Μνήμες από τον «ξεριζωμό του Ελληνισμού της Ανατολής», έναν αιώνα από τα εκεί τραγικά γεγονότα, ξύπνησαν στο κεντρικό κτήριο της Νέας Δημοκρατίας. Αφορμή, η ομώνυμη εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν το Ινστιτούτο Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής και η Γραμματεία Ποιότητας Ζωής και Εθελοντισμού του κυβερνώντος κόμματος.
Μνήμες με έντονα προσωπικό χαρακτήρα ενίοτε, αρχής γενομένης από τον χαιρετισμό που απέστειλε ο Παύλος Μαρινάκης,
γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ: «Έχω κι εγώ ρίζες από τη Σμύρνη. Η μητέρα του αείμνηστου παππού μου, Παύλου Μαρινάκη, Χρυσαυγή, ήταν στην καταστροφή της Σμύρνης. Ήταν μια από τους χιλιάδες Έλληνες που ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους».Όπως και η Πίστη Κρυσταλλίδου, γραμματέας της Ποιότητας Ζωής και Εθελοντισμού, η οποία αναφέρθηκε στον παππού της που ήρθε στην Πτολεμαΐδα από την Ανατολική Θράκη, με ένα αμπέλι στις αποσκευές του…
Επιστρέφοντας, όμως, στον χαιρετισμό του Π. Μαρινάκη, «οι άνθρωποι αυτοί έχουν την Ελλάδα και την έννοια της πατρίδας μέσα στην ψυχή τους περισσότερο από κάθε άλλον, γιατί έχουν δύο πατρίδες. Εκείνη που τους στέρησαν και εκείνη που βρήκαν», επισημάνθηκε από τον γραμματέα.
Ο χαιρετισμός του οποίου έκλεισε με την επισήμανση, «πέρασαν 100 χρόνια από τον βίαιο ξεριζωμό τους κι εμείς Ο συντονιστής του διαγραμματειακού οργάνου της ΝΔ, Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, που μετέφερε το χαιρετισμό του γραμματέα (παρίστατο σε ταυτόχρονη εκδήλωση με ομιλητή, τον πρωθυπουργό), τόνισε από τη δική του πλευρά: «Η ΝΔ έχει το ρόλο να ξεπερνά τις διαιρέσεις και τους διχασμούς του παρελθόντος όχι δια της λήθης αλλά δια της μνήμης».δεν ξεχνάμε ποτέ την βία και την αγριότητα την οποία έζησαν. Δεν ξεχνάμε τους προγόνους μας».
Αλλά και με τη διαβεβαίωση, «στη Νέα Δημοκρατία πιστεύουμε στις διαρκείς σχέσεις και στη συνέπεια λόγων και έργων. Δεσμευόμαστε λοιπόν, πως θα είμαστε στο πλευρό σας, δίπλα σας όπως μπορούμε».
Από τη δική του πλευρά, ο Πάνος Σταθόπουλος, διευθυντής του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, ανέδειξε το δίπολο, «τιμή και μνήμη». Δηλαδή, τιμή και μνήμη για όλους εκείνους που ταλαιπωρήθηκαν ανυπόφορα, που βασανίστηκαν, που εξαφανίστηκαν…
Ο συντονιστής του διαγραμματειακού οργάνου της ΝΔ, Δημήτρης Παπαγγελόπουλος, που μετέφερε το χαιρετισμό του γραμματέα (παρίστατο σε ταυτόχρονη εκδήλωση με ομιλητή, τον πρωθυπουργό), τόνισε από τη δική του πλευρά: «Η ΝΔ έχει το ρόλο να ξεπερνά τις διαιρέσεις και τους διχασμούς του παρελθόντος όχι δια της λήθης αλλά δια της μνήμης».
Κεντρική θέση στην εκδήλωση της Νέας Δημοκρατίας και του ΙΔΚΚ είχαν οι εκπρόσωποι των απογόνων των ξεριζωμένων Ελλήνων, Ποντίων, Μικρασιατών και Θρακών. Το οργανωμένο όσο και προσχεδιασμένο έγκλημα εις βάρος των Ελλήνων και άλλων χριστιανικών πληθυσμών της Ανατολής, κατήγγειλε η Χριστίνα Σαχινίδου – Τσαρτσίδου, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ποντιακών Σωματείων. Στις καινοτομίες που έφεραν μαζί τους στο νέο τους σπίτι οι ξεριζωμένοι, αναφέρθηκε ο Αντώνης Οραήλογλου, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Προσφυγικών Σωματείων. Ενώ ο Aριστείδης Χρυσόπουλος, πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θρακικών Σωματείων, παρατήρησε ότι τα γεγονότα στη Θράκη παραμένουν εν πολλοίς άγνωστα, καλωσόρισε δε, την κυβερνητική απόφαση για σύσταση διακομματικής επιτροπής για την ανάπτυξη της Θράκης. Τον ιστορικό αναθεωρητισμό στηλίτευσε, τέλος, ο Γεώργιος Βαρυθυμιάδης, πρόεδρος της Παμποντιακής Ομοσπονδίας Ελλάδος ζητώντας να ακολουθηθεί ο δρόμος του αγώνα αντί εκείνου της λήθης.
Ακολούθησε η προσέγγιση των ιστορικών, με τον Αντώνη Κλάψη, επίκουρο καθηγητή, στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου να υπογραμμίζει εν πρώτοις ότι οι Έλληνες είχαν μάθει να ζουν σε μια πιο ευρύτερη περιοχή στις δύο πλευρές του Αιγαίου επί 3.000 χρόνια και αυτό σταμάτησε με την Μικρασιατική Καταστροφή.
Με την ταυτόχρονη παρατήρηση ότι η ανταλλαγή των πληθυσμών συνέβαλε εν τέλει στην εθνική ομοιογένεια. Ζήτησε δε, από το ακροατήριο να αναλογισθεί τι θα είχε συμβεί αν είχε παραμείνει μουσουλμανικός πληθυσμός στη Δυτική Μακεδονία. Θα είχε δημιουργηθεί ένα Κόσοβο στις περιοχές μας πλησίον των βορείων συνόρων μας, ανέφερε. Εν κατακλείδι, οι πρόσφυγες από τον Πόντο, την Μικρά Ασία και την Ανατολική Θράκη δεν έχουν ανάγκη από ένα μνημόσυνο. Αυτό που απαιτείται είναι η θετική αναψηλάφηση του παρελθόντος του τι πήγε λάθος, ποια η συμβολή των ανθρώπων αυτών στη σύγχρονη Ελλάδα.