Γράφει η Σοφία Βούλτεψη
Υπήρξαν πολλές οι συγκλονιστικές στιγμές σ’ αυτήν την κρίση. Αλλά αυτές που ανέδειξαν τι μπορεί να συμβεί όταν το πολιτικό έλλειμμα φέρνει το ηθικό είναι
αυτές που δεν είδαμε ποτέ, ωστόσο έφθασαν σε μας ως πληροφορίες: Οι χιλιάδες θάνατοι σε οίκους ευγηρίας στην Ευρώπη και στον κόσμο.
Αν και από την πρώτη στιγμή ήταν γνωστό ότι ο ιός πλήττει τους πιο ευάλωτους, εκείνους που η υγεία τους είναι επιβαρυμένη και κυρίως τους ηλικιωμένους, πολλές χώρες δεν μπόρεσαν να προστατέψουν τους απόμαχους της ζωής.
Μοιραία λάθη, έλλειψη συντονισμού, διαφωνίες στο εσωτερικό κυβερνήσεων συνεργασίας και μειοψηφίας, διαφορές μεταξύ κεντρικών κυβερνήσεων και περιφερειών, προκάλεσαν μια πραγματική ανθρωπιστική καταστροφή, μια παγκόσμια ύβρι έναντι αυτών που αγωνίστηκαν για τις πατρίδες και τις οικογένειές τους και πλήρωναν επί δεκαετίες τους φόρους τους.
Η κατάσταση υπήρξε τόσο τραγική που σε πολλές περιπτώσεις οι εργαζόμενοι σε αυτά τα ιδρύματα λαμβάνουν μέρος σε ομαδικές συνεδρίες ψυχοθεραπείας.
Σκηνές φρίκης στην Ισπανία
Στην Ισπανία, με τις τέσσερις εκλογικές αναμετρήσεις σε τέσσερα χρόνια, την κυβέρνηση μειοψηφίας και τις 17 αυτόνομες επαρχίες και 2 αυτόνομες πόλεις, όπου ο Πάμπλο Ιγκλέσιας των Podemos προσπαθεί να επιβληθεί στον Σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ και να κυριαρχήσει στην ισπανική πολιτική σκηνή, η υπουργός Άμυνας επιβεβαίωσε επίσημα πως κατά τις επισκέψεις για απολύμανση στους οίκους ευγηρίας ο Στρατός βρέθηκε αντιμέτωπος με φρικιαστικές σκηνές.
Σε πολλές περιπτώσεις, οι στρατιώτες βρήκαν ηλικιωμένους νεκρούς από μέρες στα κρεβάτια τους, ενώ στα διπλανά κείτονταν εντελώς αβοήθητοι οι συγκάτοικοί τους – ζωντανοί νεκροί.
Η υπουργός εξέδωσε ανακοίνωση και έστειλε τις υποθέσεις στη Δικαιοσύνη. Έτσι, αυτή τη στιγμή διεξάγονται 38 έρευνες από τις εισαγγελίες της χώρας, ενώ εκκρεμούν άλλες 124 υποθέσεις και πολλές άλλες στα δικαστήρια, όπου οι συγγενείς προσέφυγαν κατευθείαν.
Οι αριθμοί αναθεωρούνται συνεχώς, όπως ο ίδιος ο επικεφαλής λοιμωξιολόγος Φερνάντο Σιμόν παραδέχθηκε σε συνέντευξη Τύπου, καθώς κεντρική κυβέρνηση και αυτονομίες δεν μπόρεσαν να συντονιστούν ούτε στον τρόπο καταγραφής των νεκρών. Μάλιστα, τώρα γίνονται διασταυρώσεις και μέσω των γραφείων κηδειών.
