Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Η εμφύλια σύρραξη στην Ουκρανία ήταν εδώ και πάνω από μια δεκαετία ένα ατύχημα που έμελλε να συμβεί.Τα σημάδια ήσαν εκεί, αλλά αντιμετωπίζονταν και αυτά ως ένα είδος φολκλόρ:
Ο δεύτερος γύρος των προεδρικών εκλογών του 2004 επαναλήφθηκε κάτω από την πίεση αυτής που ονομάστηκε «πορτοκαλί επανάσταση» και ο μέχρι εκείνη την ώρα νικητής και φιλορώσος Βίκτορ Γιανουκόβιτς, ηγέτης του Κόμματος των Περιφερειών, ηττήθηκε από τον Βίκτορ Γιούσενκο, με τη Γιούλια Τιμοσένκο στο πλευρό του.
Η Γιούλια έγινε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της χώρας (24 Ιανουαρίου – 8 Σεπτεμβρίου 2005).
Οι εξουσίες του Προέδρου περιορίστηκαν και μεταφέρθηκαν στο κοινοβούλιο.
Και άρχιζε η δήθεν «μάχη της Ευρώπης» - ενώ στην πραγματικότητα ήταν ένας αβυσσαλέος πόλεμος συμφερόντων, με ενεργό ρόλο του συνόλου της πολιτικής ηγεσίας της χώρας.
Αρκεί να σκεφθεί κανείς ότι στη μάχη είχε μπει και η… Γιουροβίζιον!
Τον Μάιο του 2005 το Κίεβο είχε τεχνηέντως – δεν μέτρησαν τα τηλεφωνήματα, αλλά μόνο τα μηνύματα - αποκλείσει την Ουκρανή τραγουδίστρια Άνι Λόρακ, επειδή είχε τραγουδήσει σε συγκεντρώσεις του Γιανουκόβιτς και στη θέση της επελέγη το συγκρότημα «Γκριντζόλι», που το τραγούδι τους είχε τον τίτλο «Όχι στα ψέματα, ναι στον Γιούσενκο», που επίσης δεν έγινε δεκτό (αυτή τη φορά από τους Ευρωπαίους διοργανωτές) που τελικά όμως δεν εμπόδισαν να εκπροσωπηθεί η Ουκρανία με τον ύμνο της περίφημης Πορτοκαλί Επανάστασης, κάπως τροποποιημένο.
Η προσέγγιση με την ΕΕ είχε πια γίνει η βασική αφορμή σύγκρουσης των δύο πλευρών και η πολιτική κρίση επικεντρώθηκε στο ενδεχόμενο ένταξης της χώρας στην ΕΕ – ενώ στη βάση της σύγκρουσης βρίσκονταν τα συμφέροντα δύο φατριών.
Στα τέλη του 2006, μια έρευνα έδειξε ότι το 59% των Ουκρανών ένιωθε λύπη για τη διάλυση της ΕΣΣΔ, ενώ αποκαλυπτόταν πως 65 εκ. δολάρια είχαν μέσα σε τρία χρόνια διατεθεί από τις ΗΠΑ για «εξαγωγή Δημοκρατίας».
Η Μόσχα βρισκόταν για τα καλά αντιμέτωπη με την εχθρότητα που αισθάνονταν οι δώδεκα πρώην «αδελφές» δημοκρατίες, οι οποίες αποστρέφονταν την αγκαλιά της και στρέφονταν προς τη Δύση.
Ως πρώτη αντίδραση, ήδη από το 2005, οι Ρώσοι άρχισαν να κόβουν τις εκπτώσεις στις τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου στις χώρες που έκαναν «απιστίες», με τον Πούτιν να καλεί τους ηγέτες τους στην ταταρική πρωτεύουσα Καζάν και να προειδοποιεί (σε συνάντηση με δυτικούς δημοσιογράφους στη Μόσχα) τη Δύση, να μην ανακατεύεται στη γειτονιά του.
Και δεν έκρυψε την οργή του για την Πορτοκαλί Επανάσταση, την ώρα που οι ΗΠΑ έκλειναν τις βάσεις τους στο Ουζμπεκιστάν «λόγω του εχθρικού περιβάλλοντος».
