Καθρέφτης στον Xρόνο E1 - Από τον Δίολκο στη Διώρυγα (Παραγωγή COSMOTE TV)

  

 

Τα μεγάλα τεχνικά έργα στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα μεταμόρφωσαν την Ελλάδα και σήμαναν την είσοδο της στη σύγχρονη εποχή. Μια αναδρομή στην ιστορία του σχεδιασμού και της κατασκευής τους. 

Η κατασκευή του Διόλκου ήταν επιβεβλημένη εξαιτίας της αδυναμίας να διανοιχθεί η διώρυγα και λειτούργησε ως υποκατάστατο, ως ένα είδος προδρόμου της. Οι

πρώτες απόπειρες χρονολογούνται επί εποχής του τυράννου της Κορίνθου, Περιάνδρου (625-575 π.Χ.). Ήταν ο πρώτος, που σχεδίασε την εκτέλεση τομής του Ισθμού. Την εποχή αυ­τή το εμπόριο και η ναυτιλία είχε αναπτυχθεί σε Ανατολή και Δύση και τα κορινθιακά προϊόντα έφταναν σ' όλο το γνωστό τότε κόσμο. Οι αποικίες οι οποίες ιδρύθηκαν προ­σέφεραν ασφάλεια και σιγουριά στα ταξίδια και προσέδωσαν ισχύ στην πόλη. Έτσι η Κόρινθος της εποχής του Περιάνδρου ήταν το κέντρο του Ελληνισμού.

Οι δυο μεγάλοι λιμένες της Κορίνθου, το Λέχαιο στον Κορινθιακό κόλπο και οι Κεγχρεές στον Σαρωνικό, εξασφάλιζαν τη διακίνηση ανθρώπων, αγαθών και ιδεών σε Δύση και Ανατολή. Μικρότεροι λιμένες και εμπορικοί σταθμοί υπήρχαν κατά μήκος της ακτο­γραμμής και των δυο κόλπων.

Το Λέχαιο και οι Κεγχρεές συνδέονταν με τον Δίολκο, αποτελώντας έτσι μία ενότητα λειτουργική, οικονομική και στρατιωτική.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΧΑΡΑΞΕΩΣ ΤΗΣ ΔΙΩΡΥΓΑΣ:

Ἡ ὀρυχὴ τοῦ Ἰσθμοῦ, καὶ σοί, Μουσώνιε, διὰ χειρός, ὡς φάσι, γεγονυῖα τῷ τυράννῳ νοῦν εἶχε Ἕλληνα (Φιλόστρατος, Νέρων §636) - Στη διάνοιξη του Ισθμού, Μουσώνιε, έβαλες και συ το χέρι σου, όπως λένε, και έγινε απ' τον τύραννο, όμως ήταν ελληνική σκέψη.

Για τη χάραξη της διώρυγας προτάθηκαν τρεις λύσεις:

Η 1η λύση: με μήκος L = 6.342,0 μέτρα και ύψος 73,0 μέτρα, θα απαιτούσε εκχωματώσεις συνολικού όγκου V = 7.800.000 μ³, κατά τους υπολογισμούς της μελέτης. Αυτή η χάραξη, σε ευθεία γραμμή, θα ακολουθούσε το ίχνος της τομής του Νέρωνα.

Η 2η λύση: με μήκος L = 6.740,0 μέτρα και ύψος Η = 73,0 μέτρα, θα απαιτούσε εκχωματώσεις συνολικού όγκου V= 9.186.000 μ³. Η χάραξη αυτή θα ακολουθούσε τις δυο κοιλάδες, οι οποίες περιτριγυρίζουν το ύψω­μα του Ισθμού και θα είχε 9 καμπύλα τμήματα, με μεγάλες ακτίνες καμπυλότητας.

Η 3η λύση: με μήκος L = 11,0 χιλ., ύψος Η = 70,0 μέτρα, θα απαιτούσε εκχωματώσεις όγκου V= 12.424.000 μ³, θα άρχιζε από τις Κεγχρεές, το αρχαίο λιμάνι της Κορίνθου στο Σαρωνικό κόλπο. Θα κατέληγε στη θάλασσα νότια της Κορίνθου, αφού θα διέσχιζε πολ­λά φαράγγια. Αυτή η χάραξη θα είχε πολλά καμπύλα τμήματα.

Επιλέχθηκε τελικά η πρώτη λύση, η ευθεία γραμμή στο ίχνος της παλαιάς τομής του Νέ­ρωνα. Αυτή είναι και η συντομότερη διαδρομή από κόλπο σε κόλπο.

Για τη συνάντηση της τομής με τον Δίολκο, δεν αναφέρεται τίποτε σχετικώς στο ημερο­λόγιο εργασιών του έργου. Δεν υπάρχει επίσης αναφορά του μηχανικού Gerster, ο οποί­ος επέβλεπε το έργο και έκανε σχετικές δημοσιεύσεις γι' αυτό (BCH VIII, 1884).

CHOOSING THE ROUTE FOR DIGGING THE CANAL:

“You too, Musonius, put your hand, as they say, into the digging of the canal, and this happened under the tyrant [Nero], but it was a Greek idea”. (Philostrates, Nero §636)

Three possible solutions were proposed for the cutting of the Corinth Canal:

1^st Solution: with a length L=6,342m and a height H=73.0m, requiring the excavation of a total mass V=7,800,000m³, according to the calculations of the preliminary study. This cutting along a straight line would have followed the track of Nero’s dig.

2^nd Solution: with L=6,740m and H=73.0m, requiring excavation of a total V=9,186,000m³. This cutting would have followed the two valleys that surround the heights of the Isthmus, and would have had nine curved segments with curvature of large radius.

3^rd Solution: L=11,000m, H=70.0m, total V=12,424,000m³, starting at Kechrees, Corinth’s port on the Saronic Gulf. It would have ended at the sea south of Corinth, since it would have cut across many gullies. This route would have had many curved sections.

In the end, the first solution was chosen: the straight line cut along the line of Nero’s old trench. This is also the shortest, most direct route from gulf to gulf.

The work diary of the digging operation says nothing about the intersections of the trench cut with the Diolkos. There are likewise no references by the engineer Gerster, who superintended the work and published comments on it (BCH VIII, 1884).

Δρ. Απόστολος Ε. Παπαφωτίου

Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π.

                                        Οικονομολόγος Ε.Κ.Π.Α.