Ως τις 3 Απριλίου η Ισπανία θρηνούσε 5.100 νεκρούς ηλικιωμένους, αλλά πιστεύεται ότι είναι πολύ περισσότεροι, καθώς πολλοί πέθαναν με συμπτώματα συμβατά με τον κορωνοϊό, χωρίς όμως ποτέ να γίνει κάποιο τεστ για επιβεβαίωση. Στις 17 Απριλίου, ο αριθμός των νεκρών σε οίκους ευγηρίας και κέντρα για αναπήρους είχαν φθάσει τους 11.900. Ήδη, για τον μήνα Μάρτιο η στατιστική αρχή ανακοίνωσε περί τις 9.000 λιγότερες συντάξεις!
Τα κρούσματα αυξήθηκαν δραματικά μεταξύ της 8ης Μαρτίου και της 8ης Απριλίου και πληθαίνουν οι κατηγορίες για την πολιτική ανευθυνότητα εξαιτίας της οποίας η κυβέρνηση κάλεσε σε μαζικές εκδηλώσεις (οργανώθηκαν 900 συλλαλητήρια σε όλη τη χώρα) για την ημέρα της Γυναίκας. Ο ίδιος ο Σιμόν είχε τότε δηλώσει πως δεν υπάρχει πρόβλημα με την διοργάνωση των εορτασμών.
Το αποτέλεσμα ήταν χειροπιαστό: Θύματα του κορωνοϊού έπεσαν η Μπεγκόνια Γκομέθ, σύζυγος του πρωθυπουργού Σάντσεθ, η σύζυγος του Ιγκλέσιας και υπουργός Ισότητας Ιρένε Μοντέρο, η αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κάρμεν Κάλβο, η υπουργός Περιφερειακών Υποθέσεων Καρολίνα Νταρίας, η β΄ αντιπρόεδρος της Βουλής Άνα Πάστορ από το Λαϊκό Κόμμα, η επίσης προερχόμενη από το Λαϊκό Κόμμα πρόεδρος της αυτόνομης κοινότητας της Μαδρίτης Ιζαμπέλ Ντιάζ Αγιούσο, η γραμματέας του βασκικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Ιντόια Μέντια.
Και αυτό σημαίνει ότι σ’ εκείνες τις εκδηλώσεις νόσησε πολύς κόσμος, ενώ πολλές και πολλοί επισκέφθηκαν μετά τους συγγενείς τους στα γηροκομεία, όπως αποδεικνύει και η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων μέσα σ’ αυτόν τον μήνα.
Οι δραματικές συνέπειες είναι γνωστές: Χιλιάδες άνθρωποι έπεσαν θύματα της αδυναμίας για ενιαία αντιμετώπιση της κρίσης, όχι μόνο λόγω εσωτερικών διαφωνιών στην κυβέρνηση μειοψηφίας, αλλά και της επιμονής των προέδρων των αυτονομιών να διαφυλάξουν τάχα την αυτονομία τους, αρνούμενοι σε πολλές περιπτώσεις την βοήθεια της κεντρικής κυβέρνησης.
Ειδικά στην Καταλονία η κατάσταση είναι δραματική. Το 40% των νεκρών εκεί είναι ηλικιωμένοι. Η ίδια η δήμαρχος της Βαρκελώνης, η Άντα Κολάου, στράφηκε με δηλώσεις της κατά του προέδρου Τόρρα, ο οποίος βρίσκεται σε διαρκή σύγκρουση με την κυβέρνηση, βάζοντας πάνω απ’ όλα την επιμονή του για αυτοδιάθεση. Εν μέσω κρίσης, ο Τόρρα αποφάσισε να αφαιρέσει την αρμοδιότητα για τους οίκους ευγηρίας από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και να τις μεταφέρει στο υπουργείο Υγείας.
