Νιώθω τη ζωηρή ανάγκη και συνάμα το έχω σαν τάμα να μιλήσω για ένα "ζωντανό" θαύμα που υπάρχει κοντά στο χωριό Βάστα που βρίσκεται στη περιοχή της Μεγαλόπολης Πελοποννήσου. Πρόκειται για ένα μικρό εκκλησάκι λιθόκτιστο με δίριχτη λίθινη στέγη διαστάσεων 6.50Χ2.50μ. που κρατεί από τη Βυζαντινή εποχή, το 12ο αιώνα μ.Χ. Το μικρό αυτό εκκλησάκι βρίσκεται στη συνδρομή δυο ποταμών, ή καλύτερα ενός ποταμού και ενός αρκετά ορμητικού ρύακος, που οι ροές τους σχηματίζουν ορθή γωνία στο βάθος μιας ευρύχωρης κοιλάδας, που είναι κυριολεκτικά πνιγμένη στο πράσινο που το αποτελούν μεγάλα πολύχρονα υδρόβια δέντρα. Και εδώ αρχίζει το παράξενο, που κατά την γνώμη του υποφαινόμενου και πολλών είναι ένα θαύμα, καταμεσής μιας εποχής εξόχως ρεαλιστικής που δεν παρέχει γόνιμο έδαφος για θαύματα.
Το κτίσμα με πρώτη ματιά είναι ετοιμόρροπο, λες ότι
από στιγμή σε στιγμή θα καταρρεύσει και απορείς πως ακόμη δεν έχει
παρασυρθεί από τα υδάτινα ρεύματα στη συνδρομή των οποίων βρίσκεται. Στη
στέγη του φύονται δέκα επτά (17) ολοζώντανα με κορμούς ποικίλης
διαμέτρου δέντρα των οποίων το ύψος επίσης ποικίλλει και φθάνει πολλές
φορές και τα 18 μέτρα! Το παράξενο στην όλη κατάσταση είναι ότι τα
δέντρα αυτά τα πανύψηλα δεν έχουν καθόλου ρίζες!!! Φαίνονται ότι στην
κυριολεξία ίπτανται! Από έρευνες που έχουν γίνει με ακτίνες Χ στους
τοίχους του κτίσματος δεν έχουν δείξει καθόλου ρίζες. Αν κάποιος βάλει
το χέρι του κάτω από τη βάση ενός από τα δέντρα το χέρι του βγαίνει από
την άλλη μεριά...Έχει υπολογισθεί από τον όγκο των κορμών και των κλώνων ότι το εκκλησάκι φέρει αυτή τη στιγμή το ισοδύναμο βάρος 18 αυτοκινήτων mercedes, δίχως να υπολογίζουμε και το βάρος των φύλλων την εποχή που τα δέντρα είναι κατάφυτα.
Το χειμώνα στην κοιλάδα πνέουν ισχυροί άνεμοι που κανονικά θα έπρεπε να έχουν παρασύρει τα δέντρα και μαζί το εκκλησάκι που τα στηρίζει, αλλά αυτό δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής.
Το εκκλησάκι είναι αφιερωμένο στην Αγία Θεοδώρα της Βάστας, που όμως δεν έχει καμία σχέση με την Αγ. Θεοδώρα τη Μεγάλη, την Αυτοκράτειρα του Βυζαντίου. Για τη ζωή, το μαρτύριο και την εν συνεχεία αποκατάστασή της και τη δημιουργία του κτίσματος έχει γράψει ο Δημήτριος Ι. Καπερνέκας το έτος 1980, όπως και ο Επίσκοπος Θεόφιλος Καναβός, Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
Το ατυχές με αυτές τις εποχές είναι ότι οι υπάρχουσες γραπτές μαρτυρίες που να έρχονται από τον 7ο αιώνα είναι ελάχιστες και αυτές βέβαια δεν ασχολούνται με ανώνυμους (τότε) ανθρώπους, για τους οποίους κανείς δεν θα ενδιαφερόταν να ασχοληθεί. Ότι ξέρουμε λοιπόν για τη Θεοδώρα το εξάγουμε από την παράδοση και κάποιες μαρτυρίες που αναφέρονται αλλού και κάπου εκεί βρίσκεις και μια ελάχιστη μνεία για τη Θεοδώρα. Η ιστορία της λοιπόν είναι παράξενη όπως παράξενο είναι και το ναΐδριο που είναι αφιερωμένο σ' αυτή.
