Παράλληλα ανευρέθησαν πολλές πινακίδες Γραμμικής Β’ γραφής, της πρώτης δηλαδή καταγραφής της ελληνικής γλώσσας. Οι γραπτές αυτές μαρτυρίες αποτελούν το πολυτιμότερο εύρημα της ανασκαφής, καθώς δίνουν στοιχεία για την πρωτοϊστορία στον ελληνικό χώρο, όπου τα γραπτά τεκμήρια είναι ελάχιστα. Νότια επίσης της λακωνικής πρωτεύουσας, στο λόφο της Αγίας Κυριακής στις Αμύκλες -η δεύτερη αρχαιολογική σκαπάνη της περιοχής- δίνει πιο ολοκληρωμένη εικόνα για το φημισμένο ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα.
«Τα ευρήματα της αρχαιολογικής έρευνας που ξεκίνησε το 2009 στο λόφο του Αγίου Βασιλείου Λακωνίας φέρνουν στο φως κατάλοιπα μυκηναϊκού ανακτόρου. Με την εφαρμογή μεθόδων γεωφυσικής διασκόπησης έχουν εντοπιστεί οικοδομικά κατάλοιπα που εκτίνονται τουλάχιστον σε έκταση 35 στρεμμάτων», σημειώνει στον «Ε.Τ.» η διευθύντρια της ανασκαφής, επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων, Αδαμαντία Βασιλογάμβρου, τονίζοντας παράλληλα πως ο ρόλος του μυκηναϊκού ανακτόρου αποσαφηνίζεται σταδιακά. Η συστηματική ανασκαφή φέρνει επίσης στο φως πινακίδες σε Γραμμική Β γραφή, πολυάριθμα θραύσματα τοιχογραφιών με χαρακτηριστικά μυκηναϊκά θέματα, 29 χάλκινα ξίφη και πολύτιμα μικροαντικείμενα, τα οποία στο σύνολό τους οδηγούν σε συμπεράσματα για τη δημιουργία και την εξέλιξη ενός μυκηναϊκού ανακτορικού κέντρου στη Λακωνία, αποκαλύπτοντας στοιχεία για την πολιτική, διοικητική, οικονομική και κοινωνική οργάνωση της περιοχής.
Η αρχή της εγκατάστασης τοποθετείται στη μεταβατική περίοδο από τη μεσοελλαδική στην υστεροελλαδική-μυκηναϊκή εποχή (17ος- 16ος αι. π.Χ.), στην οποία χρονολογείται το νεκροταφείο κτιστών κιβωτιόσχημων τάφων και απλών λάκκων στην κορυφή του λόφου. «Στην ίδια εποχή χρονολογείται και η πρώτη οικοδομική φάση της εγκατάστασης, η οποία, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, καταστράφηκε στα τέλη 15ου-αρχές 14ου αι. π.Χ. από πυρκαγιά. Μετά την πρώτη αυτή καταστροφή, ιδρύονται νέα ισχυρά και εκτεταμένα ανακτορικά κτίρια», εξηγεί η αρχαιολόγος. Αυτά αναπτύσσονται περιμετρικά μιας μεγάλης κεντρικής αυλής, στις δύο πλευρές της οποίας (νότια και δυτική) έχει αποκαλυφθεί στοά, επί πεσσοκιονοστοιχίας. Σε δωμάτιο του ορόφου της δυτικής Στοάς φυλασσόταν ένα αρχείο του ανακτόρου, η ανασκαφή του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη. Από την αρχαιολογική σκαπάνη ανευρέθησαν πλήθος πινακίδων σε Γραμμικής Β γραφή, της πρώτης δηλαδή καταγραφής της ελληνικής γλώσσας, που συνιστούν «το πολυτιμότερο εύρημα της ανασκαφής, που καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό καθώς εντάσσεται στη σφαίρα της πρωτοϊστορίας για τον ελληνικό χώρο, όπου τα γραπτά τεκμήρια είναι ελάχιστα».
Οι ωμές πήλινες πινακίδες, στις οποίες ήταν χαραγμένα τα κείμενα σε Γραμμική Β γραφή, διατηρήθηκαν χάρη σε πυρκαγιά που επίσης κατέστρεψε τα νέα ανακτορικά κτίρια κατά τον 14ο αι. π.Χ. Στα κείμενα αναφέρονται εκτός από τον τίτλο «άναξ» (ηγεμών), στη γενική πτώση, άνακτος, και παροχές αγαθών σε ιερό ή ιερά, ανδρικά και γυναικεία ονόματα, τοπωνύμια.
Επιπλέον με λατρευτικές-θρησκευτικές πρακτικές συνδέεται ένα από τα κτίρια που ανασκάπτονται σταδιακά, ανατολικά της αυλής, το Κτίριο Α. «Η φωτιά έψησε και διατήρησε σε ικανό ύψος την ωμοπλινθοδομή και την πηλοκονία των εσωτερικών διαχωριστικών τοίχων του, στο οποίο έχουν μέχρι στιγμής ερευνηθεί δέκα δωμάτια», σημειώνει η επίτιμη έφορος Αρχαιοτήτων Αδαμαντία Βασιλογάμβρου. Αυτά περιείχαν πολλά χαρακτηριστικά λατρευτικά αντικείμενα και σκεύη, πολλά μικρά διακοσμητικά αντικείμενα καθώς και σφραγιδόλιθους και αιγυπτιακούς σκαραβαίους. Οι τελευταίοι μάλιστα μαρτυρούν τη σχέση της Λακωνίας με την Αίγυπτο.
Σε ένα δωμάτιο φυλάσσονταν, πιθανόν τακτοποιημένα σε κιβώτιο από οργανικό υλικό, εικοσιένα χάλκινα ξίφη, ενώ κάτω από το δάπεδο ενός άλλου βρέθηκε πυκνό στρώμα από οστά ζώων, αγγεία και πολύτιμα μικροαντικείμενα. Με το στρώμα αυτό είναι πιθανό να σχετίζονται τα υπολείμματα πυρών που εντοπίστηκαν σε ανοικτό χώρο ανατολικά του κτιρίου. Μια μεγάλη ποσότητα θραυσμάτων τοιχογραφιών με χαρακτηριστικά μυκηναϊκά θέματα που βρέθηκαν στην επίχωση ενός δεύτερου κτηρίου (Κτίριο Β) και σε χώρο απόθεσης απορριμμάτων σε αδόμητη περιοχή τεκμηριώνει την ύπαρξη τοιχογραφικού διακόσμου στα ανακτορικά οικοδομήματα. Σύμφωνα με την εκτίμηση της κ. Βασιλογάμβρου «θα προκύψουν νέα στοιχεία σχετικά με τη μυκηναϊκή θρησκεία και ζητήματα γλωσσολογίας και παλαιογραφίας».
ΞΕΝΙΑ ΣΤΟΥΚΑ
xstouka@e-typos.com
