ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΙΩΤΗΣ
Πολλά και ποικίλα ήσαν τα παιχνίδια που έπαιζαν τα μικρά παιδιά στα παλιότερα χρόνια. Παιχνίδια βέβαια, όπως αυτά , που σε τόση μεγάλη ποικιλία κυκλοφορούν σήμερα στο εμπόριο, δεν υπήρχαν. Κούκλες και μπάλες έφτιαχναν μόνα τους τα παιδιά, με τη βοήθεια των μανάδων τους, κυρίως από παλιά ρούχα.
Είχαν την ευτυχία όμως εκείνα τα παιδιά να χαίρονται τα ομαδικά παιχνίδια στην ύπαιθρο. Οι αλάνες αμέτρητες, ο χρόνος ατέλειωτος, τα φροντιστήρια, τα ξενόγλωσσα σχολεία, οι απογευματινές εργασίες για το σχολείο άγνωστες. Έτσι όλος ο χρόνος τους ήταν ελεύθερος για παιχνίδι.
Παρακάτω θα περιγράψουμε μερικά από τα παιχνίδια των παππούδων και των γιαγιάδων μας , που γέμιζαν με τόση χαρά τις παιδικές ψυχές τους.
Α. Περνά-περνά η μέλισσα.
Το παιχνίδι αυτό παίζεται ως εξής:
Δυο παιδιά χτυπάνε τα χέρια τους παλαμάκια και λένε αυτό το τραγούδι:
«Περνά-περνά η μέλισσα με τα μελισσόπουλα και με τα κλεφτόπουλα».
Τα άλλα παιδιά κάνουν κύκλους , περνώντας κάτω από τα χέρια αυτών των δύο παιδιών, μέχρι να τελειώσει το τραγούδι και να πιάσουν ένα απ΄ όλα τα παιδιά.
Πριν αρχίσει το παιχνίδι τα δυο παιδιά έχουν διαλέξει δυο λέξεις , μια το καθένα . Ρωτάνε λοιπόν το παιδί που πιάνουν , ποια από τις δυο προτιμάει. Εκείνο διαλέγει τη μια. Όταν την πει , πάει πίσω από το παιδί που έχει αυτή τη λέξη .Συνεχίζεται το ίδιο μέχρι να τελειώσουν και να πάνε όλα τα παιδιά πίσω , δημιουργώντας έτσι δυο ομάδες . Στο τέλος τραβάει η μια ομάδα την άλλη, αφού τα παιδιά πιαστούν το ένα απ΄τη μέση του άλλου και όποια τραβήξει την άλλη ομάδα από τη μεριά της είναι νικήτρια.
Β. Το μπίζ.
Το μπιζ είναι ένα παλιό παιχνίδι που παίζεται έτσι:
Ένα παιδί γυρίζει την πλάτη του στ΄άλλα και κλείνει τα μάτια του, τα «φυλάει» όπως λένε. Τα παιδιά πίσω του το πλησιάζουν και ένα απ΄ αυτά το χτυπάει στην παλάμη του χεριού του, που την έχει βάλει στην πλάτη του λέγοντας μπίζ. Τότε το κρυμμένο παιδί γυρίζει και πρέπει να βρει ποιος το χτύπησε, αν δεν το βρει συνεχίζει το ίδιο.
Γ. Η κολοκυθιά.
Παίζεται με πολλά παιδιά . Κάθε παιδί έχει έναν αριθμό αρχίζοντας από το (1).Το παιδί με τον αριθμό (1) κάνει τη «μάννα» και αρχίζει το παιχνίδι. Όποιο παιδί χάσει, παίρνει μια τιμωρία , που είναι συνήθως να κάνει τη φωνή ενός ζώου. Είναι ωραίο παιχνίδι που ασκεί την προσοχή και την ετοιμότητα των παιδιών.
Δ. Το εφτάπετρο ή κεραμιδάκια.
