Η βία του μεταδιαφωτισμού

Άρθρο του Δημοσθένη Δαββέτα

Το πρώτο πράγμα που μπορεί κάποιος να διαπιστώσει ακτινογραφώντας τα τρομοκρατικά κινήματα, είναι ότι οι περισσότεροι τρομοκράτες είναι θρέμματα γηγενή. Οι τρομοκράτες του Παρισιού για παράδειγμα, αυτοί που εκτέλεσαν τους σκιτσογράφους της εφημερίδας Charlie Hebdo, γεννήθηκαν, μεγάλωσαν και μορφώθηκαν στη Γαλλία. Πήραν την αγωγή του Διαφωτισμού όπως κάθε Γάλλος πολίτης. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς στο παρελθόν βραβεύθηκαν για τις δραστηριότητες τους από τον πρώην πρόεδρο Σαρκοζί στο μέγαρο των Ηλυσίων. Οι γείτονές τους δήλωσαν σοκαρισμένοι γιατί τους θεωρούσαν καλά παιδιά, έτοιμα και ικανά για την επαγγελματική ζωή της χώρας. 

Κι όμως πολλοί εξ αυτών έφυγαν και μέσω Τουρκίας πήγαν στην Συρία ή το Ιράκ για να υπηρετήσουν το ισλαμικό κράτος, μπαίνοντας στη πρώτη γραμμή του ιερού πολέμου, του τζιχάντ. Τι συνέβη; 

Γιατί το περιβάλλον που ζούσαν δεν μπόρεσε να δώσει απάντηση στα ερωτήματά τους; Σε τι ήταν ενσωματωμένοι; Ήταν σε μία κοινωνία όπου η παγκοσμιοποίηση έχει αφαιρέσει την έννοια της ταυτοτικής ρίζας, όπου η μετάδοση των οικογενειακών και πατριωτικών αξιών έχει αδρανοποιηθεί, όπου η τεχνική βελτίωση των σωμάτων και των επιθυμιών φτιάχνει πολίτες με μυϊκή δύναμη και πονηράδα, αλλά όχι δύναμη ψυχής και πνεύματος. Το σημερινό μας σύστημα έχει ξεχάσει ότι ένας νέος δεν ψάχνει απλά τις αιτίες ζωής, αλλά ψάχνει κυρίως τις αιτίες για να δώσει τη ζωή του, να την αφιερώσει με πάθος σε κάτι. Στην Ευρώπη σήμερα γίνεται λόγος για ελευθερία έκφρασης. Ρωτώ λοιπόν: Τι καλά νέα έχουμε να εκφράσουμε σήμερα; Την αρνητικότητα, τον κυνισμό, τον άκρατο μηδενισμό και υλισμό που κυριαρχεί παντού; Η ερώτηση των «καλών νέων» είναι κατά βάση πνευματική και αισθαντική. Θέλουμε να δώσει κάποιος τη ζωή του στη ζωή, πρέπει να στραφεί προς μία ποιοτική δράση στη καθημερινότητα, πρόκειται για ένα αίτημα δοσίματος, το οποίο δεν ικανοποιεί απόλυτα ο τεχνικός μας πολιτισμός. Απογυμνώνοντας τον κλασικό ανθρωπισμό η τεχνική ήρθε να εκφράσει το κενό το οποίο οι ισλαμιστές ή κάθε μορφή τρομοκρατίας εκμεταλλεύεται συνδυάζοντας θεό, καπιταλισμό, νέες τεχνικές, παραδόσεις. Αυτό το περίεργο αμάλγαμα είναι λογικό στα πλαίσια της απ- ανθρωπιστικής του διαμόρφωσης. Γεννά και προκαλεί βία. Υπάρχει ως βία. Πρόκειται για την μεταδιαφωτιστική πρακτική της τρομοκρατίας. Η βία είναι η τροφή, το άλλοθι, το εργαλείο, η σύγχρονη γλώσσα, η προβολή του ομιχλώδους ονείρου ενός απ-ανθρωπιστικού μεταδιαφωτισμού. Είναι όμως και το στρατηγικό λάθος της τρομοκρατίας. Γιατί η βία σύμφυτη με τον βίο, τη ζωή, έχει ως σκοπό όπως λέει και ο Αριστοτέλης όχι την καταστροφή, αλλά τη γέννηση μορφών. Η βία είναι αποδεκτή ως μεταβατικό στάδιο από το χάος στη μορφή. Είναι η βία του έρωτα της ζωής κι όχι η χαώδης, καθοδόν, μεταδιαφωτιστική εποχή που ζούμε σήμερα.

Δημοσθένης Δαββέτας

  Δημοσιεύθηκε χθες 16/04/2015 στην εφημερίδα Ελεύθερος Τύπος.