Παρίσι 2024: Οι Ολυμπιακοί της συμπερίληψης, του Μακρόν και της χλιδής

   

Αύριο το Παρίσι υποδέχεται έπειτα από έναν αιώνα το κορυφαίο αθλητικό γεγονός και τους πιο φωτογενείς πρωταθλητές του πλανήτη από 206 χώρες, φιλοδοξώντας να επαναφέρει τους Ολυμπιακούς Αγώνες στην κανονικότητα έπειτα από τις παλινωδίες του Ρίο και τις άδειες -λόγω κορωνοϊού- κερκίδες του Τόκιο. Αρκούν τα 7,5 δισ. που ξόδεψε για να το πετύχει; 

Στις 26 Ιουλίου, στις 8.30 μ.μ. (ώρα Ελλάδος) ακριβώς, όλος ο κόσμος θα έχει στραμμένα τα μάτια και την προσοχή του στο Παρίσι. Το λάκτισμα για την τελετή έναρξης, η οποία για πρώτη φορά στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων δεν θα φιλοξενηθεί σε κάποιο στάδιο αλλά στην καρδιά του Παρισιού, αναμένεται να συγκεντρώσει εύλογα το ενδιαφέρον και την περιέργεια, αλλά και να μεγεθύνει μία ούτως ή άλλως ήδη εκπεφρασμένη αγωνία αναφορικά με το πόσο ασφαλές μπορεί να είναι ένα φαραωνικών διαστάσεων τρίωρο δρώμενο στο κέντρο μιας πόλης που έχει πολλάκις λαβωθεί από αιματοβαμμένες τρομοκρατικές επιθέσεις.

Στην πραγματικότητα οι εργασίες των Αγώνων, των πρώτων στον μεταπανδημικό κόσμο και άρα των πρώτων που θα πραγματοποιηθούν ξανά παρουσία κοινού και θεατών μετά το 2016, θα έχουν ξεκινήσει δύο ημέρες νωρίτερα με το ποδοσφαιρικό τουρνουά της διοργάνωσης και τους αγώνες Αργεντινής - Μαρόκου και Ουζμπεκιστάν - Ισπανίας.

Πολλοί βεβαίως πιστεύουν ότι οι τρίτοι Ολυμπιακοί που θα φιλοξενήσει το Παρίσι, μετά το 1900 και το 1924, έχουν ήδη αρχίσει - έστω και αθόρυβα. Θεωρούν μάλιστα σημείο εκκίνησης το πρωινό της προηγούμενης Τετάρτης, όταν η δήμαρχος της γαλλικής πρωτεύουσας τόλμησε να βουτήξει και να κολυμπήσει στα νερά του Σηκουάνα. Η 65χρονη Ανν Χιντάλγκο αποδέχτηκε την πρόκληση και διέθεσε τον εαυτό της ως πειραματόζωο προκειμένου να αποδείξει στην οικουμένη ότι το δεκαετές πρόγραμμα απορρύπανσης του Σηκουάνα, που έχει στοιχίσει στους Γάλλους φορολογούμενους περί το 1,5 δισ. ευρώ, απέδωσε επιτέλους καρπούς. 

Στα καλά νέα, η κυρία δήμαρχος βρίσκεται εν ζωή και χαίρει άκρας υγείας έπειτα από το κολύμπι της στον ποταμό, κι αυτό παρότι μόλις δύο εβδομάδες νωρίτερα μετρήσεις έδειχναν πως οι συγκεντρώσεις κολοβακτηριδίων σε δείγμα από το νερό βρίσκονταν δέκα φορές πάνω από το ανώτατο επιτρεπτό όριο. Το ίδιο χαλκέντερη με την Χιντάλγκο αποδείχτηκε και η Γαλλίδα υπουργός Αθλητισμού Αμελί Ουντεά-Καστερά, η οποία πήρε το μπάνιο της στο διάσημο ποτάμι το προηγούμενο Σάββατο κάνοντας μια ακόμα προσπάθεια να πείσει τους αθλητές του τριάθλου και της μαραθώνιας κολύμβησης πως ο Σηκουάνας είναι όχι μόνο φιλόξενος για τα αγωνίσματά τους, αλλά κυρίως ασφαλής. Σημειώνεται ότι το κολύμπι στον ποταμό για υγειονομικούς λόγους είχε απαγορευτεί από το μακρινό 1923.

