Σε αγώνα δρόμου έχουν επιδοθεί κυβέρνηση και δήμοι προκειμένου να καλυφθεί το χαμένο έδαφος και σε 15 ημέρες να έχουν κλείσει και αποκατασταθεί το δυνατόν περισσότεροι ΧΑΔΑ (Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμάτων) και ως εκ τούτου να μειωθεί ανάλογα το πρόστιμο που έχει επιβληθεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής 'Ενωσης.
Υπενθυμίζεται ότι για τη μη αντιμετώπιση της διαχείρισης των απορριμμάτων έχει επιβληθεί στη χώρα χρηματική ποινή ύψους 14.500.000 ευρώ κάθε εξάμηνο, αρχής γενομένης από τις 2 Δεκεμβρίου του 2014. Σύμφωνα, δε, με τη δικαστική απόφαση υπάρχει δυνατότητα μείωσης του προστίμου κατά 80.000 ευρώ για κάθε ΧΑΔΑ που κλείνει οριστικά και κατά 40.000 ευρώ για τις κλειστές, αλλά μη αποκατεστημένες, χωματερές.
Γι αυτό με εγκύκλιό του, το υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης Περιβάλλοντος και Ενέργειας ζητά από όλους τους δήμους -στη δικαιοδοσία των οποίων λειτουργούν/λειτουργούσαν ΧΑΔΑ- να προβούν άμεσα σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την παύση λειτουργίας και την αποκατάσταση τους και να προσκομισθούν όλα τα απαραίτητα στοιχεία ώστε να επιτευχθεί μείωση του προστίμου.
Την ίδια ώρα, ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης υπογραμμίζει ότι στο πλαίσιο της νέας διακυβέρνησης, η προσπάθεια θα εστιαστεί στους πυλώνες της Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων, της Επαναχρησιμοποίησης, της Ανακύκλωσης και της Ανάκτησης και θα υπάρξει θεσμικό πλαίσιο που θα αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως δυνάμει πόρο και θα ελαχιστοποιεί τη διάθεσή τους στο έδαφος.
Στην κατεύθυνση αυτή, άμεσα ολοκληρώνεται ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων με κατεύθυνση τη δραστική μείωση των σύμμεικτων απορριμμάτων και την προώθηση της αρχής ανακύκλωση-κομποστοποίηση- υπόλειμμα. Όπως επισημαίνει ο κ. Τσιρώνης, η αύξηση των ανακυκλώσιμων, η επανάχρηση και η κομποστοποίηση μπορούν να δημιουργήσουν έως το 2020 περίπου 10.000 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας και κύκλο εργασιών που θα ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ.
Σε εκτενή του έρευνα το Αθηναϊκό Πρακτορείο παρουσιάζει τις ενέργειες που έχουν γίνει ή πρόκειται να αναληφθούν από τους εμπλεκόμενους δήμους, καταγράφει το ιστορικό της «υπόθεσης ΧΑΔΑ», αλλά και τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνονται για μια νέα πολιτική στη διαχείριση των αποβλήτων.
Γράφουν οι: Ηλίας Παλιαλέξης, Απόστολος Μιχαλούδης, Γιώργος Παλαμιώτης, Δημήτρης Μανιατάκος, Ηλίας Κάνιστρας, Αναστασία Καρυπίδου, Άννυ Ταπάσκου, Βασίλης Λωλίδης, Λαμπρινή Παπαδημητρίου, Στρατής Μπαλάσκας, Αντώνης Νομικός και Κώστας Συνετός.
Ανεξέλεγκτη διάθεση, πρόστιμα και χαμένος χρόνος
Δεκάδες χωματερές που λειτουργούν ακόμα ανεξέλεγκτα, πολλές περισσότερες που έχουν κλείσει, αλλά εκκρεμεί η περιβαλλοντική αποκατάστασή τους, και ένα πρόστιμο αρκετών εκατομμυρίων ευρώ που καλείται να καταβάλει ανά εξάμηνο η χώρα εξαιτίας κωλυσιεργίας στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων. Την κατάσταση αυτή αντιμετωπίζει η ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, η οποία επιδίδεται σε αγώνα δρόμου για να καλυφθεί το χαμένο έδαφος ώστε σε 15 ημέρες να έχουν κλείσει και αποκατασταθεί το δυνατόν περισσότεροι ΧΑΔΑ (Χώροι Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων) και ως εκ τούτου να μειωθεί ανάλογα το πρόστιμο που μας έχει επιβάλλει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.
Η Ελλάδα καταδικάσθηκε τον Οκτώβριο του 2005 για τη διάθεση αστικών αποβλήτων σε ΧΑΔΑ και έδωσε προθεσμία για την αποκατάστασή τους έως το τέλος του 2008. Τον Απρίλιο του 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κίνησε προδικαστική διαδικασία για επιβολή χρηματικών κυρώσεων και τον Ιούνιο του 2013 ανακοινώθηκε η εκ νέου παραπομπή της χώρας λόγω μη συμμόρφωσης με την απόφαση του 2005. Τότε, από τους 3.036 ΧΑΔΑ είχαν απομείνει 396, εκ των οποίων οι 90 ενεργοί και οι 306 ανενεργοί, αλλά μη αποκατεστημένοι.