Τον Δεκέμβριο του 2006, το Συμβούλιο της Ευρώπης εξέδιδε ψήφισμα (που απορρίφθηκε από όλα τα ελληνικά κόμματα) καταδίκης της κομμουνιστικής ιδεολογίας.
Ανάλογο ψήφισμα είχε εκδώσει στις 26 Οκτωβρίου 2006 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ως συνέπεια, πολλές πρώην ανατολικές χώρες απαγόρευσαν τη λειτουργία των κομμουνιστικών κομμάτων και τη χρήση των κομμουνιστικών συμβόλων και στην Ουκρανία, ψηφιζόταν νόμος που επέβαλλε πρόστιμο σε όποιον δεν χαρακτήριζε «γενοκτονία κατά του ουκρανικού έθνους από την ΕΣΣΔ» τον λιμό της περιόδου 1932 – 1933, δηλαδή ποινικοποιούσε τις εκτιμήσεις επί ιστορικών γεγονότων.
Την ίδια ώρα, ο Πρόεδρος της χώρας υπέγραφε διάταγμα με το οποίο καλούσε το υπουργικό συμβούλιο να επεξεργαστεί νομοσχέδιο με το οποίο η δράση της Οργάνωσης «Ουκρανικός Ανταρτικός Στρατός», που συνεργάστηκε με τους Ναζί κατακτητές, θα αναγνωριζόταν ως «εθνικοαπελευθερωτική».
Την πρωτοχρονιά του 2006, η ρωσική Γκαζπρόμ έκλεισε τις στρόφιγγες παροχής φυσικού αερίου προς την Ουκρανία, που μέχρι τότε αγόραζε από τη Ρωσία κατά 75% φθηνότερα.
Λίγες ημέρες αργότερα Ρωσία και Ουκρανία έβρισκαν συμβιβαστική λύση για την τιμή πώλησης του αερίου.
Τον Οκτώβριο του 2007 τις εκλογές (τρίτες μέσα σε τρία χρόνια) κέρδισε το Μπλοκ της Τιμοσένκο, η οποία, τον Δεκέμβριο του 2007, επέστρεψε στον πρωθυπουργικό θώκο, όπου παρέμεινε ως τον Μάρτιο του 2010 – και αφού στο μεταξύ είχε εξελιχθεί σε ορκισμένο εχθρό του άλλοτε πολιτικού της μέντορα Γιούσενκο.
Το ΝΑΤΟ, ο πόλεμος στη Γεωργία, το ΔΝΤ, το φυσικό αέριο
Τον Απρίλιο του 2008, στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, οι ΗΠΑ έδωσαν μάχη για την ένταξη στη Συμμαχία της Ουκρανίας και της Γεωργίας, αλλά δεν τα κατάφεραν.
Ο τότε Πρόεδρος Μπους, μετά από μια περιοδεία στη Γεωργία και στην Ουκρανία, δήλωνε:
«Εδώ στο Βουκουρέστι πρέπει να στείλουμε το σαφές μήνυμα ότι το ΝΑΤΟ συμμερίζεται τις προσδοκίες της Ουκρανίας και της Γεωργίας για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ».
Η διαφωνία της Γαλλίας και της Γερμανίας δεν του επέτρεψαν να πραγματοποιήσει το όνειρό του – οπότε δεν πραγματοποιήθηκε και το όνειρο του Άλεξ Ρόντος, ο οποίος για τον σκοπό αυτό δραστηριοποιείτο στην περιοχή.
Ακολούθησε ο πόλεμος στη Γεωργία με την επέμβαση της Ρωσίας, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2008 πολιτική κρίση ξέσπασε στην Ουκρανία με τον Πρόεδρο Γιούσενκο να απειλεί με εκλογές την κυβέρνηση για τη φιλορωσική της στάση.
Η απάντηση ήταν η υπερψήφιση νόμου που περιόριζε εκ νέου τις εξουσίες του, ενισχύοντας αυτές της κυβέρνησης.