Ο μόνος που δεν τόλμησε (ακόμα) τη βουτιά που είχε προ πολλού υποσχεθεί είναι ο πρόεδρος της Γαλλίας. Ο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος από το ξεκίνημα της προεδρικής θητείας του, το 2017, τάχθηκε αναφανδόν υπέρ της φιλοξενίας των Αγώνων, και μάλιστα εξάντλησε και την τελευταία ικμάδα επιρροής του ώστε η γαλλική υποψηφιότητα να επικρατήσει εκείνης του Λος Αντζελες που τελικά ανέλαβε τους αγώνες του 2028, αυτή την περίοδο έχει πολλά και σημαντικότερα ζητήματα στο κεφάλι του από το να πουλά την εικόνα του, πράγμα στο οποίο είναι ομολογουμένως μανούλα.

Μάλιστα, μολονότι η ιδέα της πραγματοποίησης μιας τελετής έναρξης με ιδανικό σκηνικό το Παρίσι αρχικά τον είχε συνεπάρει, μόλις τον περασμένο Απρίλιο εξέφρασε την ανησυχία του αναφορικά με την ασφάλεια αθλητών και των περίπου 300 χιλιάδων θεατών και έθεσε στο τραπέζι την εναλλακτική του Stade de France. Εν τέλει όμως επικράτησε η ψυχραιμία, η φαντασμαγορία νίκησε τις δεύτερες σκέψεις, και έτσι με τα μέχρι στιγμής δεδομένα για πρώτη φορά στην Ιστορία θα δούμε τους 10.500 πρωταθλητές -50% άνδρες, 50% γυναίκες, αφού μιλάμε για τους πρώτους Ολυμπιακούς της απόλυτης ισότητας- από όλο τον κόσμο (ή τουλάχιστον κάποιους από αυτούς) να παρελαύνουν πάνω σε πλωτά μέσα στην επίσημη έναρξη των Αγώνων.   

Η τελετή έναρξης είθισται να είναι το πετράδι του στέμματος των Ολυμπιακών Αγώνων. Πόσο μάλλον όταν οι Γάλλοι έχουν δαπανήσει 7,5 δισ. ευρώ για την επιστροφή του κορυφαίου αθλητικού γεγονότος στο Παρίσι έναν ακριβώς αιώνα μετά την τελευταία φορά που εκείνοι ανέλαβαν χρέη οικοδεσπότη. Γι’ αυτό και εμπιστεύτηκαν την ενορχήστρωση του τρίωρου δρώμενου σε έναν 42χρονο σκηνοθέτη, ο οποίος έχει δώσει τα διαπιστευτήρια όχι μόνο της επάρκειας, αλλά και της τόλμης και της σύγχρονης αισθητικής αντίληψης μέσα από τις πολυσυζητημένες παραστάσεις του.

Ο Νορμανδός αλλά πολιτογραφημένος Παριζιάνος Τομά Ζολί ανέλαβε επικεφαλής της τελετής έναρξης χωρίς να το πολυκαταλάβει ούτε ο ίδιος. Πριν από δύο χρόνια παραχώρησε μια συνέντευξη στην εφημερίδα «L’Equipe», στην οποία μοιραζόταν το μεγαλόπνοο όραμά του για το πώς θα έμοιαζε μια έναρξη των Αγώνων μακριά από τα στάδια, εκεί όπου χτυπά η καρδιά της πόλης. Η ιδέα του άρεσε περισσότερο απ’ όσο μπορούσε να φανταστεί και ο ίδιος στην οργανωτική επιτροπή κι έτσι λίγες εβδομάδες αργότερα, τον Σεπτέμβριο του 2022, πήρε το χρίσμα.