Τον Ιούνιο του 2014, οπότε εκδικάστηκε η υπόθεση, είχαν ήδη αποκατασταθεί πλήρως άλλοι 103 ΧΑΔΑ με αποτέλεσμα να παραμένουν σε λειτουργία 70 ανεξέλεγκτες χωματερές και 223 να είναι ανενεργές, αλλά να απομένει η αποκατάστασή τους. Για τη μη αντιμετώπιση του προβλήματος διαχείρισης των απορριμμάτων επιβλήθηκε στη χώρα μας χρηματική ποινή ύψους 14.500.000 ευρώ κάθε εξάμηνο, αρχής γενομένης από τις 2 Δεκεμβρίου 2014. Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, υπάρχει δυνατότητα μείωσης του προστίμου κατά 80.000 ευρώ για κάθε ΧΑΔΑ που κλείνει οριστικά και κατά 40.000 για τις κλειστές αλλά μη αποκατεστημένες χωματερές.
Κύκλοι του υπουργείου Εσωτερικών εκφράζουν τον προβληματισμός τους για το γεγονός ότι από τον περασμένο Ιούνιο η πρόοδος που έχει επιτευχθεί είναι μικρή. Σχεδόν ένα χρόνο μετά εξακολουθούν να λειτουργούν και οι 70 χωματερές, ενώ προς αποκατάσταση έχουν απομείνει άλλες 174, καθώς αποκαταστάθηκαν 49 κλειστές χωματερές. Με βάση συντηρητικές εκτιμήσεις του υπουργείου, έως την 1η Ιουνίου θα έχουν κλείσει 13 ΧΑΔΑ και θα έχουν αποκατασταθεί άλλοι δύο ήδη κλειστοί. Σύμφωνα με πιο αισιόδοξο σενάριο, εκτιμάται ότι ο αριθμός των χωματερών που θα έχει κατορθωθεί να κλείσουν θα φτάνει τις 28. Εάν επικρατήσει το πρώτο σενάριο τότε στις 2 Ιουνίου η χώρα θα πρέπει να καταβάλει ως δεύτερη δόση του προστίμου το ποσό των 11.440.000 ευρώ, ενώ με το δεύτερο σενάριο το ποσό μειώνεται στα 10.320.000 ευρώ. Συν τοις άλλοις, από 1/1/2016 η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διακόψει τη χρηματοδότηση των εξόδων αποκατάστασης, με αποτέλεσμα να
καλύπτονται πλέον εξ ολοκλήρου με εθνικούς πόρους.
Τα μεγαλύτερα προβλήματα αντιμετωπίζουν δήμοι που διοικητικά ανήκουν στην Περιφέρεια Πελοποννήσου (δεν περιλαμβάνονται οι νομοί Αχαΐας και Ηλείας, όπου ανήκουν στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας), όπου λειτουργεί η μία στις τρεις ανεξέλεγκτες χωματερές (συνολικά 23), ενώ σε άλλες 58 εκκρεμεί η αποκατάστασή τους. Έντονο είναι το πρόβλημα και στο Νότιο Αιγαίο, όπου ακόμη λειτουργούν 16 ΧΑΔΑ και προς αποκατάσταση βρίσκονται άλλοι 27.
Οι ίδιοι κύκλοι του υπουργείου καταλογίζουν τις μεγαλύτερες ευθύνες για αυτή την κατάσταση στις διοικήσεις των δήμων, οι οποίοι άλλωστε έχουν τη σχετική αρμοδιότητα. «Υπό το φόβο του πολιτικού κόστους πολλοί δήμαρχοι απέφευγαν την καυτή πατάτα της διαχείρισης των απορριμμάτων με αποτέλεσμα να έχουν περάσει 10 χρόνια από την εμφάνιση του προβλήματος και ακόμη να πλήττεται η χώρα περιβαλλοντικά και οικονομικά και να είναι υπόλογη στην ΕΕ», τονίζουν. Επιρρίπτουν, επίσης, ευθύνες και στις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες –όπως επισημαίνουν- λειτουργώντας υπό το σύνδρομο «όχι στη δική μου αυλή», συχνά αντιδρούν και πολλές φορές εμποδίζουν την υλοποίηση βιώσιμων
λύσεων.
Στον αντίποδα, βρίσκεται η Ήπειρος όπου δεν λειτουργεί πλέον καμία χωματερή, ενώ σε μία που εκκρεμεί η αποκατάστασή της είναι βέβαιο ότι θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 2 Ιουνίου. Σε πολύ καλή κατάσταση είναι και η Κρήτη, καθώς έως την ανωτέρω ημερομηνία εκτιμάται ότι θα έχει κλείσει ο ένας ΧΑΔΑ που ακόμη λειτουργεί και θα απομείνει η αποκατάσταση άλλου ένα.