Το άσκοπο πήγαιν’ έλα του Στρατού
Σύμφωνα με το διάταγμα της έκτακτης ανάγκης, ο Στρατός έλαβε εντολή να απολυμάνει οίκους ευγηρίας, νοσοκομεία και άλλα ιδρύματα. Ωστόσο, ο Τόρρα, που θεωρεί τις Ένοπλες Δυνάμεις σύμβολο της κυριαρχίας εκ μέρους της κεντρικής κυβέρνησης, έστελνε προηγουμένως ιδιωτικές εταιρίες για απολυμάνσεις, στις περισσότερες περιπτώσεις ελλιπείς, αφού δεν έμπαιναν στα δωμάτια και ψέκαζαν μόνο στους διαδρόμους.
Ο Στρατός πήγαινε και είτε τους έδιωχναν, είτε τους έλεγαν ότι το ίδρυμα έχει απολυμανθεί. Έξω φρενών οι δήμαρχοι και οι διευθύνσεις των ιδρυμάτων έστελναν νέα αιτήματα στη Μαδρίτη ζητώντας βοήθεια. Ο ίδιος ο Στρατός, με έγγραφό του στις 7 Απριλίου διεκτραγώδησε την κατάσταση, ζητώντας συντονισμό ώστε να μην σπαταλώνται δυνάμεις με το πήγαιν’ έλα.
Έτσι, η αυτονομία της Μαδρίτης, η πρόεδρος της οποίας πρόσκειται στο Λαϊκό Κόμμα, ανέλαβε δράση καλώντας τον Στρατό για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, καθώς εκεί παρουσιάστηκαν τα περισσότερα κρούσματα και θάνατοι.
Οργισμένοι οι συγγενείς αναρωτιούνται: «Μα ούτε ένας δεν κρίθηκε ότι έπρεπε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο;».
Σε πολύ κακή κατάσταση βρέθηκε και η Χώρα των Βάσκων, στους οίκους ευγηρίας της οποίας τρεις στους τέσσερις θανάτους οφείλονται στον κορωνοϊό.
Έρευνα για απόκρυψη θυμάτων στην Ιταλία
Στην Ιταλία, με τις 66 κυβερνήσεις σε 77 χρόνια και με τις υπερβολικές αρμοδιότητες στις περιφέρειες, πολλές από τις οποίες βρίσκονται σε συνεχή σύγκρουση με την κυβέρνηση, την ζωή τους έχασαν 7.000 ηλικιωμένοι που διέμεναν σε οίκους ευγηρίας. Πρόκειται για το 7% των τροφίμων, ενώ πιστεύεται ότι νόσησε το 40 % των ηλικιωμένων. Οι εργαζόμενοι στα ιδρύματα νόσησαν επίσης και οι δημοσιογράφοι τους συναντούν να κοιμούνται στα παρκαρισμένα έξω από τα γηροκομεία αυτοκίνητά τους.
Στη Λομβαρδία, στις αρχές Απριλίου οι θάνατοι άγγιζαν τους 2.000. Στη Φλωρεντία χρειάστηκε να επέμβει ο Στρατός. Στο Μπέργκαμο η κατάσταση είναι δραματική. Υπολογίζεται ότι έχασαν τη ζωή τους το 25% των ηλικιωμένων που ζούσαν σε οίκους ευγηρίας. Στα μέσα Απριλίου 1.000 άνθρωποι είχαν χάσει τη ζωή τους σε 65 οίκους ευγηρίας.
Σε παρόμοια κατάσταση το Μιλάνο, η Βενετία, η Εμίλια Ρομάνια, το Πεδεμόντιο, οι Μάρκες.
Σε όλη την Ιταλία η οικονομική αστυνομία πραγματοποιεί εφόδους στα ιδρύματα και προχωρά σε κατάσχεση ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Παράλληλα, η Δικαιοσύνη διεξάγει έρευνες για πιθανή απόκρυψη θυμάτων. Κι’ αυτό διότι είναι αδιευκρίνιστα τα αίτια θανάτου για ανθρώπους που πέθαναν είτε σε οίκους ευγηρίας, είτε στα σπίτια τους.