Το μόνο (αλλά κυρίαρχο) πρόβλημα για τον Γάλλο σκηνοθέτη είναι ότι δεν θα έχει τη δυνατότητα να δει ολοκληρωμένο το καλλιτεχνικό όραμά του παρά μόνο τη στιγμή που θα το παρακολουθεί και όλος ο υπόλοιπος κόσμος. Η διεξαγωγή της τελετής σε μια διαδρομή 6 περίπου χιλιομέτρων από τη γέφυρα Αούστερλιτς μέχρι το Τροκαντερό, όπου θα ανάψει η Ολυμπιακή Φλόγα, είναι προφανώς απαγορευτική για την πραγματοποίηση προβών, γεγονός που δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την εξίσωση.

Ο Ζολί πάντως υπόσχεται ένα θέαμα που θα συγκεράσει το κλασικό με το σύγχρονο πρόσωπο της Γαλλίας, έχει δεσμευτεί για ένα συμπεριληπτικό θέαμα στο οποίο θα καθρεφτίζεται το όλον της χώρας και έχει αποφασίσει να αξιοποιήσει όλα τα τοπόσημα του Παρισιού που θα έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην καλλιτεχνική σύλληψή του. Εχει ακόμα αυτοπροσδιοριστεί ως εμβολιασμένος ενάντια στο ακατόρθωτο - αλλά αυτό είναι κάτι που ήδη ξέρουν όσοι παρακολούθησαν προ διετίας τη διάρκειας 24 ωρών σαιξπηρική παράστασή του. Σε κάθε περίπτωση, η δήλωσή του μεγεθύνει τις προσδοκίες.

Βέβαια, για να είμαστε ειλικρινείς, στην τελετή έναρξης πρωταγωνιστής δε θα είναι ούτε ο Ζολί, ούτε καν το Παρίσι. Ο Μπερνάρ Αρνό, ήτοι ο πλουσιότερος πολίτης του κόσμου και επικεφαλής της αυτοκρατορίας LVMH, έχει προνοήσει την παράσταση να κλέψουν τα brands του. Αλλωστε όπως έχει πει ο κροίσος των 213 δισ. ευρώ οι τεχνίτες της LVMH είναι τελειομανείς και λεπτολόγοι με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που είναι και οι πρωταθλητές.

Ο παράγοντας «Αρνό»

Η χορηγία του Αρνό προς τη διοργάνωση του Παρισιού, που θα ολοκληρωθεί στις 11 Αυγούστου,ωφτάνει με μετριοπαθείς υπολογισμούς στα 150 εκατ. ευρώ. Το ποσό είναι αρκετό για να δικαιολογήσει την παρέμβαση που λέγεται πως έκανε ο 75χρονος μεγιστάνας προς τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή ώστε σήματα κατατεθέντα του ομίλου του να εμφανιστούν στη διάρκεια της τελετής έναρξης. Αλλωστε η πομπή των αθλητών θα πλεύσει μπροστά από δύο εμβληματικές μπουτίκ του οίκου Louis Vuitton και θα περάσει από το ξενοδοχείο «Cheval Blanc», επίσης συμφερόντων Αρνό. Αλλά δεν θα τελειώσει εκεί η εμφατική παρουσία του γαλλικού κολοσσού στους Αγώνες του Παρισιού.

Τα μετάλλια της διοργάνωσης, στα οποία θα υπάρχουν ψήγματα μετάλλου από τον Πύργο του Αϊφελ, ανέλαβε να δημιουργήσει ο ιστορικός γαλλικός οίκος Chaumet που ανήκει στο χαρτοφυλάκιο του Αρνό, ενώ τόσο τα μετάλλια όσο και οι δάδες θα μεταφέρονται σε ειδικά σχεδιασμένες για την περίσταση θήκες του οίκου Louis Vuitton. Η οικογένεια Αρνό ανέλαβε να σχεδιάσει και την επίσημη εμφάνιση της γαλλικής ολυμπιακής ομάδας που αριθμεί περί τα 1.300 μέλη. Μόνο που ανέθεσε τη δουλειά σε μια ιταλική φίρμα του ομίλου επιχειρήσεών της, τον οίκο Berluti.