Στο υπουργείο Εσωτερικών είναι συνεχείς οι συσκέψεις με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης όλης της χώρας για την αντιμετώπιση του ζητήματος. ο Γενικός Γραμματέας Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων του υπουργείου Εσωτερικών Ευάγγελος Καπετάνιος, ο οποίος εποπτεύει και συντονίζει την όλη διαδικασία έχει ήδη συναντηθεί με δημάρχους των Περιφερειών Στερεάς Ελλάδας, Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης και Νοτίου Αιγαίου, ενώ από σήμερα έως το τέλος του μήνα στην ατζέντα βρίσκονται ανάλογες επαφές με τοπικούς παράγοντες των υπόλοιπων περιοχών.
Η ριζική αλλαγή προτεραιοτήτων πολιτικής και χρηματοδοτήσεων στη διαχείριση των απορριμμάτων
«Το διαχρονικό πρόβλημα της ανεξέλεγκτης διάθεσης των αποβλήτων» δηλώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Γιάννης Τσιρώνης. «Το παραλάβαμε μαζί με μια διπλή καταδίκη από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και αντικατοπτρίζει ανάγλυφα την αποτυχία ενός μοντέλου κακής διαχείρισης που ακολουθήθηκε όλα αυτά τα χρόνια. Και μιλάμε μόνο για τα αστικά στερεά απόβλητα, ενώ γνωρίζουμε καλά ότι ακόμα χειρότερη είναι η κατάσταση στα υγρά απόβλητα και στα επικίνδυνα βιομηχανικά απόβλητα.
Οι τρεις χιλιάδες περίπου χωματερές που υπήρχαν μέχρι πρόσφατα αποτελούσαν την ακραία, πιο άθλια, εκδοχή μιας τακτικής να θάβουμε ως άχρηστο κάτι που θα ‘πρεπε να αποτελεί «περιουσιακό στοιχείο της κοινωνίας προς αξιοποίηση».
«Ο σύγχρονος κόσμος» συνεχίζει «προχωρεί σε μια Ευρώπη της Ανακύκλωσης και σε μια Κοινωνία Μηδενικών Αποβλήτων. Εγκαταλείποντας το αδιέξοδο αναπτυξιακό γραμμικό μοντέλο μιας ανάπτυξης βασισμένης στην αλόγιστη κατανάλωση φυσικών πόρων, αγαθών και ενέργειας, στρεφόμαστε στην κατεύθυνση της Κυκλικής Οικονομίας. Στο πλαίσιο της νέας διακυβέρνησης, η προσπάθειά μας θα εστιασθεί στους πυλώνες της Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων, της Επαναχρησιμοποίησης, της Ανακύκλωσης και της Ανάκτησης, με ένα αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο, που θα αντιμετωπίζει τα απόβλητα ως εν δυνάμει πόρο και θα ελαχιστοποιεί την διάθεση στο έδαφος. Ολοκληρώνεται εντός του Μαΐου ο Εθνικός Σχεδιασμός Διαχείρισης Αποβλήτων, με αλλαγές προς την κατεύθυνση της δραστικής μείωσης των σύμμεικτων απορριμμάτων και προώθηση της αρχής ανακύκλωση – κομποστοποίηση - υπόλειμμα. Παράλληλα, θα συνεργαστούμε, εντός Μαΐου, με όλες τις περιφέρειες προκειμένου οι ΠΕΣΔΑ να εναρμονιστούν με τον αναθεωρημένο Εθνικό Σχεδιασμό με βάση τους παραπάνω πυλώνες και με προτεραιότητα τις αποκεντρωμένες μονάδες μικρής κλίμακας και τα τοπικά σχέδια διαχείρισης απορριμμάτων.
Στοχεύοντας στην προστασία της δημόσιας υγείας και του περιβάλλοντος, με το λιγότερο δυνατό κόστος για τους πολίτες, βασικές επιλογές μας αποτελούν η αναβάθμιση της ποιότητας και του εύρους της διαλογής στην πηγή ανακυκλώσιμων και οργανικών και η λιπασματοποίηση των οργανικών με την ενεργοποίηση της συμμετοχής των πολιτών -όπως ήδη σε περιοχές της χώρας αυτοβούλως αναπτύσσεται, σε συνεργασία με τις δημοτικές αρχές και με την υποστήριξη κατάλληλων νομοθετικών ρυθμίσεων και χρηματοδοτικών εργαλείων. Η αύξηση των ανακυκλώσιμων, η επανάχρηση, η κομποστοποίηση μπορούν να δημιουργήσουν έως το 2020 περίπου 10000 νέες μόνιμες θέσεις εργασίας και κύκλο εργασιών πού θα ξεπερνά το 1.000.000.000 ευρώ».
