Σήμερα
Οι εξελίξεις στην Ελληνική και την παγκόσμια οικονομία τρέχουν με τέτοιο ρυθμό που όχι μόνο δυσκολεύεται κανείς να τις παρακολουθήσει αλλά πολλές φορές δυσκολεύεται και να τις κατανοήσει.
Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελληνική κοινωνία σήμερα είναι η φτώχεια που δυνητικά μπορεί να πάρει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις. Η απότομη μείωση των μισθών και των συντάξεων , η έλλειψη ρευστότητας από την αγορά και η διαρκώς αυξανόμενη ανεργία δημιουργούν αναπόφευκτα ένα εκρηκτικό μείγμα. Η Ελληνική κοινωνία όμως, την παρούσα χρονική στιγμή είναι ακόμη πιο ευάλωτη λόγω των ελλείψεων που έχει σε προσωπικό, εξοπλισμό και αριθμό μονάδων σε βασικές υπηρεσίες του δημοσίου όπως η αστυνομία, τα νοσοκομεία και τα σχολεία.
Χθες
Η οικονομική ανάπτυξη που γνωρίσαμε τα τελευταία τριάντα χρόνια, με ό,τι συνέπειες είχε αυτή στην κοινωνική μας συνοχή, γκρεμίστηκε μέσα σε λίγα χρόνια σαν χάρτινος πύργος. Αναπόφευκτα αναρωτιόμαστε όλοι μας πως μπορεί να άλλαξαν τόσο γρήγορα τα δεδομένα και να εξαφανίζονται τα κεκτημένα τόσων δεκαετιών από τη μια στιγμή στην άλλη.
Χαρακτηριστικά αναφέρω πως η εποχή που το όνειρο ενός νέου ανθρώπου ήταν να αγοράσει ένα οικόπεδο για να χτίσει ένα σπίτι ή να αγοράσει ένα διαμέρισμα για να εγκατασταθεί εκεί με την οικογένεια του φαντάζουν πλέον ως όνειρο θερινής νυκτός. Μακρινή φαντάζει επίσης και η εποχή που το όνειρο ήταν η εξασφάλιση μίας θέσης εργασίας στο δημόσιο και η παράλληλη δεύτερη ημί-απασχόληση το απόγευμα για να συμπληρωθεί το εισόδημα, αν και ο νόμος θεωρητικά το απαγορεύει . Σήμερα το όνειρο είναι πολύ πιο λιτό: να υπάρχει εργασία και να πληρωνόμαστε στην ώρα μας.
Αύριο
Το θέμα είναι τι μπορεί να γίνει από εδώ και στο εξής. Η πραγματική ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα μέσω της ενδυνάμωσης του και της ανεξαρτητοποίησης του από το δημόσιο είναι πλέον μονόδρομος. Η Ελλάδα πρέπει να βελτιώσει το επιχειρηματικό της περιβάλλον ώστε να είναι πιο φιλόξενο και να δίνει κίνητρα σε Έλληνες και ξένους επενδυτές. Να δίνει κίνητρα σε νέους να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση. Αυτό είναι απολύτως αναγκαίο ώστε να εισρεύσουν κεφάλαια στην αγορά, να καταπολεμηθεί η έλλειψη ρευστότητας και επίσης να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης και να καταπολεμηθεί η ανεργία. Βέβαια για να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον οι ελάχιστες προϋποθέσεις είναι:
1. Να μειωθεί η γραφειοκρατία. Ήδη στη χώρα μας ένας υποψήφιος επιχειρηματίας αντιμετωπίζει πολλά εμπόδια σε όλα τα στάδια της επιχειρηματικότητας από το να ανοίξει μία επιχείρηση, να τη λειτουργήσει ακόμη και να την κλείσει με αποτέλεσμα να έχει περισσότερα αντικίνητρα παρά κίνητρα. Πρέπει να δούμε πως μπορούμε να βοηθήσουμε τους επενδυτές και όχι να τους αποτρέπουμε. Αυτό μπορεί να γίνει μειώνοντας τις γραφειοκρατικές διαδικασίες στις απολύτως απαραίτητες και συγκεντρώνοντας όλες τις υπηρεσίες σε έναν φορέα (π.χ. ΚΕΠ επιχειρήσεων).
