Παρασκευή 18 Φεβρουαρίου 2011

Δελφίνια Κορινθιακού: Ένας μοναδικός θησαυρός που κινδυνεύει;Η μαύρη λίστα των νεκρών εκβρασμένων δελφινιών στον Κορινθιακό κόλπο


Δελφίνια Κορινθιακού: Ένας μοναδικός θησαυρός που κινδυνεύει;

Η επικίνδυνη αύξηση εκβρασμού νεκρών δελφινιών που παρατηρείται τελευταία σε πολλές περιοχές του Κορινθιακού κόλπου, έχει θέσει σε συναγερμό το δίκτυο της Ομοσπονδίας «ΑΛΚΥΩΝ» που συνεργάζεται στενά με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος καθώς και τους εκπαιδευμένους εθελοντές που βρίσκονται σε πολλά μέρη του Κορινθιακού.
Η ΑΛΚΥΩΝ έχει επανειλημμένα εκφράσει στους αρμόδιους φορείς της πολιτείας για την κρισιμότητα της κατάστασης του Κορινθιακού Κόλπου. Και συγκεκριμένα. Στην Υπουργό ΥΠΕΚΑ Κα Τίνα Μπιρμπίλη , στον Γεν. Γραμματέα Υδάτων του ΥΠΕΚΑ κ. Ανδρεαδάκη στην Γεν Γραμματέα Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Κα Καραβασίλη, στους πρώην Περιφερειάρχες Πελοποννήσου, Δυτικής Πελοποννήσου, στερεάς Ελλλάδας και Δυτικής Αττικής.
Επίσης επιμένει για ΕΝΙΑΙΑ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΣΤΟΝ ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΟ ΚΟΛΠΟ και την προτείνει σε όλες τις Διευθύνσεις Υδάτων και Περιβάλλοντος των περιφερειών που καλύπτουν τον Κ.Κ. Όπως και στους πρώην Νομάρχες.
Η ΑΛΚΥΩΝ έχει δημιουργήσει, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών ΠΕΛΑΓΟΣ ένα δίκτυο εκπαιδευμένων Πολιτών οι οποίοι πηγαίνουν επί τόπου στα εκβρασμένα κητώδη και φωτογραφίζουν - συλλέγουν ιστούς από το νεκρό είδος αποστέλλοντας τα ευρήματα στο ΠΕΛΑΓΟΣ για περαιτέρω αναλύσεις - εξετάσεις.
Ζητά την εθελοντική προσφορά όσον πολιτών θέλουν να συμμετέχουν στο δίκτυο αυτό, διευρύνοντας το και σε άλλες εθελοντικές Δράσεις που αφορούν την προστασία του Κορινθιακού Κόλπου(Κ.Κ.)

Αν δεν ξέρουμε την αξία αυτού μοναδικού στον κόσμο θησαυρού που έχουμε, δεν θα μπορέσουμε ποτέ να τον αγαπήσουμε. Και ο μοναδικός αυτός θησαυρός είναι τα δελφίνια του Κορινθιακού που άρχισε να μελετά το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος από το 1995.

Ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα των μέχρι τώρα ερευνών των μελών του Ινστιτούτου Πέλαγος είναι η ανάδειξη του γεγονότος ότι τα ελληνικά πελάγη παρουσιάζουν έναν απρόσμενο πλούτο (βιοποικιλότητα) σε ό,τι αφορά την κητοπανίδα τους. Η οικολογική αλλά και γενικότερη αξία αυτής της πανίδας για την κοινωνία κάνει επιτακτική την ανάγκη προστασίας της. Όμως, οι απειλές για τα κητώδη και το περιβάλλον τους είναι πολλές (μείωση ιχθυοαποθεμάτων, ρύπανση, ανταγωνισμός και εκούσια θανάτωση από αλιείς, ηχορύπανση, πνιγμός σε δίχτυα, ενόχληση κ.α.) και οδηγούν εδώ και καιρό τους πληθυσμούς τους σε συρρίκνωση ή και εξαφάνιση.
Η προστασία των δελφινιών και των φαλαινών απαιτεί σοβαρό επιστημονικό υπόβαθρο, τεκμηρίωση και ενεργή συμμετοχή του κοινού, αφού η ευκαιριακή και απλώς συγκινησιακή εκμετάλλευση της ευαισθησίας του κόσμου για τα ζώα αυτά δεν μπορεί να προσφέρει πολλά στην ουσιαστική προστασία τους. Για το λόγο αυτό το Ινστιτούτο Πέλαγος, αφ' ενός με επιστημονικά εργαλεία και μεθόδους, αφ' ετέρου με οικοεθελοντική συμμετοχή του κοινού σε επιστημονικά και εκπαιδευτικά προγράμματα εργάζεται για τη διαφύλαξη ενός από τα πιο πολύτιμα κομμάτια της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας και ολόκληρης της Μεσογείου.
Δελφίνια και διάφορα κητώδη, έχουν αποτελέσει στοιχείο του ελληνικού πολιτισμού εδώ και πάνω από τρεισήμισι χιλιετίες.... ως θέμα αρχαιοελληνικών αναπαραστάσεων σε τοιχογραφίες, αμφορείς, νομίσματα, κοσμήματα.
Παγκοσμίως, η πρώτη επιστημονική αναφορά στα ζώα αυτά είναι το «Περί των ζώων ιστορίαι» του Αριστοτέλη, χρονολογίας 350 π.Χ.! Παράλληλα όμως, η Ελλάδα είναι η χώρα όπου γεννήθηκε η επιστήμη της μελέτης των κητωδών, που σήμερα αποτελεί κλάδο της βιολογίας και καλείται κητολογία.
Ψάχνοντας για πληροφόρηση και γνώση με τα κητώδη στις ελληνικές θάλλασες, συνειδητοποιούμε ότι ο Αριστοτέλης είναι ο πρώτος και ο τελευταίος στην Ελλάδα και στον κόσμο μέχρι το 1990 περίπου. Είχε ασχοληθεί με τα κητώδη και ανακάλυψε αδιανόητα πράγματα ακόμα και για τη σημερινή επιστήμη, επισημαίνει ο Αλέξανδρος Φρατζής.
Ο Αλέξανδρος Φρατζής πρόεδρος του ινστιτούτου κητολογικών ερευνών διδάκτωρ βιολογικής ωκεανογραφίας, είναι ο επιστήμονας ο οποίος με την επιστημονική ομάδα Πέλαγος ανακάλυψε μέσα από την εμπεριστατωμένη επιστημονική μελέτη:
α) τις μοναδικά παγκόσμιες ιδιαιτερότητες των δελφινιών του Κορινθιακού Κόλπου.
β) άρχισε να ασχολείται επιστημονικά με τα κητώδη και κατάφερε να αναδείξει το θέμα της προστασίας τους τόσο σε ελληνική όσο και σε παγκόσμια κλίμακα, αναγκάζοντας το 1996 μέσω του ανωτάτου δικαστηρίου των ΗΠΑ το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ να αποσύρει τα πολεμικά πλοία από τις στρατιωτικές ασκήσεις που δολοφονούσαν τα κητώδη στον Κυπαρισσιακό κόλπο, μετά από την ανακάλυψη του Ινστιτούτου ότι τα σόναρ με τις ιδιαίτερα επικίνδυνες συχνότητες ανίχνευσης υποβρυχίων, των πολεμικών πλοίων του ΝΑΤΟ δολοφονούσαν σπάνια κητώδη που πολλά εκβράστηκαν στις ακτές.
γ)Σημαντική επιστημονική εργασία αποτελεί για το Ινστιτούτο Πέλαγος ανακάλυψη, και η καταγραφή της πιο μεγάλης ομάδας στην Μεσόγειο Θάλασσα, περίπου 200 φαλαινών φυσητήρων ( γνωστών ως Μόμπυ Ντικ με μήκος από 11.5 μέχρι και 18 μέτρα) που ζουν μόνιμα στις ελληνικές θάλασσες από τη Λευκάδα έως την Κρήτη.

