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά και στη συμβολή των τραπεζών στην κρίση, κλείνει με μια εκτίμηση για την πορεία της ηπείρου μας.
«Η Ευρώπη δεν θα γίνει θρύψαλα, αλλά ίσως εξασθενήσει. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα, η Ευρώπη να αναπτυχθεί ομοσπονδιακά και να γίνει έτσι δημοκρατικότερη. Αν ξεκινήσουμε να ενδυναμώνουμε την Ευρώπη, θα ενισχύσουμε μέσω αυτού και τη Δημοκρατία».
Ο Colin Crouch έγινε παγκοσμίως διάσημος με το έργο του «ΜεταΔημοκρατία».
ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ / ysterografa.gr