Στη Λομβαρδία, η οδηγία από την περιφέρεια ήταν να μην μεταφέρονται οι ηλικιωμένοι στα νοσοκομεία, με την δικαιολογία ότι θα τύγχαναν καλύτερης φροντίδας στα… γηροκομεία και στις κατοικίες τους! Και αυτό ελέγχεται από την Δικαιοσύνη.
Προφανώς, ο πραγματικός λόγος ήταν πως δεν ήθελαν να επιβαρυνθεί το σύστημα υγείας, αφού, όπως αποκαλύφθηκε, σε πολλές περιπτώσεις ασθενείς ηλικιωμένοι μεταφέρονταν από τα νοσοκομεία σε οίκους ευγηρίας – υποτίθεται με μέτρα απομόνωσής τους από τους μόνιμους τροφίμους.
Σάλος έχει προκληθεί με την απαράδεκτη κατάσταση που ο Στρατός συνάντησε στο ιστορικό ίδρυμα του Μιλάνου Pio Albergo Trivulzio, όπου διεξάγεται η σοβαρότερη έρευνα των εισαγγελικών αρχών. Και εδώ βρήκαν δεκάδες ηλικιωμένους νεκρούς στα κρεβάτια τους, ενώ κάποιοι συγγενείς κατήγγειλαν ότι έλειπαν τα τιμαλφή τους. Αίσθηση προκάλεσε το γεγονός ότι στον συγκεκριμένο οίκο, στις 23 Μαρτίου, ενώ θρηνούσαν (λέμε τώρα) δεκάδες θύματα, στελέχη και γιατροί ασχολούνταν με το να μοιράζουν μεταξύ τους… πριμ ύψους 580.000 ευρώ.
Στο έλεος της Μαφίας
Και όλα αυτά, στη σκιά και στο έλεος της Μαφίας. Στην Ιταλία είναι γνωστό πως το οργανωμένο έγκλημα ξεπλένει χρήμα μέσα από οίκους ευγηρίας και άλλα ιδρύματα, ακόμη και νοσοκομεία. Η Ντράγκετα, η καλαβρέζικη μαφία, έχει απλώσει τα πλοκάμια της σε όλη τη χώρα, κυρίως στη Λομβαρδία. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα παιδιά και τα ανίψια των νονών σπουδάζουν γιατροί και φαρμακοποιοί.
Ήδη από το 2018 είχαν πραγματοποιηθεί πολλές συλλήψεις, τον περασμένο Φεβρουάριο εκδόθηκαν οι καταδικαστικές αποφάσεις, ενώ μόλις τον περασμένο Ιανουάριο είχε αποκαλυφθεί άλλο ένα παράνομο δίκτυο, που μάλιστα είχε ανακυκλώσει 160 εκ. ευρώ.
Βέλγιο, η χώρα με τους… εννιά υπουργούς υγείας!
Στο Βέλγιο των μεγάλων κυβερνητικών κρίσεων, της διαχρονικής σύγκρουσης μεταξύ βορρά και νότου και μεταξύ Φλαμανδών και Βαλλόνων, στη χώρα με τους… εννιά υπουργούς υγείας, στη χώρα που κάθε τόσο μένει χωρίς κυβέρνηση (200 μέρες μεταξύ Ιουνίου 2007 και Μαρτίου 2008, 589 μέρες από τον Ιούνιο του 2010 ως τον Δεκέμβριο του 2011, 454 μέρες μέχρι τις 19 του περασμένου Μαρτίου, όταν δέκα κόμματα αποφάσισαν εξάμηνη ανακωχή για να αντιμετωπιστεί η κρίση του κορωνοϊου) η κατάσταση είναι επίσης δραματική.
Σε συνολικό επίπεδο, το Βέλγιο υπήρξε η χώρα που υπέστη το μεγαλύτερο πλήγμα όσον αφορά στους θανάτους (λαμβανομένου υπ’ όψη του μικρού σχετικά πληθυσμού) και αποδείχθηκε πως δεν αρκεί να φιλοξενείς τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, πρέπει να έχεις και κυβέρνηση.