Στον 7ο αιώνα, όπως και σ’ ολόκληρη την εποχή
του Βυζαντίου και κατ' επέκταση και στην εποχή της αρχαίας Ελλάδας,
κάθε χωριό ήταν μια ξεχωριστή και ανεξάρτητη κοινωνική, διοικητική και
προπάντων στρατιωτική οντότητα. Κάθε χωριό δηλαδή είχε το δικό του μικρό
ή μεγαλύτερο στρατό και οι στρατοί αυτοί συχνά εμάχοντο μεταξύ τους για
επικράτηση, εξουσία, αύξηση πλούτου κλπ. Κάθε οικογένεια είχε την
υποχρέωση να συνεισφέρει στο στρατό του χωριού με τουλάχιστον ένα
αρσενικό άτομο, που συνήθως ήταν ο πατέρας ή το μεγαλύτερο από τα
αγόρια. Αν ο πατέρας ήταν πολύ γέρος για στρατιώτης ή δεν υπήρχαν άλλοι
αρσενικοί στην οικογένεια, τότε έπρεπε να πληρωθεί κάποιο μεγάλο ποσόν
ώστε με το αντίτιμό του να πληρώνεται κάποιος μισθοφόρος. Η Θεοδώρα είχε
γεννηθεί και καταγόταν από τη Βάστα που εκείνη την εποχή διατηρούσε
κάποιο παρόμοιο στρατό. Η οικογένειά της φαίνεται ότι δεν είχε αγόρια, ο
πατέρας της ήταν πολύ γέρος για να καταταχθεί στο στρατό και πολύ
φτωχός για να χρηματοδοτήσει μισθοφόρο. Η Θεοδώρα θα πρέπει να ήταν η
μεγαλύτερη από μια σειρά από κόρες στην οικογένεια και πήρε την μεγάλη
απόφαση... Θα καταταγόταν στο στρατό σαν άντρας μια και άλλη λύση δεν
υπήρχε και αν δεν το έκανε, ο πατέρας της θα συλλαμβανόταν για απλήρωτο
χρέος προς το χωριό. Έτσι και έκανε, ντύθηκε σαν άντρας, κατατάχθηκε,
έλαβε μέρος σε διάφορες μάχες στις οποίες και διακρίθηκε, κατάφερε
μάλιστα να επισύρει την εκτίμηση του Διοικητή της/του, που έφθασε να την
προάγει στο βαθμό του λοχαγού ή κάτι αντίστοιχο. Όλο αυτό τον καιρό η
Θεοδώρα ήταν, έλεγε και επέμενε ότι τιμά, πιστεύει το Θεό και δεν την
ενδιαφέρει τίποτε άλλο.Εικόνα Αγίας Θεοδώρας
Στο
στρατώνα, όπου περνούσε τις περισσότερες ώρες της η Θεοδώρα, υπήρχε και
μια νεαρή πλύστρα που έπλενε τις στολές των στρατιωτών, και όπως
φαίνεται, ερωτεύθηκε τη Θεοδώρα, όπως την έβλεπε σαν νεαρό Λοχαγό, μη
ξέροντας βέβαια ότι ήταν γυναίκα και όχι άντρας. Η Θεοδώρα της έλεγε ότι
είναι θρησκευόμενη και δεν την ενδιαφέρει τίποτε άλλο εκτός από την
πίστη της στο Θεό - τι άλλο άλλωστε θα μπορούσε να της εξηγήσει για να
την πείσει, αλλά εκείνη αμετάπειστη... και δεν έφθανε αυτό, αλλά - αφού
φαίνεται είχε πάει πρώτα με κάποιον άλλο, ίσως για να εκδικηθεί τη
Θεοδώρα παρουσιάστηκε στο Διοικητή και είπε ότι είχε μείνει έγκυος από
τη ...Θεοδώρα. Ο Διοικητής, με την εκτίμηση που της είχε, την κάλεσε και
της συνέστησε να παντρευτεί την κοπέλα και το πράγμα θα τελείωνε εκεί,
χωρίς άλλες συνέπειες, αν όχι θα ήταν υποχρεωμένος να την περάσει από
Πειθαρχικό Συμβούλιο που η ετυμηγορία του θα ήταν θάνατος. Η Θεοδώρα μια
και δεν είχε άλλη διέξοδο αρνήθηκε και το αποτέλεσμα ήταν να την
καταδικάσουν σε θάνατο και να τη θανατώσουν στον τόπο ακριβώς που είναι
σήμερα το ναΐδριο. Την εποχή εκείνη στο τόπο έρεε μόνο το ένα ποτάμι.