Τα δελφίνια του Κορινθιακού
Ο Κορινθιακός κόλπος είναι κάτι το καταπληκτικό. Είναι σαν μια μικρογραφία της μεσογείου με ανοικτή τη δυτική είσοδο(Ρίο_ Αντίρριο -Γιβλατάρ), τεχνική την ανατολική είσοδο( Ισθμός- Σουέζ και με πολύ μεγάλο βάθος κοντά στις ακτές.
Ο Κορινθιακός Κόλπος είναι μία σχεδόν κλειστή και απομονωμένη θαλάσσια περιοχή με αρκετά βαθιά νερά (μέγιστο βάθος 935 μέτρα). Μέσα στον Κορινθιακό κόλπο ζουν τέσσερα διαφορετικά είδη δελφινιών.
Τα είδη αυτά είναι: Το ρινοδέλφινο Tursiops truncatus Μήκος: 2.9 μέτρα (μέσο μήκος ώριμου ατόμου)που ζει κοντά στις ακτές του Ρίου _Αντιρρίου, στον κόλπο της Αντίκυρας και Ιτέας, ενώ τα άλλα τρία είδη που είναι πελαγικά είδη, το ζωνοδέφινο Stenella coeruleoalba , Μήκος: 2.1 μέτρα (μέσο μήκος ώριμου ατόμου), το κοινό δελφίνι Delphinus delphis, Μήκος: 2 μέτρα (μέσο μήκος ώριμου ατόμου)και το σταχτοδέλφινο Grampus griseus, Μήκος: 3.5 μέτρα (μέσο μήκος ώριμου ατόμου), ολα τα είδη βρίσκονται στην κεντρική και ανατολική περιοχή του κόλπου δηλαδή στα βαθιά νερά του κόλπου( μέγιστο βάθος Κορινθιακού 935 μέτρα) και στον κόλπο των Αλκυονίδων. Σύμφωνα με ανακοινώσεις του Ινστιτούτου Πέλαγος, σε όλον Κορινθιακό είχαν εντοπισθεί μόνο δυο σταχτοδέλφινα που η ομάδα του Ινστιτούτου τους έδωσε τα ονόματα Κλέοβης και Βίτωνας. Τα σταχτοδέλφινα του Κορινθιακού δεν έχουν ρύγχος. Το κεφάλι τους είναι στρογγυλό και φέρουν πολλές γρατσουνιές. Το ένα από τα δυο σταχοδέλφινα σταματήσαμε να το βλέπουμε το 2002, το δεύτερο σταχτοδέλφινο το είδαμε για τελευταία φορά το 2006, το 2007 δεν είδαμε κανένα σταχτοδέλφινο σημειώνει σε ανακοίνωσή του το Ινστιτούτο. Η ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Πέλαγος, με πολύ αγώνα προσπαθεί τόσο να ολοκληρώσει την επιστημονική έρευνα, όσο και να προστατεύσει αυτόν τον μοναδικό φυσικό πλούτο της περιοχής. Θέλει να μάθει από ανθρώπους του Κορινθιακού που ασχολούνται με τη θάλασσα, αν έχουν δει, αν έχουν ακούσει από παλαιότερους ψαράδες ή αν ακόμα έχουν φωτογραφίσει, τώρα, πριν ή και πριν το 1995 αυτά τα σταχτοδέλφινα, και να επικοινωνήσουν με το Ινστιτούτο Πέλαγος.
Το ερευνητικό πρόγραμμα «Δελφίνια Κορινθιακού Κόλπου" ξεκίνησε το 1995 και αποσκοπεί στην καταγραφή και μελέτη των πληθυσμών των τεσσάρων ειδών δελφινιών που ζουν στην συγκεκριμένη περιοχή. Οι ερευνητικές αποστολές που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα, έχουν καταγράψει την μεγαλύτερη συχνότητα παρατήρησης δελφινιών στις Ελληνικές θάλασσες και μία από τις μεγαλύτερες στην Μεσόγειο. Παράλληλα, εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ένα μοναδικό στον κόσμο φαινόμενο συμβίωσης και αλληλεπίδρασης μεταξύ των τριών από τα τέσσερα είδη δελφινιών του Κορινθιακού Κόλπου.
Εκτός από τα παραπάνω είδη δελφινιών, στον Κορινθιακό Κόλπο συναντώνται με μεγάλη συχνότητα και άλλοι πελαγικοί θηρευτές, όπως καρχαρίες και τόνοι.


Μοναδικό φαινόμενο συμβίωσης!
Από τις πρώτες κιόλας ερευνητικές αποστολές στον Κορινθιακό Κόλπο καταγράψαμε ένα απρόσμενο και μοναδικό φαινόμενο. Τρία από τα είδη δελφινιών του Κορινθιακού (ζωνοδέλφινα, κοινά δελφίνια και σταχτοδέλφινα) σχηματίζουν μικτά κοπάδια. Η συμβίωση των παραπάνω ειδών δεν έχει παρατηρηθεί πουθενά στον κόσμο έως σήμερα ως μόνιμο φαινόμενο. Η συμβίωση αυτή θα μπορούσε να παραλληλιστεί με τη συγκρότηση μικτής κοινωνίας ανθρώπων, γοριλών και χιμπατζήδων, που παρουσιάζουν ανάλογες γενετικές διαφορές με αυτές που υπάρχουν μεταξύ των δελφινιών του Κοριθιακού.