«Η ριζική αυτή αλλαγή προτεραιοτήτων πολιτικής και χρηματοδοτήσεων στη διαχείριση των απορριμμάτων» τονίζει ο κ. Τσιρώνης «θα αποτελέσει και τη βασική προϋπόθεση για τη ρεαλιστική εφαρμογή των απαιτούμενων μέτρων για την οριστική παύση λειτουργίας και αποκατάσταση και των τελευταίων χωματερών με βάση ένα συγκεκριμένο και συστηματικό σχέδιο δράσης που αναπτύσσουμε με εξασφαλισμένους από το ΕΣΠΑ πόρους για την υλοποίησή του, με σκοπό την ελαχιστοποίηση των χρηματικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη χώρα μας. Όπως είναι γνωστό, προϋπόθεση -για να κλείσουν οι ενεργοί ΧΑΔΑ και να επισπευσθούν τα έργα αποκατάστασης όλων- είναι η υποκατάστασή τους είτε από νόμιμους αποδέκτες απορριμμάτων είτε από διαδικασίες προσωρινής διαχείρισης αποβλήτων, νόμιμες και περιβαλλοντικά αποδεκτές. Έχει προταθεί επίσης η θαλάσσια μεταφορά για τα νησιά, μέχρι να υλοποιηθεί η ολοκληρωμένη διαχείριση στα όρια του κάθε νησιού.
Η νέα ηγεσία του ΥΠΑΠΕΝ γνωρίζει καλά ότι τα παραπάνω μέτρα, που προτείνονταν από τις προηγούμενες Κυβερνήσεις ως δήθεν προσωρινή λύση του προβλήματος αλλά πολλές φορές υπέκρυπταν μεσοπρόθεσμες λύσεις, έχουν μεγάλο οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος και δεν είναι στην πράξη υλοποιήσιμα παρά μόνο σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και για πολύ μικρά χρονικά διαστήματα. Γνωρίζει επίσης ότι ούτε οι ΧΥΤΑ –για τους οποίους κατασπαταλήθηκαν γενναία ποσά των πολύτιμων ευρωπαϊκών πόρων- αποτελούν πλέον περιβαλλοντικά αποδεκτή μέθοδο διαχείρισης αποβλήτων. Και ότι στα επόμενα χρόνια η χώρα μας θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμα αν δεν τους καταργήσει /μετατρέψει σε ΧΥΤΥ με παράλληλη εφαρμογή ολοκληρωμένων μεθόδων διαχείρισης».
«Ζητάει επομένως» καταλήγει ο αναπληρωτής υπουργός, «από τις αρμόδιες Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, τις Περιφερειακές αρχές και τους φορείς της Κοινωνίας των Πολιτών να συνεργαστούν μαζί της για την εντός διμήνου αναθεώρηση των σχεδιασμών προσωρινής αντιμετώπισης του προβλήματος των παράνομων ΧΑΔΑ. Προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί πλέον στη δρομολόγηση οριστικών, συγκεκριμένων και κοστολογημένων λύσεων που θα βασίζονται στην πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, διαλογή στην πηγή και κομποστοποίηση οργανικών, με στόχο την ελαχιστοποίηση των προς απόθεση απορριμμάτων και των αναγκαίων προσωρινών λύσεων, την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε τοπικό επίπεδο με πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης και σε συνεργασία με την τοπική κοινωνική οικονομία».
Με διαφορετικές ταχύτητες κινούνται οι δήμοι ως προς την παύση λειτουργίας και την αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων.
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
Στην Πελοπόννησο η ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων καθώς και η αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ), έχουν ανατεθεί από το 2011 με απόφαση διϋπουργικής επιτροπής, στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Να υπογραμμίσουμε ότι η αρμοδιότητα αυτή είναι σύμφωνα με το νόμο στους Δήμους και στους ΦΟΔΣΑ (Φορείς Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων), όμως, μόνο στην Πελοπόννησο ανατέθηκε στην Περιφέρεια. Μετά την απόφαση αυτή, έκλεισαν σε διοικητικό επίπεδο όλοι οι ΧΑΔΑ που λειτουργούσαν στην Πελοπόννησο, ενώ ένας μικρός αριθμός έμεινε ανοικτός, προκειμένου να εξυπηρετηθούν οι Δήμοι, μέχρι να βρεθεί άλλος συμβατός τρόπος διαχείρισης των απορριμμάτων ή να ξεκινήσει η λειτουργία της ολοκληρωμένης διαχείρισης.
Στην Τρίπολη για παράδειγμα δε λειτουργεί κανένας ΧΑΔΑ, ενώ για το ΧΑΔΑ στη θέση «Βαθύρεμα» της δημοτικής ενότητας Τεγέας, για τον οποίο επεβλήθη πρόστιμο από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, δε λειτούργησε ποτέ και δεν υφίσταται, όπως φαίνεται και στην ομόφωνη απόφαση 839/2014 του δημοτικού συμβουλίου Τρίπολης.
Στο Δήμο Λουτρακίου – Αγίων Θεοδώρων, ο δήμαρχος Γιώργος Γκιώνης, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ότι επί των ΧΑΔΑ δεν έχουν οι Δήμοι καμία αρμοδιότητα, αυτή ανήκει στην Περιφέρεια και πρόσθεσε ότι οι Δήμοι στην Πελοπόννησο μόνο την αποκομιδή έχουν στην ευθύνη τους. Άποψη που συμμερίζεται και δήμαρχος Κορινθίων Αλέξανδρος Πνευματικός.