Λέγεται ότι πριν πεθάνει η Θεοδώρα παρακάλεσε το Θεό "τα μαλλιά της να
γίνουν δέντρα και το αίμα της ποτάμι"... Την εποχή εκείνη τα ρούχα ήταν
σπάνιο πράγμα και ακριβό γι' αυτό και συνήθιζαν να γδύνουν τους
καταδικασμένους σε θάνατο, μετά τη θανάτωση, και να πουλούν τα ρούχα
τους ή να τα δίνουν για να τα φορέσει κάποιος άλλος. Πήγαν λοιπόν να
γδύσουν και τη Θεοδώρα και τότε ... τότε κατάλαβαν το μεγάλο λάθος που
είχε γίνει... Ο νεκρός ...Λοχαγός ήταν ...γυναίκα!!! Τη στιγμή που η
Θεοδώρα άφηνε την τελευταία πνοή της, λέγεται ότι άρχισε να τρέχει
ορμητικό το δεύτερο ποτάμι που τρέχει και ενώνεται κάθετα με το πρώτο
(Χάραδρος λέγεται), σαν εκπλήρωση της παράκλησης "το αίμα μου να γίνει
ποτάμι".Μετά από αιώνες, ίσως τον 12ο αιώνα, κάποιος ηγούμενος Μονής, σε συνεργασία με τους συγχωριανούς της, έκτισε το ναΐδριο, το αφιέρωσε στη μνήμη της και η Θεοδώρα ετάφη μέσα εκεί, όπου και ακόμη αναπαύεται. Τότε, λέγεται ότι άρχισαν να φύονται τα δέντρα στη στέγη, που θέριεψαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο, για να εκπληρωθεί και η δεύτερη παράκλησή της: "τα μαλλιά μου να γίνουν... δέντρα". Ίσως κάποιο χέρι Θείο, για να μη μοιάζουν με τα γειτονικά δέντρα, τα έχει εκεί να βρίσκονται χωρίς ...ρίζες ...ίσως.
Στην περιοχή κυκλοφορούν πάρα πολλές ιστορίες σχετικά με το ναΐδριο και διάφορα θαύματα που έχει κάνει η Αγία, αλλά πάλι και αυτά είναι παράδοση και μόνο ...
Φαίνεται ο κορμός ενός δέντρου να βγαίνει μέσα από ένα τοίχο του ναϊδρίου.
Όταν όμως μπούμε μέσα στο εκκλησάκι ο κορμός... έχει εξαφανιστεί…
Προς άρσιν πάσης πιθανής παρεξηγήσεως οφείλω να δηλώσω κάτι. Δεν είμαι καθόλου θρησκόληπτος, είμαι όμως αρκετά πιστός στο Θεό και την αιώνια ζωή.
Το φαινόμενο αυτό της Αγ. Θεοδώρας με έχει κυριολεκτικά συνταράξει. Το ότι είμαι Μηχανικός και γνωρίζω πολύ καλά τις δυνάμεις που ασκούνται στα διάφορα φυσικά σώματα, με κάνει να μένω κυριολεκτικά ενεός μπροστά σ' αυτό το φαινόμενο που δεν υπακούει καθόλου στους γνωστούς φυσικούς κανόνες.
Νομίζω ότι αν αφήσετε το πνεύμα σας να λειτουργήσει ανοιχτά θα χαρείτε παρά πολύ με αυτό που θα ανακαλύψετε ... κάτι δηλαδή που δεν έχει καμία σχέση με την καθημερινότητα.
Από το Στέφανο Ζαχαράκη,
Αρχιτέκτονα
.facebook.com
