Προτού καν εφαρμοστεί, το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα, που θα «έσωζε» την ελληνική οικονομία, οδηγείται σε πλήρη αποτυχία. Η επίσκεψη των αξιωματούχων της Τρόικας την επόμενη εβδομάδα γίνεται σε βαρύ κλίμα μετά τη δημοσιοποίηση μιας σειράς αρνητικών στοιχείων για τα δημοσιονομικά μεγέθη και το μέτωπο της πραγματικής οικονομίας. Ο Προϋπολογισμός έχει εκτροχιαστεί, το έλλειμμα του επταμήνου ξεπερνά τα 15,5 δισ. ευρώ με ετήσια πρόβλεψη για 19,8 δισ. ευρώ, ενώ η ύφεση στο πρώτο εξάμηνο εκτινάχθηκε στο 7,5%, ανατρέποντας κάθε δημοσιονομικό σχεδιασμό που είχε καταρτισθεί με ύφεση της τάξης του 4%.Ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με ένα θηριώδες έλλειμμα που ξεπερνά το 11% και δημόσιο χρέος που θα προσεγγίζει το 160% του ΑΕΠ, ενώ ο Σεπτέμβριος αναμένεται καυτός σε κοινωνικό επίπεδο, όταν οι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες θα λάβουν ειδοποιητήρια πληρωμής των έκτακτων εισφορών για εισοδήματα, Ι.Χ. και ακίνητα.
Οι απειλές των πράσινων συνδικαλιστών της ΑΔΕΔΥ για «λευκές απεργίες» εφοριακών υπαλλήλων δεν τρομάζουν τόσο το οικονομικό επιτελείο όσο η «λευκή απεργία» των φορολογουμένων, που θα αδυνατούν να πληρώσουν τα νέα μπιλιέτα της εφορίας. Ηδη εκατοντάδες χιλιάδες μισθωτοί, συνταξιούχοι και αυτοαπασχολούμενοι έχουν χάσει σημαντικό μέρος των εισοδημάτων τους εξαιτίας των μέτρων του Μνημονίου, χιλιάδες συμβασιούχοι με μπλοκάκια βρίσκονται χωρίς δουλειά το τελευταίο 18μηνο αλλά εξακολουθούν να εμφανίζονται δηλωμένοι ως «επιτηδευματίες» στην εφορία, ενώ πλήθος άλλων πολιτών που έμειναν άνεργοι το 2010 και το πρώτο εξάμηνο του 2011 δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να πληρώσουν τα νέα χαράτσια Βενιζέλου.
Και όμως, εντός του Σεπτεμβρίου θα αρχίσουν να καταφτάνουν τα πρώτα ειδοποιητήρια με την έκτακτη εισφορά για οχήματα άνω των 2.000 κ.εκ., την εισφορά αλληλεγγύης 1%-4% για τα εισοδήματα του 2010 που υπερέβησαν τις 12.000 ευρώ και το τέλος επιτηδεύματος των 300 ευρώ. Υπολογίζεται ότι, εξαιτίας της οικονομικής αδυναμίας εκατομμυρίων πολιτών να πληρώσουν τα νέα χαράτσια, το Δημόσιο δεν θα καταφέρει να βάλει στα ταμεία του περίπου 400 εκατ. ευρώ, τα οποία θα βεβαιωθούν, αλλά δεν θα εξοφληθούν και θα μετατραπούν, τελικά, σε ληξιπρόθεσμα (ανεξόφλητα) χρέη.
Παράλληλα, η ανεξέλεγκτη πλέον ύφεση εκτιμάται ότι θα διευρύνει το έλλειμμα του Δημοσίου αλλά και το χρέος, που προσμετρώνται ως ποσοστά του ΑΕΠ. Οι περικοπές που έχουν γίνει σε εισοδήματα και οι νέοι φόροι θα μειώσουν σημαντικά την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Ολα τα νέα περιοριστικά και φοροεισπρακτικά μέτρα εκτιμάται ότι θα αποστερήσουν από την ιδιωτική κατανάλωση ποσό ύψους άνω των 4 δισ. ευρώ, με συνέπεια την απώλεια εσόδων ύψους τουλάχιστον 1,5 δισ. ευρώ από ΦΠΑ και φόρους εισοδήματος που δεν θα εισπραχθούν λόγω της μη μετατροπής του ποσού των 4 δισ. ευρώ σε φορολογητέο τζίρο και φορολογητέο εισόδημα! Ουσιαστικά τα μέτρα οδηγούν σε ένα φαύλο κύκλο που τελικά διευρύνει το έλλειμμα του Δημοσίου αντί να το μειώνει.
