Στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο η ισχύς δεν έρχεται μέσα από την ένωση, αλλά μέσα από τη διάλυση. Αυτό τουλάχιστον πίστεψαν 12 κορυφαίες ομάδες που θέλησαν να ξεκόψουν από την UEFA και να αυτοδιοικηθούν για να κερδίσουν περισσότερα χρήματα και να υπερκαλύψουν τις… τρύπες που άφησε (κι εξακολουθεί να αφήνει) η πανδημία που ταλαιπωρεί την ανθρωπότητα.
Η Ευρωπαϊκή Σούπερ Λίγκα διαλύθηκε δύο ημέρες μετά την ίδρυσή της. Κατέρρευσε υπό το βάρος των αντιδράσεων των οπαδών. Αυτό το (αποτυχημένο)
εγχείρημα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά νέο επεισόδιο σε μια σειρά προσπαθειών των ισχυρών συλλόγων να αποφασίζουν οι ίδιοι για τις τύχες τις δικές τους και του ποδοσφαίρου γενικότερα. Εδώ και 23 χρόνια παίζεται το… έργο.Από το 1998 έχουν πέσει στο τραπέζι οι πρώτες σκέψεις για τη δημιουργία ενός διαφορετικού πρωταθλήματος από αυτά που διοργανώνει η UEFA.
Eγιναν αρκετές προσπάθειες από τότε, μέχρι να φτάσουμε στο σήμερα, όταν οι 12 ισχυροί (Ρεάλ Μ., Μπαρτσελόνα, Ατλέτικο Μ., Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μάντσεστερ Σίτι, Αρσεναλ, Τότεναμ, Τσέλσι, Λίβερπουλ, Ιντερ, Γιουβέντους, Μίλαν) ανακοίνωσαν ότι παίρνουν το… ονοματάκι τους και φεύγουν. Ενα… ονοματάκι και μια φανέλα που, όπως λένε, κοστίζει πολύ περισσότερο απ’ όσο τους προσφέρει το Τσάμπιονς Λιγκ. Το χρήμα του χρώματος της φανέλας σε πρώτο πλάνο.
Οι 12 ανακοίνωσαν τη δημιουργία νέας κλειστής Ευρωπαϊκής Λίγκας, της European Super League και πνίγηκαν σε ένα τσουνάμι αντιδράσεων.
Πρώτες σκέψεις για τη European Super League
Η κίνησή τους ήταν η ωρίμανση ενός πραξικοπήματος που προετοιμαζόταν από το 1998. Οι Ιταλοί έκαναν τότε τις πρώτες σκέψεις για τη δημιουργία νέου πρωταθλήματος μέσω της εταιρίας Media Partners. Το σχέδιο δεν προχώρησε, επειδή η UEFA εκείνη την περίοδο πρόλαβε τις εξελίξεις, παίρνοντας αποφάσεις για την κατάργηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων.
Τον Σεπτέμβριο του 2000 δημιουργήθηκε για πρώτη φορά ένωση ομάδων με σκοπό να διαπραγματευτεί με την UEFA. Ιδρύθηκε η περιβόητη G14 με μέλη τις: Γιουβέντους, Ιντερ, Μίλαν, Ρεάλ, Μπαρτσελόνα, Λίβερπουλ, Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Μπάγερν, Ντόρτμουντ, Μαρσέιγ, Παρί Σεν Ζερμέν, Αϊντχόφεν, Αγιαξ, Πόρτο. Το 2002 προσχώρησαν Λιόν, Λεβερκούζεν, Αρσεναλ και Βαλένθια, αλλά εξακολουθούσε να ονομάζεται G14.
Ηθελαν να ενώσουν τις φωνές τους για να τις ακούσει η UEFA. Στο Μουντιάλ του 2006 έκαναν επίδειξη δύναμης αφού οι παίκτες των 18 ομάδων της αποτελούσαν το 22% των ποδοσφαιριστών της τελικής φάσης εκείνου του Παγκοσμίου Κυπέλλου.