Πρώτα χτίζουμε εφτά κεραμιδάκια το ένα πάνω από το άλλο. Υπάρχουν ακόμα δυο ομάδες ,από πέντε άτομα στην κάθε μια. Η μια από τις δυο ομάδες προσπαθεί με τη μπάλα να γκρεμίσει τα κεραμιδάκια .Όταν τα γκρεμίσει η άλλη ομάδα παίρνει τη μπάλα και τους κυνηγάει. Άμα τους χτυπήσει όλους τότε νικάει.
Ε. Το τσιλίκι και η τσιμάκα.
Το τσιλίκι ήταν ένα ξύλο περίπου σαράντα εκατοστά ,λεπτό σαν το μολύβι. Και η τσιμάκα ήταν ένα ξύλο σαν κι αυτό ,μακρύτερο όμως ,κατά ένα μέτρο. Το παιχνίδι παιζόταν ως εξής:
Σ΄ ένα αλώνι μαζεύονταν τρία τέσσερα παιδιά , έκαναν μια μικρή τρύπα κάτω , έβαζαν το τσιλίκι επάνω και με την τσιμάκα το πετούσαν μακριά. Ένα παιδί το περίμενε και αν το έπιανε έπαιζε αυτό το παιδί. Αν δεν το έπιανε έπαιρνε το τσιλίκι και τότε έπρεπε να σημαδέψει την τσιμάκα. Κάθε πέντε τσιμάκες ήταν μια νίκη.
ΣΤ. Η τυφλόμυγα.
Παίζεται από πολλά παιδιά. Ένα παιδί δένει τα μάτια του με ένα μαντήλι. Προσπαθεί να πιάσει ένα από τα άλλα παιδιά που βρίσκονται γύρω του . Αν τα καταφέρει τότε το πιασμένο παιδί γίνεται «τυφλόμυγα» και το παιχνίδι συνεχίζεται.
Ζ. Η σφεντόνα.
Η σφεντόνα ήταν ένα παιχνίδι το οποίο το έπαιζαν κυρίως τα αγόρια. Παίρνανε ένα ξύλο στο οποίο κόλλαγαν ένα λάστιχο. Πάνω από το λάστιχο ,τοποθετούσαν ένα μικρό βότσαλο. Τέντωναν το λάστιχο με αποτέλεσμα το βότσαλο να πετάγεται μακριά . Όποιο παιδί πέταγε πιο μακριά την πέτρα νικούσε στο παιχνίδι.
Η. Η ρόδα.
Η ρόδα ήταν ένα σιδερένιο στεφάνι από ένα βαρέλι κρασιού. Αυτό το στεφάνι το έπαιρναν τα παιδιά για να παίξουν. Μόλις έπαιρναν το στεφάνι, έπαιρναν ένα ξύλο και στη μια άκρη του έφτιαχναν ένα γάντζο από σύρμα.. Έπειτα περνούσαν το γάντζο στο στεφάνι. Ξεκινούσαν από την αφετηρία και έσπρωχναν τη ρόδα. Όποιος την έσπρωχνε πιο γρήγορα και έφτανε στο τέρμα πρώτος , ήταν ο νικητής. Η ρόδα παιζόταν από δυο ή περισσότερα άτομα.
Θ. Οι βόλοι
Οι βόλοι ήταν γυάλινες μπίλιες. Παίρνανε τους βόλους τους βάζανε στο χώμα με τη σειρά. Μπροστά από τις μπίλιες ανοίγανε μια τρύπα. Απ΄ όλες τις μπίλιες η μια ήταν μεγαλύτερη και την έλεγαν «μάνα».
Οι κανόνες ήταν:
Τα άτομα που έπαιζαν να κάθονται κάτω με τα γόνατα και με τη μεγάλη μπίλια χτυπάγανε τις μπίλιες των άλλων και προσπαθούσαν να τις βάλουν μέσα στην τρύπα. Όποιος τις έβαζε όλες έπαιρνε τις μπίλιες του άλλου . Αν δεν είχανε βόλους χρησιμοποιούσαν καρύδια.