Στην Οιχαλία της Μεσσηνίας, ο δήμαρχος Αριστείδης Σταθόπουλος, υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι οι δύο από τους τρεις ΧΑΔΑ του Δήμου είναι κλειστοί κι ανενεργοί, ενώ ο τρίτος που δέχεται σκουπίδια θα αποκατασταθεί από το πρόγραμμα της Περιφέρειας, αμέσως μόλις βρει ο Δήμος χώρο προσωρινής διαχείρισης των απορριμμάτων του. Ο κ. Σταθόπουλος ανέφερε μάλιστα, ότι με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου έχει προχωρήσει στην αναζήτηση κατάλληλου χώρου.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου μέσα από διαδικασία ανταγωνιστικού διαλόγου προχώρησε μέσω ΣΔΙΤ την ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων. Παρότι αναδείχτηκε προσωρινός ανάδοχος το καλοκαίρι του 2013, λόγω γραφειοκρατικών διαδικασιών και αντιδράσεων, τόσο από τις παρατάξεις της αντιπολίτευσης στο περιφερειακό συμβούλιο όσο και από πολίτες και φορείς για τα σημεία που επελέγησαν για να δημιουργηθούν οι μονάδες διαχείρισης στη Μεσσηνία και την Αρκαδία, δεν έχει προχωρήσει καθόλου ο σχεδιασμός. Συγκεκριμένα, έχουν γίνει προσφυγές στο ΣτΕ που αναμένεται να εκδικαστούν, προκειμένου στη συνέχεια να αποφανθεί το Ελεγκτικό Συνέδριο στο πλαίσιο του προσυμβατικού ελέγχου, για να ανακηρυχτεί ακολούθως οριστικός ανάδοχος και να υπογραφεί η σύμβαση για την δημιουργία των μονάδων ολοκληρωμένης διαχείρισης των σκουπιδιών.
Οι ΧΑΔΑ της Πελοποννήσου, για τους οποίους καταδικάστηκε η χώρα στο Ευρωπαϊκό δικαστήριο είναι κλειστοί στο σύνολό τους με διοικητικές πράξεις που έχουν ληφθεί το 2012 με απόφαση του περιφερειάρχη Πελοποννήσου Πέτρου Τατούλη.
Μάλιστα η Περιφέρεια προχώρησε στη σύνταξη των μελετών, για τους 76 από τους 80 ΧΑΔΑ και δημοπράτησε το έργο της αποκατάστασής τους με προϋπολογισμό 23,5 εκατ. ευρώ. Μέσα στο μήνα, όπως δήλωσε η αντιπεριφερειάρχης Πελοποννήσου και πρόεδρος της Οικονομικής Επιτροπής Ντίνα Νικολάκου, θα φτάσει στην Περιφέρεια το πρακτικό του διαγωνισμού, ώστε η Οικονομική Επιτροπή να ολοκληρώσει την διαδικασία, ανακηρύσσοντας τον οριστικό ανάδοχο του έργου και να ξεκινήσει η αποκατάσταση. Αναφορικά με τους υπόλοιπους τέσσερις ΧΑΔΑ που βρίσκονται στους Δήμους Τρίπολης, Σπάρτης, Ανατολικής Μάνης και Ερμιονίδας, η αντιπεριφερειάρχης τόνισε πως έχουν κλείσει και είναι ανενεργοί. Επιπλέον, για αυτές τις ανενεργές χωματερές, ανέφερε ότι, γίνεται επικαιροποίηση της μελέτης αποκατάστασής τους και μόλις αυτή ολοκληρωθεί με εξασφαλισμένους πόρους, θα προχωρήσει η Περιφέρεια σε διαγωνισμό για να γίνει η αποκατάστασή τους.
Η αντιπεριφερειάρχης υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «η Περιφέρεια Πελοποννήσου με το σχεδιασμό του περιφερειάρχη Πέτρου Τατούλη, αλλάζει σελίδα και δίνει λύση σε ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Πελοποννήσου». Τέλος τόνισε πως, «σήμερα η Περιφέρεια Πελοποννήσου εγγυάται με το έργο της, την αποφυγή προστίμων από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, γιατί αποκαθιστά το σύνολο των ΧΑΔΑ της Πελοποννήσου και από εστίες μόλυνσης τους μετατρέπει σε πράσινα σημεία».