Μεταξύ άλλων ζητούσαν να πληρώνουν οι εθνικές ομοσπονδίες τους διεθνείς όσο θα λείπουν με τις εθνικές τους ομάδες ενώ αξίωναν και αποζημιώσεις σε περίπτωση τραυματισμών παικτών με τις εθνικές. Ο Σεπ Μπλάτερ, τότε πρόεδρος της FIFA, αρνήθηκε και να τους ακούσει ακόμα. Τον Σεπτέμβριο του 2005 η G14 πήγε την παγκόσμια ποδοσφαιρική ομοσπονδία στα δικαστήρια ζητώντας αποζημίωση για τον σοβαρό τραυματισμό του Μαροκινού Αμπντελμαχίντ Ουλμές της Σαρλερουά, ενώ αγωνιζόταν με την Εθνική Μαρόκου.
Η λύση δόθηκε, με τον Μισέλ Πλατινί, τότε πρόεδρο της UEFA, να παίζει καθοριστικό ρόλο στις συζητήσεις. Η G14 διαλύθηκε το 2008, αλλά πέτυχε νίκες. Η FIFA και η UEFA δέχθηκαν να αποζημιώνουν τους παίκτες που τραυματίζονται σε Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα ή Μουντιάλ.
Στη θέση της G14 δημιουργήθηκε η Ομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συλλόγων (ECA) που αριθμεί πάνω από 100 μέλη και εκπροσωπούνται και τα 55 μέλη της UEFA.
H… φωτιά δεν είχε σβήσει. Το 2009 ο Φλορεντίνο Πέρεθ, πρόεδρος της Ρεάλ Μαδρίτης και ηγέτης της σημερινής κίνησης των 12, δήλωνε on camera ότι στο Τσάμπιονς Λιγκ αυτή τη στιγμή δεν παίζουν οι καλύτεροι με τους καλύτερους και πως μόνο με τη δημιουργία της Ευρωπαϊκής Σούπερ Λίγκας αυτό θα γίνει πράξη.
Το 2016 η αρμόδια ευρωπαϊκή Αρχή από μόνη της μελέτησε ένα σχέδιο δημιουργίας μια κλειστής λίγκας με 16 ομάδες χωρισμένες σε δυο γκρουπ. Η ιδέα δεν έγινε πράξη, η UEFA τόνισε πως δεν συμφωνεί με τη δημιουργία ενός τέτοιου πρωταθλήματος.
Σωρευμένα χρέη
Η πανδημία πετσόκοψε τα έσοδα των ομάδων από τα εισιτήρια, τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις, τις χορηγίες και οι ισχυροί σύλλογοι που έχουν να πληρώσουν τεράστια συμβόλαια, μετρούν συνεχώς ζημιές. Σύμφωνα με τον Φλορεντίνο Πέρεθ, μόνο η Ρεάλ έχει χάσει από το 2019 400 εκατ. ευρώ. Η Μπαρτσελόνα έχει χρέος 450 εκατ. ευρώ. Οι ομάδες της Ισπανικής Λίγκας έχασαν περίπου 5 δισ. και οι αγγλικές ομάδες πάνω από 6 δισ. ευρώ.
Στην Ιντερ οι Κινέζοι επενδυτές φεύγουν άρον άρον και αναζητούν αγοραστές.
Οι ισχυροί, αντί να μειώσουν τα έξοδά τους, αναζητούσαν τρόπο να αυξήσουν τα έσοδα. Και τον βρήκαν. Παίζοντας όσο περισσότερα «εμπορικά» ματς μπορούν μέσα σε μία σεζόν. Κάτι που με το Τσάμπιονς Λιγκ γίνεται μόνο από τα προημιτελικά και μετά. Ετσι γεννήθηκε η Ευρωπαϊκή Σούπερ Λίγκα που βρήκε υποστηρικτές από τις εταιρίες Key Capital και JP Morgan, με απόλυτη προτεραιότητα τη μεγιστοποίηση των κερδών. Οι 12 είχαν εξασφαλίσει με το «καλημέρα» έσοδα 4 δισ. ευρώ και υπόσχονταν κέρδη έως 350 εκατ. ευρώ ανά ομάδα κάθε χρόνο (ο νικητής της Λίγκας θα φτάνει τα 400), τη στιγμή που το τωρινό Τσάμπιονς Λιγκ δίνει το πολύ μέχρι 120 εκατ. ευρώ στον νικητή. Με 120 εκατ. η Μπαρτσελόνα πληρώνει μόνο το συμβόλαιο του Μέσι και του Γκριεζμάν!