Ι. Η μακριά γαϊδούρα.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΙΩΤΗΣ
Η μακριά γαϊδούρα παιζόταν από μια ομάδα παιδιών. Τα παιδιά έριχναν κλήρο ή τα «έβγαζαν» και όποιο παιδί έβγαινε καθόταν σκυμμένο. Ένα άλλο από τα παιδιά της ομάδας πήδαγε πάνω απ΄ αυτό το παιδί και έμπαινε πίσω του. Το τρίτο παιδί της ομάδας πήδαγε πάνω από τα δυο αυτά παιδιά και έμπαινε πίσω τους. Έτσι συνεχιζόταν το παιχνίδι μέχρι να πηδήσει και το τελευταίο παιδί.
ΙΑ . Τα πεντόβολα
Τα πεντόβολα ήταν πέντε πέτρες που η μια ήταν μεγαλύτερη από τις άλλες. Τη μεγαλύτερη την έλεγαν κούκο γιατί μ΄ αυτήν άρχιζε το παιχνίδι. Οι κανόνες ήταν οι εξής:Πρώτα πέταγαν τον κούκο ψηλά και αφήνανε τις άλλες πέτρες κάτω. Μετά ξαναπέταγαν τον κούκο και πιάνανε μια-μια τις πέτρες και προσπαθούσαν να πιάσουν τον κούκο πριν πέσει κάτω.
ΙΒ . Η σκυταλοδρομία
Η σκυταλοδρομία ήταν τρέξιμο με σκυτάλη. Τα παιδιά χωριζόντουσαν σε δυο ομάδες.
Οι κανόνες ήταν:
Ο πρώτο παιδί που κράταγε τη σκυτάλη έπρεπε να τη δώσει στο άλλο παιδί που ήτανε πίσω του χωρίς να του πέσει η σκυτάλη κι αν τέλειωνε η ομάδα του πρώτη ήταν η νικήτρια. Η κάθε ομάδα είχε από 10 παιδιά και πάνω.
Άλλα παιχνίδια που παίζονταν και μερικά συνεχίζουν να παίζονται μέχρι σήμερα είναι το κουτσό (το έπαιζαν κυρίως κορίτσια),ένα λεπτό κρεμμύδι, δεν περνάς κυρα-Μαρία, τσιμπιά -τσιμπιά το λεφτό , πινακωτή-πινακωτή από το άλλο μου τ΄ αυτί ,τα κότσια, το δαχτυλίδι, πετάει-πετάει, το κρυφτό, το κυνηγητό, λύκε-λύκε είσαι εδώ, το μαντηλάκι και άλλα πολλά.
Τελειώνοντας τούτη την αναφορά μας στα παιχνίδια μιας άλλης εποχής θα περιγράψουμε πως έφτιαχναν τις κούκλες τους τα κορίτσια.
ΙΓ. Κούκλες μιας άλλης εποχής
Παλιά τα παιδιά δεν είχαν παιχνίδια για να παίζουν και έτσι οι μαμάδες έφτιαχναν στα κορίτσια κούκλες με υφάσματα.
Αυτές οι κούκλες φτιάχνονταν ως εξής:
Έκοβαν διάφορα υφάσματα χρωματιστά. Έπαιρναν μια βελόνα και άρχιζαν να ράβουν. Για το κεφάλι έβαζαν ένα πανί , το γέμιζαν με πίτουρα, το έκαναν στρογγυλό και το έραβαν. Με τον ίδιο τρόπο έφτιαχναν τα χέρια και τα πόδια . Μετά έπαιρναν ένα πολύχρωμο ύφασμα και έφτιαχναν φόρεμα για γυναίκα ή παντελόνι για άνδρα. Με τον ίδιο τρόπο έφτιαχναν πολλές κούκλες. Τις βάπτιζαν ,τις πάντρευαν, τις κοίμιζαν και γέμιζαν τις ώρες τους με αυτό το ωραίο παιχνίδι.
