Του Χρήστου Κατσαρού*
Τις προηγούμενες μέρες , στα πλαίσια της δημοσιογραφικής μας ενασχόλησης, είχαμε την χαρά να επισκεφτούμε την πόλη των Ιωαννίνων καλεσμένοι του αγαπητού φίλου και συντονιστή εκπαιδευτικού έργου ΠΕ70, κου Σουτόπουλου, με σκοπό να μας δώσει στοιχεία για την τηλεδιημερίδα που διοργανώνει μαζί με άλλους τρείς συντονιστές εκπαίδευσης για την εκπαιδευτική ηγεσία στα πλαίσια του εορτασμού των 200 χρόνων από την έναρξη της εθνικής Παλιγγενεσίας, και να συζητήσουμε για την τεχνική υποστήριξη του εγχειρήματος αυτού που φιλοδοξεί να έχει παγκόσμια
εμβέλεια, καθώς αναμένεται να λάβουν μέρος και επιφανείς επιστήμονες από το εξωτερικό. Επιπλέον, ο κος Σουτόπουλος μας ξενάγησε τόσο στα γραφεία του ΠΕΚΕΣ Ηπείρου, όπου είχαμε την τιμή να συναντήσουμε και άλλους συντονιστές, όσο και στην Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ηπείρου.Με την ευκαιρία της επίσκεψης αυτής στην πόλη των Ιωαννίνων, η Γραφίδα Σιντικής σας παρουσιάζει και ένα φωτορεπορτάζ από ξεχωριστά σημεία της πόλης που αξίζει κανείς να επισκεφτεί, είτε εικονικά αυτή τη στιγμή είτε από κοντά, όταν το επιτρέψουν τα επιδημιολογικά δεδομένα.
Σίγουρα το πιο όμορφο σημείο της πόλης είναι αυτό όπου κανείς μπορεί να απολαύσει τη θέα στη λίμνη της αδικοχαμένης κυρα-Φροσύνης έχοντας απέναντί του το ιστορικό κάστρο, που χρονολογείται τουλάχιστον από τα μεσοβυζαντινά χρόνια, αν και έχει υποστεί διάφορες αρχιτεκτονικές μεταβολές στο διάβα των αιώνων, ανάλογα με τους κατακτητές της πόλης. Εκεί φιλοξενούνται σήμερα τέσσερα μουσεία και παλιές βυζαντινές εκκλησίες, το Φετιχέ τζαμί αλλά και τα ερίπεια του παλατιού (σεράι) του Αλή Πασά στη θέση Ιτς Καλέ, όπου υπήρχε κάποτε η ακρόπολη του Βοημούνδου στα χρόνια της Φραγκοκρατίας.
Το τοπίο ανάμεσα στη λίμνη και στην καστροπολιτεία των Ιωαννίνων είναι μαγευτικό καθώς το πρασινογάλαζο της λίμνης και το φαιό της πέτρας αναμειγνύονται με το πράσινο των φύλλων των πλατάνων και το σκούρο των κορμών, σε μια εικόνα που ούτε ζωγράφος θα μπορούσε να φανταστεί, καθώς τα δέντρα από τη μεριά του κάστρου γέρνουν τα κλαδιά τους προς την μεριά της λίμνης σχηματίζοντας ένα είδος φυσικής αψίδας .
Κοντά στο μώλο από την πλευρά του κάστρου μπορεί κανείς να δει την προτομή του Ιωάννη του Φιλόσοφου ή Σκυλόσοφου που ονομάστηκε έτσι λόγω της αποτυχημένης προσπάθειας του να προκαλέσει γενικευμένη εξέγερση των Ιωαννιτών εναντίον των Οθωμανών με αποτέλεσμα τη σφαγή των χριστιανικών πληθυσμών της πόλης και το δικό του φρικτό θάνατο και τη σκύλευση του σορού του από τους Τούρκους.
Στις παρακείμενες οδούς συναντά κανείς αργυροχρυσοχοεία με τα ξακουστά παραδοσιακά γιαννιώτικα ασημικά, περίτεχνα κοσμήματα από ασήμι και χρυσό, εικόνες, καντήλια, σκευοθήκες και επάργυρα διακοσμητικά.