Παρ’ όλα αυτά, η Τρόικα αναμένεται να ζητήσει πρόσθετα μέτρα για τη διάσωση του Προϋπολογισμού! Αυτή τη φορά στο σκέλος των δαπανών. Στην έκθεσή τους τα μεσαία στελέχη της Ε.Ε. και του ΔΝΤ κάνουν λόγο για εκτροχιασμό των δαπανών που έρχεται να προστεθεί στην υστέρηση των εσόδων κατά 4 δισ. ευρώ, αλλά και στη μη πληρωμή ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου ύψους 6,6 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο θα επιχειρήσει να επαναδιαπραγματευτεί με την Τρόικα τους στόχους του Προϋπολογισμού, αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι οι αξιωματούχοι των Βρυξελλών και της Ουάσιγκτον θα δεχτούν νέα αναθεώρηση. Αντιθέτως, θα επιμείνουν στην άμεση κατάργηση δημόσιων επιχειρήσεων με απολύσεις του πλεονάζοντος προσωπικού, στον έλεγχο των οικονομικών των ΟΤΑ και την περικοπή κοινωνικών κονδυλίων σε υγεία και πρόνοια.
Ανησυχία για έκρηξη στα «κόκκινα δάνεια»
Η ανεξέλεγκτη ύφεση προκαλεί σεισμικές δονήσεις στο σύνολο της οικονομίας. Ηδη οι μεγαλύτεροι τραπεζικοί όμιλοι ανησυχούν ότι το φθινόπωρο θα εκδηλωθεί νέο κύμα «κόκκινων δανείων» από δανειολήπτες που έμειναν άνεργοι ή έχασαν σημαντικό τμήμα των εισοδημάτων τους.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, το τμήμα των δανείων που δεν εξυπηρετείται κανονικά έχει ξεπεράσει το 10%, ποσό που ξεπερνά τα 25 δισ. ευρώ. Ομως, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι μέχρι το τέλος του έτους το ποσοστό των «κόκκινων δανείων» θα υπερβεί το 15%, αγγίζοντας τα 40 δισ. ευρώ.
Παράλληλα, η πρόσληψη του οίκου Blackrock από την Τράπεζα της Ελλάδος για τον έλεγχο των χαρτοφυλακίων των εμπορικών τραπεζών αναμένεται ότι θα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των προβλέψεων για τα προβληματικά δάνεια. Σε κάθε περίπτωση οι περισσότεροι τραπεζικοί όμιλοι καταστρώνουν σχέδια για αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου, σε ιδιαίτερα δυσμενείς χρηματιστηριακές συνθήκες.
Με ακριβό επιτόκιο η 6η δόση
Η δόση των 8 δισ. ευρώ, που πρέπει να καταβληθεί τον Σεπτέμβριο από την Τρόικα, θα «χρεωθεί» με το ακριβό επιτόκιο των 110 δισ. ευρώ (περίπου 4,75%) και όχι με τους ευνοϊκότερους όρους της 21ης Ιουλίου. Οι διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες επενδυτές για την επαναγορά ομολόγων γίνονται με μεγάλη καθυστέρηση, καθώς πρέπει να επιλυθούν τεχνικά ζητήματα, τα οποία όμως σχετίζονται με πολλά δισ. ευρώ, ενώ πολλά κράτη της Ε.Ε. αρχίζουν να βρίσκονται αντιμέτωπα με υψηλότερα επιτόκια δανεισμού από αυτά που προβλέπει ο μηχανισμός χρηματοδότησης της Ελλάδας.
Πάντως, σύμφωνα με δημοσίευμα των «Financial Times», ανώτατοι αξιωματούχοι των Βρυξελλών εξετάζουν πρακτικές fast track για τη χρηματοδότηση του προγράμματος επαναγοράς ομολόγων ύψους 20 δισ. ευρώ, καθώς συνειδητοποιούν ότι ο μηχανισμός στήριξης της ευρωζώνης των 440 δισ. ευρώ δεν θα είναι έτοιμος εγκαίρως. Παράλληλα, εξετάζεται η επέκταση του προγράμματος οικειοθελούς μετακύλισης του ελληνικού χρέους από ιδιώτες (PSI) ως το 2024, κάτι που αναμένεται να αυξήσει αυτόματα τη συμμετοχή των ελληνικών τραπεζών κατά περίπου 5,3 δισ. ευρώ, στα 35 δισ. ευρώ.
ΠΑΝΟΣ ΑΜΥΡΑΣ
pamiras@e-typos.com