Το Νοέμβριο του 2008, η Ουκρανία μπήκε σε πρόγραμμα του ΔΝΤ έναντι 13 δις ευρώ και το 2009 είδε το ΑΕΠ της να πέφτει δραματικά (15%).
Τα πράγματα είχαν πάλι πάρει κακή τροπή και τον Ιανουάριο του 2009 η Μόσχα έκλεισε πάλι τις στρόφιγγες για μερικές ημέρες, στέλνοντας στην κατάψυξη 18 ευρωπαϊκές χώρες.
Η κρίση έληξε (επί Τιμοσένκο) με την υπογραφή 10ετούς συμφωνίας ανάμεσα στο ρωσικό ενεργειακό κολοσσό Gazprom και στην ουκρανική εταιρεία Naftogaz.
Τότε αποκαλύφθηκε και ο σκοτεινός ρόλος της εταιρίας Rosukrenergo με έδρα την Ελβετία, που άρχισε να λειτουργεί το 2004, ως μεσάζων ανάμεσα στον ρωσικό όμιλο Γκαζπρόμ και τα ουκρανικά συμφέροντα (50% η Γκαζπρόμ και 45% ο Ουκρανός επιχειρηματίας Ντμίτρι Φιρτάς).
Οι καταγγελίες για συμμετοχή της στο αβγάτισμα του πολιτικού χρήματος πολλές, με τον Βρετανό αναλυτής Μίσα Γκλένι, συγγραφέα του βιβλίου «ΜακΜάφια, έγκλημα χωρίς σύνορα», να υποστηρίζει ότι η μοναδική δραστηριότητα της εταιρίας αυτής είναι να αγοράζει φυσικό αέριο από την Γκαζπρόμ και να το μεταπωλεί στην ουκρανική εταιρία Ναφτογκάζ.
Στη διάρκεια της πρώτης της θητείας η πρωθυπουργός Γιούλια Τιμοσένκο ανακάλυψε ότι ο άνθρωπος που βρισκόταν πίσω από αυτές τις εταιρίες ήταν ο Σεμιόν Μαγκίλιεβιτς, ο πιο γνωστός αρχηγός του οργανωμένου εγκλήματος στη Ρωσία, που αργότερα συνελήφθη για φοροδιαφυγή, αλλά το σύστημα που δημιούργησε συνέχισε να ανθεί και στη διάρκεια της δεύτερης θητείας της (Δεκέμβριος 2007 – Μάρτιος 2010).
Άλλωστε, για τη σχέση της με τη Ναφτογκάζ και τη συμφωνία που η ουκρανική αυτή εταιρία είχε συνάψει με τη Μόσχα, το 2009, η Τιμοσένκο είχε κατηγορηθεί για κατάχρηση εξουσίας προς ίδιον όφελος, που συνελήφθη τον Αύγουστο του 2011 και δικάστηκε και καταδικάστηκε σε κάθειρξη επτά ετών τον Οκτώβριο του 2011, υποστηρίζοντας πως υπήρξε θύμα πολιτικής δίωξης του βασικού πολιτικού αντιπάλου της Γιανουκόβιτς.
Η αλήθεια είναι πως η Γιούλια είχε κατορθώσει να δημιουργήσει μια περιουσία 11 δις δολαρίων.
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, στις προεδρικές εκλογές του Ιανουαρίου 2010, όταν η Τιμοσένκο ηττήθηκε (στο δεύτερο γύρο, 7 Φεβρουαρίου 2010) από τον Γιανουκόβιτς, το κλίμα υπήρξε έντονα παρακμιακό.
Οι Ουκρανοί άρχισαν να παζαρεύουν την ψήφο τους στο Ιντερνέρ, σε τιμές που κυμαίνονταν από… 52 ως 88 ευρώ και τα γυναικεία μέλη της ΜΚΟ Φέμεν εμφανίστηκαν με αμφίεση πόρνης έξω από τα γραφεία της Κεντρική Εκλογικής Επιτροπής στο Κίεβο, καταγγέλλοντας ότι χιλιάδες γυναίκες στην Ουκρανία εξωθούνται στην πορνεία διότι όλοι οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας είναι διεφθαρμένοι και αδιαφορούν για την οικονομική εξαθλίωση του πληθυσμού.
