Ο γνωστός συγγραφέας Θανάσης Βαλτινός έφυγε σήμερα Τετάρτη (30.10.2024) από τη ζωή στα 91 του χρόνια. Η κηδεία του θα τελεστεί το Σάββατο στις 11 το πρωί στο Α΄Νεκροταφείο Αθηνών.
Ο Θανάσης Βαλτινός, του οποίου το πραγματικό επίθετο ήταν Σπανός, γεννήθηκε το 1932 στον οικισμό «Του Καράτουλα» στο Καστρί Κυνουρίας . Ήταν συγγραφέας και πρώην πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών.
Στην κατοχή και τον εμφύλιο η οικογένειά του μετακινήθηκε σε διάφορες πόλεις.της Ελλάδος ενώ φοίτησε στα γυμνάσια Σπάρτης, Γυθείου και Τρίπολης.
Το 1950 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα όπου και έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του. Όσον αφορά τις σπουδές του στην πρωτεύουσα, παρακολούθησε μαθήματα στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών του Παντείου, στην Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου των Αθηνών αλλά και σε Σχολή Κινηματογράφου.
Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1958 με το διήγημα «Κατακαλόκαιρο» σε διαγωνισμό του περιοδικού Ταχυδρόμος.
Μετά τη μεταπολίτευση ταξίδεψε στην Αγγλία, το Δυτικό Βερολίνο – έπειτα από πρόσκληση της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκής Ανταλλαγής- και τις ΗΠΑ.
Το 1963 δημοσίευσε το αφήγημα «Η κάθοδος των εννιά», που αναφερόταν στον εμφύλιο πόλεμο.
Κατά τη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας συμμετείχε στην αντιστασιακή έκδοση «18 Κείμενα». Το 1994 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Ορθοκωστά», με θέμα και αυτό τον εμφύλιο πόλεμο, το οποίο προκάλεσε έντονες συζητήσεις.
Ήταν ακόμη συνεργάτης του Θεάτρου Τέχνης του Καρόλου Κουν, αλλά και του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Τιμήθηκε μάλιστα με το βραβείο σεναρίου στο φεστιβάλ Καννών για το Ταξίδι στα Κύθηρα σε σκηνοθεσία Θόδωρου Αγγελόπουλου το 1984.
Συνεργάστηκε, τέλος, με περιοδικά όπως ο Ταχυδρόμος, οι Εποχές, Η Συνέχεια, Η λέξη, το Διαβάζω, το Ausblicke, το Αντί και ο Χάρτης, όπως και εφημερίδες (Καθημερινή, Αυγή).
Μετά το 1974 έζησε κατά διαστήματα στο εξωτερικό: Αγγλία, Δυτικό
Βερολίνο και ΗΠΑ, καλεσμένος από πανεπιστήμια ή άλλα πνευματικά
ιδρύματα.
Το 1990 τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το βιβλίο «Στοιχεία για την Δεκαετία του '60».
Το 1994 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Ορθοκωστά», με θέμα τον εμφύλιο πόλεμο, το οποίο προκάλεσε έντονες συζητήσεις.
Στις 5 Ιουνίου 2008 εκλέχτηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, στην
έδρα της Νέας Ελληνικής Πεζογραφίας της Τάξης των Γραμμάτων και των
Καλών Τεχνών. Τον Δεκέμβριο του 2012 τιμήθηκε με το Μεγάλο Κρατικό
Βραβείο Λογοτεχνίας για το σύνολο του έργου του.
Διετέλεσε ακόμη μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών,
της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, καθώς και της Εταιρείας
Συγγραφέων της οποίας υπήρξε πρόεδρος επί σειρά ετών. Διετέλεσε γενικός
Διευθυντής της ΕΡΤ-2 το διάστημα 1989-1990.
Το 2022 η Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε παρασημοφορήσει 11 σημαντικές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών, μεταξύ τους και τον Θανάση Βαλτινό.
Για τον βραβευμένο συγγραφέα τόνισε ότι «πλούτισε τη γραμματεία μας με
ένα έργο στο οποίο ιστορία, πολιτική και κοινωνία διαπλέκονται έντονα με
το εγώ και την ατομικότητα. Με την αφηγηματική του λιτότητα, τον
κατακλυσμό των σελίδων του από τη δράση και τα πάθη των απλών ανθρώπων,
την πρωτοπόρο χρήση των τεκμηρίων ως λογοτεχνικής ύλης, αλλά κυρίως με
την διακονία της ελληνικής γλώσσας με τρόπο ικανό να αποκαταστήσει τον
ανάπλου της από τις εκβολές στις πηγές της, άλλαξε τον ρου του σύγχρονου
ελληνικού μυθιστορήματος».
Έχει εκδώσει τα βιβλία:
- Συναξάρι του Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο πρώτο: Αμερική, Κέδρος, 1972
- Η Κάθοδος των εννιά, Κέδρος, 1978
- Τρία Ελληνικά μονόπρακτα, Κέδρος, 1978
- Εθισμός στη νικοτίνη" [διήγημα, στο τομίδιο "Τρία διηγήματα", Θανάσης
Βαλτινός, Χριστόφορος Μηλιώνης, Δημήτρης Νόλλας], Στιγμή
- Μπλε βαθύ σχεδόν μαύρο, Στιγμή, 1985
- Στοιχεία για την δεκαετία του '60, Στιγμή 1989
- Θα βρείτε τα οστά μου υπό βροχήν, διηγήματα, Άγρα 1992
- Φτερά Μπεκάτσας, Άγρα 1993
- Ορθοκωστά, Άγρα 1994
- Συναξάρι Αντρέα Κορδοπάτη, Βιβλίο δεύτερο: Βαλκανικοί - '22, Ωκεανίδα, 2000
- Ημερολόγιο 1836-2011, Ωκεανίδα, 2001
- Εθισμός στη νικοτίνη, Διηγήματα, Μεταίχμιο, 2003
- Άνθη της αβύσσου, Εστία, 2008
- Ο τελευταίος Βαρλάμης, Εστία, 2010
- Ανάπλους, Εστία, 2012
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε πολλές ευρωπαϊκές γλώσσες.
Πέρα από το συγγραφικό έργο, έχει μεταφράσει τις «Τρωάδες» του Ευριπίδη
και την «Ορέστεια» του Αισχύλου, που παίχτηκαν στην Επίδαυρο το 1979
και 1980 αντιστοίχως, από το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν.