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Οι ΧΑΔΑ στο νομό Ηλείας έχουν κλείσει, όμως στους περισσότερους βρίσκονται σε εξέλιξη οι εργασίες αποκατάστασης. Ειδικότερα, για τον ΧΑΔΑ του δήμου Ζαχάρως, που βρίσκεται στην θέση «Αγία Παρασκευή», έχει πιστοποιηθεί πως έχει κλείσει από τον Δεκέμβριο του 2013, ενώ έχει ενταχθεί σε πρόγραμμα αποκατάστασης του χώρου. Στο δήμο Πηνειού, οι ΧΑΔΑ που βρίσκονται στις περιοχές «Άγιοι Θεόδωροι» και «Θίνες», έχουν κλείσει εδώ και περίπου ενάμισι χρόνο και έχουν ενταχθεί και αυτοί σε πρόγραμμα αποκατάστασης. Στο δήμο Ανδραβίδας – Κυλλήνης, οι ΧΑΔΑ στις περιοχές «Βυτινέικα» και «Πευκούλα», έχουν κλείσει και έχουν εκδοθεί βεβαιώσεις περαίωσης εργασιών.
Επίσης, ο ΧΑΔΑ στην περιοχή «Δροσελή» έχει κλείσει και ταυτόχρονα έχουν εγκριθεί οι εργασίες αποκατάστασης, οι οποίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου. Στο δήμο Ανδρίτσαινας – Κρεστένων, οι ΧΑΔΑ που βρίσκονται στις περιοχές «Αγριόρεμα» και «Κιάφα», έχουν κλείσει και έχουν εκδοθεί βεβαιώσεις περαίωσης εργασιών. Όσον αφορά στο ΧΑΔΑ που βρίσκεται στην περιοχή «Βαρκαριές, έχει κλείσει και έχει ενταχθεί σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα για τις εργασίες αποκατάστασης.
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΕΥΒΟΙΑ
Τρέχουν να προλάβουν οι δήμοι της Στερεάς Ελλάδας τις προθεσμίες και να καταθέσουν στοιχεία για τις προόδους που έχουν σημειωθεί στο θέμα της διαχείρισης απορριμμάτων και της αποκατάστασης των ΧΑΔΑ για να γλυτώσουν τα πρόστιμα. Η κατάσταση έτσι όπως καταγράφεται είναι σαφώς βελτιωμένη σε σχέση με το παρελθόν, αφού τα έργα αποκατάστασης των ΧΑΔΑ άρχισαν να υλοποιούνται και σε πολλές περιπτώσεις θα ολοκληρωθούν τις επόμενες μέρες.
Το σοβαρότερο από τα προβλήματα υπάρχει σε δύο δήμους της Εύβοιας, το δήμο Κύμης –Αλιβερίου και το δήμο Καρύστου όπου έχουν ξεκινήσει κάποιες διαδικασίες αλλά έχουν ακόμη πολύ δρόμο μπροστά τους μέχρι την πλήρη αποκατάσταση, καθώς τουλάχιστον με δύο ΧΑΔΑ ο δήμος Κύμης Αλιβερίου θα συνεχίσει να έχει πρόβλημα. «Έχουμε πολύ δρόμο ακόμη» σημειώνει ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Νίκος Μπαράκος και όπως τονίζει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ «περιμένουμε ακόμα και πρόστιμα 160.000 ευρώ».
Σε ότι αφορά στους υπόλοιπους δήμους η κατάσταση είναι αισθητά βελτιωμένη σε σχέση με το παρελθόν μιας και έχουν αρχίσει -αν δεν έχουν ήδη τελειώσει - οι διαδικασίες αποκατάστασης των ΧΑΔΑ. Ήδη έχουν εκδοθεί οι διοικητικές πράξεις που ρυθμίζουν θέματα που έχουν σχέση με τη μετακίνηση των απορριμμάτων, με την παύση λειτουργίας των ΧΑΔΑ και στη συνέχεια, είτε έχουν αποκατασταθεί, είτε είναι σε πορεία αποκατάστασης.
Στη Στερεά Ελλάδα οφείλουν να απαντήσουν στο υπουργείο για την κατάσταση όπως διαμορφώνεται σήμερα, επτά δήμοι όπου εντοπίζονται προβλήματα και ειδικότερα οι δήμοι Λοκρών, Ελάτειας-Αμφίκλειας, Αγράφων, Καρπενησίου, Δελφών, Κύμης-Αλιβερίου και Καρύστου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στις περισσότερες περιπτώσεις έχει βελτιωθεί αισθητά η εικόνα σε σχέση με τον Μάιο του 2014. Γεγονός το οποίο καταδεικνύει ότι συνολικότερα στη Στερεά, πλην ορισμένων εξαιρέσεων, η κατάσταση καλυτερεύει συνεχώς και είναι θέμα χρόνου πλέον να ολοκληρωθεί το σύνολο των διαδικασιών για την αποκατάσταση των σκουπιδότοπων. Χωρίς να σημαίνει ότι οι ευθύνες βαρύνουν τους ίδιους τους δημάρχους- καθώς υπήρξε και πρόβλημα χρηματοδοτήσεων σε κάποια έργα που είχαν ξεκινήσει- εξελίσσεται μια προσπάθεια το τελευταίο διάστημα για να κλείσουν όλες αυτές οι πληγές.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο των Λοκρών Νίκο Λιόλιο «καταβλήθηκε μια προσπάθεια πολύ γρήγορα να παύσει η λειτουργία των ΧΑΔΑ και να προχωρήσει η αποκατάστασή τους. Ωστόσο υπήρξαν προβλήματα με τις εργολαβίες» και σημειώνει ότι λόγω έλλειψης χρημάτων είχε σταματήσει για ένα μεγάλο διάστημα η εξέλιξη του έργου.