Αλλά και όσον αφορά στους ηλικιωμένους το Βέλγιο πλήρωσε βαρύ τίμημα. Στη Φλάνδρα, που δεν κάνει άλλη δουλειά από το να ζητά την αυτονομία της, το 50% των θανάτων σημειώθηκαν στα γηροκομεία. Στις Βρυξέλλες, βαρύ πλήγμα δέχθηκαν οι 116 από τους 146 οίκους ευγηρίας. Και φυσικά, η έλλειψη συντονισμού οδήγησε σε μεγάλες καθυστερήσεις στην καταμέτρηση.
Πίσω από τις κλειστές πόρτες
Απώλειες ζωής μεταξύ ηλικιωμένων και στη Γαλλία, όπου ο Πρόεδρος Μακρόν ανέλαβε την ευθύνη. Πίσω από τις κλειστές πόρτες, με απαγορευμένη την είσοδο στους συγγενείς, παίχτηκε ένα βουβό δράμα. Ο γαλλικός Τύπος αναφέρεται σε σχεδόν 8.000 νεκρούς σε άλλα τόσα ιδρύματα μέσα σε έναν μόνο μήνα.
Στη Σουηδία, χώρα που βρίσκεται σε κυβερνητική κρίση από το 2014 και που δεν επέβαλε περιορισμούς, με αποτέλεσμα τώρα η κεντροαριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας να δέχεται τα πυρά της επιστημονικής κοινότητας, μόλις τις προάλλες ανακοινώθηκε πως το ένα τρίτο των νεκρών ήταν τρόφιμοι σε οίκους ευγηρίας. Δηλαδή 500 νεκροί ηλικιωμένοι.
Η οργή φουντώνει σε όλη τη χώρα, με τον επικεφαλής επιδημιολόγο Άντερς Τεγκνέλ να ομολογεί – αν και σε όλα τα άλλα επιμένει – πως αυτό υπήρξε το «αδύνατο σημείο».
Από τις 3 Απριλίου έχει απαγορευθεί η είσοδος στους οίκους ευγηρίας, αλλά πολλοί ήταν εκείνοι που μίλησαν με τους συγγενείς τους μέσω skype και τώρα καταγγέλλουν πως είδαν ότι το προσωπικό δεν φορά μάσκες και γάντια.
Σε καταγγελίες, προς το παρόν ανώνυμες, προχωρούν και οι εργαζόμενοι που δήλωσαν στον Τύπο ότι δεν τους έχουν δοθεί μέσα προστασίας αν και έρχονται σε επαφή με τον πιο ευάλωτο πληθυσμό. «Το χειρότερο», είπε μια νοσηλεύτρια, «είναι ότι εμείς μεταδίδουμε τον ιό στους ηλικιωμένους. Δεν έχουμε απολυμαντικά για τα χέρια, μόνο σαπούνι. Ανησυχούμε πολύ. Είναι ένα σκάνδαλο».
Αλλά ο πρωθυπουργός Στέφεν Λέβεν μόλις πριν από μια εβδομάδα, όταν πια βρέθηκε αντιμέτωπος με τη λαϊκό οργή, παραδέχθηκε το πρόβλημα…
Η σιωπηλή σφαγή
Σιωπηλή σφαγή γερόντων και στη Βρετανία. Ως τις 3 Απριλίου είχαν ανακοινωθεί 217 θάνατοι σε Αγγλία και Ουαλία, αλλά τελικά αποκαλύφθηκε πως εκατοντάδες ηλικιωμένοι έχουν πεθάνει χωρίς να τους πιάσουν τα ραντάρ του κράτους, καθώς ο θάνατός τους επήλθε εκτός νοσοκομείων.