Η νίκη του Γιανουκόβιτς έφερε την επιβράβευση από τη Ρωσία:
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας 25ετούς παράτασης στη λειτουργία της ρωσικής ναυτικής βάσης στην Κριμαία, Μόσχα πρόσφερε έκπτωση 30% στην τιμή του φυσικού αερίου.
Αργότερα, το 2011, όταν ξέσπασε το σκάνδαλο με τον Στρος-Καν, έγινε γνωστό πως η εταιρία συμβούλων TD International, με έδρα την Ουάσιγκτον, και την οποία, σύμφωνα με πληροφορίες του ειδησεογραφικού πρακτορείου Ρόιτερς, έχουν ιδρύσει και διοικούν πρώην στελέχη της CIA και διπλωμάτες των ΗΠΑ, είχε προσληφθεί και από τη Γιούλια Τιμοσένκο – η οποία πριν ασχοληθεί με την πολιτική είχε πλουτίσει κάνοντας μπίζνες με το φυσικό αέριο.
Άγρια καταστολή, μπότοξ και σάουνα!
Στο μεταξύ, ο Γιανουκόβιτς είχε πάρει αέρα.
Οι πρώτες διαδηλώσεις ξέσπασαν τον Νοέμβριο του 2012, όταν καταγγέλθηκε νοθεία στις βουλευτικές εκλογές, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί η κυβέρνηση.
Δημοσιογράφοι άρχισαν να καταγγέλλουν λογοκρισία, να διώκονται, να ξυλοκοπούνται, να δολοφονούνται.
Τον Ιανουάριο του 2013, δικαστήριο του Κιέβου καταδίκασε σε ισόβια κάθειρξη έναν πρώην διοικητή της αστυνομίας για τη δια… στραγγαλισμού δολοφονία το 2000 του αντιπολιτευόμενου δημοσιογράφου Γκεόργκι Γκονγκαντζέ.
Τον Ιούνιο του 2013, όταν το ουκρανικό περιοδικό Forbes πέρασε στα χέρια του μεγιστάνα Σεργκέι Κουρτσένκο, φίλου του Γιανουκόβιτς, ο τότε διευθυντής σύνταξης Βολοντίμιρ Φεντόριν, παραιτήθηκε με το σκεπτικό ότι η αλλαγή ιδιοκτήτη είχε ως στόχο «να φιμώσει τους δημοσιογράφους πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2015».
Τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, 13 δημοσιογράφοι του περιοδικού δεν άντεξαν τις πιέσεις και παραιτήθηκαν κι’ αυτοί.
Τον Μάιο του 2013, στο πλαίσιο έρευνας από την εισαγγελία της Γεωργίας σχετικά με καταγγελίες ότι ο πρόεδρος της χώρας Μιχαήλ Σαακασβίλι δαπάνησε πάνω από 11.000 δολάρια από τα δημόσια ταμεία προκειμένου να κάνει… ενέσεις μπότοξ στις ΗΠΑ, έγινε γνωστό ότι ο Σαακασβίλι είχε επίσης δαπανήσει
δημόσιο χρήμα για να… κάνει σάουνα μαζί με τον πρώην πρόεδρο της Ουκρανίας Βίκτορ Γιούσενκο.
Φθάσαμε έτσι στον Νοέμβριο του 2013, όταν ο Γιανουκόβιτς αρνήθηκε να υπογράψει τη συμφωνία σύνδεσης της χώρας του με την ΕΕ, κάτι που υπήρξε η αφορμή για το ξέσπασμα βίαιων διαδηλώσεων, οι οποίες οδήγησαν στις σημερινές δραματικές εξελίξεις, τον εμφύλιο και την απειλή διχοτόμησης της χώρας.
Η ΕΕ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά της, βέβαιη πως το Κίεβο υπέκυψε στις ρωσικές πιέσεις, αλλά κάλεσε τόσο την κυβέρνηση όσο και την αντιπολίτευση της Ουκρανίας να δείξουν αυτοσυγκράτηση.