Όπως εξηγεί έχει παύσει η λειτουργία των ΧΑΔΑ σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, έχουν αποκατασταθεί οι περισσότεροι, και βρίσκονται στο στάδιο της αποκατάστασης αυτή την περίοδο ο ΧΑΔΑ της Αταλάντης και εκείνος της Μαλεσίνας. Σύμφωνα με τον δήμαρχο είναι θέμα χρόνου η ολοκλήρωση των εργασιών αποκατάστασης, καθώς έχει ρυθμιστεί πλέον το θέμα της μεταφοράς των απορριμμάτων στο ΧΥΤΑ της Θήβας, αναμένεται η εγκατάσταση του σταθμού μεταφόρτωσης και από εκεί και μετά η απρόσκοπτη χρηματοδότηση για την ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης. «Αν δεν υπήρχαν τα προβλήματα που υπήρχαν στο πρόσφατο παρελθόν θα είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες. Ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος έχει ολοκληρωθεί και ένα μικρό ποσοστό είναι θέμα χρόνου να ολοκληρωθεί» καταλήγει.
Ο δήμαρχος Αμφίκλειας Ελάτειας Γιώργος Γώγος υπογραμμίζει ότι για το σύνολο των ΧΑΔΑ έχουν εκδοθεί σχετικές αποφάσεις παύσης της λειτουργίας τους, έχει ρυθμιστεί το θέμα της μεταφοράς των απορριμμάτων με προγραμματική σύμβαση στο ΧΥΤΑ της Λαμίας και ήδη μεταφέρεται όλος ο όγκος των απορριμμάτων. Σε ότι αφορά στην αποκατάσταση του ΧΑΔΑ της Ελάτειας έχει ήδη εγκατασταθεί εργολάβος και οι εργασίες είναι σε εξέλιξη. «Η εικόνα σε σχέση με το παρελθόν είναι σαφώς καλύτερη. Φιλοδοξούμε όμως το επόμενο διάστημα να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες και να κλείσει ανεπιστρεπτί όλο αυτό το κεφάλαιο για το δήμο μας» αναφέρει ο κ. Γώγος.
Στην Ευρυτανία τώρα τα πράγματα παρουσιάζονται καλύτερα. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Αγράφων κ. Μπαμπαλή μέχρι 31/12/2014 είχε παύσει η λειτουργία όλων των ΧΑΔΑ στο δήμο, όπως επίσης μέχρι την ίδια ημερομηνία είχαν ολοκληρωθεί οι εργασίες αποκατάστασής τους με αποτέλεσμα πλέον να μην υφίσταται θέμα προστίμου. Σύμφωνα με τον κ. Μπαμπαλή τα απορρίμματα πλέον μεταφέρονται στο ΧΥΤΑ της Λαμίας, έχει καταρτιστεί και η σχετική σύμβαση ανάμεσα στη Λαμία και τα Αγραφα, ενώ λειτουργεί από κοινού με το Καρπενήσι σταθμός μεταφόρτωσης για την μεταφορά των απορριμμάτων στη Λαμία.
Σε ό,τι αφορά τον δήμο Καρπενησίου όλη η κατάσταση βρίσκεται ένα βήμα πριν από την ολοκλήρωση όλων των διαδικασιών. Σύμφωνα με τον δήμαρχο κ. Νίκο Σουλιώτη «έχουν εκδοθεί όλες τις σχετικές αποφάσεις για την παύση της λειτουργίας των ΧΑΔΑ, έχει εγκατασταθεί και λειτουργεί ως σταθμός μεταφόρτωσης για τη μεταφορά των απορριμμάτων στη Λαμία, αφού εκδόθηκε η σχετική ΚΥΑ από το υπουργείο, έχει καταρτιστεί σύμβαση με το δήμο Λαμίας για τη μεταφορά των απορριμμάτων ενώ έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες για την αποκατάσταση των ΧΑΔΑ». Πάντως, κ. Σουλιώτης διευκρινίζει ότι «αυτή τη στιγμή οι εργασίες αποκατάστασης βρίσκονται σ' ένα πεδίο όπου ξεπερνούν το 85%. Είναι θέμα χρόνου να ολοκληρωθούν και να ενωθούν και οι απαραίτητες αποφάσεις, ολοκληρώνοντας έτσι όλο αυτό το σύνολο των παρεμβάσεων». Σύμφωνα με τις περιγραφές του δημάρχου οι συγκεκριμένες παρεμβάσεις αναμένεται να ολοκληρωθούν μέσα στο καλοκαίρι.