Στη χώρα, όπου 410.000 άνθρωποι ζουν σε 11.300 οίκους ευγηρίας, δημόσιους και ιδιωτικούς, η θλιβερή επανακαταμέτρηση ανέβασε τον αριθμό των νεκρών σε 406. Η κυβέρνηση παραδέχθηκε ότι κρούσματα κορωνοϊου εμφανίστηκαν σε 2.000 οίκους ευγηρίας, χωρίς όμως να είναι σε θέση να δώσει περισσότερα στοιχεία. Ωστόσο, η βαρόνη Ρος Άλτμαν, προστάτιδα των ηλικιωμένων, δήλωσε πως το ένα τρίτο των θανάτων σε 232 γηροκομεία σχετίζονται με τον κορωνοϊό. Και πρόσφατα ο οργανισμός Care England, που εκπροσωπεί τους ιδιωτικούς οίκους ευγηρίας, υποστήριξε ότι συνολικά οι θάνατοι στα ιδρύματα μπορεί να αγγίζουν τους 7.500!
Αλλά και στην Πορτογαλία που έχει λάβει μέτρα από τις 18 Μαρτίου, στους οίκους ευγηρίας τα πράγματα πήγαν πολύ άσχημα. Από τους περίπου 600 νεκρούς, το ένα τρίτο αφορά σε οίκους ευγηρίας, κυρίως στο βόρειο τμήμα της χώρας, με τους δημάρχους της περιοχής να επιτίθενται στην κυβέρνηση Κόστα επειδή δεν έστειλε αμέσως μέσα προστασίας.
Σκηνές φρίκης και στον Καναδά
Δραματική η κατάσταση και στον Καναδά. Και εκεί οι μισοί θάνατοι (από περίπου 1.300) σημειώθηκαν σε γηροκομεία.
Στο επίκεντρο δικαστικής έρευνας βρίσκεται ο οίκος ευγηρίας Herron σε ένα προάστιο του Μοντρεάλ όπου, όπως αποκαλύφθηκε, το προσωπικό εγκατέλειψε τις θέσεις του από την αρχή της πανδημίας, με αποτέλεσμα να απομείνουν μόνο δύο νοσοκόμες για 130 φιλοξενούμενους.
Στους συγγενείς δεν επιτρεπόταν η είσοδος και οι ηλικιωμένοι είχαν εγκαταλειφθεί εντελώς.
Όταν η αστυνομία έφθασε επί τόπου η κατάσταση που αντιμετώπισαν ήταν αφόρητη: Ηλικιωμένοι εντελώς αφυδατωμένοι, νηστικοί επί μέρες, κάποιοι απ’ αυτούς είχαν πέσει στο πάτωμα και δεν μπορούσαν να σηκωθούν και να επιστρέψουν στα κρεβάτια τους. Και βέβαια, ανάμεσά τους πολλοί νεκροί.
Η δημοσιογραφική έρευνα αποκάλυψε πως ο ιδιοκτήτης είχε στο παρελθόν καταδικαστεί για φοροδιαφυγή, απάτες και εμπόριο ναρκωτικών – αλλά συνέχιζε να παριστάνει τον επιχειρηματία σε έναν τόσο ευαίσθητο τομέα.
Παρόμοια κατάσταση και στις ΗΠΑ, όπου, σύμφωνα με τους Τάιμς της Νέας Υόρκης, υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 7.000 άνθρωποι πέθαναν σε 4.100 από τα 15.000 γηροκομεία. Όπως ανέφερε η εφημερίδα, στα περισσότερα από αυτά τα ιδρύματα δεν έγιναν σεβαστοί οι κανόνες υγιεινής που έχουν επιβληθεί από τις υγειονομικές αρχές.
Συμπέρασμα: Όταν όλα αυτά τελειώσουν, θα αποδειχθεί ότι το μεγαλύτερο σκάνδαλο της κρίσης υπήρξε ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίστηκαν οι απόμαχοι της ζωής…
elzoni.gr