2. Σταθερό, προβλέψιμο και απλό φορολογικό πλαίσιο. Δεν είναι μόνο οι υψηλοί φορολογικοί συντελεστές που λειτουργούν ως αντικίνητρο. Κατά κύριο λόγο είναι το γεγονός ότι ένας επιχειρηματίας ή ένας υποψήφιος επενδυτής δεν μπορεί να προβλέψει τι αλλαγές θα γίνουν στο φορολογικό πλαίσιο μέσα στα επόμενα χρόνια, αν όχι μέσα στους επόμενους μήνες. Αυτό καθιστά την επένδυση του αβέβαιη διότι αυξάνει κατά πολύ το ρίσκο και αλλάζει όλο το επιχειρηματικό σχέδιο. Για να μην υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο πρέπει να συμφωνηθεί ένα σταθερό, δίκαιο, προβλέψιμο και απλό φορολογικό πλαίσιο με σαφώς χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, ειδικότερα σε κάποιους τομείς στρατηγικής σημασίας. (τουρισμός, ναυτιλία, γεωργία κλπ)
3. Εξάλειψη της διαφθοράς μέσω της νέας τεχνολογίας. Ίσως ο πιο πετυχημένος τρόπος θα ήταν να μην υπάρχει η επαφή σε πραγματικό χρόνο πρόσωπο με πρόσωπο μεταξύ υποψήφιου επιχειρηματία και δημοσίου. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μέσω του διαδικτύου και της ηλεκτρονικής οδού όπου οι συναλλαγές γίνονται πιο γρήγορα, πιο φθηνά και κατά κύριο λόγο απρόσωπα. Συνεπώς μειώνονται τα περιθώρια για ύποπτες συναλλαγές κάτω από το τραπέζι.
4. Επιτάχυνση της δικαιοσύνης. Έχει φτάσει η στιγμή όπου το σύνολο της δικαιοσύνης πρέπει να εκσυγχρονίσει την λειτουργία του με πολύ πιο εκτεταμένη χρήση των ηλεκτρονικών υπολογιστών και του διαδικτύου ώστε να επιτευχθεί αποσυμφόρηση. Επίσης είναι πλέον απολύτως απαραίτητο να μειωθούν οι σχεδόν <<σχολικές>> διακοπές που κάνει η δικαιοσύνη και να αυξηθούν οι καθημερινές ώρες λειτουργίας των δικαστηρίων. Την ίδια στιγμή, πρέπει να εφαρμοστούν κατά γράμμα και οι διατάξεις του κώδικα πολιτικής δικονομίας που τιμωρούν με χρηματικό πρόστιμο όσους επιλέγουν την δικαστική οδό για να επιλύσουν τις διαφορές τους στηριζόμενοι σε εντελώς αβάσιμες κατηγορίες.
Αυτά είναι μόνο τα απολύτως απαραίτητα τα οποία πρέπει να γίνουν –και άμεσα- ώστε να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα. Σκοπός είναι να δώσουμε κίνητρα στους Έλληνες επιχειρηματίες να αναπτύξουν τη δράση τους και παράλληλα να προσελκύσουμε και περισσότερες άμεσες ξένες επενδύσεις. Η λίστα με τις αλλαγές που πρέπει και μπορούν να γίνουν είναι ανεξάντλητη και ο δρόμο αναμφισβήτητα ανηφορικός.
Σαφέστατα, η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος δεν είναι πανάκεια ή το σύνολο της λύσης. Είναι όμως ένα από τα κεντρικά ζητήματα και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο στην επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει σήμερα η Ελληνική οικονομία. Στόχος είναι η Ελλάδα του αύριο και οι επόμενες γενιές να ζήσουν σε μία πιο υγιή, ευνομούμενη κοινωνία με οικονομική ανάπτυξη με ισχυρή μεσαία τάξη και περισσότερη αξιοκρατία.
* Ο Χρίστος Δήμας είναι διδάκτωρ Ευρωπαϊκής πολιτικής και εργάζεται ως σύμβουλος επιχειρήσεων.
isthmos.gr
isthmos.gr