Στο δήμο Δελφών, σύμφωνα με τον Δήμαρχο Θαν. Παναγιωτόπουλο, η τελική λύση είναι σε καλή πορεία και ήδη υπάρχει ανάδοχος για την αποκατάσταση του μοναδικού ΧΑΔΑ, αλλά «δεν θα έχει τελειώσει η αποκατάσταση μέχρι 2 Ιουνίου». Εξηγεί μάλιστα ότι πριν από λίγες βδομάδες ελήφθη η απόφαση για την παύση της λειτουργίας του μοναδικού ΧΑΔΑ και μάλιστα η απόφαση έρχεται ακριβώς στον ίδιο χρόνο με την υπογραφή του συμφωνητικού με τον ανάδοχο για την εξέλιξη των εργασιών για τη νέα μονάδα και του αναδόχου για την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ. Λίγο πριν εκδόθηκε η σχετική ΚΥΑ για τη μεταφορά των απορριμμάτων κατά 50% στη Λαμία και κατά 50% στη Λιβαδειά. Το δημοτικό συμβούλιο της Λαμίας ενέκρινε τη σύμβαση η οποία έχει υπογραφεί για τις ποσότητες που αναφέρονται, ενώ αντίθετα το δημοτικό συμβούλιο της Λιβαδειάς, παρά την ΚΥΑ, αποφάσισε να αρνηθεί την υπογραφή σύμβασης. «Εξελίχτηκε ένας μαραθώνιος για να προλάβουμε αλλά είμαστε πλέον σε καλό δρόμο συγκριτικά με αυτό που ήμασταν πριν» σημειώνει ο κ. Παναγιωτόπουλος.
Ωστόσο, και μέσα στο 2016 θα συνεχιστούν τα προβλήματα για τους δήμους Κύμης -Αλιβερίου και Καρύστου. Σύμφωνα με την ΚΥΑ που έχει εκδοθεί, ουσιαστικά δεν έχουν που να μεταφέρουν τα σκουπίδια τους, αφού προβλέπει ότι το 50% θα πρέπει να μεταφερθεί στην Ιστιαία και το άλλο 50% στην Θήβα. «Οι προβλέψεις της ΚΥΑ είναι ανεφάρμοστες» λέει ο αρμόδιος αντιδήμαρχος Νίκος Μπαράκος καθώς όπως εξηγεί «θα πρέπει όλα τα απορριμματοφόρα να κάνουν δεκάδες χιλιόμετρα κάθε μέρα και θα μείνουν στη μέση του δρόμου». Επιπλέον, αναφέρει ότι από τους τέσσερις ενεργούς ΧΑΔΑ, σταμάτησαν ήδη τη λειτουργία τους οι δυο και ξεκίνησαν οι διαδικασίες για την αποκατάσταση τους, που όμως θα γίνει το επόμενο διάστημα. «Οι άλλοι δύο παραμένουν ενεργοί καθώς δεν μπορούμε να πάμε τα σκουπίδια αλλού» σημειώνει. Μάλιστα ο κ. Μπαράκος εξηγεί ότι η μοναδική δυνατότητα που υπάρχει είναι «να πάνε στην Χαλκίδα. Όμως στη Χαλκίδα είναι κορεσμένος ο ΧΥΤΑ προς το παρόν και ολοκληρώνει την επέκταση του το 2016, οπότε και θα μπορούσε να τα πάρει». Και προσθέτει ότι «ήδη ο δήμος είναι σε φάση κατασκευής» δύο σταθμών μεταφόρτωσης που, όπως τονίζει, «αν ολοκληρωθούν σύντομα και έχουμε και το μηχανολογικό εξοπλισμό τότε μπορούμε να μεταφέρουμε τα σκουπίδια σύμφωνα με την ΚΥΑ στη Θήβα και την Ιστιαία…».
Κύθηρα
Σοβαρό πρόβλημα με τους Χώρους Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων (ΧΑΔΑ) εμφανίζεται και στα Κύθηρα. Ο δήμαρχος των Κυθήρων Ευστράτιος Χαρχαλάκης, δήλωσε ότι «το πρόβλημα των ΧΑΔΑ όφειλε η Ελληνική πολιτεία να τα είχε αντιμετωπίσει εδώ και πολλά χρόνια και όχι να πετάει το μπαλάκι στις δημοτικές αρχές, που προσπαθούν να κάνουν το καθήκον τους με ελαχίστους πόρους μειωμένους από το 2009 κατά 70%».
Ο κ. Χαρχαλάκης, όσο αφορα το πώς επηρεάζεται το φυσικό περιβάλλον από τους ΧΑΔΑ τόνισε ότι «το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ, ιδιαίτερα στις νησιωτικές περιοχές καθώς οι ΧΑΔΑ υποβαθμίζουν το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον». Αναφερόμενος στους οικονομικούς πόρους για το έργο αποκατάστασης των ΧΑΔΑ στα Κύθηρα και στα Αντικύθηρα είπε ότι «εντάχθηκε μόλις την προηγούμενη εβδομάδα με το ποσό των 7.650.000€ μέσο του Π.Ε.Π. Αττικής».
e-typos.com