Με τη νέα διοργάνωση ήθελαν να ξεπεράσουν τους περιορισμούς του Financial Fair Play της UEFA που τους προκαλεί προβλήματα κυρίως στις μεταγραφές.
Υπολόγισαν χωρίς τους φιλάθλους και τελικά οι διοικήσεις των αποστατών αναγκάστηκαν να απολογηθούν στον κόσμο τους, στους παίκτες και στους προπονητές τους. Ο Τζον Χένρι της Λίβερπουλ το έκανε με ανάρτηση βίντεο στα social media όπου εμφανίστηκε μετανιωμένος και βουρκωμένος. Ο εκτελεστικός διευθυντής της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ Εντ Γούντγουορντ παραιτήθηκε. Ο πρόεδρος της Γιουβέντους Αντρέα Ανιέλι μένει στη θέση του, αλλά είναι απομονωμένος και δεν αναμένεται να αντέξει για πολύ.
Το πλάνο απέτυχε παταγωδώς. Η οργή λαού έδωσε τη νίκη στην UEFA η οποία έβγαλε και άσο από το μανίκι με έσοδα από 4 έως 7 δισ. στο νέο Τσάμπιονς Λιγκ από το 2024-25. Το θέμα είναι αν η ευρωπαϊκή ομοσπονδία κέρδισε τη μάχη ή τον πόλεμο.
Τα επενδυτικά funds έχουν κατακτήσει το ποδόσφαιρο
H επέλαση των επενδυτικών funds στο ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο είναι συνεχής και αποδεικνύεται… ευχή και κατάρα.
Τα funds νοιάζονται μόνο για κέρδη. Οταν αυτά έρχονται, όλα πάνε καλά. Οταν όμως τα νούμερα δεν βγαίνουν, δεν υπάρχει συναίσθημα. Τα funds φεύγουν και οι ομάδες μένουν ακυβέρνητα καράβια φορτωμένα με χρέη. Στην Ιταλία ξενόφερτα funds έχουν στην ιδιοκτησία τους 7 ομάδες της Σέριε Α. Αγοράζουν πάμφθηνα. Πρόσφατα το 90% των μετοχών της Σπέτσια (ομάδα που παλεύει για τη σωτηρία της) κόστισε στην αμερικανική Alk Capital μόνο 20 εκατ. ευρώ.
Κινεζικά funds απέτυχαν στην Ιντερ και τα μαζεύουν για να φύγουν επειδή δεν κερδίζουν τίποτα. Τώρα πάνε στην Ιταλία οι Αμερικανοί που ήδη κατέχουν τη Μίλαν και τη Ρόμα.
Στη Γαλλία οι επενδυτές έκαναν έφοδο από το 2010 και μετά. Κρατικό επενδυτικό fund του Κατάρ έχει την Παρί Σεν Ζερμέν. Η Λιόν ανήκει κατά 20% σε Κινέζους, η Νις σε Βρετανούς, η Μπορντό σε αμερικανικό fund. Οσο για την αγγλική Πρέμιερ Λιγκ, από τους 20 συλλόγους μόνο η Κρίσταλ Πάλας, η Τότεναμ, η Γουέστ Χαμ, η Γουέστ Μπρόμ. και η Νιούκαστλ ανήκουν σε Βρετανούς. Στην τελευταία ναυάγησε μετά από 4 μήνες διαπραγματεύσεων η αγορά της από επενδυτικό fund Σαουδαράβων. Και τώρα στα δύσκολα με την ιστορία των 12 η UEFA βρήκε αγγλικό επενδυτικό fund για να αυξήσει τα έσοδά της στο νέο Τσάμπιονς Λιγκ.
Στην Ελλάδα η ΕΝΙC απέτυχε στην ΑΕΚ τη δεκαετία του ’80, ενώ ο Ταϊλανδός Παϊρότζ Πιενμπογκσάντ παραλίγο να αγοράσει τον Παναθηναϊκό. Οι επενδυτές φαίνεται πάντως να επιστρέφουν στη χώρα μας. Η Ξάνθη πέρασε στα χέρια του Ελληνοαυστραλού Μπιλ Πάπας, ενώ ο Βόλος ετοιμάζεται να περάσει στα χέρια ενός fund από την Αργεντινή.
