Κορυφαίος σταθμός στην πορεία του Ελληνικού Έθνους, αλλά και ολόκληρου του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, αποτελεί η Μάχη του Μαραθώνα όπου οι Έλληνες εμπόδισαν τους Πέρσες να εισβάλλουν στην Ευρώπη. Φέτος συμπληρώνονται 2500 χρόνια από την κοσμοϊστορική Μάχη το 490 π. Χ. , μια από τις κρισιμότερες μάχες του αρχαίου κόσμου, η έκβαση της οποίας επηρέασε καθοριστικά την ιστορία της Ελλάδος και της Ευρώπης.
Στην έκβαση της μάχης υπέρ των Ελλήνων καθοριστική σημασία είχαν δυο παράγοντες: η στρατηγική ιδιοφυΐα του Μιλτιάδη, που εφάρμοσε μια εξαιρετική τακτική πολέμου, αλλά και οι οπλίτες που με απόλυτη πειθαρχία υπάκουσαν στο σχέδιο μάχης του στρατηγού και αισθάνονταν ελεύθεροι πολίτες μιας δημοκρατικής πολιτείας που πολεμούσαν για την ελευθερία τους.
Η έκβαση της μάχης επιτάχυνε τις διεργασίες για τη διεύρυνση των δημοκρατικών θεσμών στην Αθήνα και για την αντίστοιχη υποχώρηση της τυραννίας σε πολλές ελληνικές πόλεις. Κυρίως όμως, ενίσχυσε τη διάθεση όλων των Ελλήνων να συνεργασθούν για να αντιμετωπίσουν τον κοινό κίνδυνο από την Ανατολή.
Η Μάχη του Μαραθώνα, εκτός από πολεμικό γεγονός ήταν και ένα μάθημα πολιτισμού του πολέμου, γιατί οι Αθηναίοι, μετά την μάχη, συνέλεξαν τους νεκρούς Πέρσες, τους τίμησαν και τους ενταφίασαν (ο τάφος τους δεν έχει βρεθεί). Ο Μαραθώνας έθεσε και τα θεμέλια του μετέπειτα Αθηναϊκού πολιτισμού, γιατί, όπως είπε και ο Κωστής Παλαμάς «Οι Μαραθώνες γεννούν τους Παρθενώνες».
Για την ευρωπαϊκή διανόηση, ο Μαραθώνας αντιμετωπίζεται ως φορέας του μεγαλείου της μάχης και των πρωταγωνιστών της. Ο Διαφωτισμός και η Γαλλική Επανάσταση επανέφεραν στο ιδεολογικό προσκήνιο την αρχαία ελληνική δημοκρατία και κατοχύρωσαν τις Θερμοπύλες, τη Σαλαμίνα, τις Πλαταιές και τον Μαραθώνα ως τόπους θεμελίωσης της δημοκρατικής ελευθερίας για ολόκληρη την Ευρώπη.
Η Μάχη του Μαραθώνα έγινε σημείο αναφοράς κατά την αρχαιότητα, λειτούργησε ως πρότυπο στον αγώνα εναντίον των Τούρκων, υπήρξε πηγή έμπνευσης για λόγιους, ποιητές, και ζωγράφους μέχρι τις ημέρες μας ενώ ο θρύλος του «μαραθωνοδρόμου» Φειδιππίδη που έτρεξε την διαδρομή 42 χλμ., από τον Μαραθώνα μέχρι την Αθήνα , για να μεταφέρει το χαρμόσυνο μήνυμα της νίκης των Αθηναίων επηρέασε και την ιστορία του Αθλητισμού καθώς επέβαλε και καθιέρωσε τον Μαραθώνιο Δρόμο ως Ολυμπιακό αγώνισμα στίβου, στους Ολυμπιακούς Αγώνες των νεότερων χρόνων,για να τιμηθεί η Ελλάδα, με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων, στην Αθήνα το 1896.
Την εικαστική αποτύπωση του Μαραθώνα κατά τον 19ο αιώνα δυσκόλεψε όμως, η έλλειψη μνημειακού αρχιτεκτονήματος στην περιοχή. Ο τύμβος των Αθηναίων ήταν απλά ένας όγκος εδάφους κι όχι ένα αξιόλογο έργο. Παρʼ όλα αυτά, αν και η πιστή αναπαράσταση του χώρου ως φυσικού περιβάλλοντος δεν παρουσιάζει κάποιο ενδιαφέρον, η αποτύπωση της πνευματικότητας του τόπου και της ιστορίας του ήταν το πραγματικό ζητούμενο το οποίο με τα χρόνια ολοκληρώθηκε και διαδόθηκε σε κάθε γωνιά του κόσμου.
Σε όλες τις Στρατιωτικές Σχολές του κόσμου, η Μάχη του Μαραθώνα αποτελεί ιδιαίτερο κεφάλαιο μαθήματος της πολεμικής τακτικής. Οι αλλοδαποί στρατιωτικοί ανωτέρων βαθμών, όταν έρχονται στην Ελλάδα, δεν παραλείπουν ποτέ να επισκεφθούν τον Μαραθώνα και το πεδίο της μάχης.
Με αφορμή την επέτειο για τα 2.500 χρόνια από τη Μάχη του Μαραθώνα, το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων διοργανώνει έκθεση με τίτλο «Η Μάχη του Μαραθώνα: Ιστορία και Θρύλος» από τις 17 Ιουνίου. Μια από τις κρισιμότερες μάχες του αρχαίου κόσμου, γίνεται αφορμή για μια εικαστική έκθεση αλλά και για μια αναδρομή στο παρελθόν.
Μέσα από ψηφιακές αναπαραγωγές, αντίγραφα αρχαίων αντικειμένων, οπτικοακουστικό υλικό και διαδραστικές εφαρμογές, η έκθεση «Η Μάχη του Μαραθώνα: Ιστορία και Θρύλος» παρουσιάζει τους δύο αντίπαλους κόσμους, τον ελληνικό και τον περσικό, αλλά και τη σημασία της νίκης των Ελλήνων τόσο κατά την αρχαιότητα όσο και στη σύγχρονη εποχή.
Το υλικό της έκθεσης παραχωρήθηκε από πολλούς φορείς όπως το Αρχαιολογικό Μουσείο Μαραθώνα, το Μουσείο Ολυμπίας, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Μουσείο Ακροπόλεως, το Βρετανικό Μουσείο, το Μουσείο της Πόλης της Μπρέσια, την ΕΡΤ τη Γεννάδειο Βιβλιοθήκη και συλλέχθηκε για την πραγματοποίηση μίας ολοκληρωμένης έκθεσης.
Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν από τον Πρόεδρο της Βουλής, Φίλιππο Πετσάλνικο τη Δευτέρα 21 Ιουνίου.
Πληροφορίες: Νέος Εκθεσιακός Χώρος του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων, Λεωφόρος Αμαλίας 14, Σύνταγμα, 210 3735109 210 3735109 , http://foundation.parliament.gr. Είσοδος ελεύθερη