Το κέντρο της πόλης, παρά το γεγονός του εκμοντερνισμού της, φιλοξενεί κτίρια νεοκλασσικού χαρακτήρα και ρυθμού, όπως αυτό της εθνικής τράπεζας με αετώματα και κίονες.
Από ψηλά, ανεβαίνοντας στο βουνό, μπορεί κανείς να δει πανοραμικά τόσο την πόλη των Ιωαννίνων όσο και το καταπράσινο νησάκι, με τη θερινή κατοικία του Αλή Πασά και της κυρά-Βασιλικής. Στο ίδιο νησάκι υπάρχουν βυζαντινές εκκλησίες, πραγματικοί αρχαιολογικοί θησαυροί, που δυστυχώς λόγω των υγειονομικών περιορισμών δεν μπορέσαμε να επισκεφθούμε. Οι ιστορικές αναφορές για το νησί ξεκινούν τον 13ο αιώνα, όταν ιδρύθηκαν τα πρώτα μοναστήρια. Το πρώτο μοναστήρι που ιδρύθηκε στο νησί ήταν η Μονή του Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπινών που ιδρύθηκε τον 13ο αιώνα και το καθολικό της κτίστηκε το 1292 όπως αναφέρεται σε επιγραφή στην είσοδο του ναού. Κτήτορας της μονής αναφέρεται ο Μιχαήλ Φιλανθρωπινός που είχε διατελέσει και μητροπολίτης Ιωαννίνων. Την ίδια περίπου περίοδο ιδρύθηκε και η Μονή Αγίου Νικολάου Ντίλιου (ή Στρατηγόπουλου) που ιδρύθηκε από την Βυζαντινή οικογένεια των Στρατηγόπουλων. Τον 16ο αιώνα η μοναστική κοινότητα στο νησί άκμασε με αποτέλεσμα να ιδρυθούν άλλες δύο μονές. Η Μονή του Αγίου Νικολάου Mεθοδίου που μετονομάστηκε αργότερα σε Αγία Ελεούσα, προς τιμήν της Παναγίας και λειτούργησε ως ιερατική σχολή από το 1872 έως και το 1922, και η Μονή Προδρόμου, ενώ τον επόμενο αιώνα (17ο) ιδρύθηκαν άλλες τρεις μονές: η Μονή του Αγίου Παντελεήμονα, εκεί όπου ο τύραννος Αλή πασάς κατέφυγε το 1822 ως ένοχος εσχάτης προδοσίας απέναντι στην Υψηλή Πύλη και τον σουλτάνο αλλά έμελλε να σκοτωθεί από χέρι ομόθρησκών του, παρά τις ψευδείς διαβεβαιώσεις ότι του είχε δοθεί αμνηστία, η Mονή Μεταμόρφωσης του Σωτήρα και η Μονή Προφήτη Ηλία χτισμένη στην κορυφή του νησιού.
Και η πόλη όμως προσφέρεται και για θρησκευτικό τουρισμό. Ήδη αναφέραμε πόσες εκκλησίες έχει μόνο το νησάκι. Αλλά και μέσα στην ίδια την πόλη μπορεί κανείς να επισκεφτεί το δίπατο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρα, εκεί όπου ήταν το σπίτι του και διέμενε με τη σύζυγό του και το τρίχρονο παιδί του, όταν τον συνέλαβαν οι Τούρκοι μετά από ψευδείς κατηγορίες πώς τάχα είχε ασπαστεί το Ισλάμ καί πως κατόπιν ξαναβαπτίστηκε Χριστιανός. Παρά το γεγονός ότι οι κατηγορίες ήταν ψευδείς και βρέθηκε απερίτμητος οι Τούρκοι τον περάσανε από δύο δίκες και στη δεύτερη, αφού τον είχαν προηγουμένως υποβάλει σε φρικτά βασανιστήρια, τον καταδίκασαν σε δι’απαγχονισμού θάνατο μπροστά στο κάστρο μετά από την συνεχή και σθεναρά άρνησή του να αρνηθεί το Χριστό και τον άφησαν εκεί για τρία μερόνυχτα. Η παράδοση αναφέρει ότι το σκήνωμα του Αγίου εξέπεμπε φως και ένα πλήθος θαυμάτων κατέκλυσε την πόλη. Λέγεται μάλιστα ότι μία μουσουλμάνα άρπαξε την κάλτσα του Γεωργίου και την εναπόθεσε στο άρρωστο παιδί της το οποίο αμέσως θεραπεύτηκε γι’αυτό και στις αγιογραφίες ο Νεομάρτυς Γεώργιος αναπαριστάται απαγχονισμένος φορώντας μόνο τη μία κάλτσα. Σήμερα το σκήνωμα του βρίσκεται σε μαρμάρινο τάφο σε παρεκκλήσιο στον περίβολο του Μητροπολητικού ναού του Αγίου Αθανασίου στα Γιάννενα. Εμείς είχαμε την τύχη να προσκυνήσουμε τον τάφο και να νιώσουμε μια άρρητη ευωδία.