Μάλιστα, στις 18 Δεκεμβρίου 2013, η καγκελάριος Μέρκελ στην πρώτη, μετά την ορκωμοσία της, ομιλία της στην Βουλή, εξέφρασε μεν τη λύπη της για την μη υπογραφή της Συμφωνίας Σύνδεσης, αλλά έσπευσε να προσθέσει την κατανόησή της, δηλώνοντας πως «δεν γίνεται μια χώρα που βρίσκεται μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ να πρέπει να κάνει μια θεμελιώδη επιλογή για την μία ή την άλλη πλευρά».
Εδώ πρέπει να θυμηθούμε το επεισόδιο (στις 6 Φεβρουαρίου) με την Αμερικανίδα υφυπουργό Εξωτερικών Βικτόρια Νούλαντ, να λέει συνομιλώντας με τον Αμερικανό πρέσβη στην Ουκρανία, με τον οποίο συζητούσε τις εξελίξεις στη χώρα αυτή, την περίφημη φράση «να πάει να γ… η ΕΕ»!
Η Μέρκελ χαρακτήρισε το σχόλιό της «απολύτως απαράδεκτο» και η Νούλαντ υποχρεώθηκε να ζητήσει συγγνώμη, σημειώνοντας πως επρόκειτο για ιδιωτική συνομιλία.
Ηθικόν δίδαγμα…
Αυτά που συμβαίνουν στην Ουκρανία, οι πρωτοφανείς σκηνές βίας, το γεγονός ότι η χώρα βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού, έχουν και το ηθικό τους δίδαγμα.
Η πολιτική ηγεσία αυτής της χώρας, επιδίδεται τα τελευταία δέκα χρόνια σε έναν πρωτοφανή αλληλοσπαραγμό, με το σχίσμα να μεταφέρεται κάθετα στον λαό, δημιουργώντας συνθήκες αβυσσαλέου μίσους.
Οι μισοί καταγγέλλουν τους άλλους μισούς.
Ο Γιανουκόβιτς φυλάκισε την Τιμοσένκο και τώρα η Τιμοσένκο και οι περί αυτήν απειλούν τον Γιανουκόβιτς με τα ίδια.
Ο ένας τράβαγε από τη μια και η άλλη από την άλλη, ανίκανοι να βρουν μια μέση λύση στις εξωτερικές τους σχέσεις, με αποτέλεσμα να χωριστεί η χώρα τους σε «δυτικούς» και «ανατολικούς».
Όλοι μαζί διαίρεσαν τον λαό τους και άφησαν χώρο για τον ακροδεξιό Δεξιό Τομέα να καθορίζει την ημερήσια διάταξη στους δρόμους των πόλεων.
Αν και γνώριζαν ότι ιστορικά ο ναζιστικός κίνδυνος ήταν υπαρκτός, προκειμένου να εξυπηρετήσουν προσωπικές πολιτικές και οικονομικές-ολιγαρχικές επιδιώξεις τους, οι μεν προχώρησαν στην καταστολή και οι δε πίστεψαν πως θα μπορούσαν απλά να χρησιμοποιήσουν τους αδίστακτους νεοναζί.
Αυτοί, με την ανικανότητα και τη διαφθορά τους, με τις αντιπαλότητες και το μίσος τους, δεν κατάφεραν να διαπραγματευτούν και να βρουν λύσεις για τη χώρα τους.
Είναι οι αποκλειστικοί υπεύθυνοι.
Η εύκολη λύση, είναι να λέμε πως πάντα φταίνε κάποιοι ξένοι.
Αλλά αυτή ήταν πάντα η δουλειά των ισχυρών – να αναζητούν σφαίρες επιρροής, να επεκτείνονται, να διαιρούν και να βασιλεύουν.
Με τη διαφορά ότι – σε όλες τις περιπτώσεις – βρίσκουν και τα κάνουν.
Γιατί ο δάχτυλος μπορεί να είναι ξένος, όχι όμως και τα χέρια που σηκώνουν τα όπλα στους αδελφοσκοτωμούς…
elzoni.gr