Για τον μεγαλύτερο γιο του Αρνό και αντιπρόεδρο του οίκου Dior, Αντουάν, η LVMH δεν θα μπορούσε να απουσιάζει από ένα γεγονός που θα εκπέμψει την εικόνα της Γαλλίας σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι όμως μόνο το ζήτημα του γοήτρου για την οικογένεια Αρνό, η οποία συνδέεται με στενές φιλικές σχέσεις με τον πρόεδρο Μακρόν, που έκανε επιτακτική την ανάγκη να παρεισφρήσει σχεδόν σε κάθε έκφανση των Αγώνων του Παρισιού. Υπάρχουν και πρακτικότεροι λόγοι που το γκρουπ των 75 πολυτελών brands οφείλει να δηλώσει βροντερό «παρών».

Μπορεί κάποτε το κοινό των εν λόγω πανάκριβων προϊόντων να ήταν οι έχοντες, όμως σύμφωνα με πρόσφατη αμερικανική έρευνα σε ποσοστό 60% οι καταναλωτές δεν είναι κάποιοι εξωπραγματικά πλούσιοι τύποι, αλλά πολίτες που δαπανούν λιγότερα από 2.000 ευρώ τον χρόνο -δίνουν δηλαδή από το υστέρημά τους- για να βάλουν στην καθημερινότητά τους μια luxury υπόνοια. Συνεπώς το μεγαλύτερο αθλητικό γεγονός που συμβαίνει κάθε τέσσερα χρόνια μοιάζει με ιδανικό πεδίο για τη μαζική προσέλκυση νέων πελατών μέσω της έμμεσης διαφήμισης. 

Τα στάδια

Πάντως, οι Αγώνες του Παρισιού δεν θα μείνουν στην Ιστορία μόνο ως εκείνοι της χλιδής -μολονότι ο πρωτότοκος υιός Αρνό απορρίπτει τον χαρακτηρισμό και υποστηρίζει πως ο όμιλος LVMH προσπάθησε να σκεφτεί και να λειτουργήσει δημιουργικά-, ούτε απλώς ως εκείνοι που έκαναν -έστω κατ’ όνομα- την ισότητα των δύο φύλων πράξη. Φιλοδοξούν να καταγραφούν και ως οι πιο περιβαλλοντικά ουδέτεροι.

Το πετύχουν δεν το πετύχουν, με αυτό το σκεπτικό οι διοργανωτές προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τα υπάρχοντα στάδια και να μη δημιουργήσουν καινούρια, τα οποία αργότερα δεν θα ξέρουν τι να τα κάνουν - στην Αθήνα, για παράδειγμα, 20 χρόνια μετά τους Αγώνες ακόμα μας τρώει η απορία την ώρα που στάδια όπως εκείνο του beach volley στον Φαληρικό Ορμο σαπίζουν. Επίκεντρο των Ολυμπιακών του Παρισιού θα είναι το Stade de France, όπου θα πραγματοποιηθούν οι αγώνες του ράγκμπι και τα αγωνίσματα του στίβου (2-11 Αυγούστου). Χτισμένο το 1998 για το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου και με χωρητικότητα 80 χιλιάδων θεατών, έχει δοκιμαστεί σε μεγάλα αθλητικά αλλά και συναυλιακά events και έχει αντεπεξέλθει περίφημα.

Φυσικά οι Γάλλοι δεν θα μπορούσαν να μην αξιοποιήσουν τις εμβληματικές εγκαταστάσεις του Roland Garros για το ολυμπιακό τουρνουά του τένις, αλλά και για το αγώνισμα της πυγμαχίας, όπως και το ανάκτορο των Βερσαλλιών όπου θα πραγματοποιηθεί το μοντέρνο πένταθλο και οι ιππικοί αγώνες. Ενα άλλο τοπόσημο του Παρισιού, το πλήρως ανακαινισμένο Grand Palais θα δοθεί αρχικά στην ξιφασκία και κατόπιν στο τάε κβον ντο, στο Palais de Bercy (γνωστό πια ως Accor Arena) θα διεξαχθεί το τουρνουά του μπάσκετ και η ενόργανη γυμναστική, ενώ στο Parc des Princes, την έδρα της Παρί Σεν Ζερμέν, θα φιλοξενηθούν οι αγώνες ποδοσφαίρου.