Ο Μητροπολητικός ναός του Αγίου Αθανασίου είναι χτισμένος με την παραδοσιακή ηπειρώτικη αρχιτεκτονική σε σχήμα τρίκλιτης βασιλικής. Στο εσωτερικό ο ναός κοσμείται με τοιχογραφίες τόσο στις αψίδες του ιερού όσο και στις ενδιάμεσες κόγχες, αλλά και στον τρούλο και στην κατώτερη ζώνη των πλαγίων τοίχων. Ανυπολόγιστου κάλλους είναι και οι τοιχογραφίες του ιερού που φιλοτεχνήθηκαν το πρώτο μισό του 19ου αιώνα από τους Γιαννιώτες ζωγράφους Θεοδόσιο και Κωνσταντίνο, των οποίων τα ονόματα γνωρίζουμε από την επιγραφή που σώζεται. Το τέμπλο ξυλόγλυπτο και περίτεχνα διακοσμημένο, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της ηπειρώτικης τέχνης της εποχής. Έχει φιλοτεχνηθεί από τον Κονιτσιώτη τεχνίτη Αναστασίο Σκαλιστή και τους γιους του, Κωνσταντίνο, Γιάννη και Δημήτρη. Το καμπαναριό, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Π.Μελίρρυτου, χτισμένο στη βορειοδυτική πλευρά του ναού περί το 1909, προβάλλει επιβλητικό με το πυργοειδές σχήμα του. Μέσα στο ναό ξεχωρίζει το αργυρό βαπτιστήριο (κολυμβήθρα) που δώρισαν πιστοί από τη Ρωσία.
Εμείς είχαμε την ευτυχή συγκυρία την ημέρα που επισκεφτήκαμε τον ναό να έχουν τεθεί σε προσκύνηση τμήμα του ιερού λειψάνου του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και του Αγίου Γεωργίου του Νεομάρτυρος του εν Ιωαννίνοις
Τέλος, αν επισκεφθείτε την Ήπειρο μην παραλείψετε να θαυμάσετε τα παραδοσιακά τοξωτά γεφύρια της και τα σπίτια από πέτρα και ξύλο. Γευτείτε την υπέροχη γαστρονομια της περιοχής και πάρτε βαθιά ανάσα, κλείστε τα μάτια και κρατήστε στο νου και την ψυχή σας όλες τις όμορφες εικόνες που είδατε.
Πριν κλείσω θα ήθελα να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ και στο ξενοδοχείο Essence που μας φιλοξένησε για το άψογο service του, την καλή κουζίνα του, και την ευγένεια του προσωπικού του.
Χρήστος Α. Κατσαρός (Chris Sintiki)
Αρθρογράφος-ιδιοκτήτης των ενημερωτικών ιστολογίων :
ΓΡΑΦΙΔΑ ΣΙΝΤΙΚΗΣ , ΠΕΝΑ ΣΙΝΤΙΚΗΣ, ΠΡΟΒΟΛΕΑΣ, ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΓΡΑΦΙΔΑ και αρθρογράφος του Σερραϊκού Θάρρους, του Θάρρους της Σιντικής και της εφημερίδας Καθημερινός Παρατηρητής Σερρών