Το ινστιτούτο κητολογικών ερευνών
Το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος είναι μία επιστημονική μη κερδοσκοπική οργάνωση με σκοπό τη μελέτη και την προστασία των κητωδών. Κητώδη είναι τα δελφίνια, οι φάλαινες, οι φώκαινες και μερικά ακόμη, συγγενικά τους ζώα.
Οι βασικοί σκοποί του Ινστιτούτου Πέλαγος είναι: α) η διεξαγωγή και προώθηση της επιστημονικής έρευνας σχετικά με τα κητώδη και το φυσικό τους περιβάλλον στην Ελλάδα και τη Μεσόγειο, β) η διάδοση των σχετικών γνώσεων προς κάθε κατεύθυνση, γ) η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινωνικού συνόλου, δ) η προστασία των κητωδών και η διαφύλαξη της ακεραιότητας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων.
Τηλέφωνο, Φαξ, Τηλεφωνητής για μηνύματα: 210-8960108
κινητό (κυρία Αλεξιάδου): 6977-616563 email: pelagos.info@otenet.gr

Όπως έχουμε ανακαλύψει τα Τελευταία χρόνια, τα δελφίνια του Κορινθιακού παρουσιάζουν 3 παγκόσμιες μοναδικότητες! Κάποια από αυτά τα δελφίνια, δεν μπορεί να τα συναντήσει κανείς πουθενά αλλού στον κόσμο, εκτός από τον Κορινθιακό κόλπο!. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντικό, κάθε φορά που υπάρχει ένα νεκρό δελφίνι στην ακτή να μπορούμε να παίρνουμε δείγματα, πριν αυτό ενταφιαστεί. Γι' αυτό και η έγκαιρη ενημέρωση μας είναι απαραίτητη. Αν πάλι ο Δήμος θέλει να το απομακρύνει πριν προλάβουμε να φτάσουμε στο σημείο, η θερμή μας παράκληση είναι να μένει στο χώρο κοντά στο σημείο της τελικής ταφής προφυλαγμένο, μέχρι να έρθει κάποιος να παραλάβει τα απαραίτητα δείγματα.
Οι πολίτες του Κ.Κ. μπορούν να επικοινωνούν με την «ΑΛΚΥΩΝΑ» στις εξής Διευθύνσεις και τηλέφωνα.: Email. info@alcyon.gr --- dimagg@otenet.gr
Τηλ. ΔΗΜ. ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ 6977 932523
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΑΜΑΡΗΣ 27430 95428



Η μαύρη λίστα των νεκρών εκβρασμένων δελφινιών στον Κορινθιακό κόλπο από 11ο 2009 μέχρι 05-02-2011
Α/Α Ημερομηνία Τοποθεσία Είδος

11ος- 2009 Αίγιο Ρινοδέλφινο
12ος - 2009 Άβυθος Αιγιάλειας Ρινοδέλφινο
6-2-2010 Λυγιά Κορινθίας Ζωνοδέλφινο
23-03-2010 Βραχάτι Κορινθίας Ζωνοδέλφινο
15-05-2010 Αλυκή Αιγίου Ρινοδέλφινο
17-05-2010 Βραχάτι Κορινθίας Ζωνοδέλφινο
05-08-2010 500μ δυτ.Ξυλκάστρου Απροσδιόριστο
10-08-2010 Ανατολικά εκβολών Ξηριά Κορίνθου Ζωνοδέλφινο
18-08-2010 Λιμανάκι Αλεποχωρίου Απροσδιόριστο
27-08-2010 Καμάρι Ξυλοκάστρου Κορινθιακού Απροσδιόριστο
27-08-2010 Καμάρι Ξυλοκάστρου Κορινθιακού Απροσδιόριστο
27-08-2010 Μελίσσι, ανατολικά Xylokastro Beach Ζωνοδέλφινο
30-08-2010 50 m δυτικά ποταμού Βραχατίου Κορίνθου Ζωνοδέλφινο
04-10-2010 Σπηλιά Φωκίδας Απροσδιόριστο
04-01-2011 Κάτω Πιτσά Ξυλοκάστρου Ζωνοδέλφινο
26-01-2011 Λυγιά Κορινθιακού Απροσδιόριστο
28-01-2011 Διγελιώτικα Αιγίου Ζωνοδέλφινο
31-01-2011 Μαύρα Λιθάρια Κορινθιακού Ζωνοδέλφινο
31-01-2011 Χιλιαδού Φωκίδας Κορινθιακού Απροσδιόριστο
01-02-2011 Χιλιαδού Φωκίδας Κορινθιακού Απροσδιόριστο
 
Εφημερίδα "Στύξ"