Στα δυτικά της πόλης, στη La Defense Arena όπου χτυπά η καρδιά του ιδιαίτερα δημοφιλούς στη Γαλλία ράγκμπι, θα λάβουν χώρα -χάρη στην πολυμορφικότητα του κτιρίου- οι κολυμβητικοί αγώνες και το πόλο. Μακράν το πιο φωτογενές στάδιο, το οποίο δημιουργήθηκε ειδικά για τους Ολυμπιακούς, θα είναι εκείνο μπροστά στον Πύργο του Αϊφελ. Οι Γάλλοι είχαν τη μάλλον φαεινή ιδέα να τοποθετήσουν ένα γήπεδο 12.800 θέσεων στη σκιά του πιο γνωστού παρισινού συμβόλου, όπου θα πραγματοποιηθούν οι αγώνες του beach volley.

Του κουτιού είναι και ο κωπηλατικός στίβος, το Vaires-sur-Marne Nautical Stadium που δημιουργήθηκε 35 χιλιόμετρα δυτικά του Παρισιού και παραδόθηκε το 2019, τα αγωνίσματα της ιστιοπλοΐας θα διεξαχθούν στα νότια της χώρας, στη Marseille Marina, ενώ ακόμα πιο τυχεροί θα είναι οι αθλητές του σερφ, οι οποίοι θα ταξιδέψουν ως την Ταϊτή για να δαμάσουν τα κύματα της γαλλικής κτήσης.  

Η ελληνική ολυμπιακή ομάδα

Η ελληνική ολυμπιακή ομάδα που μέχρι πριν από λίγες ημέρες αριθμούσε 101 μέλη, τα οποία έγιναν 100 μετά τον προσωρινό αποκλεισμό αθλήτριας του στίβου που βρέθηκε θετική σε έλεγχο ντόπινγκ του ΕΟΚΑΝ, μπορεί να μην έχει εκπροσώπηση στο σερφ, ωστόσο οι Ελληνες πρωταθλητές θα συμμετέχουν σε 15 αγωνίσματα. Με σημαιοφόρους στην τελετή έναρξης την Αντιγόνη Ντρισμπιώτη και τον Γιάννη Αντετοκούνμπο -από το 2020 η ΔΟΕ δίνει στις χώρες τη δυνατότητα να έχουν μια γυναίκα και έναν άνδρα σημαιοφόρο για την προώθηση της ισότητας-, η αποστολή της χώρας μας είναι η πολυπληθέστερη μετά το Λονδίνο το 2012 και ελπίζει σε κάτι καλύτερο από τη μάλλον πενιχρή σοδειά του Τόκιο, που είχε δύο χρυσά μετάλλια για τον Στέφανο Ντούσκο και τον Μίλτο Τεντόγλου, ένα αργυρό για την εθνική ομάδα πόλο ανδρών και ένα χάλκινο για τον Λευτέρη Πετρούνια.

Για τον χρυσό Ολυμπιονίκη του Ρίο στους κρίκους αυτοί θα είναι οι τρίτοι Ολυμπιακοί Αγώνες της καριέρας του. Τον διπλάσιο αριθμό συμμετοχής στο κορυφαίο αθλητικό γεγονός θα συμπληρώσει στο Παρίσι ο πρωταθλητής του πινγκ πονγκ Παναγιώτης Γκιώνης, ενώ τις τέσσερις Ολυμπιάδες θα φτάσουν ο Βύρωνας Κοκκαλάνης στο wind-surf (iqfoil) και η Νόρα Δράκου στην κολύμβηση - παρεμπιπτόντως, η κολυμβητική ομάδα της χώρας μας αριθμεί 16 μέλη, ανάμεσά τους ο Κριστιάν Γκολομέεβ, ο Απόστολος Χρήστου, η Αννα Ντουντουνάκη, ο Αλκης Κυνηγάκης (μαραθώνια κολύμβηση) και ο Στέργιος Μπίλας, και βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση όπως έδειξε με τις θριαμβικές εμφανίσεις της στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του Βελιγραδίου που απέφεραν 20 μετάλλια.

Η χώρα μας θα συμμετέχει και στην καλλιτεχνική κολύμβηση στο αγώνισμα του ντουέτου με την Ευαγγελία Πλατανιώτη και τη Σοφία Μαλκογεώργου, αλλά και στο πόλο (ανδρών και γυναικών), ενώ ελληνική εκπροσώπηση θα έχουμε στην ποδηλασία (Γιώργος Μπούγλας), στην ιππασία (Ιόλη Μυτιληναίου), στην ξιφασκία (Δώρα Γκουντούρα), στο τζούντο (Ελισάβετ Τελτσίδου, Θόδωρος Τσελίδης), στην πάλη με τρεις συμμετοχές και πολλές ελπίδες για τον Γιώργο Κουγιουμτσίδη, στο τένις (αφοί Τσιτσιπά, Μαρία Σάκκαρη και Δέσποινα Παπαμιχαήλ) και βέβαια στο μπάσκετ. Πολυπληθής θα είναι και η ομάδα της κωπηλασίας με επτά μέλη αλλά και της σκοποβολής με πέντε συμμετοχές. Οσο για τον βασιλιά των Ολυμπιακών Αγώνων, τον στίβο, εκεί τα βλέμματα στρέφονται αυτοδίκαια στον Μίλτο Τεντόγλου (μήκος), αλλά και στον κολλητό του Εμμανουήλ Καραλή (επί κοντώ), ο οποίος βρίσκεται σε εξαιρετική φόρμα έχοντας καταρρίψει μέσα σε λίγες εβδομάδες δύο φορές το πανελλήνιο ρεκόρ.

Η κριτική

Βέβαια εκτός από θέμα επιδόσεων εντός των αγωνιστικών στίβων, οι Ολυμπιακοί Αγώνες για τις πόλεις που τους φιλοξενούν είναι και ζήτημα εντυπώσεων. Κι αυτές το Παρίσι φαίνεται προς στιγμήν να μην τις κερδίζει, ιδιαίτερα έπειτα από ένα αιχμηρό δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Telegraph» που αναπαράχθηκε λυσσαλέα την εβδομάδα που μας πέρασε. Σε αυτό ο αρθρογράφος εκφράζει τη γνώμη πως η γαλλική πρωτεύουσα δεν είχε στ’ αλήθεια κανέναν «τουριστικό» λόγο να θέλει να διοργανώσει μια Ολυμπιάδα, αφού είναι η διασημότερη και η πιο δημοφιλής πόλη στον κόσμο με 44 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Αντιθέτως, παρουσιάζει τους Αγώνες ως ένα προσωπικό στοίχημα, αν όχι εμμονή, του προέδρου Μακρόν, ο οποίος σύμφωνα με το δημοσίευμα παρακολουθεί αυτές τις ημέρες τα απογοητευτικά στοιχεία να διαδέχονται το ένα το άλλο.

Σύμφωνα με το δημοσιογράφο της «Telegraph», η πληρότητα των ξενοδοχείων στο Παρίσι είναι μικρότερη από την αντίστοιχη περίοδο του περσινού καλοκαιριού, αγγίζοντας το 81%, ενώ επισημαίνει ότι και οι ζημίες που προβλέπει η Air France για το τρίτο τρίμηνο του έτους οφείλονται στο χαμηλό ενδιαφέρον και στην απροθυμία των πολιτών να ταξιδέψουν εκεί όπου θα χτυπά η καρδιά των Αγώνων.

Ο οικονομικός δημοσιογράφος και αναλυτής Μάθιου Λιν, ο οποίος έχει ασχοληθεί σε βιβλίο του και με την ελληνική οικονομική κρίση, σημειώνει ακόμα πως στην πραγματικότητα ο Μπερνάρ Αρνό επιστρατεύθηκε από τον Μακρόν για να σώσει ό,τι μπορεί να σωθεί και καταλήγει πως η σκέψη οι Ολυμπιακοί Αγώνες να διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια στο ίδιο μέρος του κόσμου ίσως θα έπρεπε να κατατεθεί σοβαρά προς συζήτηση, προτείνοντας μάλιστα ως ιδανικό σημείο τη γενέτειρά τους, ήτοι την Ελλάδα. Αλλά ειδικά αυτό το τελευταίο ας υποκριθούμε πως δεν το διαβάσαμε ποτέ.